CO 2 -footprint 1e halfjaar 2013 scope 1, 2 & 3

Transcriptie

1 CO 2 -footprint 1e halfjaar 2013 scope 1, 2 & 3 Van Oostrum Westbroek B.V.

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Beschrijving van de organisatie 2 3. Afbakening 3 4. Berekeningsmethodiek 5 5. Emissie-inventaris 6 6. CO 2 -footprint 7 7. Overzicht Emissies 8 8. Toelichting op berekening 9 9. CO 2 -reductie 17 Colofon Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Conversiefactoren Logboek Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden

3 1. Inleiding Voor alle bedrijven, organisaties en instellingen is het belangrijk om een actieve invulling te geven aan het thema Duurzaam Ondernemen. Het maatschappelijk belang om zuinig om te gaan met energie, en het verminderen van de CO 2 -uitstoot in het bijzonder, is groot. Van Oostrum Westbroek B.V. is al geruime tijd bezig met het besparen van energie. De zorg voor ons milieu maken wij aantoonbaar in deze CO 2 -footprint, waarop te zien is hoe groot de uitstoot van het bedrijf is, als gevolg van het direct en indirect gebruik van fossiele brandstoffen. Door dit periodiek te herhalen wordt zichtbaar of de maatregelen die worden getroffen om de uitstoot te beperken effectief zijn. Om in kaart te brengen waar reductie mogelijk is, is besloten om onze energiestromen te inventariseren door het te laten samenstellen van een CO 2 -footprint. De onderliggende rapportage van de CO 2 - footprint betreft het 1e half jaar Onze eerste CO 2 - footprint is opgemaakt in het basisjaar Er heeft geen verificatie door een certificerende instantie (verificatie instelling) plaatsgevonden. Deze rapportage van onze CO 2 -footprint is o.a. opgesteld met gebruik van de conversiefactoren van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO), versie 2.2. Deze footprint beschrijft alle punten zoals beschreven in 7.3 van de ISO norm. In 2014 zullen wij gaan certificeren op de CO 2 -prestatieladder. Ons doel is om te certificeren op niveau 5. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 1

4 2. Algemeen ISO Beschrijving van de organisatie en verantwoordelijkheden Bedrijfsnaam Van Oostrum Westbroek B.V. A Huidige datum 20-feb-14 Inventarisatie 1e halfjaar *: 2013 De totale uitstoot (inclusief scope 3) in het inventarisatiehalfjaar is vastgesteld op 630,65 ton CO 2. C Basis inventarisatie jaar 2012 Het basisjaar is De CO 2 -footprints van 2012 en 2013 zijn niet geverifieerd. De totale uitstoot scope 1 & 2 in het basisjaar is vastgesteld op 703,45 ton CO 2. (obv half jr.) De totale uitstoot scope 3 in het basisjaar is vastgesteld op 0, ton CO 2. (obv half jr.) Verificatie datum Contactpersoon Verantwoordelijke Verantwoordelijkheden Normering In 2012 is begonnen met de inventarisatie van de indirecte emissies conform scope 3. Dit jaar wordt genomen als basisjaar voor scope 3. Bij wijziging van de conversiefactoren wordt het basisjaar herberekend om een goede vergelijking tussen het gerapporteerde jaar en het basisjaar te kunnen garanderen. Indien een wijziging in de van toepassing zijnde conversiefactoren optreedt en dit invloed heeft op het basisjaar of andere historische gegevens dan wordt dit opgenomen in het logboek behorend bij deze rapportage (zie bijlage 2.). - Naam Teunis Meerkerk info@van-oostrum.nl Telefoon Naam Rudie van Oostrum info@van-oostrum.nl Telefoon Elk jaar wordt een CO 2 inventaris opgesteld. De verantwoordelijke zorgt dat dit gebeurt op een juiste, reproduceerbare manier. Overige verantwoordelijkheden: Naam Naam Naam Naam Rudie van Oostrum Teunis Meerkerk Teunis Meerkerk Rudie van Oostrum Actualiseren beleid en opstellen/bijstellen doelstellingen Contactpersoon emissie-inventaris Interne en externe communicatie Uitdragen en invulling van het initiatief Deze emissie-inventaris is opgesteld volgens punt A t/m Q uit 7.3 uit de ISO Per onderwerp is de verwijzing naar de verschillende punten uit de norm opgenomen. J & K Q B P Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 2

5 3. Afbakening 3.1 Organisational Boundaries (Organisatorische grenzen vastgesteld volgens bijlage B van het handboek CO2 Prestatieladder versie 2.2) Naam hoofdonderneming Van Oostrum Westbroek B.V. KvK Nummer Aantal dochter ondernemingen - Namen dochter ondernemingen - ISO D Aantal vestigingen Aantal werknemers Beschrijving van de organisatie 1 27 Van Oostrum Westbroek B.V. is een gerenomeerd bedrijf gevestigd in Westbroek, centraal gelegen tussen Utrecht en Hilversum. Het bedrijf voert werkzaamheden uit op het gebied van infra- en cultuurtechniek. Daarnaast beschikt zij over een uitgebreid verhuurprogramma van grondverzetmachines. Het familiebedrijf heeft een start gemaakt in de jaren 60. Sinds 2000 zijn de zoons Rudie en Wouter in de bedrijfsleiding toegetreden. De bedrijfsactiviteiten zijn aan te geven als loonbedrijf, verhuur van grondverzetmachines, aannemer infra en cultuurtechniek, transport en verhuur, waterkundige werken, baggerwerken, saneringswerken (droog en nat) en gladheids-bestrijding. Het transport wordt verzorgd met kiepers, knijperauto s, containerauto s en diepladers. Omtrent het grondwerk worden bouwputten, natuurgebieden, natuurvriendelijke oevers en recreatiegebieden bediend. Waterbouwkundige werken zoals beschoeiingen, damwanden (hout/staal/kunstof), stuwen / bruggen en vlonders / duikers (beton/staal/spirasol/pe) en gemalen. Tevens waterhuishoudkundige maatregelen. Voor Infra, rioleringen (hoofdriolering/huisaansluiting/persleidingen) / verhardingen (asfalt/beton/bestratingen/halfverhardingen). Baggerwerken vanaf de kant / schuifboot / ponton / saneringsbaggerwerk en transport van bagger. Saneringswerken met bodemsanering / waterbodemsanering / transport verontreinigde grond en transport van bagger. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 3

6 3. Afbakening 3.2 Operationele grenzen De operationele grenzen worden onderverdeeld in scope 1, 2 en 3. De indeling is afkomstig uit het GHG-protocol. De Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) rekent 'Business Air Travel'en 'Personal Cars for Business Travel' tot scope 2. ISO D Bij het opstellen van de CO 2 -footprint is de indeling van scope 1 en 2 van de SKAO aangehouden. Voor scope 3 is de indeling van het GHG-protocol aangehouden. Vanwege de indeling en conversiefactoren van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen valt categorie 6 binnen scope 1 & 2 van de emissie inventaris. Een gedetailleerde uitwerking van de scope 3 inventarisatie is opgenomen in het rapport "Rapportage Scope 3 Emissies geïdentificeerde en gekwanificeerde emissies conform de coporate value chain scope 3 accounting and reporting standard." De actuele emissiestromen binnen de operationele grenzen zijn: Scope 1 Scope 2 liter / m 3 ton CO 2 Diesel ,29 Diesel ,54 Benzine Aspen 115 0,32 Aardgas ,70 kwh ton CO 2 Electriciteit ,80 Scope 3 - algemeen Scope 3 Hoeveelheid kg CO 2 Voor een gedetailleerde uitwerking van de scope 3 emissiestromen wordt verwezen naar het rapport "Rapportage Scope 3 Emissies geïdentificeerde en gekwanificeerde emissies conform de corporate value chain scope 3 accounting and reporting standard." Waterverbruik (m 3 ) 103,8 0,031 Papierverbruik (kg) 37,5 0,045 Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 4

7 4. Berekeningsmethodiek 4.1 Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren Bij het opstellen van de CO 2 -footprint is de methodiek aangehouden zoals is voorgeschreven in het door SKAO uitgegeven Handboek Prestatieladder versie 2.2. Deze methode schrijft voor om vliegkilometers (Business Air Travel) en gedeclareerde zakelijke kilometers (Personal Cars for Business Travel) tot scope 2 te rekenen. De directe (scope 1) en indirecte (scope 2 en 3) emissies zijn in de footprint gekwantificeerd. De conversiefactoren zijn gebruikt zoals opgenomen in het SKAO Handboek 2.2 bijlage C Conversiefactoren (geldig vanaf 4 april 2014). In dit rapport opgenomen als bijlage 1. De bronvermelding van de overige conversiefactoren is opgenomen in de CO 2 -data inventarisatie voor scope 3. ISO L E & I N 4.2 Wijziging berekeningsmethodiek De berekeningsmethodiek is niet gewijzigd. De overgang naar de nieuwe versie van het SKAO handboek (versie 2.2) heeft geen gevolgen gehad voor de conversiefactoren of de gebruikte methode. M 4.3 Herberekening referentiejaar & historische gegevens De berekeningsmethodiek is niet gewijzigd. Het nieuwe Handboek 2.2, geldig met ingang van 4 april 2014, heeft geen directe gevolgen voor de berekeningsmethodiek of de gebruikte conversiefactoren. N 4.4 Uitsluitingen De GHG emissies van de airconditioning zijn niet meegenomen binnen de CO 2 - rapportage. Uitsluitingen met betrekking tot scope 3 zijn bechreven in hoofdstuk Opname CO 2 en biomassa Tot op dit moment heeft er geen opname van CO 2 of biomassaverbranding H F & G Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 5

8 5. Inventarisatie energiestromen 5.1 Emissie inventaris Scope 1, 2 & 3 Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie scopes van emissie. Het inventariseren van de energiestromen binnen de organisatie geschiedt conform scope 1 en 2 & 3 van het GHG-protocol. Scope 1 - Directe CO 2 -emissie Wagenpark / brandstoffen Emmissiebron / -activiteit Verbruik Materieel* / Vrachtauto s / Shovels Diesel Mobiele werktuigen Mobiele kraan, Heftruck,, Graafmachine, Vrachtauto,, Personenauto's Bedrijfsauto's,, Drijvend materieel Vliegend materieel Vast materieel Aggregaat Diesel Kettingzaag / Sloophamer Diesel Ondersteunend materieel Compressor Diesel Diesel (rood) Mobiele werktuigen Voltijd Diesel (wit) Transport en vervoer Voltijd Diesel Aggregaat Incidenteel (gehuurd) Mengsmering, 2-takt LPG Aardgas Verwarming Seizoensgebonden Industriële gassen Lassen / snijden Olie (als brandstof) Airco en koeling Emmissiebron / -activiteit Periode / frequentie Kantoor/ICT/koeling Airco en luchtverversing Gekoeld transport Scope 2 - Indirecte CO 2 -emissie Elektriciteitsverbruik Emmissiebron / -activiteit Verbruik Huisvesting Verlichting TL-verlichting Elektra ICT / Serverruimte Werkplekken / kantoorinventaris Elektra Klimaatbeheersing Airco en Elektra een lucht afzuigsysteem. Overig Koffiemachine / witgoed Elektra Productie Mobiel materieel Ondersteunend materieel Werkplaats inrichting Elektra Overig Project Zakelijk verkeer Emmissiebron / -activiteit Periode / frequentie Gedeclareerd * verder wordt verwezen naar het totale "overzicht gemotoriseerd materieellijst" welke beschikbaar is. Scope 3 - Overige indirecte CO 2 -emissies brandstoffen Emmissiebron / -activiteit Verbruik Voor de meest materiële scope 3 emissies wordt verwezen naar het rapport "Scope 3 Emissies 2013 Geïdentificeerde en gekwanitifceerde emissies - conform de Corporate Value Chain (scope 3) Accounting and Reporting Standard. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 6

9 Facturen Metingen Schattingen 6. CO 2 -footprint e halfjaar CO 2 data inventarisatie scope 1 & 2 Onderdeel Omschrijving Eenheid Hoeveelheid CO 2 conversiefactor Ton CO 2 Bron Scope 1 Zakelijk Verkeer 0,0 Benzine Liter ,0 Diesel Liter ,0 LPG Liter ,0 Goederenvervoer 217,3 Benzine Liter ,0 Diesel Liter ,3 LPG Liter ,0 Stookolie Liter ,0 Bio-ethanol Liter ,0 Mobiele werktuigen 403,9 Benzine liter ,3 Diesel liter ,5 LPG liter ,0 Stookolie liter ,0 Bio-ethanol liter ,0 Verwarming 4,7 Aardgas verbruik vestiging 1 m ,7 Aardgas verbruik vestiging 2 m ,0 Aardgas verbruik vestiging 3 m ,0 Aardgas verbruik vestiging 4 m ,0 Aardgas verbruik vestiging 5 m ,0 Warmte - Emissies 0,0 Koude - Emissies 0,0 Overige brandstoffen 0,0 Scope 2 Elektriciteitsverbruik 4,8 Grijze stroom Stroomverbruik vestiging 1 kwh ,8 Stroomverbruik vestiging 2 kwh 455 0,0 Stroomverbruik vestiging 3 kwh 455 0,0 Stroomverbruik vestiging 4 kwh 455 0,0 Stroomverbruik vestiging 5 kwh 455 0,0 Gedeclareerde kilometers 0,0 Zakelijk Vliegverkeer 0,0 Facturen Facturen Facturen Facturen Totaal ton CO 2 630,6 Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 7

10 7. Overzicht emissies e halfjaar Ton CO 2 uitstoot Verdeling CO 2 uitstoot 1% 1% Goederenvervoer Totaal % Mobiele werktuigen Elektriciteitsverbruik 5 64% Verwarming Elektriciteitsverbruik Verwarming 5 Mobiele werktuigen 404 CO 2 uitstoot naar scope 1% Goederenvervoer 217 Scope 1 Scope % Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden Pagina 8

11 8. Toelichting op de berekening van de CO 2 -footprint 8.1 Toelichting Bij de berekening van de verschillende emissies dienen we de volgende toelichting te geven Toelichting scope 1 & 2 Gebruik brandstof diesel: Het aantal liters voor de verbruikte diesel is bepaald door opgave van Schouten Olie van het eerste halfjaar Gebruik brandstof benzine: Het aantal liters voor de verbruikte benzine (Aspen) is bepaald door opgave van Work & Tools van het eerste halfjaar Gebruik overige brandstoffen: De overige brandstoffen zijn niet van toepassing. Gebruik aardgas voor verwarming: De factuur met nr voor gasverbruik is bepaald door opgave van energieleverancier Nuon. De factuur loopt van tot De correctie omtrent een heel jaar is reeds toegepast in deze footprint door 365/396 van de opgave te verwerken. Er is een berekening gemaakt o.b.v. een half jaar. Gebruik electriciteit: De factuur met nr voor elektraverbruik is bepaald door opgave van energieleverancier Eneco. De factuur loopt van tot De correctie omtrent een heel jaar is reeds toegepast in deze footprint door 365/396 van de opgave te verwerken. Er is een berekening gemaakt o.b.v. een half jaar. Conversiefactoren: De conversiefactoren zijn gebruikt van het CO 2 -prestatieladder handboek, versie 2.2 d.d Voor water- en papierverbruik zijn de conversiefactoren uit de Milieubarometer van de Stichting Stimular gehanteerd Toelichting scope 3 Gebruik water: De factuur met nr voor waterverbruik is bepaald door opgave van waterleverancier Vitens. De factuur loopt van tot De correctie omtrent een heel jaar is reeds toegepast in deze footprint door 365/371 van de opgave te verwerken. Er is een berekening gemaakt o.b.v. een half jaar. Gebruik papier: De facturen voor papierverbruik is bepaald door opgave van leveranciers. Een specifieke leverancier voor het papierverbruik kon moeilijk worden aangewezen door de diversiteit van papierleveranciers die gebruikt worden. Dit doet echter niets af aan het aangegeven totaalverbruik. Hierbij wordt verwezen naar de onderbouwing van de scope-3 emissies. De facturen lopen over het 1e halfjaar Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 9

12 8. Toelichting op de berekening van de CO 2 -footprint 8.2 Normalisering De omvang van de CO 2 -emissie is sterk afhankelijk van en gecorreleerd aan de hoeveelheid activiteiten die zijn ontplooid. Het bedrijf en onze productiviteit kan groeien en krimpen. Het energieverbruik hangt daar nauw mee samen. Ten behoeve van toekomstige vergelijking met het referentiejaar en het vaststellen van kwantitatieve CO 2 -reductie doelstellingen zijn maatstaven nodig, om tot een goede normalisering te komen. Overzicht emissies: De CO 2 -emissie per medewerker bedroeg in het 1e halfjaar ,36 ton CO 2. (27 medewerkers). De CO 2 -emissie per m 2 bedrijfsoppervlakte bedroeg in het 1e halfjaar ,63 ton CO 2. (240 m 2 totaal) 8.3 Onzekerheden De energieverbruikscijfers over het 1e halfjaar 2013 zijn afkomstig van ontvangen facturen. Indien facturen onvolledig zijn of waar we gegevens missen, zijn deze geëxtrapoleerd. Hierbij wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met factoren als seizoensinvloeden en productieuren. Door veel aandacht te geven aan het registreren van brongegevens (meterstanden) trachten we de betrouwbaarheid te verhogen van onze uitstootgegevens. Onzekerheid Beschrijving ISO Meetonnauwkeurigheden Algemeen Meetonnauwkeurigheden Scope 1 Hoewel er conversiefactoren opgenomen zijn in bijlage A van de prestatieladder voor diverse oliën, worden deze niet in onze berekeningen van de CO2- footprint meegenomen. Oliën als smeerolie, hydrauliekolie, transmissieolie en remvloeistof worden in het productieproces niet naar CO2 omgezet. Overige gegevens zijn op basis van facturen van leveranciers in de berekening meegenomen. Voorheen kon een eenvoudig verschil worden getrokken tussen het verbruik van goederenvervoer en mobiele werktuigen met de witte en rode diesel. Over 2013 is dit anders komen liggen. Er is geen gespecificeerd overzicht beschikbaar om het onderscheid tussen deze verbruiken te maken. Aan de hand van de verdeling in de afgelopen jaren is een verdeelpercentage gehanteerd om wel in dezelfde lijn het verbruik weer te kunnen geven vanuit het totaaloverzicht van de brandstoffenleverancier. Vanaf 2014 is aangegeven dat het aanbeveling verdiend om hier een betere registratie van bij te gaan houden. De meeste verbruiken konden niet o.b.v. een half jaar worden berekend of verkregen. Hierdoor is veelal voor de berekening van een half jaar het totale jaarverbruik door 2 gedeeld. O Meetonnauwkeurigheden Scope 2 Meetonnauwkeurigheden Scope 3 geen; idem voor berekening half jaar zie scope-1. Een specifieke leverancier voor het papierverbruik is moeilijk aan te wijzen door de diversiteit van papierleveranciers die gebruikt worden. Dit doet echter niets af aan het aangegeven totaalverbruik. Hierbij wordt verwezen naar de onderbouwing van de scope-3 emissies. zie ook berekening scope-1. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 10

13 9. CO 2 -reductie Het doel van de CO 2 -footprint is het in kaart brengen van de energiestromen en het aan de hand hiervan bepalen van de CO 2 -uitstoot. Met de oplevering van dit rapport is het benodigde inzicht verkregen. Belangrijker is nu hoe de CO 2 -uitstoot binnen onze organisatie kan worden verminderd. Om de voortgang van de CO 2 reductie te kunnen bewaken en borgen overwegen wij een energiemanagementsysteem te implementeren. Een managementsysteem is een besturingsmiddel dat wordt opgezet om CO 2 -reductiedoelstellingen te realiseren. Kenmerkend voor een managementsysteem is de cyclus plan-do-check-act. Uitstoot scope 1 & 2 in ton CO 2 Uitstoot scope 3 in ton CO 2 Totale uitstoot in ton CO 2 Uitstoot per medewerker op basis van aantal Uitstoot per m 2 op basis van aantal Basisjaar 1e half- * 2012 jaar ,5 630,6 0, , ,5 630,6 26,05 23, ,02 2, * o.b.v. een half jaar 9.2 Gerealiseerde emissiereducties, milieubewust, energiezuinig produceren, leveren en inkopen. - Nog niet te vermelden. 9.3 Voortgang (lopende) emissiereducties en CO 2 -compensatie. - Nog geen lopende reducties en/of CO 2 -compensatie. 9.4 Voortgang (lopende) emissiereducties en CO 2 -compensatie / Doelstellingen. - Doel is duurzaamheid nastreven en ontwikkelingen volgen. - Er wordt overwogen led-verlichting i.p.v. de TL-verlichting te regelen. - Doelstelling om bij aanschaf van nieuw materieel, kantoor- en werkplaatsinventaris zal het brandstof-energieverbruik mede bepalend te laten zijn voor de keuze. - Doelstelling om de energiebewustheid van de medewerkers te vergroten, bijvoorbeeld door het onderwerp in een toolbox te behandelen, of door een campagne in het kader van good housekeeping. (verlichting en verwarming uitdoen in ruimtes waar niemand is) / boetevrij en defensief rijden / meedenken, inzet bij implementeren van besparingsmaatregelen. - Doelstelling om periodiek bandspanning te controleren. - Doelstelling om het carpoolen te stimuleren indien dit mogelijk is. - Overwegen om tot plaatsing van zonnecollectoren op de bedrijfsruimte over te gaan. - Doelstelling om te onderzoeken of er alternatieve brandstoffen en/of vormen van energie in de bedrijfsvoering toe te passen zijn. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 11

14 - Papierverbruik zal worden teruggedrongen door meer te digitaliseren en minder uit te printen. - Omtrent waterverbruik zal nog worden afgetast hoe het verbruik kan worden gereduceerd. Het is de verwachting dat het waterverbruik in het komende jaar zal stijgen omdat de wasstraat dan hersteld kan zijn en weer in gebruik zal zijn genomen. Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. Pagina 12

15 Colofon Dit rapport is tot stand gekomen in samenwerking met: Nedcon Organisatieadvies B.V. Pelmolenlaan GW WOERDEN T E. waarbij gebruik is gemaakt van het Handboek CO 2 - prestatieladder, uitgegeven door:

16 CO 2 -footprint 1e halfjaar 2013 Bijlagen

17 Bijlage 1: Conversiefactoren Personenvervoer Personenvervoer vliegtuig < 700 km 270 A km 200 g CO 2 / reizigerskm > km 135 Personenvervoer conventionele personenauto Benzine Diesel LPG B Bio-ethanol g CO 2 / liter brandstof Biogas (stortgas) 400 Biogas (co-vergisting mais-mest) Biogas (co-vergisting mais-mest) g CO 2 / kg brandstof Benzine (Klasse < 1,4 ltr) 185 Benzine (Klasse 1,4-2,0 ltr) 220 Benzine (Klasse > 2,0 ltr) 305 Benzine (Klasse gemiddeld) 215 C Diesel (Klasse < 1,7 ltr) 155 g CO 2 / voertuigkm Diesel (Klasse 1,7-2,0 ltr) 195 Diesel (Klasse >2,0 ltr) 265 Diesel (Klasse gemiddeld) 205 LPG (Klasse gemiddeld) 175 Minibus (max. 9 personen) - Benzine 255 D Minibus (max. 9 personen) - Diesel 215 g CO 2 / voertuigkm Minibus (max. 9 personen) - LPG 200 E Brandstoftype niet bekend 210 g CO 2 / voertuigkm Personenvervoer hybride auto F Middenklasse auto (Toyota Prius, Honda Civic IMA) 125 Hogere klasse auto (Lexus GS450h, Lexus RX400h) 225 g CO 2 / voertuigkm Personenvervoer collectief Touringcar 45 Streekbus 95 Stadsbus 120 G Metro / tram 100 Stoptrein 100 Intercity 55 Stoptrein + Intercity 65 Hoge snelheidstrein 60 Goederenvervoer g CO 2 / reizigerskm Bron: CO 2 -conversiefactoren' CO 2 -Prestatieladder Handboek Bron: Goederenvervoer algemeen Benzine Diesel A LPG Stookolie Bio-ethanol Vervoer bulk goederen Vrachtauto <20 ton 295 Vrachtauto > 20 ton 110 Trekker met oplegger 80 Trein (elektrisch) 25 Trein (diesel) 30 Trein (combinatie) 27 B Binnenvaart (350 ton) 70 Binnenvaart (550 ton) 70 Binnenvaart (1350 ton) 60 Binnenvaart (5500 ton) 30 Zeevaart (1800 ton) 75 Zeevaart (8000 ton) 30 Zeevaart (30000 ton) 13 Vervoer containers / non bulk goederen Bestelauto 630 Vrachtauto 3,5-10 ton 480 Vrachtauto ton 300 Vrachtauto > 20 ton 130 Trekker met oplegger 95 Trein (elektrisch) 20 Trein (diesel) 25 B Trein (combinatie) 22 Binnenvaart (32 TEU) 65 Binnenvaart (96 TEU) 75 Binnenvaart (200 TEU) 60 Binnenvaart (470 TEU) 50 Zeevaart (150 TEU) 85 Zeevaart (580 TEU) 45 Zeevaart (4000 TEU) 23 g CO 2 / liter brandstof g CO 2 / tonkm g CO 2 / tonkm Document: CO2- footprint Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden

18 Bijlage 1: Conversiefactoren Elektriciteitsverbruik Personenvervoer voor andere doeleinden dan vervoer Grijze stroom 2005 en eerder A 2007 en en later 455 Groene stroom Windkracht 15 Waterkracht 15 B Zonne-energie 80 Elektriciteit uit stortgas 80 Elektriciteit uit biomassa zie Handboek Overige groene stroom g CO 2 / kilowattuur g CO 2 / kilowattuur C Overige groene stroom verbruikt tot 1 juli g CO 2 / kilowattuur Overige energiedragers voor andere doeleinden dan vervoer Bron: Bron: A B Benzine Diesel LPG Stookolie Bio-ethanol Vloeibare fossiele primaire brandstoffen Ruwe aardolie Orimulsion Aardgascondensaat Vloeibare fossiele secundaire brandstoffen Petroleum Leisteenolie Ethaan Nafta's Bitumen Smeeroliën Petroleumcokes Raffinaderij grondstoffen Raffinaderij gas Chemisch restgas Overige oliën Vaste fossiele primaire brandstoffen Anthraciet Cokeskolen Cokeskolen (cokeovens) Cokeskolen (basismetaal) (Overige bitumineuze) steenkool Sub-bitumineuze kool Bruinkool Bitumineuze leisteen Turf Vaste fossiele secundaire brandstoffen g CO 2 / liter brandstof g CO 2 / kg brandstof g CO 2 / kg brandstof g CO 2 / kg brandstof C Steenkool- en bruinkoolbriketten g CO 2 / kg brandstof Houtmot g CO 2 / m 3 brandstof Gasvormige fossiele brandstoffen Aardgas Biogas (stortgas) 400 Biogas (co-vergisting mais-mest) Methaan g CO 2 / Nm 3 brandstof Propaan g CO 2 / liter brandstof Warmtelevering STEG Warmtelevering - kolencentrale D Warmtelevering AVI Warmtelevering gasmotor WKK Warmtelevering geothermie E Warmtelevering uit overige productiefaciliteiten A Bron: Stadswarmte g CO 2 / GJ Emissiefactor Nederlands aardgas Koudemiddel Warmte Koel- en koudemiddelen R R404a R R407c R410a R134a g CO 2 / GJ g CO 2 / kg Bron: Document: CO2- footprint Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden

19 Bijlage 2: Logboek - wijziging in basisjaar of andere historische data ISO Datum Wie Onderwerp Commentaar Reactie K Opgesteld door Nedcon Organisatieadvies B.V. te Woerden