LANDBUW-ECNMISCH INSTITUUT VERZICHT VAN DE BEDRIJFSRESULTATEN VAN EEN AANTAL GRTE GLASGRENTEBEDRIJVEN IN DE KRING EN HET WESTLAND VER 1975 VERZICHT N. 729 NIET VR PUBLIKAT IE - NADRUK VERBDEN Postbus 29703 " 2502 LS EN HAAG - 070-614161 Conradkade 175-2517 CL DEN HAAG Giro No. 412235
VERZICHT VAN DE BEDRIJFSRESULTATEN VAN EEN AANTAL GRTE GLASGRENTEBEDRIJVEN IN DE KRING EN HET WESTLAND VER 1975 verzicht No. 729 Afdeling Tuinbouw
vir/" I
INHUD Aantal waarnemingen Blz. WSD VRAF TELICHTING 7 t/m 10 verzichten met gegevens van kosten en opbrengsten van grote glasgroentebedrijven 1. Bedrijfsuitkomsten -8 12 2. Specificatie vaa de opbrengsten 8 13 3
WRD VRAF Het onderzoek naar de rentabiliteit van grote glasbedrijven werd ia 1974 voortgezet. De resultaten van een aantal bedrijfsboekhoudingen zijn in het overzicht opgenomen. De gegevens in het overzicht hebben betrekking op 8 bedrijven, waarvan 6 in het tuinbouwgebied De Kring en 2 in het Westland zijn gelegen. De kosten en geldelijke opbrengsten zijn uitgedrukt per 1000 glasoppervlakte, zodat deze onderling vergelijkbaar zijn. m de anonimiteit van de bedrijvea niet in gevaar t,e brengen is de totale bedrijfsgrootte niet opgenomen. De bedrijfsomvang in sbe geeft ia relatie met de geteelde gewassen toch een zekere indruk van de bedrijfsgrootte. De deelnemers kunnen met behulp van dit overzicht de op hun bedrijf verkregen resultaten vergelijken met die van andere bedrijven. Daar de oorzaken van onderlinge verschillen van zeer uiteenlopende aard kunnen zijn, zal. men bij gebruik van dit overzicht voor bedrijf.«vergelijking de nodige voorzichtigheid moeten betrachten. Uw bedrijf is opgenomen onder volgnummer ' Het Hoofd van de Afdeling Tuinbouw, Den Haag, rariart 3 930
TELICHTING 1. Bedrijf skeuze In 1973 werd gestart met een onderzoek naar de kosten en opbrengsten van grote glasbedrijven. Dit onderzoek werd in 1974 op dezelfde basis voortgezet. De bedrijven zijn gekozen aan de hand van de meitelling '72 van het CBS in de bedrijfsgrootteklasse van 2,25-4,00 ha. Er is uitgegaan van bedrijven die in de tuinbouwgebieden De' Kring en het Westland zijn gelegen en overwegend groente telen. Aanvankelijk kwamen 14 bedrijven voor deelname in aanmerking, hiervan zijn een vijftal bedrijven afgevallen. Een bedrijf dat geheel is omgeschakeld naar de bloementeelt is voor 1975 wel uitgewerkt, maar vanwege de herkenbaarheid niet in het overzicht opgenomen. 2. Verzameling van de gegevens Voor het vaststellen van-de bedrijfsontvangsten en uitgaven werd gebruik gemaakt van de veilingdagafschriften en alle kasbescheiden, die aan het LEI ter inzage werden verstrekt. Tevens is gebruik gemaakt van een aantal gegevens, die niet uit desbetreffende bescheiden waren te verkrijgen, doch op de bedrijven zelf zijn verzameld. Deze hebben, zowel betrekking op de bedrijfsuitrusting als op de beteelde oppervlakte en de arbeidsbezetting. Wat dit laatste betreft werden de gegevens op een aantal bedrijven verkregen via tijdschrijving. Voor zover *dit niet mogelijk was werd de arbeidsbezetting verkregen door schatting van de deelnemers. 3. Berekening van de kosten Behalve de kosten en opbrengsten, die voorkwamen op de door de deelnemers verstrekte bescheiden, dienden in de résultatenberekening ook verschillende kosten te worden opgenomen, die niet (of niet volledig) in de kasuitgaven tot uitdrukking kwamen. Dit waren met name rente en afschrijving van duurzame produktiemiddelen, arbeid van de ondernemer en zijn gezinsleden. a. Rente ver het geïnvesteerde vermogen onverschillig of dit eigen of vreemd vermogen was werd m.u.v. grond 7 % rente berekend. ver het geïnvesteerd vermogen in de grond werd een rentevoet van 3$% 7
gehanteerd. De berekening van de rente had plaats over de economische boekwaarde d.w.z. nieuwwaarde minus afschrijvingen. ver het vermogen, dat nodig was voor de financiering van de in de loop van het jaar gemaakte kosten (bewerkingskosten) werd eveneens rente berekend. b. Afschrijvingen In het bedrijf worden verschillende duurzame produktiemiddelen gebruikt, waarvan de bedrijfswaarde steeds terugloopt, tot zij ten slotte dermate zijn versleten of verouderd, dat vervanging noodzakelijk is. Deze achteruitgang in bedrijfswaarde (de afschrijving) vormt een kostenpost die uiteraard niet onder de uitgaven van het desbetreffende jaar te vinden is en dus moet worden gewaardeerd. Voor de vaststelling van de bedrijfswaarde, waarop de afschrijving zal worden gebaseerd, kan de oorspronkelijke aanschaffingsprijs niet als maatstaf dienen, daar - als gevolg van prijsstijgingen - de desbetreffende produktiemiddelen veel duurder kunnen zijn geworden. Bij de berekening van de afschrijving zijn wij dan ook uitgegaan van de nieuwwaarde. Het vaststellen van de afschrijvingspercentages is geschied op basis van de duur waarover een nuttig gebruik van de desbetreffende produktiemiddelen kan worden verwacht. Voor de belangrijkste duurzame produktiemiddelen, in het algemeen die met een langere levensduur, zoals bedrijfsgebouwen, glasopstanden, verwarmingsinstallaties (incl. het buizennet) werd afgeschreven volgens een afnemend percentage van de nieuwwaarde. Uit praktische overwegingen werd voor de overige duurzame produktiemiddelen de methode gekozen van een vast percentage van de nieuwwaarde. c. Arbeid van ondernemer en gezinsleden Voor de waardering van handenarbeid van de ondernemer en zijn gezinsleden is uitgegaan van de uurlonen verhoogd met sociale lasten, die volgens de CA zouden moeten worden betaald aan vreemde arbeidskrachten van overeenkomstige leeftijd en bekwaamheid. Voor de ondernemer is dit bedrag verhoogd met een voormans toeslag en een toeslag voor vakbekwaamheid. 4. Indeling van de kosten Ten einde een goede beoordeling van de kosten mogelijk te maken, zijn deze onderverdeeld in: a. materialen en diensten; b. arbeid; c. kosten duurzame produktiemiddelen. 8
Naast de kosten in guldens is bovendien het aandeel in procenten van deze kostengroepen in de totale kosten, vermeld. Ad A. Materialen en diensten «Bij het vaststellen van deze kosten is rekening gehouden met eventueel overlopende posten aan het begin en aan het eind van het jaar. Autokosten zijn alleen opgenomen voor zover zij betrekking hebben op het bedrijf. Ad B. Arbeid nder loonkosten vreemd personeel en akkoordloon is opgenomen het bruto-loon verhoogd met het werkgeversaandeel van de sociale lasten. Het gewaardeerde loon van de ondernemer en gezinsleden is berekend aan de hand van de arbeidsbezetting en is gewaardeerd tegen CA-loon inclusief sociale lasten. Ad C. Kosten duurzame produktiemiddelen De onderhoudskosten hebben betrekking op onderhoud voor zover dit door derden werd uitgevoerd. Het eigen onderhoud is hieronder niet begrepen. De kosten hiervan zijn onder arbeid opgenomen. ok bij het vaststellen van deze kosten is rekening gehouden met overlopende posten aan het begin en aan het eind van het jaar. Tevens zijn vernieuwingen van gereedschap als onderhoudskosten beschouwd. 5. pbr engs ten Hieronder zijn de bruto-geldopbrengs ten opgenomen. 6. verige kengetallen a. ndernemersoverschot Het verschil tussen de totale opbrengsten en totale kosten is het ondernemersoverschot. Dit overschot is tevens uitgedrukt in X van de kosten. b. Arbeidsinkomen per ondernemer Hieronder wordt verstaan het ondernemersoverschot vermeerderd met de als kosten gecalculeerde handenarbeid van de ondernemers, uitgedrukt per ondernemer. 9
c. Gezinsinkomen per ondernemer Deze uitkomst wordt verkregen door het ondernemers inkomen te verhogen met de als kosten gecalculeerde vergoeding voor de handenarbeid van alle gezinsleden en het verschil tussen berekende en betaalde rente, omgerekend per ondernemer. d. Specificatie van de opbrengsten Van alle gewassen zijn de hoeveelheden, gemiddelde prijzen en de bruto-geldopbrengsten per 100 m2 gegeven. Zowel de kwantitatieve opbrengsten als de bruto-geldopbrengsten hebben betrekking op tie afgeleverde produkten dus incl. de doorgedraaide hoeveelheden en de hiervoor ontvangen vergoedingen en verminderd met de heffing voor het mininuiwpri j zoafonds. p deze basis zijn eveneens de gemiddelde prijzen berekend. De geldopbrengsten zijn exclusief de BTW, 10
Vaign-jmer I 2 J 4 s " 6 7 g Brdri jf.xevan^ in»be 640 726 659 Arbeid«b«zettin& in aanj. per ha 764 832 3.6 3.4 713 4,6 757 1315 S.«3.9 4.3 2.6 Cevassen in Z v.d. oppervlakte 4.0 Tornatea 100 100 100 100 100 32 26 54 Koekoseer* 68 74 ' 37 (oslusswrf (oateelt) 68 61 19 Paprika 39 9 Sla (voorteelt) 28 50 19 Sla (nateelt) 54 34 Bloeaen 100 1) Koeten Katerialea en diensten: Brand»tof (olie) 75 54 496 13 (750 lt) (1370 kg/lt) (200 lt) (2680 lt) (eat) 6673 5234 5707 6412 6664 7271 7792 6504 (75210 o3) (57930 «3) (62620 m3) (71500 m3) (75640 o3) (81510 3) (87470 B3) (72430 sû) Elektra 770 591 671 913 917 639 728 531 rganische oest/broeisateriaal 35 59 266 528 264 1250 1406 709 verige meststoffen «67 330 249 64 344 219 91 199 Zaad/planten 817 2187 596 446 1824 355 575 607 Bes tri jdinxïoiddelen 319 344 262 69 662 197 244 460 verige oaterialrr. 376 214 174 297 319 198 142 20 Werk door derden (ontboetten) 305 596-990 350 - - 649 " " " (overige) 591 212 12 82 17 5 230 411 Veilinrikoüten Bib.818 1046 S07 789 888 705 770 verige afleveringskoeten 724 670 332 175 595 717 571 518 Autoko»ten 173 192 237-323 246 220 310 Algenene kosten 616 1S7 980 718 813 S51 4.-5 572 Totaal 12/57 ( 44) i lyoy ( 45) 10586 ( 35) i 1697 ( 38) 13914 ( 43) 12536 ( 39) 1 i 1 29 ( 44) I24ifc ( 44) Arbeid: nderni-a? r(s) 1621 2687 1398 2182 2056 6691 810 673 Cerin»leden - 950-830 37-2511 Vreï^id vast personeel 4S51 3236 5236 6517 57 57 3483 3199 7410 Vree=d los peraonecl 470 48t 3806 571 533 660 135 454 Akkoordloon 8:'f 342-337 - M: Totaal 77b2 ( 27) 7696 ( 29) 10440 ( 35) 10437 ( 33) 8383 ( 26) 10834 ( 33)?U24 ( 24) 93-9 ( 33) Kosten duurzaae produktieoiddelen: nderhoud opstallen en inventaris 794 603 1117 764 1542 845 558 563 Hur»-n 1-23 394 6 5 4 37 Crund- en polderlasten 74 72 42 24 43 47 44 51 Rente 3273 2586 3793 3839 3792 3483 4017 2552 Af schrijving 4078 3521 4247 4160, 4f49 4S43 4 f*4 31 S? Totaal H:.:a ( 29) b?hi f ( 30) 918' f??> HUM!' (.31). 8".'3 f??) 7 < 32> Totaalkostea 28/39 (iü) 2G3Ö7 (100) 3024Ö (100) 31315 ( 100) 32329 <! 00) 32293 ( 100) 2V(w ( 100) 2alSi) (100) pbrengsten Croe.-iti.-n 26631 24103 38301 25370 30895 34790 27125 2959S Blorren 6289 Landbouw en veeteelt 12 33 Er- 1102 1287 1631 1168 1433 1140 1242 Mutatie veldinver.taris 608 949 346 1179-153 899 1120 482 verige opbrengsten 54 949 (668 2) 224 239 58 124 Totaal opbrengsten 26JV5 33577 41946 27717 30978 37394 294.3 314,6 t>derne»ers<jver schot -344 7190 11698-3598 -135.1 5101-197 3266 nderneaersoverschot in Z v.d. kosten -1 27 39-11 -4 16-1 12 Arbeidsinkoarn per ondernemer 1277 4939 13095-708 352 1685 612 3939 Cezinsinkc-aen per o-jrmrai-r 2921 6606 11,888 541 1288 2142 5186 p4 57 1) Waarvan 37Z overjarige teelt. 2) Waarvan / 1336,' incidenteel. K.S.»«Irilf.«p., ^ I» s»i)*mwii.f j j «t.» T.'~ «Ur v~r»n «W..»ao-L»«Laf -B T..JL
~ <* r< «J»< <7» Cf* ^ *0 llfj «- - û IA n PI N > Tl (S «* <i>»* N *»«. *.. CC 00 c T M f» J m «W ^ N (^.- /I (> I <o to r«o» f"i 'j N *-«. (fj A ( I r» r< o- f4 ««o m A N ï> l> «0 «* V "v. U c» M - «^ - CH N 1 1 C M» f> > ut K V - vû N 49 0 4 N (0 M Ä NHH (A 9>»A <N - V! N sj -- fj «%S,«s,N. i~ ts»sj.-i ' n»jr n ao c. l i l t. is» c* i/» "- IN n > v* <» <* *»,»A > «o i~4 C i c r i ~ s: M«««A n M M ^ -V* m r*i CA w» U NN-- & t 1 l*% ra f*> > NNlft 's s. ^tnkn o4 c n N o *o M X U!.^-!*\ Vf M- S t-4 _ CN <>S * ƒ «s,. u M C4 M «t N c-» 1 N «s f"» >» CA N v « % ^ o vo n n n W 00 c N N«CM «th se -t ft^n «00-00 N *- N. w N N «<N o. fm 1 1 r> > - in K»Ö sr "*«% *^. t. M *0 v N fn tj? ^ N «n - I,# ƒ» f» g-g «> b %» te X C Jï SÎ) C <& <t C* I C> V» <C 4 N ^ o W»A 4> ^ <*> o ß r*. «.c r* n «y «c e v9 a> M 1:4 er* fca fs. 30 <r r-f o m»/*" I 1 0Ü cc XI -9.o 00 c< o CS N N ~ r4 *«s. c 8 X»-% i~> cr» o»o C M J " 00 u. >4 N N «- ps n a. 1 1 *n 00 r-i > «6 co N v. c rm o m IA ro 30 * " JZ *0 «I M "3 Jtf <~t «4 SC "0 00 M TJ M m Ui «c I u V ii» J * W. Q» SSn v.»» o «u C i> C <- > V tt > > I, 3 «"8 s 3 M M J ï 3 >* C w ti *o : o > 9 t "8 ë Q M M M.* ï U 'J J «4 - tl -4 -» «V uw «J 3 C, : w fc/ ^5 *.3 *.* 3 w o- c -o -V -V ^2 Ch. t4 Ï2"S 6 u o»- * %u t< u <U V* Û, CW CV. d ««f 1 c. ï V n r-* *9 * Jt u u 0 > 4 - ti *9 n nr. m 2 H s ' S w o. 3 1 u o o o A* H h» W û* Pt ar rx IC H P CÛ (Q P u «9 «-4 <.-4 w»»* f* S u M K J K V «> V «4 w «1 V«W 'V -* Jl & U Ai w r. 1 f > >»» * (4 Î* u C C R C 1 e» o. b 4 1> U fc V 4» V IX -* u V«M V«td 0 9 >") «i.n 0 P XI c* c. "0 JX c. V «> «%i o g..4 0 «i 0 j «0 2 -y tj *0-3 U T> 0 0 5 "U «* U * o M 0 " w "3?» CV Cd w C c e «H V u V CN V i4 "Ô w tw. V 4 M ;o u t D. w P- u > > > < 1 c. U (Î > «-«V r~ V V c. V i> hf fr«m 0 ««N <s/ «'S *9 c > n a (J 1 «9 c > «1 «9 vt IA u n ~ A* < * u *9 f» w «c M kj 0 -«Î 0 p-4 <9 0 x-n H!- V* &* «< 1«! «cv. < H H **" fs m