Veilig Honk Halderberge

contactpersonen: Kees Zeebregts Guido Hectors Arjan van Tilburg Rien Steijn (beleidsmedewerker veiligheid gemeente Halderberge) (locatiedirecteur Marklandcollege) (Agrarisch opleidingscentrum A.O.C. veiligheidscoördinator) (teamchef van politie Halderberge) Veilig Honk Halderberge

INLEIDING... 3 1 VEILIG HONK... 4 1.1 WAT IS EEN VEILIG HONK?... 4 2 WIJZE VAN OPSTARTEN PROJECT... 4 2.1 DE START... 4 2.2 ROL VRIJWILLIGERS... 4 2.3 ROL SCHOLEN... 5 2.4 ROL POLITIE... 5 2.4.1 Privacy en werving vrijwilligers... 5 2.4.2. Opvangtaak... 6 2.5 REGIEROL GEMEENTE... 6 2.5.1 Het Veilig Honk bord... 7 2.5.2 Evaluatie schooljaar... 7 2.5.3 Kosten... 7 3 VOORLICHTING... 8 4 BELANGSTELLING ELDERS... 9 4.1 COLLEGE STANDPUNT... 9 BIJLAGE: INTERNE POLITIEMEMO... 10 BIJLAGE: EVALUATIES... 11 BIJLAGE: BRIEVEN... 19 2

inleiding Veiligheid is een primaire levensbehoefte van de mens. Het is belangrijk dat leerlingen een zo leerzaam en een zo veilig mogelijke schooltijd doormaken. Van school en naar huis leggen de kinderen in onze gemeente aardig wat fietskilometers af. Onderweg kan er dan van alles gebeuren: pesterijen, ruzie, een ongeval, een lekke band, een hevige regenbui. De opsomming zal nooit volledig zijn. Door de scholen, gemeente, ouders en de politie gezamenlijk is dit project opgestart, om meer veiligheid te kunnen geven: Veilig Honk. In 2002 werd dit project genomineerd voor de Hein Roethofprijs 2002. In het rapport stond onder meer: De jury meent dat dit project een voorbeeld is van burgerzin, van betrokkenheid van de ene mens bij de (jongere en kwetsbare) andere mens en hulde en navolging verdient. Dhr. A.F.W. Osterloh Dhr. M.W. Steijn Mevr. A.C.M. Schwartzmans Burgemeester Teamchef Rector Marklandcollege Gemeente Halderberge politie Halderberge 3

1 Veilig Honk 1.1 Wat is een Veilig Honk? Een Veilig Honk is een plek waar kinderen onderweg terecht kunnen om hulp wanneer er iets aan de hand is. Zo n Veilig Honk is een woning die staat op een route waar veel schoolgaande jeugd langskomt. Bewoners die meedoen aan het project zetten het Veilig Honk bord in de voortuin of achter het raam. Goed zichtbaar zodat de jeugd meteen ziet dat ze daar aan kunnen kloppen voor hulp. Wanneer de kinderen aanbellen bij de bewoners bieden zij veiligheid aan de kinderen: door een luisterend oor en een helpende hand. Het doel van veilig honk: het geven van veiligheid in de breedste zin van het woord aan kinderen die onderweg zijn op de route van en naar school, in het publieke domein. 2 Wijze van opstarten project 2.1 De start In augustus 2001 zijn we gestart op de route st. Antoinedijk met vijf Veilige Honken. Bij tussen evaluatie in oktober 2001 bleek dat Veilig Honk voorziet in een behoefte. Alle partijen waren het eens over uitbreiding naar alle schoolgaande routes in Halderberge. Mei 2002 was dat een feit. De Veilig Honk routes lopen naar Oudenbosch, waar het Marklandcollege en het Agrarisch OpleidingsCentrum zijn gevestigd. Routes worden intensief gebruikt door de schoolgaande jeugd. Tussen 07.45 uur 08.30 uur is er een concentratie van schoolgaande jeugd. Dat herhaalt zich in de middag over een langere periode, tussen 13.30 uur tot 16.30 uur. De grootte van de groepjes is s-middags kleiner dan s-ochtends. 2.2 Rol vrijwilligers Vrijwilligers wonen langs de route. Belangrijk is dat de vrijwilliger die een Veilig Honk bemant, vaak thuis is. De kans op een gesloten deur is daardoor kleiner. De bewoner heeft het Veilig Honk bord in de tuin staan of goed zichtbaar achter het raam van de woning. Zo weten passerende kinderen dat ze gerust kunnen aankloppen voor hulp. De bewoner die participeert in het project zal, logischerwijs, van onbesproken gedrag dienen te zijn. Het gaat immers om het bieden van veiligheid. De politie zoekt de vrijwilligers, zie paragraaf 2.5 Taak: De taak is eenvoudig, maar belangrijk. Het bieden van hulp en veiligheid aan kinderen die aangeven hulp en/of veiligheid nodig te hebben. Het gaat om een eenmalige, kortstondige, hulpactie van de bewoner. Bijvoorbeeld het aanbieden van een fietspomp om een lege band op te pompen, het bellen van ouders van het kind als er wat aan de hand, het plakken van een pleister en ga zo maar door. 4

In die gevallen waar de bewoner van een Veilig Honk niet zelf kan helpen, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een juist gepleegd strafbaar feit (een ruzie, mishandeling) dan zal er, naast het aanbieden van een luisterend oor en wat kalmerende woorden, extra hulp nodig zijn. In eerste aanleg komt dan de school van het kind in beeld. Wanneer er sprake is van een zogenaamd heterdaad situatie, dat wil zeggen dat de dader van het feit nog in de buurt is, dan zal het nodig zijn ook de politie te bellen die een kijkje in de omgeving kan nemen ten behoeve van opsporing. Deze afwegingen zijn ter beoordeling van de vrijwilliger. Indien gewenst kan de gemeente of de school gebeld worden voor advies. foto: Auke Pluim, Veilig Honk St. Antoindijk te Oud Gastel 2.3 Rol scholen De school heeft een spilfunctie wanneer er iets aan de hand is met kinderen op de route en bij het onderdeel voorlichting. (zie 3) Bij de school kunnen de vrijwilligers in eerste aanleg terecht om zaken te melden rond (gestrande) scholieren. Het is situatieafhankelijk welke vervolgacties er genomen worden door de school. Bij de scholen zullen contactpersonen zijn voor het project. Een melding kan ook aan de receptie van de school worden doorgegeven. 2.4 Rol politie 2.4.1 Privacy en werving vrijwilligers De politie heeft een belangrijke taak bij het vinden van geschikte vrijwilligers. De wijkagenten kennen de wijkbewoners en weten waar potentiële vrijwilligers gevonden kunnen worden. Natuurlijk weet de politie ook waar mensen wonen die minder geschikt zijn om vrijwilliger te worden. Wanneer de politie de vrijwilligers aandraagt komt de privacywetgeving niet in het geding. Wanneer bijvoorbeeld de school vrijwilligers aandraagt kan het moeilijker liggen, zeker wanneer in zo n geval zou blijken dat er geen verklaring omtrent goed gedrag kan worden gegeven. In beginsel zoekt de politie dus de vrijwilligers. Bij de vraag om te participeren aan het Veilig Honk project zal de wijkagent tegelijkertijd aangegeven worden dat een Verklaring omtrent het gedrag nodig is. Dit wordt dus expliciet 5

gevraagd. Via een brief wordt een en ander nog eens bevestigd door de gemeente. (zie bijlagen) De bewoner maakt vooraf een totaal afweging, waarbij dit aspect mee overwogen wordt, en zal al of niet besluiten om mee te doen. Kosten die normaal gesproken aan een verklaring kleven zullen uiteraard niet aan de vrijwilligers in rekening worden gebracht. Foto Auke Pluim: politiebureau team Halderberge, Oudenbosch. 2.4.2. Opvangtaak De politie heeft een opvangtaak voor die gevallen waarin extra zorg nodig is. Dat zijn die gevallen waar er sprake is van een (mogelijk) strafbaar feit en opvang nodig is. Binnen het politie district Bergen op Zoom is een intern memo gemaild (bijlage) waarin wordt aangegeven wat van de politiemensen wordt verwacht in relatie tot Veilig Honk. Deze memo is eveneens naar de politiemeldkamer in Tilburg gemaild Zo is voor iedere politiemedewerker duidelijk wat de gedachte is achter Veilig Honk. Voorts is op intranet (alleen voor politie) informatie te vinden over Veilig Honk, en is de adressenlijst weergegeven. 2.5 Regierol gemeente De rol van de gemeente is voornamelijk van belang bij de beleidsbepaling en evaluatie van het Veilig Honk project. De gemeente vervult de regierol. Het Veilig Honk project maakt deel uit van het Integrale Veiligheidsbeleid. Bij de gemeente is de ambtenaar openbare orde en veiligheid contactpersoon voor de politie, scholen en de vrijwilligers. Vrijwilligers kunnen bij bijzonderheden deze ambtenaar bellen met vragen. 6

2.5.1 Het Veilig Honk bord Het Veilig Honk bord is een ontwerp van Prinsentuincollege leerling Bart Salome, gekozen uit vele inzendingen van leerlingen van het Marklandcollege en Prinsentuincollege. Hiernaast ziet u het originele ontwerp. Deze afbeelding is gedigitaliseerd en verwerkt tot sticker door Altrif Label BV. Directeur-eigenaar van dit bedrijf, de heer Domen, heeft uit sympathie met het project de stickers tegen kostprijs (anderhalve euro) ter beschikking gesteld. De afbeelding heeft merkbescherming van het Benelux Merkenbureau. Dit houdt in dat bij misbruik van de afbeelding we juridische stappen kunnen ondernemen. Dit geeft een extra waarborg voor de kinderen, je mag niet zomaar een Veilig Honk bordje ophangen. Vrijwilligers krijgen het bord uitgereikt door de gemeente en worden verzocht het op een zichtbare plaats bij de woning te plaatsen. De borden zijn niet overdraagbaar aan derden en blijven eigendom van de gemeente Halderberge. In geval dat een bord onverhoopt weggenomen wordt, ontoonbaar is, of beschadigd, dienen de vrijwilligers contact op te nemen met de gemeente. Men krijgt dan een nieuw bord. In geval van diefstal doet de gemeente aangifte. Wanneer de gemeente een bord ontoonbaar acht behoudt de gemeente zich het recht voor om, in overleg met de vrijwilliger, het bord te vervangen. 2.5.2 Evaluatie schooljaar De ambtenaar openbare orde en veiligheid, de gemeente, is regievoerder en beheert het project. Na elk schooljaar wordt er geëvalueerd. Deze informatie kan ertoe leiden dat er aanpassingen worden doorgevoerd in overleg met de projectpartners. Veilige honken worden voorzien van een lijstje en vrijwilligers wordt gevraagd korte aantekening te maken van de dag, datum en tijdstip van een melding en de aard ervan. Deze lijst is van belang voor de totstandkoming van de evaluatie. Zie bijlage voor evaluatie(s) schooljaar. 2.5.3 Kosten Gesteld mag worden dat Veilig Honk geen duur project is. Kosten komen op (school)jaarbasis uit op ongeveer 1500,--, met 20 Veilige Honken. Materiaalkosten worden door de gemeente bekostigd. Verdere kosten bestaan onder meer uit attenties voor de vrijwilligers, leenfietsen, EHBO koffers en fietspompen. Ook andere projectpartners nemen enige kosten voor hun rekening (Prinsentuincollege en Marklandcollege namen kosten van een startbijeenkomst voor hun rekening, kosten voor informatiefolders, een etentje voor alle vrijwilligers door het Marklandcollege) Attentie bij 25 hulpvragen Telkens wanneer er 25 hulpvragen zijn geweest zal een cadeaubon worden verstrekt, als attentie en als tegemoetkoming van eventueel gemaakte (telefoon)kosten. Vrijwilligers dienen dan wel desgevraagd het evaluatieformulier ingevuld te overleggen. 7

Leenfiets Bij evaluatie bleek dat sommige vrijwilligers hun fiets uitlenen aan gestrande scholieren. Dit is bijzonder hulpvaardig te noemen. Besloten is aan vrijwilligers, een tweedehands fiets ter beschikking te stellen ten behoeve van Veilig Honk. De fietsen die werden geschonken zijn (voornamelijk) afkomstig uit de voorraad gevonden voorwerpen. Het zijn fietsen waarvan de eigenaar niet te achterhalen is. De gemeente heeft deze fietsen op laten knappen en in eigendom overgedragen aan de vrijwilligers. Verder onderhoud komt voor rekening van de vrijwilligers. 3 Voorlichting Het is belangrijk dat scholieren goed op de hoogte zijn van het project Veilig Honk. Bij het Marklandcollege en Prinsentuincollege ligt de nadrukkelijke rol scholieren en ouders te informeren over het project. Om de schoolgaande jeugd en de ouders op de hoogte te stellen van het Veilig Honk project zal er bij het begin van het schooljaar een brief naar alle nieuwe leerlingen gestuurd worden waar het doel van het Veilig Honk project en de adressen wordt aangegeven. Het Veilig Honk project nader uitgelegd aan de ouders via een infoblad. Verder zal het onderwerp worden besproken in de ouderraad. Brief voor de leerlingen (brugklas) Infoblad voor ouders Bespreking ouderraad De gemeente heeft een kaart vervaardigd waarop alle honken te zien zijn. Deze kaart wordt zo nodig geactualiseerd door de gemeente en verstrekt aan de deelnemende scholen en de politie. Daarnaast beheert de gemeente de website www.veilighonk.nl, en worden zo nodig persberichten opgesteld waarbij afstemming is met overige participanten. Foto: Auke Pluim: voetballende brugklassers Marklandcollege 8

4 Belangstelling elders Veilig Honk heeft bij de start in 2001 en rond de Hein Roethofnominatie in 2002 nogal wat publiciteit gekregen op radio en tv en in krant en vakblad. Dit leidde ertoe dat andere gemeenten, provincies, politieteams en scholen regelmatig informatie vragen over Veilig Honk. 4.1 College standpunt Het Halderbergse college heeft een standpunt ingenomen inzake uitvoering van het plan elders. We vinden het prima dat het plan elders wordt uitgevoerd, mits op een eenduidige wijze wordt gewerkt. Het standpunt luidt als volgt: Naast gemeente dienen ook politie en scholen mee te doen in alle stadia van het project, waaronder ook de voorbereidingsfase. Het is van groot belang dat de gemeente regievoerder is. Een belangrijk aspect van ons project is daarnaast onder andere dat de deelnemende vrijwilligers langs de schoolgaande routes over een verklaring omtrent goed gedrag dienen te beschikken. Dit biedt in beginsel de garantie dat de vrijwilligers geen strafrechtelijk verleden hebben en geeft een extra waarborg voor de veiligheid. Wijkagenten zijn de aangewezen personen bij het zoeken van potentiële vrijwilligers. Zij kennen de wijk en haar bewoners. Verder wijzen wij erop dat er momenteel voor het door ons gebruikte ontwerp van het Veilig Honk bord een merkbescherming is afgegeven door het Benelux Merkenbureau. De reden hiervan is misbruik van deze beeltenis te voorkomen. Wij hebben geen bezwaar als de gemeente.. de beeltenis en naam gebruikt voor een Veilig Honk project, mits besloten wordt volgens een zelfde systematiek te werken zoals beschreven in ons projectplan. Bij gebruik van een zelfde beeltenis zal dit de herkenbaarheid van het bord voor de kinderen vergroten. Nadat beoordeeld is of volgens dezelfde systematiek is gewerkt zullen de benodigde Veilig Honk afbeeldingen tegen kostprijs aan uw gemeente worden verstrekt. erzoek is te zijner tijd uw plan daarvoor toe te zenden aan de heer Zeebregts, beleidsmedewerker openbare orde veiligheid, doorkiesnummer 0165-390560. Ook voor aanvullende informatie kan er met hem contact opgenomen worden. Foto: Auke Pluim: Standdaarbuitensedijk Oud Gastel. Brugklassers onderweg naar huis. 9

Bijlage: interne politiememo Start project Veilig Honk politieteam Halderberge/gemeente Halderberge Aan het begin van het nieuwe schooljaar start in de gemeente Halderberge onder de naam Veilig Honk een voor Nederland uniek project. De Halderbergse scholen voor voortgezet onderwijs- het Markland College en het Agrarisch Opleidingscentrum- hebben samen met de gemeente, politie en een aantal enthousiaste bewoners de handen ineengeslagen om de veiligheid van leerlingen die van en naar school fietsen te waarborgen. Kinderen die in Halderberge naar school gaan, moeten vaak ver fietsen. En onderweg naar school kan er van alles gebeuren. Pesterijen, een lekke band: noem maar op. Het idee achter het project Veilig Honk is dan ook om de schoolgaande jongeren onderweg wat extra veiligheid te geven. Op bepaalde plekken langs de route wonen vrijwilligers, die een Veilig Honk bieden door kortdurende hulp te geven aan schoolgaande kinderen, wanneer die daarom vragen. De scholieren kunnen een Veilig Honk herkennen aan het bord (zie hierboven), dat is aangebracht bij de woning. Het ontwerp van dit bord is door een van de leerlingen bedacht. Marklandcollege, Agrarisch opleidingscentrum, gemeente en politie hebben samen een plan van aanpak opgesteld en de route tussen de kern Stampersgat en de kern Oudenbosch aangewezen als pilot voor het project in het schooljaar 2001-2002. Op deze route is vanaf 31 augustus 2001 op een vijftal adressen een veilig honk te vinden. Het project zal waarschijnlijk worden uitgebreid naar andere routes. Wat betekent dit voor de overige politieteams? Wanneer er een melding komt van een vrijwilliger die meedoet aan het project is het van belang dat we als politie net even meer service bieden aan deze mensen en adequaat reageren. Koppel ook even terug wat je gedaan hebt na een melding, al lijkt het nog zo onbeduidend. De vrijwilligers zullen dit zeker op prijs stellen. De adressen van de veilige honken zijn: Hier worden alle adressen weergegeven. 10

Bijlage: evaluaties Op 11-04-2002 werd eindevaluatie verricht van schooljaar 2001-2002. Gekeken werd naar de ervaringen van de vrijwilligers op de pilotroute (vijf adressen) de scholen, de gemeente en de politie. Aangegeven wordt hoe de vrijwilligers, de scholen, de ouders en de kinderen zelf het project ervaren. Per Veilig Honk wordt aangegeven hoeveel meldingen er zijn geweest tot begin april 2002 en welke feiten of bijzonderheden er te melden zijn. Tevens worden hier de recente ontwikkelingen aangegeven rond het Veilig Honk project. Ervaringen van de vrijwilligers: Sint Antoinedijk 4, Oud Gastel: Voor het Veilig Honk project belde af en toe een kind aan voor hulp. Nu de woning is voorzien van een Veilig Honk bord en de kinderen weten van het project is er een enorme toename te zien van het aantal kinderen dat langskomt voor hulp. De familie stelt vast dat de verstrekte verbandmiddelen ontoereikend zijn. Ook wordt er veel gebruik gemaakt van de telefoon. Totaal: Pech onderweg: Valpartij: Letsel/EHBO: Strafbaar feit: Weer (regen e.d.): Toiletgebruik: 27 meldingen. 19 maal 2 maal 3 maal 1 maal 1 maal 1 maal Standaarbuitensedijk 111, Stampersgat Op dit adres waren op het moment van de evaluatie in april 2002 geen kinderen geweest met concrete hulpvragen. Standdaarbuitensedijk 5, Oud Gastel Men merkt op dat er nu wat minder kinderen aanbellen dan in vergelijking met het begin van de actie. Opgemerkt wordt dat ouders (wanneer die gebeld worden als er iets aan de hand is) doorgeven erg enthousiast te zijn over het project. Totaal: Pech onderweg: Pesten: Valpartij: Letsel: 7 meldingen. 5 maal 1 maal 2 maal 1 maal St. Antoinedijk 22 Oud Gastel Men merkt op dat het goed gaat. Eenmaal zijn vechtende kinderen uit elkaar gehaald toen één van hen al vechtend aanbelde voor hulp. Totaal: Pech onderweg: 11 meldingen. 6 maal 11

Pesten: Letsel/EHBO: Strafbare feiten: overig: 1 maal 2 maal 1 maal 1 maal Havendijk 13 Oudenbosch (garagebedrijf) De eigenaar van het garagebedrijf merkt op dat er regelmatig scholieren schuilen voor de regen. Meestal gaat het om pech onderweg. Medewerkers van de garage zijn regelmatig onderweg voor het bedrijf en brengen geregeld een kapotte fiets en kind bij de ouders thuis. Ook ziet men dat kinderen even komen wachten bij het Veilig Honk om slecht gezelschap van zich af te schudden. Men is niet toegekomen aan het invullen van het evaluatieformulier een uitsplitsing naar feiten kan daarom niet gegeven worden. Wel kan gesteld worden dat er gemiddeld zeker eenmaal per week een kind langskomt voor hulp. De scholen, Marklandcollege en Prinsentuincollege De heer Schetters van het Marklandcollege geeft aan dat ook de oudere kinderen van de bovenbouw gebruik maken van de Veilige Honken. Daarnaast is er de opmerking van De heer Hectors van het Marklandcollege dat de kinderen zich veiliger voelen door het project, geluiden die worden bevestigd door de ouders van de kinderen. De heer Hectors merkt op dat het is voorgekomen dat kinderen bij een honk aanbelden en helaas niemand thuis troffen. Het is overigens zo dat de vrijwilligers niet thuis hoeven te blijven en dat weten de kinderen. De heer Verhoof, adjunct directeur van het Agrarisch Opleidingscentrum, geeft aan dat hij ook hoort dat kinderen zich veiliger voelen dan voorheen wanneer ze onderweg zijn. De gemeente De gemeente is ook als aanspreekpunt gaan fungeren voor vrijwilligers, een functie waarvan het belang wordt onderkend. In december is een Sinterklaas attentie bezorgd bij de Veilige Honken. Relevante ontwikkelingen worden met enige regelmaat schriftelijk gemeld aan de vrijwilligers. De gemeente voert de regie. De politie De wijkagent fungeert als aanspreekpunt wanneer er sprake is van een misdrijf of ander ernstig feit. Er is extra aandacht besteed aan de bekendheid van het project bij de medewerkers van het teleservicecentrum. De wijkagenten zijn nauw betrokken geweest bij de uitbreiding van het project. (zie ontwikkelingen) Bij de politie zijn tot op heden geen meldingen van het lastig vallen, schennispleging, en dergelijke, gemeld langs de route. In het verleden deden zich dergelijke incidenten wel voor. Bekend is dat kinderen soms schuilen om slecht gezelschap van zich af te schudden. Gesteld kan worden dat het project een preventieve werking heeft en strafbare feiten voorkomt. Ontwikkelingen, conclusies en beleidswijzigingen Het Veilig Honk bord geniet sedert september 2001 merkbescherming van het Benelux Merkenbureau waar de beeltenis en naam is gedeponeerd. Het college heeft besloten om het project, in samenspraak en met instemming van de scholen en de politie, uit te breiden naar alle schoolgaande routes in Halderberge. Dit betekent dat er in mei 2002 in totaal 18 veilige Honken zijn, een uitbreiding met 13. Er komen dan 22 vrijwilligers bij, de medewerkers van de stichting Woningbouw St. Bernardus, (gelegen aan een schoolgaande route) daarbij niet meegerekend. Bij de uitbreiding is aan de wijkagenten gevraagd om van hun netwerk gebruik te maken en de nieuwe vrijwilligers te werven. Dit 12

levert een positieve bijdrage op voor het gebiedsgebonden werken van de politie (het kennen en gekend worden) en versterkt het vertrouwen van de vrijwilligers in de politie c.q. de aangifte en meldingsbereidheid. De politie kent daarnaast ook de omgeving en potentiële vrijwilligers. Vrijwilligers die daar om vragen krijgen een extra verbanddoos. Telkens wanneer er 25 hulpvragen zijn geweest zal een cadeaubon worden verstrekt, als attentie maar ook als tegemoetkoming van eventueel gemaakte (telefoon)kosten. Vrijwilligers dienen dan desgevraagd het evaluatieformulier ingevuld te overleggen. Vanaf de start op 31 augustus 2001 hebben 11 instellingen/gemeenten/politieteams interesse getoond in het Veilig Honk project. Ook is namens de provincie Zeeland interesse getoond in het project. Het college heeft, na afstemming met de scholen en de politie, hierover het volgende standpunt ingenomen: de gemeente geeft toestemming om het project elders uit te voeren mits op een zelfde wijze wordt gewerkt. Afbeeldingen van het Veilig Honk-bord worden door de directie van Altrif Label via de gemeente Halderberge gratis ter beschikking gesteld voor alle deelnemer in Nederland. (thans worden de afbeeldingen tegen kostprijs geleverd) Verwacht wordt dat in schooljaar 2002-2003 een aantal gemeente van start gaan met Veilig Honk project. (gemeente Brummen start naar verwachting in dat schooljaar met 11 honken, Woensdrecht is eveneens bezig met concrete voorbereidingen). In de tweede helft van 2002 zal de website www.veilighonk.nl operationeel zijn. Conclusies: - bij de Veilig Honk woonhuizen is het aantal hulpvragen gemiddeld toegenomen in vergelijking met de situatie voor het project - een aantal malen is eerste hulp verleend (vuiltje in oog, bloedneus, knie kapot) - een aantal meldingen zijn ernstig van aard: pesten, vechten en het verkeersgevaarlijk snijden van fietsers wat een valpartij ten gevolge had - lastig vallen van kinderen, schennispleging heeft zich tot op heden niet voorgedaan, gesteld kan worden dat het project een preventieve werking heeft ten aanzien van dergelijke strafbare feiten, bekend is dat kinderen soms schuilen om slecht gezelschap van zich af te schudden - Het project voorziet in een behoefte en voldoet aan het gestelde doel - Het project zorgt ervoor dat naast objectieve veiligheid ook de subjectieve veiligheid wordt vergroot - Het project wordt uitgebreid binnen Halderberge naar alle schoolgaande routes - Het project krijgt navolging elders in het land 13

evaluatieverslag Veilig Honk seizoen 2002-2003 Datum : 16-06-2003 Aanwezig : Kees Zeebregts (gemeente, verslag), Geraar Camhens (politie) Guido Hectors (Marklandcollege) Erik Verhoof en Adrian van Tilburg (AOC) Vrijwilligers: Dhr en mevr. Willemse Dhr en mevr. Sweere Dhr en mevr. Smulders Dhr en mevr. Fakkert Dhr en mevr. Hereijgers Dhr Buurstee (stichting woningbouw st. Bernardus) Kopie naar : Burgemeester A.F.W. Osterloh, P. Jobse, F. Naterop, F. Scheerder, R. Nagtzaam 1 Verslag 16-06-2003 Kees Zeebregts opent de vergadering en heet allen welkom. Er wordt een voorstellingsrondje gehouden aangezien niet iedereen elkaar kent. Ervaringen vrijwilligers Aan de vrijwilligers wordt gevraagd naar hun ervaringen. De heer Sweere stelt dat hij het een goed project vindt en ziet het graag blijven bestaan. Mevrouw Fakkert stelt dat kinderen soms niet weten dat het liefdewerk oud papier is. Ze vindt het van belang dat we aangeven dat het om vrijwilligerswerk gaat en dat vrijwillgers geen fietsenmakers zijn. De heer Hectors geeft aan dat daar bij de voorlichting naar de leerlingen toe in het nieuwe schooljaar rekening mee gehouden zal worden. Kees Zeebregts stelt dat hij deze kanttekening van mevrouw Fakkert eerder had vernomen. Daarom zal in een folder die wordt uitgedeeld (aan kinderen die van groep 8 voor het eerst naar het voortgezet onderwijs gaan) dit punt worden meegenomen. Zo is in het blaadje onder meer aangegeven dat kinderen niet bij de buren moeten aanbellen als een vrijwilliger niet thuis is, maar dan door dienen te rijden naar een volgend honk. N.a.v. een incident op de St. Antoinedijk stelt Geraar Camphens dat het voor de politie belangrijk is dat zo veel mogelijk bijzonderheden aan de politie doorgegeven worden in geval van ernstige incidenten. Advies is om de kinderen niet de politie te laten bellen maar dit zelf te doen. Geef dan zoveel mogelijk bijzonderheden door, bijvoorbeeld kentekens en kleur, merk in geval van betrokkenheid van voertuigen. Familie Herijegers heeft 2 maal een ernstig incident meegemaakt waarbij politie en GGD nodig bleken. Ze kwamen op tijd en het is goed afgewikkeld. Het ging om een mishandeling en een aanrijding tussen een brommer en fietser. Scholen: De heer Hectors meldt dat Veilig Honk is gepresenteerd tijdens de open dag van het Marklandcollege, overigens met dank aan een aantal vrijwilligers die meegeholpen hebben. Er was veel belangstelling voor Veilig Honk bij de open dag en in totaal waren er 2200 bezoekers. Marklandcollege is ingenomen met het project en weet dat de telefoontjes van vrijwilligers goed zijn afgehandeld. Daar is veel aandacht voor. Het project voorziet in een behoefte. 14

AOC: Het project geeft de scholieren een veilig gevoel en krijgt navolging buiten deze gemeentegrenzen. Dat was ook een steeds terugkomende vraag van ouders bij een ouderavond. POLITIE: Het project versterkt het veiligheidsgevoel van kinderen en ouders. Geraar Camphens stelt het project samen met Kees Zeebregts te hebben gepresenteerd in Bergen op Zoom, en daar kregen ze positieve reacties op. In die gemeente komt het project nu ook. Van belang is dat de wijkagenten ook bekend worden met de vrijwilligers en andersom. Namen en foto s van de wijkagenten zullen worden verspreid bij dit verslag, zodat vrijwilligers hun wijkagent kennen. Gemeente Cijfers zijn als volgt: 87% pech, 7% ehbo, 2% pesten / ruzie, 3% toilet, 1% overig 55%% 2001: (aanvankelijk nog 5 veilige honken) 33 hulpvragen 2002: 88 hulpvragen 2003: 53 hulpvragen (tot 01-05-2003) Opgemerkt wordt dat de feitelijke cijfers waarschijnlijk wat hoger moeten liggen omdat een paar honken niet alles hadden opgeschreven. Familie Fakkert: wat moeten we doen als kinderen worden gepest? Geconcludeerd wordt dat het het best is om de kinderen gerust te stellen en de school te bellen. Vaak blijkt het geen incident te zijn, en het is belangrijk dat de school er weet van heeft. Vervolg Etentje Marklandcollege. Guido Hectors nodigt de vrijwilligers uit voor een etentje in september op het Marklandcollege. Adrian van Tilburg van het AOC meldt dat een ouder EHBO cursus wil verzorgen. Kees vraagt of daar belangstelling voor is. Het blijkt tijdens deze vergadering dat de meeste vrijwilligers daar wel wat voor voelt. Er zal geïnventariseerd worden per brief wie in aanmerking voor een cursus wil komen. Familie Sweere heeft nog geen fiets ontvangen. Kees zal nagaan wat er aan de hand is en zorgdragen dat dit alsnog geregeld wordt. Niets meer aan de orde zijnde wordt de vergadering gesloten en de aanwezigen bedankt voor hun deelname. 15

evaluatieverslag Veilig Honk september 2004 Datum : 13-09-2004 Aanwezig : Kees Zeebregts (gemeente, verslag), Erik van Popta (politie) De heer Kessel, De heer Willemse, De heer en mevrouw Fakkert, Mevrouw Sweere, de heer Smulders, de heer Van Haaster, Mevrouw van Sintruijen, mevrouw Vinkenborg-Melissen, mevrouw Biemans, de heer en mevrouw Van Etten, de heer en mevrouw Herijegers Kopie naar : Alle vrijwilligers, Guido Hectors (Marklandcollege) Adrian van Tilburg (Prinsentuincollege) Burgemeester A.F.W. Osterloh, teamchef van politie M.W. Steijn, gemeentesecretaris F. Naterop 1 Verslag 16-06-2003 Kees Zeebregts heet iedereen van harte welkom. Met een korte presentatie worden de laatste cijfers rond Veilig Honk bekendgemaakt. 200 150 100 Hulpvragen Veilig Honk van 09-2001 tot 09-2004 172 88 107 50 0 33 2001 2002 2003 2004 Van de scholen is er een afmelding van het Prinsentuincollege. Er waren echter geen bijzonderheden om te vermelden. Vanuit het Marklandcollege is er niemand aanwezig bij de vergadering, eventuele bijzonderheden geeft Kees door aan de school. In totaal zijn er nu zo n 400 hulpvragen geweest vanaf de start in augustus 2001. Het precieze aantal moet zelfs nog wat hoger liggen. In 2003: 87% pech, 7% ehbo, 2% pesten / ruzie, 3% toilet, 1% overig. In 2004: 89% pech, 8% ehbo, 3% overig. Om een indruk te geven van overig : doorgelopen mascara hoort ook bij die categorie. De leenfiets die in 2003 is geschonken is nu in totaal 57 keer uitgeleend, 31 keer in 2003 en 26 keer in 2004. Eenmaal kwam een fiets nooit meer terug. Daar is aangifte van gedaan bij de politie. Dhr Kessels vult aan dat hij de leenfiets een poos gemist heeft omdat die achter werd gehouden door de lener. Hij kon achterhalen wie het was en heeft de fiets inmiddels weer terug. De fiets bleek echter beschadigd en is netjes op kosten van de vernieler hersteld. Kortom het probleem is zelf opgelost. Het is overigens ook prima om de politie of de gemeente voor zoiets te bellen. Mevrouw Vinkenborg meldt dat ook bij haar een fiets teruggekomen is met een slag in het wiel. Mevrouw Herijegers meldt dat een kind de fiets later dan afgesproken terugbracht en ook op slot bleek te zitten. Het sleuteltje bleek kwijt. Die zijn ze later komen brengen. Mevrouw Van Sintruijen meldt dat ze ook wel eens een flesje wijn heeft gekregen als dank voor het (twee keer) mogen lenen van de fiets. Dat is erg aardig. tip politie: alle kinderen hebben een schoolpas met daarop de naam, adres etc. Noteer de gegevens voordat je de leenfiets meegeeft. Het is ook slim om de kapotte fiets achter te houden en de leenfiets dan pas mee te geven. 16

Kees geeft aan dat Veilig Honk inmiddels overal in West Brabant wordt uitgevoerd: Etten Leur, Roosendaal, Moerdijk, Rucphen, Zundert, Bergen op Zoom, Woensdrecht, Steenbergen. In Zeeland zijn de gemeenten Tholen, en Veere begonnen. Daarnaast loopt het project in Brummen en Apeldoorn. Velen hebben belangstelling getoond voor het project, wat niet altijd leidt tot daadwerkelijke start van een project. Veilig Honk heeft tot nu toe veel persbelangstelling gehad, wat overigens geen doel op zich is: radio: radio 747, Radio 1 TV: Sbs6, Jeugdjournaal, Omroep Brabant, Goedemorgen Nederland. Veilig Honk zal te zien zijn bij Teleac in een serie over veiligheid. De eerste aflevering van die serie is op 7 november om 17.25 uur op Nederland 1. Het programma heet help. (niet bekend is of dan Veilig Honk al aan bod komt, zie de programmagids/ teletekst) Dan komt er nog een artikel in BN de Stem en Brabant Magazine over Veilig Honk. Veilig Honk heeft in 2001 een Hein Roethofprijsnominatie gekregen. Dat leverde 5000 euro op. Dat geld moet van het ministerie aan criminaliteitspreventie besteed worden. Een goede bestemming is gevonden in het project cameratoezicht wat dit najaar van start gaat. Het station NS te Oudenbosch zal zo veiliger worden is de verwachting. Kees vraagt naar de ervaringen van de vrijwilligers tot nu toe. Pesten: Dhr Willemse stelt dat de school goed gereageerd heeft op een kind dat gepest werd. De familie Willemse heeft dat pesten gemeld aan de school. Pesten is toen onderwerp van gesprek geworden in de klas van het gepeste kind en er is hulp geboden. Kees stelt dat het prettig is om te horen dat dat zo goed wordt opgepakt. De afspraak is ook dat vrijwilligers pesten doorgeven aan de school zodat er wat aan gedaan kan worden. De heer Willemse stelt dat het niet altijd makkelijk te herkennen is. De kinderen komen soms met een smoesje om de belagers even te ontlopen. Ze willen dan weten hoe laat het is of even naar de wc. Ze schamen zich er ook voor. Wellicht is pesten een onderwerp om eens nader te bekijken. geen rijwielherstellers: opgemerkt wordt en beaamt, dat wel eens wordt gedacht dat de kapotte fiets s-avonds hersteld is. ook ouders denken dit soms. dat is natuurlijk niet het geval. kees zal doorgeven aan de scholen dat de honken geen fietsenmakers zijn met het verzoek dit te communiceren naar de brugklassers. het is natuurlijk wel zo dat sommige honken de fietsen soms herstellen. dat creëert ook een beetje de vraag. advies: wees duidelijk wat je wel en niet doet, dat voorkomt teleurstelling of gemopper. leenfiets: is aan bod gekomen kinderen in de woning: het komt wel eens voor dat kinderen even moeten bellen. het is niet altijd prettig wanner ze dan in de woning staan. politie: let ermee op. niet meer dan 1 kind in de woning kan beter zijn en blijf erbij. scholen helpen goed: opgemerkt wordt dat de scholen goed / alert reageren wanneer honken bellen. ehbo cursus: kees vraagt naar de ervaringen. mevrouw herijegers stelt dat het een leuke cursus was, het was leerzaam. het waren vier lesavonden en de gevallen waren toegespitst op wat je zoal kan tegenkomen aan letsels bij fietsers. diegene die deelgenomen hebben aan de cursus vonden het positief. 17

wellicht iets om eens te herhalen over een poos. politie: opgemerkt wordt dat het reuze meevalt met de ernstige meldingen. er zijn nu in totaal zijn er vier meer ernstige meldingen geweest (lastigvallen, ongevallen) daarbij is goed opgetreden door de vrijwilligers en de samenwerking met de politie ging goed. Iedereen wordt bedankt voor de komst en de inbreng. 18

Bijlage: brieven Bewoner Oudenbosch, 5 maart 2002 Uw brief van : - Uw kenmerk : - Nadere informatie bij : K. Zeebregts Doorkiesnummer : 0165 390560 Onderwerp : Veilig honk Ons kenmerk : 2002/2731 Geachte heer/mevrouw, Veiligheid is een belangrijke levensbehoefte van de mens. Scholen, gemeente en politie willen er dan ook samen voor zorgen dat schoolgaande jeugd veilig van en naar school kan gaan. U woont aan zo n fietsroute waar dagelijks vele kinderen langskomen op weg naar school. Dan gebeurt er wel eens wat onderweg. Een lekke band, een kapotte ketting, onderlinge pesterijen, een valpartij of ruzie. De opsomming zal nooit volledig kunnen zijn. Om meer veiligheid te bieden is het project Veilig Honk bedacht door, het voortgezet onderwijs (Marklandcollege en Prinsentuincollege), gemeente, politie en ouders. Momenteel is er één Veilig Honk route in Halderberge aan de Sint Antoinedijk-Standdaarbuitensdijk. De eerste resultaten zijn positief en we willen daarom uitbreiden naar alle schoolgaande routes in Halderberge. We hebben van u begrepen dat u mee wil doen aan het Veilig Honk project. We zetten nog eens op een rij wat precies de bedoeling is van dit project. 1. als bewoner op deze route zet u gedurende het schooljaar 2001-2002 en 2002-2003 het Veilig Honk bord in de tuin of achter het raam 2. wanneer u thuis bent kan de jeugd in beginsel bij u terecht voor kortdurende eenmalige hulp (luisterend oor, helpende hand, even bellen naar de ouders of school, plakken van een pleister, lenen van een fietspomp etc.) 3. als bewoner kunt u vanzelfsprekend rekenen op back up van de school en gemeente via contactpersonen waarnaar u kunt doorverwijzen of waar u terecht kunt met een vraag Wanneer u vaak thuis bent (u hoeft er ook weer niet voor thuis te blijven) en u ook van mening bent dat wat extra veiligheid voor de kinderen een goede zaak is, is meedoen aan dit project een goede keuze. Wij vragen u dan tegelijkertijd ook om een verklaring omtrent het gedrag aan te vragen (via de heer Zeebregts van de gemeente). Dat is een moeilijke vraag om te stellen, maar we vragen daarvoor uw begrip: een Veilig Honk moet veilig zijn. Uiteraard worden u voor deze verklaring geen leges aangerekend. 19

Bij aanvang zal er een startbijeenkomst worden georganiseerd door gemeente, Prinsentuincollege en het Marklandcollege. De datum van deze bijeenkomst moet nog worden bepaald. U krijgt daarover nog bericht. Bij deze bijeenkomst zal u het Veilig Honk bord worden uitgereikt. Ik dank u bij voorbaat voor de getoonde belangstelling. Ik verzoek u de formulier(en) voor de verklaring omtrent goed gedrag in te vullen en terug te zenden middels de bijgevoegde antwoordenvelop. Hoogachtend, burgemeester van de gemeente Halderberge, A.F.W. Osterloh Bijlage: Antwoordenvelop, aanvraagformulier verklaring omtrent goed gedrag 20