LEVEN IN DE OORLOG LES 1. Het begin van de oorlog

Transcriptie

1 Wereldoorlogen en Holocaust LES 1 LEVEN IN DE OORLOG JE LEERT wat er in het begin van de Tweede Wereldoorlog gebeurt; wat er verandert in het dagelijks leven van de mensen; wat de mensen doen bij een luchtalarm Hoi, ik heet Rita. Ik woon in Rotterdam. Een paar dagen geleden hebben we iets heel ergs meegemaakt: Duitse vliegtuigen bombardeerden onze stad. Bijna het hele centrum is verwoest! Op 14 mei 1940 gooien Duitse vliegtuigen bommen op Rotterdam. BEGRIPPEN de bezetting verduisteren de voedselbon het persoonsbewijs het luchtalarm de schuilkelder Adolf Hitler. Het begin van de oorlog Adolf Hitler is de leider van Duitsland. Hij wil dat zijn land de baas wordt in Europa. Daarom veroveren zijn legers veel landen. Op 10 mei 1940 valt het Duitse leger ook Nederland aan. Dat is het begin van de Tweede Wereldoorlog in ons land. Na het bombardement op Rotterdam geeft Nederland zich over. Zo worden de Duitsers de baas in ons land. Het hakenkruis is het teken van Adolf Hitler en zijn aanhangers. Maak opdracht 1 opdracht 1 In het centrum van Rotterdam staan veel moderne gebouwen en weinig oude gebouwen. Hoe komt dat? 58

2 JE LEERT wat er in het begin van de Tweede Wereldoorlog gebeurt. Les 1 Leven in de oorlog BEGRIPPEN bezetting verduisteren Tweede Wereldoorlog in Nederland. De eerste veranderingen Aan het begin van de Duitse bezetting gaat het dagelijks leven gewoon door. De winkels blijven open. Mannen en vrouwen gaan naar hun werk. De kinderen gaan naar school. Toch zijn er ook veranderingen. s Avonds moeten de mensen bijvoorbeeld hun ramen verduisteren. Er mag geen licht naar buiten schijnen. Want Engelse piloten mogen niet zien waar de steden liggen. Anders gooien ze bommen op fabrieken en spoorwegen en dat willen de Duitsers niet. Tussen 10 uur s avonds en 6 uur s morgens mag niemand het huis uit. We kregen bezoek van een Duitse soldaat. Hij zei dat mijn moeder de ramen met zwart papier moet bedekken. Zo kan er s avonds geen licht naar buiten schijnen. Maak opdracht 2 opdracht 2 De Duitsers willen niet dat Engelse piloten bommen op fabrieken en spoorwegen gooien. Waarom niet? Kruis aan. Dat vinden de Duitsers zielig voor de mensen die er werken. De Duitsers hebben geen zin om de rommel op te ruimen. De Duitsers kunnen de fabrieken en de spoorwegen goed gebruiken. 59

3 Wereldoorlogen en Holocaust Er verandert nog meer Wat een rij voor de winkel, hè! Dat is tegenwoordig heel normaal. Er zijn steeds minder levensmiddelen te krijgen. Iedereen heeft daarom voedselbonnen. Met een voedselbon kun je bijvoorbeeld brood, melk of vlees kopen. Iedereen wil natuurlijk op tijd in de winkel zijn, want anders is alles op. Vandaar die rij. Elke week staat in de krant welke bonnen je kunt gebruiken. Kaart met voedselbonnen. Maak opdracht 3 opdracht Kijk naar de producten die op de bon zijn. Welke producten zou jij het meest missen? Schrijf drie producten op. Hiervoor heb je een bon nodig: k o f fi e vlees thee vleeswaren brood melk aardappels kaas meel boter havermout zeep 60

4 JE LEERT wat er verandert in het dagelijks leven van de mensen. Les 1 Leven in de oorlog BEGRIPPEN voedselbon persoonsbewijs Echte koffie en thee zijn al niet meer te koop. Wij gebruiken bladeren van braamstruiken om thee na te maken. Nagemaakte spullen noem je surrogaat. Vrouwen plukken de bladeren van braamstruiken. Ben je ouder dan 14 jaar? Dan moet je een persoonsbewijs bij je hebben. Je kunt dan laten zien wie je bent. Zonder persoonsbewijs word je opgepakt en in de gevangenis gezet. Je moet je persoonsbewijs altijd bij je hebben. Maak opdracht 4 opdracht 4 Bekijk het persoonsbewijs. Kleur. Het persoonsbewijs is gemaakt van: plastic papier hout Wat zie je op het persoonsbewijs? een stempel een pasfoto een vingerafdruk een zegeltje een Nederlandse vlag een handtekening 61

5 Wereldoorlogen en Holocaust Als je de sirenes hoort Voor één gebeurtenis is iedereen bang: het luchtalarm. Harde sirenes in de stad waarschuwen dan voor bommenwerpers. Als de mensen het luchtalarm horen, rennen ze meteen naar een schuilkelder in de buurt. Bommenwerpers. Alle mensen weten precies wat ze moeten doen bij een luchtalarm. Maak opdracht 5 opdracht 5 Wat is nieuw in de tijd van burgers en stoommachines? Wat is nieuw in de tijd van wereldoorlogen en Holocaust? Trek lijnen. stoomtrein persoonsbewijs bommenwerper voedselbon gloeilamp camera

6 JE LEERT wat de mensen doen bij een luchtalarm. Les 1 Leven in de oorlog BEGRIPPEN luchtalarm schuilkelder In de schuilkelders is geen elektriciteit. Gelukkig heeft er altijd wel iemand een knijpkat bij zich. Wat zeg je? Nee joh, een knijpkat is geen echte kat. Het is een soort zaklamp. Thuis hebben we ook niet altijd elektriciteit. Dan komt een knijpkat goed van pas. Knijpkat. Om licht te krijgen moet je de hendel heel snel achter elkaar indrukken. Je krijgt er wel een lamme duim van, maar ja, als je ermee stopt, gaat de lamp weer uit. Doorgaan dus! Je moet in de schuilkelder wachten tot het bombardement voorbij is. Maak opdracht 6 opdracht 6 Welke voorwerpen neem je mee in een schuilkelder? Kruis aan. radio deken boeken knijpkat lamp 63