CO 2 -footprint 2014 scope 1 & 2

CO 2 -footprint 2014 scope 1 & 2 Heros Sluiskil B.V. Doc.code: CF Versie: 1 Datum: 8 mei 2015 Status: definitief

Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding 1 2. Normatieve verwijzingen 2 3. Beschrijving van de organisatie 3 4. Afbakening 4 5. Berekeningsmethodiek 6 6. Emissie-inventaris 7 7. CO 2 -Footprint 8 8. Grafische weergave CO 2 -uitstoot 9 9. Toelichting op de berekening 10 10. CO 2 reductie en voortgang 12 Colofoon Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Conversiefactoren Logboek Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden

1. Inleiding Voor alle bedrijven, organisaties en instellingen is het belangrijk om actief bij te dragen aan het terugdringen van het broeikasgaseffect. Het maatschappelijk belang om zuinig om te gaan met energie, en het verminderen van de CO 2 -uitstoot in het bijzonder, is groot. In dit rapport is te zien hoe groot de CO 2 -uitstoot van Heros Sluiskil is, als gevolg van het direct en indirect gebruik van fossiele brandstoffen. Door dit jaarlijks te herhalen wordt zichtbaar of de maatregelen die worden getroffen om de uitstoot te beperken effectief zijn. Om in kaart te brengen waar reductie mogelijk is, is besloten om onze energiestromen te inventariseren door het laten samenstellen van een CO 2 -footprint over 2014. Ons basisjaar is 2013. Deze rapportage van onze CO 2 -footprint is opgesteld met gebruik van de conversiefactoren van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO), versie 2.2. Deze footprint beschrijft alle punten zoals beschreven in 7.3 a. t/m q. van de norm ISO 14064-1. Wij zijn inmiddels gecertificeerd op de CO 2 -prestatieladder voor niveau 3. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 1

2. Normatieve verwijzingen - ISO 14064-1 Deze emissie-inventaris is opgesteld volgens punten A t/m Q van 7.3.1 uit de norm ISO 14064-1. De internationale erkende norm ISO 14064-1 geeft richtlijnen voor kwantificering en verslaglegging van broeikasgasemissies en -verwijdering op bedrijfsniveau. In de onderstaande tabel is per element een verwijzing opgenomen naar het hoofdstuk in dit rapport waar het betreffende punt uit de norm wordt behandeld. ISO 14064-1 7.3.1 Onderwerp Hoofdstuk Pag. nr. A. Omschrijving van de rapporterende organisatie. 4.1 4 B. Personen verantwoordelijk voor de emissie-inventarisatie. 3.1 3 C. Rapportage periode of inventarisatie jaar. 3.1 3 D. Bepaling van de organisatorische grenzen. 4.1 4 E. Kwantificering van de directe CO 2 emissies. 7 8 F. Omgang met CO 2 emissies door de verbranding van bio-massa. 5.5 6 G. De opname van CO 2 uit het milieu. 5.5 6 H. Uitsluitingen van CO 2 emissiebronnen of van CO 2 opnamebronnen. 5.4 6 I. Indirecte CO 2 emissies i.v.m. de opwekking of inkoop van elektriciteit, warmte of 7 8 stoom. J. Het basis inventarisatie jaar. 3.1 3 K. Uitleg over wijzigingen m.b.t. het basisjaar of andere historische emissieinventaris 3.1 gerelateerde data, en elke herberekening van het basisjaar of andere Bijlage 2 emissie- inventarisaties. L. Beschrijving van of verwijzing naar de gebruikte (reken)methode voor 5.1 6 kwantificering van emissiestromen. M. Uitleg over wijzigingen in de methode van het kwantificeren van emissiestromen 5.2 6 t.o.v. eerder gebruikte methoden. N. Verwijzingen naar, of registratie van de gebruikte conversiefactoren voor de 5.1 6 emissie en opname van CO 2. O. Beschrijving van de invloed van onzekerheden op de nauwkeurigheid van de 9.3 11 gegevens m.b.t. CO 2 emissies en de CO 2 opname. P. Verklaring dat deze emissie-inventaris is opgesteld conform ISO 14064-1. 3.1 3 3 Q. Een verklaring dat de emissie-inventaris is geverifieerd, inclusief het niveau van 3.1 3 de verificatie en niveau van verkregen zekerheid. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 2

3. Algemeen ISO 14064-1 7.3 3.1 Beschrijving van de organisatie en verantwoordelijkheden Bedrijfsnaam Heros Sluiskil B.V. A Huidige datum 29-jan-15 Inventarisatie jaar: 2014 De totale uitstoot in het inventarisatiejaar is vastgesteld op 4.471,7 ton CO 2. C Basis inventarisatie jaar 2013 Het basisjaar is 2013. De CO 2 -footprint van het basisjaar is niet geverifieerd. De totale uitstoot in het basisjaar is vastgesteld op 5.590,5 ton CO 2. Verificatie datum Contactpersoon Verantwoordelijke Verantwoordelijkheden Normering Bij structurele wijziging van de organisatorische grens, de rekenmethodiek en/of de conversiefactoren wordt het basisjaar herberekend om een goede vergelijking tussen het gerapporteerde jaar en het basisjaar te kunnen garanderen. De beargumentatie hiervan wordt in dat geval opgenomen in het logboek behorend bij deze rapportage (zie bijlage 2.). N.v.t. Naam M.W. Stouten E-mail m.stouten@heros.nl Telefoon 0115-478480 Naam M.W. Stouten E-mail m.stouten@heros.nl Telefoon 0115-478480 Elk jaar wordt een CO 2 inventaris opgesteld. De verantwoordelijke zorgt dat dit gebeurt op een juiste, reproduceerbare manier. Overige verantwoordelijkheden: Naam Naam Naam Naam M.W. Stouten M.W. Stouten M.W. Stouten M.W. Stouten Actualiseren beleid en opstellen/bijstellen doelstellingen Contactpersoon emissie-inventaris Interne en externe communicatie Uitdragen en invulling van het initiatief Deze emissie-inventaris is opgesteld volgens punt A t/m Q uit 7.3 uit de ISO 14064-1. Per onderwerp is de verwijzing naar de verschillende punten uit de norm opgenomen. J & K Q B P Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 3

4. Afbakening 4.1 Organizational Boundary (Organisatorische grenzen vastgesteld volgens bijlage B van het handboek CO2 Prestatieladder versie 2.2) Naam hoofdonderneming Heros Sluiskil B.V. KvK Nummer 201.05.055 Aantal werkmaatschappijen N.v.t Namen werkmaatschappijen N.v.t ISO 14064-1 7.3 D Aantal vestigingen Aantal werknemers Beschrijving van de organisatie 1 70 Heros Sluiskil BV is een organisatie die actief is op het gebied van productie en verkoop van Eco-grondstoffen (verkregen na recycling van diverse rest- en bouwstoffen), waterbehandeling en havenfaciliteiten. Kortom herwinning van grondstoffen. Men wil binnen Europa hét toonaangevende bedrijf zijn op het gebied van recycling van granulaten, metalen en afvalwater. Het bedrijf heeft de slogan: "Duurzaam denken en doen". Heros Sluiskil staat synoniem voor hergebruik. De twee belangrijkste producten zijn Heros Granulaat en Heros Ferro. Het bedrijf is o.a. ISO 14001, ISO 9001, VCA**, BRL 2307 en BRL 2507 gecertificeerd. Tevens is men in het bezit van het branchecertificaat van de Metaal Recycling Federatie en het ISPS-code -certificaat (Havenbeveiliging). De opdrachtgevers zijn o.a. AVR, Omrin, Sita en Net-Brussel, Isvag, Stora en Biostoom Oostende. Het bedrijf bestaat uit een vast team van circa 70 medewerkers. Bedrijfruimte bestaat uit: - 45 hectaren bedrijventerrein; - bedrijfsburo en weegbrug; - kantine en een kleedlokaal (douches); - laboratorium; - werkplaats en technische dienst. A Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 4

4. Afbakening 4.2 Operationele grenzen De operationele grenzen worden onderverdeeld in scope 1, 2 en 3. De indeling is afkomstig uit het GHG-protocol. De Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) rekent 'Business Air Travel' en 'Personal Cars for Business Travel' tot scope 2. ISO 14064-1 7.3 D Bij het opstellen van de CO 2 -footprint is de indeling van scope 1 en 2 van de SKAO aangehouden. De emissies uit scope 3 zijn niet meegenomen binnen de kaders van dit rapport. De actuele emissiestromen binnen de operationele grenzen zijn: Scope 1 Scope 2 Benzine Propaangas Diesel Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 5

5. Berekeningsmethodiek 5.1 Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren Bij het opstellen van de CO 2 -footprint is de methodiek aangehouden zoals is voorgeschreven in het door SKAO uitgegeven Handboek Prestatieladder versie 2.2. Deze methode schrijft voor om vliegkilometers (Business Air Travel) en gedeclareerde zakelijke kilometers (Personal Cars for Business Travel) tot scope 2 te rekenen. De directe (scope 1) en indirecte (scope 2) emissies zijn in de footprint gekwantificeerd. De conversiefactoren zijn gebruikt zoals opgenomen in het SKAO Handboek 2.2 bijlage C Conversiefactoren (geldig vanaf 4 april 2014). In dit rapport opgenomen als bijlage 1. ISO 14064-1 7.3 L N 5.2 Wijziging berekeningsmethodiek De berekeningsmethodiek is niet gewijzigd. De overgang naar de nieuwe versie van het SKAO handboek (versie 2.2) heeft geen gevolgen gehad voor de conversiefactoren of de gebruikte methode. M 5.3 Herberekening referentiejaar & historische gegevens De berekeningsmethodiek is niet gewijzigd. Het nieuwe Handboek 2.2, geldig met ingang van 4 april 2014, heeft geen directe gevolgen voor de berekeningsmethodiek of de gebruikte conversiefactoren. N 5.4 Uitsluitingen De GHG emissies van het koudemiddel van de airconditioning zijn niet meegenomen binnen de CO 2 - rapportage. 5.5 Opname CO 2 en biomassa Tot op dit moment heeft er geen opname van CO 2 of biomassaverbranding binnen de bedrijfsactiviteiten plaatsgevonden. H F & G Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 6

6. Inventarisatie energiestromen 6.1 Emissie inventaris Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie scopes van emissie. Het inventariseren van de energiestromen binnen de organisatie geschiedt conform scope 1 en 2 van het GHG-protocol. De emissies uit scope 3 zijn niet meegenomen binnen de kaders van dit rapport. Scope 1 - Directe CO 2 -emissie Wagenpark Emissiebron / -activiteit Verbruik Rijdend materieel Personenauto's Diesel en benzine Bussen Vrachtwagens Drijvend materieel Niet van toepassing Werk tot aan het schip Vliegend marerieel Niet van toepassing Mobiele werktuigen Emissiebron / -activiteit Verbruik Ondersteunend materieel Kranen-verreiker-hoogwerker Diesel Heftruck Diesel Bobcats en buldozers Diesel Aggregaten Diesel Compressoren-stoomcleaner Diesel Brandstoffen Emissiebron / -activiteit Periode / frequentie Diesel Transport Continu Benzine Personenauto's Continu Mengsmering LPG Propaangas Niet van toepassing Niet van toepassing Verwarming Continu Klimaatbeheersing CV voor gehele kantoor Scope 2 - Indirecte CO 2 -emissie Elektriciteitsverbruik Emissiebron / -activiteit Verbruik Huisvesting Verlichting TL verlichting op kantoor-kantine Werkplaats TD Verlichting buitenterrein Garage Opslagloods en spuitcabine KGS terrein Inashco Productie Handgereedschappen Zie VCA** lijst AWZI Biologische zuivering AWZI Grondwater / RWA Ferro MFZ Loskranen, silo's en zendmast Verlading centrale bodemas opwerkingsinstallatie CBOI CBOI-ADR Ferro SBI Ferro Leesstraat Schrootstraat ICT 30 Werkplekken Trafoverliezen overig Airco en koeling Emmissiebron / -activiteit Periode / frequentie 32 airco's voor kantoor Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 7

Facturen Metingen Schattingen Anders 7. CO 2 -footprint CO 2 data inventarisatie Onderdeel Omschrijving Eenheid Hoeveelheid CO 2 conversiefactor Ton CO 2 Bron ISO 14064-1 7.3 Scope 1 Personen auto's 112,2 Benzine Liter 10.426 2.780 29,0 Diesel Liter 26.551 3.135 83,2 Facturen LPG Liter 1.860 0,0 Goederenvervoer 0,0 Benzine Liter 2.780 0,0 Diesel Liter 3.135 0,0 LPG Liter 1.860 0,0 Stookolie Liter 3.185 0,0 Bio-ethanol Liter 1.600 0,0 Mobiele werktuigen 2.053,7 Benzine liter 2.780 0,0 Diesel liter 655.075 3.135 2.053,7 E LPG liter 1.860 0,0 Facturen Stookolie liter 3.185 0,0 Bio-ethanol liter 1.600 0,0 Verwarming ( zie verbruik propaan ) 0,0 Aardgas verbruik vestiging 1 m 3 1.825 0,0 Aardgas verbruik vestiging 2 m 3 1.825 0,0 Aardgas verbruik vestiging 3 m 3 1.825 0,0 Aardgas verbruik vestiging 4 m 3 1.825 0,0 Aardgas verbruik vestiging 5 m 3 1.825 0,0 Warmte - Emissies 0,0 Koude - Emissies 0,0 Overige brandstoffen (propaan voor verwarming) 64,9 Bruinkool kg 2.105 0,0 Bitumineuze leisteen kg 1.040 0,0 Turf kg 1.190 0,0 Vaste fossiele secundaire brandstoffen Steenkool- en bruinkoolbriketten kg 2.315 0,0 Houtmot m 3 44.000 0,0 Facturen Gasvormige fossiele brandstoffen Biogas (stortgas) m 3 400 0,0 Biogas (co-vergisting mais-mest) m 3 1.300 0,0 Methaan m 3 2.000 0,0 Propaan liter 42.419 1.530 64,9 Scope 2 Elektriciteitsverbruik 2.240,9 Grijze stroom Stroomverbruik vestiging 1 kwh 4.925.000 455 2.240,9 Facturen Gedeclareerde kilometers 0,0 I Zakelijk Vliegverkeer 0,0 2014 Totaal ton CO 2 4.471,7 Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 8

8. Overzicht emissies 2014 Uitstoot in Ton CO 2 Verdeling CO 2 uitstoot Personen auto's 3% Mobiele werktuigen Totaal 4.472 50% 46% Overige brandstoffen (propaan voor verwarming) Elektriciteitsverbruik 2.241 Elektriciteitsverbruik 1% Overige brandstoffen (propaan voor verwarming) 65 CO 2 uitstoot naar scope Mobiele werktuigen 2.054 Personen auto's 112 50% 50% Scope 1 Scope 2 0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 9

9. Toelichting op de berekening van de CO 2 -footprint 9.1 Toelichting Bij de berekening van de verschillende emissies dienen we de volgende toelichting te geven. Gebruik brandstof diesel: Totaal is er 655.075 liter diesel verbruikt verdeeld over tankstation, CBOI, schrootstraat, buldozers en overige voertuigen. De leverancier van de diesel is de firma Dekker. Voor de personenauto's is er 26.551 liter aan diesel verbruikt. De gegevens zijn via de bijbehorende facturen verzameld. Gebruik brandstof benzine: Het verbruikt van benzine is 10.426 liter gebaseerd op de facturen. Gebruik overige brandstoffen: Totaal verbuik van propaangas is 42.419 liter t.b.v. verwarming kantoren, kantine, kleedlokaal, werkplaats en laboratorium is op basis van de gegevens van het gehele jaar 2014. Gebruik aardgas voor verwarming: Er is afgelopen jaar propaangas gebruikt voor verwarming. Gebruik electriciteit: Het totale verbruik electriciteit is 4.925.000.KwH. Energieverbruiken kwh opgesplitst naar activiteiten: 1.569.270 = 31,86% AWZI Biologische zuivering 63.996 = 1,30% AWZI grondwater / RWA 76.334 = 1,55% Ferro MFZ 156.080 = 3,17% Loskranen, silo's + zendmast 3.079 = 0,06% opslag loods / spuitcabine 86.456 = 1,76% Basse Sambre 868.972 = 17,64% CBOI 246.905 = 5,01% CBOI-ADR 108.858 = 2,21% Schrootstraat 98.020 = 1,99% Ferro Leesstraat 291.113 = 5,91% Werkplaats TD 49.625 = 1,01% Kantine 286.745 = 5,82% Verlichting terrein 414.844 = 8,42% KGS terrein Inashco 321.306 = 6,52% trafo verliezen overig 283.895 = 5,76% Overig ( garage, verlichting,kantoor,treinloods,centrale, electrische verwarming em kanaalwaterpomp) 9.2 Normalisering De omvang van de CO 2 -emissie is sterk afhankelijk van en gecorreleerd aan de hoeveelheid activiteiten die zijn ontplooid. Het bedrijf en onze productiviteit kunnen groeien en krimpen. Het energieverbruik hangt daar nauw mee samen. Ten behoeve van toekomstige vergelijking met het referentiejaar en het vaststellen van kwantitatieve CO 2 -reductie doelstellingen zijn maatstaven nodig, om tot een goede normalisering te komen. Overzicht emissies: De CO 2 -emissie per medewerker bedroeg in 2014 63,87 ton CO 2. We rekenen ook de CO2 emissie uit op basis van een kalenderjaar van de totaal in tonnage uitgedrukte bewerkte bodemas. In 2014 werd er 629.362 ton bodemas bewerkt. De CO2-emissie per ton bewerkte bodemas bedroeg in 2014 7,11 kilo CO 2. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 10

9. Toelichting op de berekening van de CO 2 -footprint 9.3 Onzekerheden De energieverbruikscijfers over 2014 zijn afkomstig van ontvangen facturen. Indien facturen onvolledig zijn of waar we gegevens missen, zijn deze geëxtrapoleerd. Hierbij wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met factoren als seizoensinvloeden en productieuren. Door veel aandacht te geven aan het registreren van brongegevens (meterstanden) trachten we de betrouwbaarheid te verhogen van onze uitstootgegevens. Onzekerheid Meetonnauwkeurigheden Algemeen Beschrijving ISO 14064-1 7.3 Hoewel er conversiefactoren opgenomen zijn in bijlage A van de prestatieladder voor diverse oliën, worden deze niet in onze berekeningen van de CO 2 -footprint meegenomen. Oliën als smeerolie, hydrauliekolie, transmissieolie en remvloeistof worden in het productieproces niet naar CO 2 omgezet. Er vindt geen verbranding plaats. Overige gegevens zijn op basis van facturen van leveranciers in de berekening meegenomen. Meetonnauwkeurigheden Scope 1 Meetonnauwkeurigheden Scope 2 Totaal verbuik van 42.419 liter propaangas t.b.v. verwarming kantoren, kantine, badlokaal, werkplaats en laboratorium is op basis van gegevens van het gehele jaar 2014.Totaal is er 655.075 liter diesel verbruikt verdeeld over tankstation, CBOI, schrootstraat, buldozers en overige voertuigen. Leverancier diesel is de firma Dekker.Voor de personenauto's is er 26.551 diesel verbruikt en 10.426 liter benzine. Totaal electriciteitsverbruik is 4.925.000 kwh. Gegevens zijn op basis van facturen. O Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 11

10. CO 2 -reductie en voortgang Het doel van de CO 2 -footprint is het in kaart brengen van de energiestromen en het aan de hand hiervan bepalen van de CO 2 -uitstoot. Met de oplevering van dit rapport is het benodigde inzicht verkregen. Belangrijker is nu hoe de CO 2 -uitstoot binnen onze organisatie kan worden verminderd. Om de voortgang van de CO 2 reductie te kunnen bewaken en borgen overwegen wij een energiemanagementsysteem te implementeren. Een managementsysteem is een besturingsmiddel dat wordt opgezet om CO 2 -reductiedoelstellingen te realiseren. Kenmerkend voor een managementsysteem is de cyclus plan-do-check-act. 10.1 Historische gegevens Basisjaar 2013 2014 2015 2016 Totale uitstoot in ton CO 2 Uitstoot per medewerker op basis van aantal Uitstoot per ton bewerkte bodemas op basis van aantal 5.590,50 4.471,70 72,59 63,87 77 70 9,16 kg 7,11 kg 610.840 629.362 10.2 Gerealiseerde emissiereducties, milieubewust, energiezuinig produceren, leveren en inkopen. - In het kader van Safetyfirst is een proef gedaan met begrenzing van de snelheid van voertuigen. Doel was het verhogen van de verkeerssnelheid en verlagen van brandstofverbruik. Vanwege positieve resultaten zijn nagenoeg alle machines begrensd. Het ontwikkelen van een Management Dashboard geeft nog meer informatie. Het dieselverbruik van voertuigen kan onderling worden vergeleken. Analyse via trace&track systeem geeft veel info over het gedrag van machinisten en imput voor het bonus/malussysteem. -De volgende mobiele werktuigen zijn in 2014 aangeschaft: kraan type 835, dumper type HM300-3 en een tractor Massey Ferguson type 6475. -Badlokaal is gesaneerd wat naar verwachting 5.000 liter propaangas gaat besparen. -Er zijn nieuwe lichtkoepels (12) geplaatst in de kantine waardoor kunstlicht in de kantine tot een minimum beperkt wordt. Tevens zijn er bewegingssensoren in diverse ruimtes geplaatst. -Er zijn 12 TL-Led armaturen op parking noord geplaatst en in het laboratorium is de verlichting compleet vernieuwd. Wij verwachten op het elektriciteitsverbruik een besparing te kunnen realiseren van 40% t.o.v. de huidige conventionele armaturen. Tevens zijn er 8 Led-armaturen op de oostelijke afscheiding van het terrein geplaatst. 10.3 Voortgang (lopende) emissiereducties en CO 2 -compensatie. -Alle gaskachels zullen vervangen worden door centrale verwarming. -Maandelijkse werkplekinspecties (duurzaamheidsgedrag medewerkers); -Interne audits volgens planning (alle elementen uit de CO 2 - prestatieladder); -Maandelijks opnemen van de meterstanden elektriciteit en verbruik brandstoffen; -Jaarlijkse evaluatierapportage m.b.t. de footprint; De resultaten van de methoden worden voornamelijk geverifieerd aan de hand van de meetapparatuur die geplaatst is in onderstations en gebouwen. Daarnaast zullen we de verbetering in brandstofverbruik gaan verifieren door middel van het brandstofverbruik te relateren aan het aantal draaiuren. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 12

Colofon Dit rapport is tot stand gekomen in samenwerking met: Nedcon Organisatieadvies B.V. Pelmolenlaan 16-18 3447 GW WOERDEN T. 0348-405160 E. info@nedcon-groep.nl www.nedcon-groep.nl waarbij gebruik is gemaakt van het Handboek CO 2 - prestatieladder, uitgegeven door:

CO 2 -footprint 2014 Bijlagen

Bijlage 1: Conversiefactoren Personenvervoer Personenvervoer vliegtuig < 700 km 270 A 700-2.500 km 200 g CO 2 / reizigerskm > 2.500 km 135 Personenvervoer conventionele personenauto Benzine 2.780 Diesel 3.135 LPG 1.860 B Bio-ethanol 1.600 g CO 2 / liter brandstof Biogas (stortgas) 400 Biogas (co-vergisting mais-mest) 1.300 Biogas (co-vergisting mais-mest) 1.900 g CO 2 / kg brandstof Benzine (Klasse < 1,4 ltr) 185 Benzine (Klasse 1,4-2,0 ltr) 220 Benzine (Klasse > 2,0 ltr) 305 Benzine (Klasse gemiddeld) 215 C Diesel (Klasse < 1,7 ltr) 155 g CO 2 / voertuigkm Diesel (Klasse 1,7-2,0 ltr) 195 Diesel (Klasse >2,0 ltr) 265 Diesel (Klasse gemiddeld) 205 LPG (Klasse gemiddeld) 175 Minibus (max. 9 personen) - Benzine 255 D Minibus (max. 9 personen) - Diesel 215 g CO 2 / voertuigkm Minibus (max. 9 personen) - LPG 200 E Brandstoftype niet bekend 210 g CO 2 / voertuigkm Personenvervoer hybride auto F Middenklasse auto (Toyota Prius, Honda Civic IMA) 125 Hogere klasse auto (Lexus GS450h, Lexus RX400h) 225 g CO 2 / voertuigkm Personenvervoer collectief Touringcar 45 Streekbus 95 Stadsbus 120 G Metro / tram 100 Stoptrein 100 g CO 2 / reizigerskm Intercity 55 Stoptrein + Intercity 65 Hoge snelheidstrein 60 Goederenvervoer Goederenvervoer algemeen Benzine 2.780 Diesel 3.135 A LPG 1.860 Stookolie 3.185 Bio-ethanol 1.600 Vervoer bulk goederen Vrachtauto <20 ton 295 Vrachtauto > 20 ton 110 Trekker met oplegger 80 Trein (elektrisch) 25 Trein (diesel) 30 Trein (combinatie) 27 B Binnenvaart (350 ton) 70 Binnenvaart (550 ton) 70 Binnenvaart (1350 ton) 60 Binnenvaart (5500 ton) 30 Zeevaart (1800 ton) 75 Zeevaart (8000 ton) 30 Zeevaart (30000 ton) 13 Vervoer containers / non bulk goederen Bestelauto 630 Vrachtauto 3,5-10 ton 480 Vrachtauto 10-20 ton 300 Vrachtauto > 20 ton 130 Trekker met oplegger 95 Trein (elektrisch) 20 Trein (diesel) 25 B Trein (combinatie) 22 Binnenvaart (32 TEU) 65 Binnenvaart (96 TEU) 75 Binnenvaart (200 TEU) 60 Binnenvaart (470 TEU) 50 Zeevaart (150 TEU) 85 Zeevaart (580 TEU) 45 Zeevaart (4000 TEU) 23 g CO 2 / liter brandstof g CO 2 / tonkm g CO 2 / tonkm Bron: Bron: Document: CO2- footprint Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden

Bijlage 1: Conversiefactoren Elektriciteitsverbruik Personenvervoer voor andere doeleinden dan vervoer Grijze stroom 2005 en eerder 500 2006 500 A 2007 en 2008 500 g CO 2 / kilowattuur 2009 470 2010 en later 455 Groene stroom Windkracht 15 Waterkracht 15 B Zonne-energie 80 g CO 2 / kilowattuur Elektriciteit uit stortgas 80 Elektriciteit uit biomassa zie Handboek Overige groene stroom C Overige groene stroom verbruikt tot 1 juli 2011 300 g CO 2 / kilowattuur Overige energiedragers voor andere doeleinden dan vervoer Bron: Bron: A B C Benzine 2.780 Diesel 3.135 LPG 1.860 Stookolie 3.185 Bio-ethanol 1.600 Vloeibare fossiele primaire brandstoffen Ruwe aardolie 3.735 Orimulsion 2.610 Aardgascondensaat 3.400 Vloeibare fossiele secundaire brandstoffen Petroleum 3.710 Leisteenolie 3.150 Ethaan 3.425 Nafta's 3.850 Bitumen 3.975 Smeeroliën 3.620 Petroleumcokes 4.050 Raffinaderij grondstoffen 3.920 Raffinaderij gas 3.655 Chemisch restgas 3.655 Overige oliën 3.515 Vaste fossiele primaire brandstoffen Anthraciet 2.720 Cokeskolen 2.810 Cokeskolen (cokeovens) 2.850 Cokeskolen (basismetaal) 2.690 (Overige bitumineuze) steenkool 2.420 Sub-bitumineuze kool 2.070 Bruinkool 2.105 Bitumineuze leisteen 1.040 Turf 1.190 Vaste fossiele secundaire brandstoffen g CO 2 / liter brandstof g CO 2 / kg brandstof g CO 2 / kg brandstof g CO 2 / kg brandstof Steenkool- en bruinkoolbriketten 2.315 g CO 2 / kg brandstof Houtmot 44.000 g CO 2 / m 3 brandstof Gasvormige fossiele brandstoffen Aardgas 1.825 Biogas (stortgas) 400 Biogas (co-vergisting mais-mest) 1.300 g CO 2 / Nm 3 brandstof Methaan 2.000 Propaan 1.530 g CO 2 / liter brandstof 2.2, SKAO, 4 april 2014 2.2, SKAO, 4 april 2014 2.2, SKAO, 4 april 2014 D Warmte Warmtelevering STEG 11.300 Warmtelevering - kolencentrale 18.500 Warmtelevering AVI 20.000 Warmtelevering gasmotor WKK 70.300 Warmtelevering geothermie 3.000 Bron: E Warmtelevering uit overige productiefaciliteiten 20.000 Stadswarmte 56.700 g CO 2 / GJ Emissiefactor Nederlands aardgas A Koel- en koudemiddelen Koudemiddel R22 1.810 R404a 3.920 R507 3.985 R407c 1.775 R410a 2.090 R134a 1.430 g CO 2 / GJ g CO 2 / kg 2.2, SKAO, 4 april 2014 Bron: Document: CO2- footprint Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden

Bijlage 2: Logboek - wijziging in basisjaar of andere historische data ISO 14064-1 7.3 Datum Wie Onderwerp Commentaar Reactie K Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden