s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

Vergelijkbare documenten
Van het aardgas af, maar hoe dan? Een kijkje in Oostvoorne

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier

Energiebesparing Gemeente Huizen

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

LEKKER WARM ZONDER AARDGAS? vers. 3,1

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen

Geothermie in de gebouwde omgeving

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

WELKOM BIJ. Samen optrekken naar een aardgasvrij Bottendaal. Bewonersavond 27 november 2018

Verwachtingen over de warmte van de toekomst

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Energietransitie. 13 april 2018

Alterna(even voor aardgas

Technieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen

Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer

BENG en NTA. Stand van zaken

Energiecafé Bongerd Wingerd en omgeving

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

Begrippenlijst Naar groen is goed te doen

Noordwest gasdeel / Noordwest warmte deel / Boomgaarden

Wageningen Hoog / De Eng / Buitengebied

Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie

Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

Totaal Ik ben een: Mijn leeftijd is: Mijn nielsen regio is Man Vrouw Grote steden

Statenwarmte/BES. Presentatie resultaten actieonderzoek. Deze versie is voor internet enigszins aangepast. Tom Egyedi. Stat4nWarmt4.

DUURZAAM WAGENINGEN PRESENTATIE LUCHT-WATER WARMTEPOMPEN. Arie Kalkman

WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht. 7. De juiste match

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER

Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Uitkomsten panel Zuidwest

HAAL MEER ENERGIE UIT JE HUIS START MET ENERGIEBESPARING

Ypenburg 100% duurzame warmte

kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle

Van het aardgas af hoe moet dat nu?

Weergave vervolgbijeenkomsten Schothorst-Zuid aardgasvrij - april 2019

LEKKER WARM ZONDER AARDGAS?

Biomassa. in het klimaatakkoord en de energietransitie

Van Gasbel Naar Waterbel

Uitgevoerd door: Caubergh Huygen, Lowexnet

Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver?

Mogelijke rol van Warmterotonde in Zuid-Holland

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

Bewonerspanel aardgasvrij wonen - maart 2019

Veel gestelde vragen Warmtenet Benedenbuurt versie 28 november 2018

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Hoe verbruikt ú minder gas?

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen

Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen

Categorie Algemeen Kan ik beter alleen of samen met de buren iets doen? Kunnen we iets collectiefs doen, bijvoorbeeld met onze buren?

Warmtepompen. Een introductie

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER WONEN ZONDER AARDGAS IN DE DRECHTSTEDEN

Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen?

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER WONEN ZONDER AARDGAS IN DE DRECHTSTEDEN

Programma van vanavond

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk

Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan

Leiden, 13 april Geacht raadslid van de gemeente Leiden,

Werkgroep Techniek & Innovatie. Aansluiten bestaande bouw op warmtenetten. Maurice Verhulst - Weijers Waalwijk Peter Heijboer DWA DREAM

West-Friesland: warmte in transitie. Cor Leguijt, VVRE, 6 april 2017

Ruimte voor Duurzame Energie Portefeuillehoudersoverleg Leefomgeving Holland Rijnland 17 februari 2016

Samen maken we Nederland aardgasvrij

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink

Daarbij zijn zorgvuldigheid en betaalbaarheid, belangrijker dan snelheid.

Wonen met Groen & Warm

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Veelgestelde vragen over toekomst zonder aardgas

Zaanstad collectief van t gas af MRA Warmte Koude Jan Schreuder, Programmamanager Duurzaamheid 28 februari 2019

Route naar een aardgasvrije wijk. Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland

Energie besparen is verleidelijk

VAN GAS LOS. Werkconferentie Warmtetransitie. 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort

Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH

WARMTENET POWER TO X EN ONTWIKKELINGEN IN RIJNHUIZEN

Samen DUURZAmer. Krijg inzicht in het totaal en de details van je energieverbruik, en je huidige systeem. Stel je CV goed af

Toekomstbestendige comfortinstallatie in (nieuwbouw)woningen. Een visie van Martijn Bos

Welkom bij. Gasvrij verwarmen Collectief of individueel Hoe werkt een ESCo? BAK versus Bod Financiën Praktijk casussen en ervaringen

DUURZAAM BOUWEN IN PLAN DRENKELING

De opkomst van all-electric woningen

Teken overeenkomst voor lagere kosten

Transcriptie:

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

Waarom deze presentatie? Veel media aandacht voor energietransitie Tot 2019 weinig informatie van de gemeente Bewoners vragen zich af wat, waar, wanneer en hoe? Dit jaar meer informatie Beeld huidige stand van zaken Delen met bewoners s-gravenland

Klimaatwet Rijksoverheid stelt de eisen, maar legt regie bij gemeenten 2021 (uiterlijk) - gemeenten moeten aangeven welke wijken, wanneer van het gas af gaan en wat daarvoor in de plaats komt Capelle wil dat in 2020 al doen 2021 (uiterlijk) - gemeenten moeten aangeven welke woningen voor 2030 van het gas af gaan Capelle doet dat ook in 2021 2030-1.500.000 woningen, oud en nieuw, gasloos (heel Nederland) 2050 - alle woningen, oud en nieuw, gasloos (heel Nederland)

Programma Duurzaamheid 2019-2022 Gemeenteraad Capelle 15 april 2019 Energietransitie Energie besparen Warmtetransitie (van het aardgas af) Duurzame energie voorziening Elektrisch rijden Klimaat aanpassingen buitenruimte Circulaire economie (hergebruik) Gemeentelijke regie Betaalbaarheid Maatschappelijke aspecten

Warmtetransitie agenda Gemeenteraad Capelle 15 april 2019 Concept versie, oktober 2018 Aangenomen versie, maart 2019 Algemene aanpak overstap van aardgas naar alternatieven Nog geen formeel warmtetransitie plan Dichter bij moment van overstap, per wijk definitief alternatief voor aardgas realisatie/exploitatie partijen kosten wijkuitvoeringsplan (samen met partners en bewoners)

Gasgebruik s-gravenland per huishouden Verwarming Koken Warm water

Voorlopig Warmteplan Capelle Collectief = Stadsverwarming= Warmtenet Geschikt voor dichte bebouwing

Warmtenet Verschillende bronnen, kolen-, gas-, biomassa centrales, afvalverbranding, industrie 2050 alle bronnen duurzaam, geothermie, aquathermie, afvalwater, warmte koude opslag, biomassa, restwarmte industrie Distributie systeem (buizen onder de grond) Afleverset in de woning, naar cv systeem en tapwater De gemeente kan aansluiting niet verplichten Maar.., een warmtepomp is waarschijnlijk duurder Monopolie warmte leverancier, bescherming consument? Tarief gekoppeld aan aardgasprijs?

Warmtenet Temperatuur water warmtenet afhankelijk van warmte bron(nen) Warmtenet hoge temperatuur (traditioneel) Temperatuur 70-80 C Bronnen: industrie, energie centrales, afvalverbranding Bestaande radiatoren zijn voldoende Tapwater hoeft voldoende temperatuur Warmtenet lage temperatuur Temperatuur 40 C Bronnen: veelal duurzame warmte bronnen Extreem goede isolatie noodzakelijk Vloerverwarming en/of grote radiatoren noodzakelijk Na-verwarming tapwater noodzakelijk Warmtenet midden temperatuur Temperatuur tussen 40 C en 70 C

Warmtenet Belangrijke vraag Krijgt s-gravenland een hoge, lage, of midden temperatuur warmtenet? Een lage temperatuur warmtenet zal de woning eigenaar in s- Gravenland veel geld gaan kosten Bij een hoge temperatuur warmtenet zijn de benodigde aanpassingen beperkt

Wanneer is s-gravenland aan de beurt? Planningsoverwegingen gemeente Bestaande rapporten geven een indicatie Laaghangend fruit eerst Prioriteit wijken met warmte probleem Prioriteit wijken met veel weg/riool werken Prioriteit wijken met veel nieuwbouw Conditie aardgasnet in de wijk Fasering tracé hoofdwarmtenet

Energielabels s-gravenland

Leeftijd aardgasnet s-gravenland

Wanneer is s-gravenland aan de beurt? s-gravenland komt waarschijnlijk niet als eerste Er is geen warmtevoorzieningsprobleem Het gemiddelde energie label ligt hoog Aardgasgebruik per huishouden is redelijk Het aardgasnet is jong Veel weg/riool vernieuwingswerken zijn recentelijk uitgevoerd Er is geen nieuwbouw Maar, een verassing is altijd mogelijk

Wat u nu al kan doen? Elektrisch gaan koken - altijd goed Zonnecellen op het dak - altijd goed Extra isoleren in principe goed - onzekerheid temperatuur warmtenet Warmtepomp installeren - verdient u waarschijnlijk niet terug in vergelijking met warmtenet Vloerverwarming aanleggen - in principe goed - onzekerheid temperatuur warmtenet CV ketel vervangen - voorlopig huren misschien beter Houtkachel installeren - liever niet in stedelijke omgeving (fijn stof)

Wordt vervolgd!