Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Transcriptie

1 Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland weer een groot en machtig land. Mensen, jullie krijgen het goed. Als je mij steunt, krijgt iedereen werk.' Dat wilden de mensen toen graag horen. Velen hadden geen werk en ze waren somber over de toekomst. Veel mensen waren onder de indruk van de woorden van Hitler. Ze geloofden wat hij beloofde. We zullen iedereen laten zien, dat Duitsland het machtigste land in de wereld wordt. We zullen oorlog voeren en omdat wij de sterksten zijn, zullen we winnen. Hitler beweerde dat de Joden de schuld van alle narigheid waren. De meeste mensen geloofden hem. `Ze zijn gevaarlijk voor ons. Ze moeten worden uitgeroeid. Net als alle mensen die anders zijn, zoals zigeuners, homofielen en gehandicapten. Daar hebben we niets aan. We hebben niets aan zwakkelingen. Gezonde, sterke Duitsers, dat zijn de beste mensen', zei hij. Vraag 1a. Waarom was de aanhang van Hitler zo groot?. Vraag 1b. Wat zag Hitler als oplossing voor al de problemen?.. pagina 1 van 6

2 Duizenden mensen die het niet eens waren met Hitler werden opgesloten. Ook de aanhangers van Hitler, de nazi s, haatten de joden, de zigeuners, en alle zwakke mensen (gehandicapten, kreupelen, blinden). Die kosten de maatschappij alleen maar geld, zeiden ze. Op 9 november 1938 verwoestten de nazi's in heel Duitsland joodse winkels en synagoges in de stad Bielefeld. Hitler en zijn partij bouwden een groot leger op. Zij wilden meer land voor het Duitse volk. Het Duitse leger viel Polen aan. Dit was het begin van de Tweede Wereldoorlog. Vraag 2a. Wat is de aanleiding van de tweede Wereldoorlog? Vraag 2b. Hoe heetten de aanhangers van Hitler?... Bombardement op Rotterdam Op 10 mei 1940 rijden Duitse tanks Nederland binnen. Vier dagen later bombarderen Duitse vliegtuigen het centrum van Rotterdam. Meer dan 600 mensen worden gedood en mensen worden dakloos. De Duitse legerleiding dreigt ook andere Nederlandse steden te bombarderen. Hitler was van plan om heel Europa binnen te vallen. Er zou dan een groot Duits land ontstaan. Lange tijd leek dit te lukken. Dit gebeurde niet, omdat de Duitsers slapper werden en de geallieerden sterker. pagina 2 van 6

3 De geallieerden waren landen die met elkaar samen vochten tegen Duitsland. Hierbij zaten onder andere Nederland, Verenigde Staten, Engeland, Frankrijk en Rusland. Op 15 mei geeft het Nederlandse leger de strijd op; Nederland is bezet. Adolf Hitler nam bijna heel Europa over. Vraag 3a. Welke landen werden door Hitler bezet?.... Oorlog in Nederland. Oorlog lijkt wel een beetje op ruzie. Maar het is toch veel en veel erger. Alles werd totaal anders. Je hele leven. Je kon niet zomaar meer de straat op gaan. Niet meer met je vriendjes spelen. Je kon de dingen die je nodig had niet zomaar meer kopen. Er was overal dreiging, overal gevaar. De één vertrouwde de ander niet meer. Je mocht ook niet meer doen wat je wilde of zeggen wat je van iets vond. Je werd gedwongen om dingen Vraag 3b. De geallieerden hielpen tegen de Duitsers. Welke landen hoorden bij de geallieerden?. te doen die je helemaal niet wilde. Mensen werden bang voor elkaar. Ze waren heel voorzichtig. Ze durfden elkaar niet meer te vertrouwen. Soldaten van verschillende landen moesten gaan vechten tegen de bezetters. De wapens werden gepakt: kogels, granaten, bommen. Huizen werden verwoest. Onschuldige mensen kwamen om. Kinderen raakten verminkt. Velen sloegen op de vlucht. Anderen roofden hun huis leeg. Het was oorlog. Vraag 4. Wat waren de gevolgen voor de gewone Nederlanders?... pagina 3 van 6

4 Samenwerken met de vijand In het begin van de oorlog dachten veel mensen: Laten we het eerst maar eens aankijken. Er waren ook mensen die dachten dat de Duitsers het zo gek nog niet deden. Ze hielpen de Duitsers en werkten ook voor hen. Er was in Nederland een politieke partij waarin de mensen dezelfde ideeën als de nazi's hadden. De Nationaal Socialistische Beweging, de N.S.B. Ze waren vrienden van de Duitsers. De Duitsers, dat zijn de betere mensen. Wij horen daar ook bij', zeiden ze. Ze hoopten dat ze op die manier de macht in Nederland konden krijgen. Ze hielden de mensen in de gaten en gingen na of ze zich wel aan de regels van de bezetters hielden. De N.S.B.-ers kon je herkennen aan hun zwarte pakken. Met stampende laarzen marcheerden ze door de straten. De mensen noemden hen landverraders. Je kon ze overal tegenkomen. Op school, in de winkel en op het werk. Door hun verraad zijn veel landgenoten door de Duitsers opgepakt en vermoord. Het kon gebeuren dat je niemand meer durfde te vertrouwen. Dat je moest oppassen wat je zei, omdat je buurman wel lid van de N.S.B. kon zijn Vraag 5a. Hoe heetten de mensen die in Nederland samenwerkten met Duitsland? Vraag 5b. Waarom werkten ze samen met de vijand? Vraag 5c. Waarom waren veel Nederlanders bang voor de N.S.B.-ers?. Werkblad geschiedenis Nederland in oorlog - groep 7 niveau blauw pagina 4 van 6

5 Het verzet Hier en daar waren er mensen die tegen elkaar zeiden: `Het kan zo niet doorgaan. We moeten ons verzetten.' Dat deden ze op allerlei manieren. Vaak met gevaar voor eigen leven. In het geheim kwamen deze mannen en vrouwen bij elkaar. De één wist meestal niet wat de ander deed. Vaak hadden ze ook andere namen. Schuilnamen noemen we dat. Door het gebruik van de schuilnamen konden de mensen in het verzet bijna niets over elkaar vertellen wanneer ze opgepakt werden door de Duitse soldaten. Verzetsstrijders hielpen onderduikers aan een nieuwe naam en een nieuw adres. Ze zorgden voor eten en drinken voor mensen die dat echt nodig hadden. Er waren ook Joodse mensen die in het verzet zaten. Achtduizend mensen uit het verzet hebben de Tweede Wereldoorlog niet overleefd. Voor hen is in Loenen een ereveld aangelegd. Ze zijn doodgeschoten door Duitse soldaten of omgekomen in een concentratiekamp. Andere verzetsstrijders zijn begraven op begraafplaatsen in Arnhem, Oosterbeek en Heteren en ook op andere plaatsen in Nederland. Vraag 6a. Wat is het verzet?... Vraag 6b. Waarom gebruikte men schuilnamen? Werkblad geschiedenis Nederland in oorlog - groep 7 niveau blauw pagina 5 van 6

6 Het was tijdens de oorlog moeilijk om precies te weten wat er voor nieuws was. De kranten werden door de Duitsers gecontroleerd. Er mochten alleen dingen in staan die gunstig waren voor de Duitsers. Je las bijv, niet dat de Engelsen, Amerikanen of Russen bezig waren de Duitsers te verslaan. Daarom werden er door verzetsmensen kranten uitgegeven waarin teksten stonden die van de Duitsers niet mochten. Dat waren de 'illegale' kranten. Zo vervoerden bijvoorbeeld vrouwen de kranten onder boodschappen en groenten. Het drukken en verspreiden van die kranten was gevaarlijk werk. Er stonden zware straffen op! Behalve kranten, werd óók de radio gecontroleerd. Daarom luisterden veel mensen naar Radio Oranje: een geheime radiozender die vanuit Engeland werd uitgezonden. De Duitsers probeerden dat echter te voorkomen. Iedereen moest zijn radio inleveren. Maar een aantal mensen verstopte hun radio en luisterde in het geheim. Een kleinere groep mensen ging nóg verder in het verzet tegen de Duitsers. Deze verzetsmensen maakten bijvoorbeeld valse 'persoonsbewijzen'. Een persoonsbewijs was een soort paspoort dat je van de Duitsers altijd bij je moest dragen. Joden kregen bijvoorbeeld met een vals persoonsbewijs een andere naam, en konden zo laten 'zien' dat ze NIET-JOODS waren. Er werden ook onderduikers geholpen. Dat waren mensen die op de vlucht waren voor de Duitsers. Mensen van het verzet hielpen ook neergestorte, geallieerde piloten om hen terug naar Engeland te brengen. Vraag 7. De landelijke kranten gaven de waarheid niet eerlijk weer in de oorlog. Hoe kon men het echte nieuws dan toch volgen? Werkblad geschiedenis Nederland in oorlog - groep 7 niveau blauw pagina 6 van 6