Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij

Transcriptie

1 Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij Meer dan 420 woningeigenaren uit Overvecht-Noord bezochten de bijeenkomsten op 22 en 28 november 2017 over aardgasvrij wonen. Wat betekent de overstap naar wonen zonder aardgas? Daarover spraken deze bewoners met de gemeente, Stedin, Eneco, Energie-U en met elkaar. Samen naar een aardgasvrij Overvecht-Noord Wethouder Lot van Hooijdonk ging in op de landelijke en wereldwijde afspraken om de CO₂-uitstoot te verminderen. Afgesproken is dat uiterlijk in 2050 heel Nederland en dus ook Utrecht - aardgasvrij moet zijn. Na Overvecht-Noord komen alle wijken in de stad aan de beurt. Namens netbeheerder Stedin, die verantwoordelijk is voor de gasleidingen en elektriciteitskabels in Utrecht, spraken Joep Weerts (de 22e) en Warmold ten Zijthoff (de 28e). Zij vertelden dat in Overvecht-Noord een deel van de gasleidingen uiterlijk in 2030 vervangen moet zijn. Als we in de toekomst geen gas meer gebruiken, is het zonde die leidingen nog te vervangen. Daarom gaan de samenwerkende partijen met bewoners andere manieren voor koken en verwarmen onderzoeken. Zij kijken wat er nodig is om de woningen aan te passen, bijvoorbeeld door goed te isoleren zodat de warmte binnenblijft. Tafelgesprekken De aanwezige bewoners gingen met elkaar in gesprek over wat er komt kijken bij het aardgasvrij maken van woningen. Doel van dit gesprek was het uitwisselen en ophalen van wensen, vragen en zorgen. De resultaten daarvan werken we nu uit. Er waren ook experts aanwezig die direct antwoord gaven op vragen. De belangrijkste vragen gingen over de alternatieven, de kosten en het vervolg. Alle vragen zijn genoteerd. Wat kwam er uit de tafelgesprekken? Tijdens de gesprekken over alternatieven werden een paar dingen duidelijk. Er bleek een groot verschil in kennis bij bewoners over de alternatieven. Ook bleek de energiesituatie van woningen erg te verschillen. Sommige bewoners hebben hun huis al voor een groot deel geïsoleerd of hebben zonnepanelen op het dak. Daarnaast ontstonden tijdens de gesprekken logische combinaties om samen een alternatief te kiezen. Bijvoorbeeld tussen huiseigenaren met hetzelfde type woning (denk aan de woonboten of een bepaald type tussenwoning). Of tussen bewoners die veel met elkaar optrekken in hetzelfde buurtje. Het is duidelijk dat bewoners zich zorgen maken over de financiële consequenties. Het vraagt inspanningen om de kosten zo laag mogelijk te krijgen (mogelijk door collectieve inkoop). Maar ook om slimme financiële diensten te ontwikkelen en te zorgen voor tegemoetkoming in de kosten. Daarnaast is het van belang om zo snel mogelijk inzicht te krijgen in wat er moet gebeuren in de individuele huizen. Een energieadvies op maat kan hier heel goed bij helpen. Het advies brengt in kaart wat er nodig is en geeft een beeld van de investeringen. Het is duidelijk dat veel mensen graag actief willen meedenken. De gemeente betrekt deze mensen bij de aanpak en maakt graag gebruik van hun ideeën en kennis. Dat doen we bijvoorbeeld door te werken met een klankbordgroep en met verschillende werkgroepen. Zo kan iedereen naar eigen interesse meedenken en meewerken. 1

2 Wilt u uitgebreider teruglezen wat er aan de gesprekstafels op 22 en 28 november is besproken over de alternatieven, de kosten en het vervolg? Lees op de volgende bladzijden meer hierover. Antoniuskwartier Er waren tijdens de bijeenkomsten ook huiseigenaren van het Antoniuskwartier aanwezig. Dit betreft nieuwbouw. De eerste woningen van het Antoniuskwartier zijn al opgeleverd. Woningen van de tweede fase moeten nog worden opgeleverd. Deze huizen zijn al goed geïsoleerd naar de laatste normen, maar zijn allemaal nog aangesloten op aardgas. Het gaat om nieuwe gasleidingen, maar op den duur moet hier ook een andere warmtevoorziening komen en een alternatief voor koken op gas. De situatie voor de nieuwbouwwoningen van het Antoniuskwartier verschilt van de bestaande bouw in Overvecht- Noord en vraagt om een andere aanpak. De betrokken partijen gaan met elkaar in gesprek om te kijken wat er mogelijk is voor deze huiseigenaren, ook projectontwikkelaar Timpaan en BAM zullen daar deel van uitmaken. Onafhankelijk aanspreekpunt Marianne Nevens is voor u het eerste aanspreekpunt in de wijk. Als onafhankelijk persoon betrekt zij alle belanghebbenden bij de aanpak. Zij zorgt dat mensen gehoord en geholpen worden door de betrokken partijen. Marianne is onder andere organisator van de klankbordgroep. U kunt haar bereiken via het mailadres marianne.nevens@gmail.com en telefoonnummer: Marianne Nevens, omgevingsmanager Overvecht-Noord aardgasvrij Op de hoogte blijven Bewoners gaven aan dat ze graag op de hoogte blijven van het vervolg. Ze hebben behoefte aan een aanpreekpunt voor vragen en goede communicatie over de volgende stappen. Op deze manier kunt u op de hoogte blijven: U kunt zich opgeven voor de klankbordgroep door een mail te sturen naar: utrechtseenergie@utrecht.nl. Wilt u op de hoogte blijven van het vervolg? Er komt een nieuwsbrief Overvecht-Noord aardgasvrij. Bewoners die zich hebben aangemeld voor één van de bewonersavonden ontvangen deze automatisch. U kunt zich altijd afmelden als u de nieuwsbrief niet (meer) wilt ontvangen. Kijk verder op: voor meer informatie. 2

3 Terugkoppeling per thema Hieronder kunt u uitgebreider teruglezen wat er aan de gesprekstafels is besproken over de alternatieven, de kosten en het vervolg. Thema 1 - Alternatieven Aan iedere tafel werden gesprekken gevoerd over de mogelijke alternatieven voor het gebruik van aardgas. De vragen liepen erg uiteen. Veel terugkerende vragen waren: welke alternatieven bestaan er?, wat zijn de kosten per alternatief?, maar ook hoeveel geluid maakt een warmtepomp?. Daarnaast kreeg Eneco vragen over stadsverwarming: komt er een aanbieding voor woningeigenaren die stadsverwarming overwegen? en welke aanpassingen zijn er in huis nodig voor een aansluiting op stadsverwarming?. Ook vroegen bewoners zich af of duidelijk is welk alternatief wordt gekozen. Onderstaand een aantal reacties van experts op de gestelde vragen: Grofweg zijn er twee alternatieven voor het verwarmen van een huis zonder aardgas. Elektrische alternatieven: huizen kunnen met verschillende elektrische apparaten worden verwarmd. Er kan voor één alternatief of een combinatie van apparaten worden gekozen. Bijvoorbeeld een warmtepomp of infraroodverwarming, eventueel in combinatie met zonnepanelen. Voorwaarde voor al deze alternatieven is dat woningen hiervoor voldoende geïsoleerd zijn. Daarnaast moet worden gecontroleerd of het elektriciteitsnet hiervoor geschikt is. Dit is een verantwoordelijkheid van Stedin. Warmtenet: een vorm van een warmtenet is stadsverwarming. Via grote, geïsoleerde leidingen onder de grond wordt warm/heet water naar de woning gebracht. Dat warme water kan worden gebruikt om huizen te verwarmen (verwarming en warm tapwater). In een groot deel van Overvecht-Noord ligt stadsverwarming. Doortrekken van stadsverwarming naar woningen waar nu gas is, kan een alternatief zijn. Ook kan onderzocht worden of een lokaal warmtenet een optie is. Dat is een warmtenet dat geen gebruik maakt van de huidige stadsverwarming. Omdat Eneco de eigenaar en beheerder is van stadsverwarming heeft Eneco een aantal vragen beantwoord: Eneco verwacht dat zij in de zomer van 2018 met een concreet voorstel kan komen voor particuliere woningeigenaren uit Overvecht-Noord. In dit voorstel staat wat de kosten zijn om aan te sluiten op het stadsverwarmingsnet van Eneco. De verwachting is dat een groot deel van de woningen in Overvecht-Noord aangesloten kan worden, omdat er al een warmtenet in de wijk ligt, maar waarschijnlijk niet allemaal. Bepalende factoren hierin zijn de locatie van de woning en daarmee de afstand tot het huidige warmtenet en het aantal woningen dat een aansluiting wil hebben. In huis zijn er relatief weinig aanpassingen nodig bij aansluiting op stadsverwarming. De combiketel of cv-ketel en boiler/geiser wordt vervangen door een warmte-afleverset inclusief een warmtemeter. Per woning of woningblok moet Eneco onderzoeken waar de warmte-afleverset in huis geplaatst kan worden. Het is op dit moment nog niet duidelijk welk alternatief wordt gekozen. Dit kan ook per straat of blok verschillen. In deze fase willen we vooral weten wat de startpositie, wensen en randvoorwaarden van alle betrokken partijen zijn. 3

4 De keuze voor stadsverwarming of een elektrisch alternatief wordt gemaakt op basis van een zorgvuldige afweging. In deze afweging betrekken we huiseigenaren. Ook bij wie de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid komt, is wettelijk nog niet geregeld. Thema 2 Kosten Aan de tafels kwamen duidelijk de zorgen naar voren over de kosten. Voor sommige eigenaren zijn de kosten te overzien, bijvoorbeeld bij huiseigenaren die alleen gas gebruiken om te koken. Voor andere bewoners kunnen de kosten hoger oplopen, afhankelijk van de keuze voor het alternatief in combinatie met de hoeveelheid isolatie die er nog nodig is. Reactie van de wethouder: Wethouder Lot van Hooijdonk benadrukt dat de samenwerkende partijen er bewust voor hebben gekozen om nu al het gesprek met de wijk te starten. Dat heeft als nadeel dat er nog veel concrete antwoorden ontbreken. Het heeft als belangrijk voordeel dat bewoners geen onnodige investeringen doen als zij vanaf nu hun cv-installatie of keuken moeten vervangen. Daarnaast heeft alleen de eigenaar de actuele kennis over de woning. Antwoord op wie welke kosten betaalt, is er nog niet. Wel geeft de wethouder aan waar zij zich nu samen met de samenwerkende partijen - voor inzet: Begeleiden bewoners: o Energieadvies: Kennis over de energiesituatie van uw woning en de mogelijke alternatieven zijn van belang om een plan te maken voor de komende twaalf jaar. Een energieadvies op maat helpt u daarbij. Samen met de energieadviseur brengt u dan in beeld wat er voor uw woning nodig is om op termijn van het gas af te gaan. Misschien kunt u dit in kleine stappen doen. Bovendien kan de adviseur met u meekijken of het in uw geval voordeliger of efficiënter is om samen met buurtgenoten op te trekken. Bijvoorbeeld omdat u hetzelfde type woning of dezelfde wensen heeft. Kijk op: o Bouwbegeleiding: de gemeente ondersteunt groepen bewoners, die per blok, straat of woningtype samen aan de slag willen. Een gezamenlijke aanpak kan zich richten op collectieve inkoop, gezamenlijke beslissingen voor een systeem (o.a. warmtenet), maar ook financiële arrangementen. Stimuleren van de markt: bouwondernemingen, aannemers, installateurs en leveranciers aanspreken om per type woning oplossingen te vinden, voorbeeldwoningen te realiseren en een goed aanbod te ontwikkelen in het geval van gezamenlijke inkoop door bewoners. Financiële constructies: als een woning geen aardgas meer verbruikt, worden de vaste energielasten lager. De maatregelen die hiervoor nodig zijn, vragen echter om een investering vooraf. Met financiële constructies zoeken we naar mogelijkheden om de investering vooraf uit te smeren over een langere periode of een extra lening te koppelen aan een woning. Denk dan bijvoorbeeld aan: o o Tweede hypotheek (afhankelijk van de huidige situatie) Duurzaamheidslening. Dit is een lening tussen ,- voor duurzame oplossingen. 4

5 o De rijksoverheid wil een gebouw gebonden financiering ontwikkelen. Dit is een afspraak uit het regeerakkoord. Dit is een regeling waarbij de investering wordt terug betaald door de besparing op de energierekening. Het is dus een huisgebonden lening voor maatregelen aan een woning. Meer financiële mogelijkheden vanuit het Rijk: de gemeente is met het Rijk in gesprek over financiële mogelijkheden naast de bestaande regelingen (duurzaamheidslening, lagere kosten voor leges bij duurzame woningen, landelijke ISDE subsidie voor o.a. zonneboilers en warmtepompen). Dit speelt namelijk in heel Nederland, niet alleen in Utrecht. Hierbij valt ook te denken aan een lager elektriciteitstarief (en een hoger gastarief) waardoor het ook interessanter wordt om over te stappen op elektriciteit. Ook vragen we aandacht voor het verplichte tarief voor het verwijderen van een aansluiting. Op dit moment moeten netbeheerders nog een tarief in rekening brengen aan bewoners die hun woning van aardgas willen afsluiten. Tijdens de gesprekken bleek ook dat mensen zich zorgen maken dat zij meer betalen dan mensen die later overstappen. Hoe de kosten zich de komende jaren ontwikkelen, is op dit moment lastig te voorspellen. Dit hangt af van veel verschillende factoren, onder andere de prijs van warmtetechnieken, arbeidsloon en toekomstige subsidies. De wethouder geeft aan dat er nu wordt gestart in Overvecht- Noord, maar dat andere wijken in Utrecht en Nederland daarna volgen. Uiteindelijk wordt heel Nederland aardgasvrij. We staan nu aan het begin van grote veranderingen. Daarbij kijken we graag samen met woningeigenaren op welke manier dit voor iedereen haalbaar is. Thema 3 Het vervolg Aan de tafels gingen de gesprekken ook over het vervolg. Er zijn bewoners die graag actief meedenken in het vervolgproces en uiteraard werd de vraag gesteld: hoe gaan we nu verder? De komende tijd gaan de samenwerkende partijen op verschillende manieren met huiseigenaren in gesprek: Klankbordgroep: deze groep gaat samen met experts meedenken over het uitwerken van de plannen. Er zijn nog veel vragen en zaken die verder uitgezocht moeten worden. Denk aan vragen als: hoe kunnen we het haalbaar maken voor huiseigenaren? welke factoren zijn daarbij belangrijk? welke alternatieven brengen welke kosten met zich mee?, wat zijn de kosten bij collectieve inkoop en wat bij een individuele keuze?, hoe blijven we in gesprek met de hele wijk? Werkgroepen: er zullen verschillende samenwerkingen met en zonder bewoners - tot stand komen om de onderzoeksvragen te beantwoorden. Dat kunnen professionele werkgroepen zijn. Bijvoorbeeld met de bouw- of installatiesector om tot een nieuw product te komen, met banken om tot een financiële constructie te komen, of een werkgroep met o.a. bewoners om de factoren voor haalbaarheid in kaart te brengen. Terug de wijk in: samen met de klankbordgroep zoeken we naar verschillende manieren om het gesprek met de hele wijk op gang te houden. 5