Startnotitie gemeentelijk erfgoedbeleid

Vergelijkbare documenten
: 934 / Adviseren en beleid ontwikkelen inzake cultuurtiistorie

b Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college Uitvoering van de Integrale Visie Erfgoed

Een archeologische exploratie van wet en regelgeving

Nota van B&W. gemeente Haarlemmermeer. Onderwerp Plan van aanpak nota erfgoedbeleid

zaak die van algemeen belang is wegens zijn schoonheid, betekenis voor de wetenschap of cultuurhistorische

Erfgoedverordening Amsterdam

Bescherm monumenten en erfgoed. Remon Aarts, Wim Canninga Ruimtelijke Expertise / Omgevingskwaliteit Dinsdag 18 april 2017

CULTUURHISTORISCHE WAARDENKAART TERNEUZEN

Erfgoedverordening Nissewaard 2016

Raadsvergadering van 15 december 2011 Agendanummer: 6.3. Onderwerp: Uitgangspunten en randvoorwaarden gemeentelijk Monumentenbeleid.

Gemeentebladnr: 2014/60 Verseon nr: Vergaderdatum: 25 september 2014 Agendapunt: 9 Portefeuillehouder: Dhr. K. Wolff Steller: J.

Algemeen Heeft de monumentenstatus alleen betrekking op de buitenkant of ook op de binnenkant?

wijzigingstabel Erfgoedverordening gemeente Wassenaar WORDT

Erfgoed en de Omgevingswet

Monitor Erfgoedbeleid Utrechtse Gemeenten. Een onderzoek door STAMU Wietske Dubelaar Marianne Visser

Erfgoedverordening gemeente Houten

Erfgoedverordening Tynaarlo 2010

Besluit van Provinciale Staten van Noord-Holland van 6 november 2017 tot vaststelling van de Erfgoedverordening Noord-Holland 2017

Raadsvergadering. 9 maart

CULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN

y. F. Buiiserd burgemeester

Ter besluitvorming door de Raad. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Raadvoorstel ivm begrotingswijziging vanwege uitbetaling schadevergoeding

Erfgoedverordening Roosendaal 2017

Nr Houten, 1 november 2005

*ZE9C48C23CC* Raadsvergadering d.d. 16 december 2014

Omgevingsplan Zuid West

AAN BURGEMEESTER & WETHOUDERS. Onderwerp: voorbereiding verkoop gemeentelijk onroerend goed

De Omgevingswet: kansen en bedreigingen voor het Erfgoed

: 4: Ruimtelijke Ontwikkeling in en de Kern, plus verkeer en vervoer : 1667 / Invoering Omgevingswet

Onderwerp: Beleidsnota horeca Gastvrij Bergen. Aan de raad,

Aan de raad AGENDAPUNT NR Doetinchem, 13 september 2017 ALDUS VASTGESTELD 21 SEPTEMBER Nota Cultuurhistorie Doetinchem 2017

Omgevingswet en Erfgoedwet: een nieuw kader voor cultureel erfgoed

c. De gemeente voert een efficiënt beheer van gebouwen. Hierbij wordt gezocht naar optimalisaties en wordt verkoop versus huur afgewogen.

Omgevingswet SIKB Kennisdag AMvB s

Toelichting Beleidsnotie voor bedrijvigheid aan huis Pekela 2013

gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 17 augustus 2010;

Archeologiebeleid en de Omgevingswet Heleen van Londen

Toelichting. Pagina 1 van 6

Bijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen

Omgevingsvisie Delft

RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:

PRAKTIJKPRESENTATIE ERFGOEDHUIS ZUID-HOLLAND BELANGENBEHARTIGING ARCHEOLOGIE EN HANDHAVING DOOR BEVOEGD GEZAG

Verkenning N345 Voorst Notitie Archeologie

Inventarisatie van LTO-Noord knelpunten in het archeologiebeleid gemeente Ooststellingwerf

Thematische herziening archeologie

Onderwerp: Aanwijzing voormalig synagogegebouwtje als gemeentelijk monument.

Nota van B&W. Onderwerp Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit. Bestuurlijke context. B&W-besluit:

Voortgangsrapportage Gemeenteraad Beekstraatkwartier Bestemd Gemeenteraad Periode April/mei Status Openbaar Datum 13 mei 2013

Commissie Bestuurlijk Domein. Commissie Ruimtelijk Domein. Commissie Sociaal en Economisch Domein. Informerende Commissie. Bespreken.

Alleen ter besluitvorming door het College. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Beleidsplanning cultuurhistorie. BW-nummer -

Informatiebrochure provinciale monumentenlijst Drenthe voor eigenaren gebouwde monumenten voor Monumenten vertellen het verhaal van Drenthe

Bestemmingsplan Bunschoten Central-As Cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening!

Betrekken omgeving bij ruimtelijke initiatieven

Erfgoed en de Omgevingswet 30 mei 2018

Monitor. Erfgoedinspectie. Monumenten en Archeologie

Erfgoed en de Omgevingswet 18 april Martin van Bleek

Gemeente. Schijndel. Beleidsnotitie indieningsvereisten. Voor aanvragen omgevingsvergunning als bedoeld in artikel 2.12, lid 1, onder a.

De raad van de gemeente Grave

Voorstel aan de Raad. Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 8 maart 2017 / 19/2017. Fatale termijn: besluitvorming vóór: N.v.t.

VERORDENING. De raad van de gemeente Terneuzen; gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders d.d.

Startnotitie Visie winkelcentra Heemstede (eerste fase)

a. de startnotitie Toekomstvisie Bergen 2040 vast te stellen;

ROMA-bijeenkomst 23 maart 2017 CULTUURHISTORIE IN DE OMGEVINGSVISIE. Martin van Bleek adviseur cultuurhistorie

Notitie Rentebeleid 2007

De gemeenteraad buitenspel na de invoering van de Omgevingswet? Gemeenteraad Bergen op Zoom 10 april 2017

Zuidelijke binnenstad

Gebouwen beheerplan

Startdocument ontwikkeling zonnevelden gemeente Stichtse Vecht

Portefeuillehouder: W. Zorge Behandelend ambtenaar L. TopL.W. Top, (t.a.v. L. Top L.W. Top)

ERFGOED, ERFBETER, ERFBEST. Cultuurhistorische waarden: inventariseren, vastleggen en ontwerpen Februari 2012

Onderweg naar de Omgevingswet. Presentatie Commissie Ruimte 30 november 2016

Hoe nu verder met archeologie in Maasdriel? Presentatie voor Commissie Ruimte Woensdag 10 oktober

Tekst inspreekbeurt voor de Commissie Samen Wonen, 7 september 2017

Erfgoedverordening Heemskerk 2009

Raadsvoorstel Reg. nr : Ag nr. : 7 Datum :

Startnotitie Interactieve Beleidsvorming

Hoofdstuk 1 Algemeen Artikel 1 Begripsbepalingen

Archeologieparagraaf Wetgeving omtrent archeologie Gemeentelijk beleid omtrent archeologie Procedure

Onderwerp Voorstel tot het vaststellen van de Algemene Verordening Ondergrondse Infrastructuur (AVOI) gemeente Olst-Wijhe

Hoofdstuk 1. Algemeen

Erfgoedinspectie Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

LIJST OPENBARE BESLUITEN Vergadering Burgemeester en Wethouders op 13 september 2005

Omgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding

Subsidieverdelingstool: meer inzicht in subsidie-uitgaven. Snelstarthandleiding

Voorbereidingsbesluit. Cultuurhistorie Enschede. Status: Vastgesteld

2. Aanwijzing van beschermde gemeentelijke cultuurgoederen en verzamelingen

Faciliteren maatschappelijke initiatieven

30 MEI 2017 CULTUREEL ERFGOED EN DE OMGEVINGSWET

Voorstel aan : de gemeenteraad van 28 juni 2004 Behandeling in : commissie Samenlevingszaken en Middelen van 15 juni 2004

gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 17 november 2015;

B en W-voorstel. R. König 2. Wonen en woonomgeving. 28 september ter kennisneming in oriënterende raad

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht. Haarlem, Onderwerp: Kadernotitie regionale luchthavens

Nota van overleg. Naar aanleiding van het concept van het ontwerpbestemmingsplan. nabij Klein Dorregeest 2 en Geesterweg 1 te Akersloot

overwegende dat het gewenst is cultuurhistorische waarde te behouden en te beschermen in de gemeente Sittard-Geleen;

"Omgevingsvergunning 2013, herbouw woning met bijgebouw Dorpstraat 3"

Raadsinformatie monumentenzorg en archeologie

Subsidieverordening voor onderhoud en restauratie van monumenten

GEMEENTE HAREN. : Monumentenzorg: gemeentelijk monumentenbeleid

Transcriptie:

Startnotitie gemeentelijk erfgoedbeleid concept dr. Gea van Essen Beleid 16 december 2013 1

Inhoud Inleiding Wetgeving en instrumenten Wat doen we al? Wat doen we (nog) niet? Scenario s Scenario 1: alleen erfgoedverordening Scenario 1: overwegingen positief Scenario 1: overwegingen negatief Scenario 2: erfgoedverordening en gemeentelijke erfgoedlijst Scenario 2: overwegingen positief Scenario 2: overwegingen negatief Scenario 3: erfgoedverordening, gemeentelijke erfgoedlijst en erfgoedbeleidsnota Scenario 3: overwegingen positief Scenario 3: overwegingen negatief Scenario 4: erfgoedverordening en erfgoedbeleidsnota Scenario 4: overwegingen positief Scenario 4: overwegingen negatief Scenario 5: Bestaande instrumentarium toepassen Scenario 5: overwegingen positief Scenario 5: overwegingen negatief Financiële, personele en organisatorische gevolgen Communicatie Beslispunten 2

Inleiding Het cultureel erfgoed van Terschelling is van ons allen. Daarvoor dragen wij gezamenlijk de verantwoordelijkheid. De raad van de gemeente Terschelling heeft in een informatieavond op 8 oktober 2013 een presentatie gekregen van de gemeentelijke erfgoedspecialist. Daarbij is ook een quickscan van het gemeentelijk erfgoed overhandigd. De raad stond positief in het voornemen om de ontwikkeling van gemeentelijk erfgoedbeleid ter hand te nemen, maar was wegens tijdgebrek evenwel niet in staat de materie voldoende te kunnen bediscussiëren. Derhalve ligt deze startnotitie voor als discussiestuk om te komen tot besluitvorming omtrent de in te zetten weg. De raad heeft de noodzaak onderkend om op meer of mindere wijze sturing te geven aan de bescherming en instandhouding van het cultureel erfgoed van Terschelling. Over de wijze waarop heeft zij nog geen besluit kunnen nemen. Het betreft een gecompliceerde materie, met uiteenlopende belangen waarbij kosten en baten niet gelijkelijk verdeeld zijn en kunnen worden. Een zorgvuldige overweging van de mogelijkheden en een zorgvuldige afweging van de belangen, zowel maatschappelijk als privaat, om op een verantwoordelijke wijze ons cultureel erfgoed te kunnen beheren, is het uitgangspunt van deze startnotitie. Er zijn vijf scenario s die in deze startnotitie worden uitgewerkt: 1. Gemeentelijke erfgoedverordening, het juridisch kader voor de omgang met (rijks)monumenten en gemeentelijk erfgoed; 2. Gemeentelijke erfgoedverordening en een gemeentelijke erfgoedlijst met individueel en gedifferentieerd beschreven erfgoed, waarop het juridisch kader van toepassing is gesteld; 3. Gemeentelijke erfgoedverordening, gemeentelijke erfgoedlijst en erfgoedbeleidsnota, waarin de verordening en erfgoedlijst in integraal beleid is geborgd. 4. Gemeentelijke erfgoedverordening en erfgoedbeleidsnota waarin de verordening en het kader voor een te vullen gemeentelijke erfgoedlijst in integraal beleid is geborgd. 5. Voortgaan op de ingeslagen weg en uitsluitend via het bestaande instrumentarium de wettelijke verplichting nakomen. Alvorens keuzes in de scenario s gemaakt kunnen worden, zal de raad een aantal afwegingen moeten maken: Wat willen we bereiken met erfgoedbeleid? Dus wat is de intentie en doelstelling van het gemeentelijk erfgoedbeleid. Welke definitie hanteren we voor erfgoed? Hoe breed en veelomvattend of hoe eng willen we ons erfgoed benoemen. Welk beschermingsregime willen we faciliteren? Waardevast (beschermen) of alleen waardevol (wel opnemen, niet beschermen)? Op welke wijze wel beschermen? Wel of geen subsidiemogelijkheden of stimuleringsfonds? Op welke wijze willen we een gemeentelijke erfgoedlijst tot stand brengen? Alleen het juridisch kader bieden en dan particulier, of ambtelijk en maatschappelijk. 3

Wetgeving en instrumenten Als gevolg van de modernisering van de monumentenwetgeving is artikel 3.1.6, tweede lid, onder a, van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) aangepast. Sinds 1 januari 2012 is de gemeente daarom niet alleen verantwoordelijk voor de bescherming en instandhouding van de archeologie op haar grondgebied, maar voor het gehele cultureel erfgoed. Hoe ze dat wil doen, moet worden vastgelegd in beleid en regelgeving (beleidsnota s, bestemmingsplannen en verordeningen). Als belangrijkste instrumenten staat de gemeente daarvoor ten beschikking: 1. Bestemmingsplannen en beheersverordeningen; 2. Welstandsnota; 3. Erfgoedverordening 4. Erfgoedbeleidsnota. Wat doen we al? De verplichte gemeentelijke Monumentenverordening uit 1994 regelt de omgang met rijksmonumenten. In de bestemmingsplannen zijn aanduidingen opgenomen voor bijvoorbeeld specifieke bouwvormen, zoals voor de platte daken van zomerhuizen in West aan Zee, maar ook voor cultuurhistorische elementen als de historische zeedijk Strieperdijk. Dubbelbestemmingen zijn gegeven bijvoorbeeld ter aanduiding van de archeologische verwachtingswaarden. Cultuurhistorische elementen als de eendenkooien zijn specifiek bestemd. In de Welstandsnota geldt voor specifiek genoemde gebieden een strengere welstandstoetsing, voor het zogenoemde Waardevol dorpsgebied. Ten behoeve van de informatieavond voor de raad is als eerste snelle inventarisatie van het cultureel erfgoed van Terschelling een quickscan gemaakt. Dit betreft slechts een eerste inventarisatie in de schier onuitputtelijke breedte van wat onder cultureel erfgoed kan worden verstaan. De raad overweegt om op meer of mindere wijze sturing te geven aan de bescherming en instandhouding van het cultureel erfgoed van Terschelling. Wat doen we (nog) niet? Er is geen integraal gemeentelijk erfgoedbeleid. Er is geen integraal onderzoek gedaan naar de cultuurhistorische waarden op het eiland. Er is geen juridisch kader voor de aanwijzing en instandhouding van gemeentelijk erfgoed, in de vorm van een erfgoedverordening. Er is geen gemeentelijke monumenten- of erfgoedlijst. Er zijn geen gemeentelijk beschermde dorpsgezichten. Er is geen stimuleringsfonds of structurele subsidieregeling voor instandhouding van cultureel erfgoed. Voor elk van de bovenstaande punten staat in een verhouding tot elkaar. Het een kan niet zonder het ander worden bekeken. Er kunnen evenwel wel keuzes gemaakt worden in hoeverre bepaalde onderdelen wel of niet geschikt, wenselijk of betaalbaar is. Daarvoor moeten een zorgvuldige afwegingen gemaakt worden, omdat besloten wordt over private eigendommen die een algemeen belang vertegenwoordigen. 4

Scenario s In de jaarplanning en begroting zijn geen uren en middelen opgenomen voor het uitwerken van dit beleidsstuk. Per scenario is aangegeven wat de consequenties kunnen zijn, voor de nadere onderbouwing van de kosten zie bijlage 1 bij deze notitie. Bij het maken van een keuze voor het uitwerken van één of meerdere scenario s worden ook de voorwaarden geaccepteerd. Er zijn grofweg vijf scenario s denkbaar in de gemeentelijke omgang met cultureel erfgoed: 1. We stellen alleen een gemeentelijke erfgoedverordening vast, als juridisch kader voor de omgang met (rijks)monumenten en gemeentelijk erfgoed; 2. Naast de vaststelling van een gemeentelijke erfgoedverordening wordt bepaald welke gebouwen, structuren, objecten en gebruiken een plaats krijgen op een gemeentelijke erfgoedlijst van individueel en gedifferentieerd beschreven erfgoed, waarop het juridisch kader van toepassing is gesteld; 3. Gemeentelijke erfgoedverordening, gemeentelijke erfgoedlijst en erfgoedbeleidsnota, waarin de verordening en erfgoedlijst in integraal beleid is geborgd. 4. Gemeentelijke erfgoedverordening en erfgoedbeleidsnota waarin de verordening en het kader voor een te vullen gemeentelijke erfgoedlijst in integraal beleid is geborgd. 5. Voortgaan op de ingeslagen weg en uitsluitend via het bestaande instrumentarium de wettelijke verplichting nakomen. Scenario 1 2 3 4 5 Erfgoedverordening x x x x - Erfgoedlijst - x x - - Erfgoedbeleidsnota - - x x - Uren Uren Uren Uren Uren Uren verordening lijst erfgoed Redegevende omschrijving waardenkaart Erfgoednota up-date Totaal scenario 1 verordening 40 40 scenario 2 verordening en lijst 40 400 400 20 860 scenario 3 verordening, lijst, nota 40 400 400 20 240 1100 scenario 4 verordening en nota 40 240 280 scenario 5 update bestaand 25 25 Scenario 1: alleen erfgoedverordening De Erfgoedverordening vervangt de bestaande Monumentenverordening en geeft het juridisch kader voor de omgang met rijksmonumenten. Daarnaast biedt het een juridisch kader voor het kunnen aanwijzen en de instandhouding van gemeentelijke monumenten en gemeentelijke stads- en dorpsgezichten. De gemeente neemt geen actieve houding aan in aanwijzing en instandhouding van het cultureel erfgoed, anders dan via de bestemmingsplannen en welstandsnota. Scenario 1: overwegingen positief 5

De gemeente voldoet aan haar wettelijke verplichtingen en biedt een juridisch kader voor toekomstige individuele initiatieven voor aanwijzing en instandhouding. Is een procesversneller. Maakt het mogelijk om bijvoorbeeld sturing te geven bij voorgenomen sloop van als belangrijk ervaren cultureel erfgoed. Is eenvoudig te realiseren in weinig tijd, met geringe kosten. Er wordt niemand benadeeld. Scenario 1: overwegingen negatief Integraliteit en visie ontbreekt. Werkt reactief. Leidt tot een onevenwichtig of lege gemeentelijke monumentenlijst. Consequenties: Inzet 40 uren totaal kosten: 2.120,00 Uren 40 kosten intern 2.120,00 Inzet 40 interne uren kosten 2.120,00, (= 0,03 fte op jaarbasis uit de interne uren) De benodigde 40 uren inzet kunnen uit de reguliere urenbeschikbaarheid van team beleid worden vrijgemaakt. Dit houdt in dat er geen verdere financiële afwegingen hoeven worden gemaakt. Scenario 2: erfgoedverordening en gemeentelijke erfgoedlijst De Erfgoedverordening vervangt de bestaande Monumentenverordening en geeft het juridisch kader voor de omgang met rijksmonumenten en de aanwijzing en instandhouding van gemeentelijk erfgoed en gemeentelijke stads- en dorpsgezichten. De gemeente stelt een gemeentelijke erfgoedlijst vast op basis van publieksparticipatie en wetenschappelijk onderzoek. De redengevende omschrijving per aan te wijzen erfgoed is bepalend voor het beschermingsregime. De erfgoedlijst wordt gevisualiseerd in een cultuurhistorische waardenkaart die wordt bijgevoegd aan bestemmingsplannen en welstandsnota. Scenario 2: overwegingen positief De gemeente voldoet aan haar wettelijke verplichtingen. Er is een juridisch kader voor de aanwijzing en instandhouding van gemeentelijk erfgoed. De gemeente en gemeenschap hebben vastgesteld wat zij, met redenen beschouwd als haar cultureel erfgoed en op welke wijze daar in de toekomst mee moet worden omgegaan (welk beschermingsregime geldt er). Rechtszekerheid voor eigenaren en gebruikers van cultureel erfgoed. Kan gefaseerd worden ingevoerd: eerst verordening, later erfgoedlijst. Scenario 2: overwegingen negatief Erfgoedlijst is tijdrovend project door inventarisatie, publieksparticipatie en wetenschappelijk onderzoek. Beperking van private belangen, hoewel zoveel mogelijk geminimaliseerd. Vrees voor planschade. De aanwijzing tot gemeentelijk monument geeft geen recht op schadevergoeding. De motivering in de belangenafweging en de redengevende omschrijving minimaliseren de aanspraak op planschade. Een gemotiveerde aanwijzing is op grond van 6

artikel 13 Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken geen reden tot toekennen van geleden schade. Het is derhalve van groot belang de motivatie en redengevende omschrijving een wetenschappelijke grondslag te geven. Hierin zitten ook de kosten van het project. Onduidelijkheid over de projectkosten door stelpost voor onderzoek en redengevende omschrijving per item. Consequenties: Inzet 860 uren totaal kosten 54.080,00 Uren Kosten intern Uren Kosten extern 360 19.080,00 500 35.000,00 De benodigde 860 uren zijn verdeeld: (360 uur = 0,26 fte op jaarbasis uit de interne uren en 500 uur = 0.37 fte uit inhuur derden) 360 uren uit de reguliere urenbeschikbaarheid van Team Beleid en de salarisbegroting van Team Beleid. Dit houdt in dat deze uren in de jaarplanning worden opgenomen in de beschikbare uren van het Team Beleid (0,26 fte). Hier tegenover staat dat andere beleid thema s / onderwerpen moeten worden uitgesteld naar 2015 of moeten worden uitbesteed. Bv. beleid Dier en welzijn, begraafplaatsenbeleid, juridische ondersteuning bezwaar/beroep procedures RO en ontwikkeling van beleid duurzaamheid. Indien de beleidsmedewerker team beleid de gehele uren inzit beschikbaar moet stellen kost dit 0.63 fte op jaarbasis. 500 inhuur derden. Er kan niet worden voorgesteld niet voorziene kosten te dekken uit de reserves. De algemene reserve moeten juist weer op peil worden gebracht. Extra uitgaven moeten worden gedekt buiten de reserves. Dat wil zeggen dat extra taken direct leiden tot: 1) of extra inkomsten = bv. belastingverhogingen, dit is niet te realiseren in een lopend jaar dus betekend automatisch dat de wens wordt doorgeschoven en de begroting moet worden verwerkt. 2) of door andere dingen niet meer of anders te doen = bezuinigingen. Dit is een keuze die de raad vanaf nu steeds zal moeten maken. Het aangeven van die bezuinigingen of verschuivingen zal per aanvraag verschillen. Deze middelen moeten worden vrijgemaakt uit de algemene reserve of inhuur derden na een aanpassing van de begroting. Scenario 3: erfgoedverordening, gemeentelijke erfgoedlijst en erfgoedbeleidsnota De Erfgoedverordening vervangt de bestaande Monumentenverordening en geeft het juridisch kader voor de omgang met rijksmonumenten en de aanwijzing en instandhouding van gemeentelijk erfgoed en gemeentelijke stads- en dorpsgezichten. 7

Op basis van de quickscan worden in een erfgoedbeleidsnota de kaders vastgesteld van het gemeentelijk erfgoed. De doelstellingen en intenties van het erfgoedbeleid worden in kaart gebracht en de bandbreedte van wat onder erfgoed wordt verstaan en wanneer bescherming aan de orde moet zijn. Het erfgoedbeleid wordt integraal in het beleidsperspectief geplaatst. De gemeente stelt een gemeentelijke erfgoedlijst vast op basis van het nieuwe erfgoedbeleid, publieksparticipatie en wetenschappelijk onderzoek. De redengevende omschrijving per aangewezen erfgoed is bepalend voor het beschermingsregime. De erfgoedlijst wordt gevisualiseerd in een cultuurhistorische waardenkaart die wordt bijgevoegd aan bestemmingsplannen en welstandsnota. Scenario 3: overwegingen positief De gemeente voldoet aan haar wettelijke verplichtingen. Er is een juridisch kader voor de aanwijzing en instandhouding van gemeentelijk erfgoed. Er is een beleidskader vastgesteld op basis waarvan wordt afgebakend wanneer wat in aanmerking kan komen voor een beschermde status. Kwantitatieve beperking is mogelijk. Rechtszekerheid voor eigenaren en gebruikers van cultureel erfgoed. De gemeente en gemeenschap hebben vastgesteld wat zij, met redenen, beschouwt als haar cultureel erfgoed en op welke wijze daar in de toekomst mee moet worden omgegaan. De algemene motivatie vereenvoudigt het inventarisatieproces en daarmee de kosten van dit projectonderdeel. Kan gefaseerd worden ingevoerd: eerst verordening en beleid, later erfgoedlijst. Scenario 3: overwegingen negatief Erfgoedlijst is tijdrovend project door inventarisatie, publieksparticipatie en wetenschappelijk onderzoek. De algemene motivatie van het erfgoedbeleid vereenvoudigt en verkort dit proces. Beperking van private belangen, hoewel zoveel mogelijk geminimaliseerd. Vrees voor planschade. De aanwijzing tot gemeentelijk monument geeft geen recht op schadevergoeding. De motivering in de belangenafweging en de redengevende omschrijving minimaliseren de aanspraak op planschade. Een gemotiveerde aanwijzing is op grond van artikel 13 Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken geen reden tot toekennen van geleden schade. Het is derhalve van groot belang de motivatie en redengevende omschrijving een wetenschappelijke grondslag te geven. Hierin zitten ook de kosten van het project. Onduidelijkheid over de projectkosten door stelpost voor onderzoek en redengevende omschrijving per item. Consequenties: Inzet 1100 uren totaal kosten 66.800,00 Uren Kosten intern Uren Kosten extern 600 31.800,00 500 35.000,00 De benodigde 1100 uren zijn verdeeld: (600 = 0,44 fte op jaarbasis uit de interne uren en 500 uur = 0.37 fte uit inhuur derden) 600 uren uit de reguliere urenbeschikbaarheid van Team Beleid en de salarisbegroting van Team Beleid. Dit houdt in dat deze uren in de jaarplanning worden opgenomen in de beschikbare uren van het Team Beleid. Hier tegenover staat dat andere beleid thema s / onderwerpen moeten worden uitgesteld naar 2015 of moeten worden uitbesteed. Bv. beleid Dier en welzijn, begraafplaatsenbeleid, juridische ondersteuning bezwaar/beroep procedures 8

RO en ontwikkeling van beleid duurzaamheid. Indien de beleidsmedewerker team beleid de gehele uren inzit beschikbaar moet stellen kost dit 0.8 fte op jaarbasis. 500 inhuur derden. Er kan niet worden voorgesteld niet voorziene kosten te dekken uit de reserves. De algemene reserve moeten juist weer op peil worden gebracht. Extra uitgaven moeten worden gedekt buiten de reserves. Dat wil zeggen dat extra taken direct leiden tot: 1) of extra inkomsten = bv. belastingverhogingen, dit is niet te realiseren in een lopend jaar dus betekend automatisch dat de wens wordt doorgeschoven en de begroting moet worden verwerkt. 2) of door andere dingen niet meer of anders te doen = bezuinigingen. Dit is een keuze die de raad vanaf nu steeds zal moeten maken. Het aangeven van die bezuinigingen of verschuivingen zal per aanvraag verschillen. Scenario 4: erfgoedverordening en erfgoedbeleidsnota De Erfgoedverordening vervangt de bestaande Monumentenverordening en geeft het juridisch kader voor de omgang met rijksmonumenten en de aanwijzing en instandhouding van gemeentelijk erfgoed en gemeentelijke stads- en dorpsgezichten. Op basis van de quickscan worden in een erfgoedbeleidsnota de kaders vastgesteld van het gemeentelijk erfgoed. De doelstellingen en intenties van het erfgoedbeleid worden in kaart gebracht en de bandbreedte van wat onder erfgoed wordt verstaan en wanneer bescherming aan de orde moet zijn. Het erfgoedbeleid wordt integraal in het beleidsperspectief geplaatst. De gemeente stelt geen gemeentelijke erfgoedlijst vast, maar biedt alleen het juridisch- en beleidskader. Particuliere of gemeentelijke initiatieven kunnen in de toekomst leiden tot het ontstaan en groeien van een gemeentelijke erfgoedlijst. Scenario 4: overwegingen positief De gemeente voldoet aan haar wettelijke verplichtingen. Er is een juridisch kader voor de aanwijzing en instandhouding van gemeentelijk erfgoed. Er is een beleidskader vastgesteld op basis waarvan wordt afgebakend wanneer wat in aanmerking kan komen voor een beschermde status. Kwantitatieve beperking is mogelijk. Kan gefaseerd worden ingevoerd: eerst verordening dan beleid. Erfgoedlijst alleen als dit aan de orde is door particuliere of gemeentelijke initiatieven. Kosten voor redengevende omschrijving kunnen bij aanvrager worden neergelegd. Scenario 4: overwegingen negatief Beperkte rechtszekerheid voor eigenaren en gebruikers van cultureel erfgoed. Door kosten bij aanvrager te leggen, is drempel voor aanwijzing cultureel erfgoed hoog. Iedere aanvraag moet individueel worden getoetst. Werkt integrale uitvoering van het erfgoedbeleid tegen. Biedt onevenwichtig resultaat door incidentele aanwijzing. Consequenties: Inzet 280 interne uren totaal kosten 14.840,00 280 9

14.840,00 Inzet 280 interne uren kosten 14.840, (= 0,20 fte op jaarbasis uit de interne uren) 280 uren uit de reguliere urenbeschikbaarheid van Team Beleid en de salarisbegroting van Team Beleid. Dit houdt in dat deze uren in de jaarplanning worden opgenomen in de beschikbare uren van het Team Beleid. Hier tegenover staat dat andere beleid thema s / onderwerpen moeten worden bijgesteld. Ter indicatie, indien de beleidsmedewerker team beleid de gehele uren inzit beschikbaar moet stellen kost dit 0,2 fte op jaarbasis. Scenario 5: Bestaand instrumentarium toepassen Voortgaan op de ingeslagen weg en uitsluitend via het bestaande instrumentarium de wettelijke verplichting nakomen. Geen separaat erfgoedbeleid ontwikkelen, geen juridisch kader ontwikkelen voor aanwijzing en instandhouding erfgoed, anders dan via de regeling in bestemmingsplannen en welstandsnota. Monumentenverordening handhaven. Scenario 5: overwegingen positief Er zijn geen kosten voor ontwikkeling en onderzoek nodig. De gemeente voldoet in beperkte mate aan haar wettelijke verplichtingen. Scenario 5: overwegingen negatief De gemeente voldoet slechts in beperkte mate aan haar wettelijke verplichtingen. Er is geen juridisch of beleidskader om specifieke gebouwen, elementen, objecten of gebruiken bescherming te bieden anders dan via bestemmingsplan of welstandsnota. Het wijzigen van bestemmingsplan of welstandsnota ten behoeve van een enkel object, is een langdurige en omslachtige methode en derhalve weinig effectief. Consequenties: Inzet 25 uren totaal kosten: 1.325 Uren 25 kosten intern 1.325,00 Inzet 25 interne uren kosten 1.325,00 (= 0,018 fte op jaarbasis uit de interne uren) De benodigde 25 uren inzet kunnen uit de reguliere urenbeschikbaarheid van team beleid worden vrijgemaakt. Dit houdt in dat er geen verdere financiële afwegingen hoeven worden gemaakt. 10

Financiële, personele en organisatorische gevolgen De ontwikkeling van erfgoedbeleid is niet opgenomen in de prioriteitenlijsten en is derhalve niet opgenomen in de planning van team Beleid noch in de begroting van 2014. Afhankelijk van de ambitie van de raad en de daarvoor gemaakte keuzes, zal er tijd en budget moeten worden ingeruimd om deze ambities mogelijk te maken. Uitgaande van het gegeven dat uw eigen erfgoedspecialist het merendeel van de werkzaamheden kan uitvoeren, betekent dit dat een deel van de geplande werkzaamheden voor 2014 moeten worden uitgesteld of door externen worden uitgevoerd. Hiervoor zal dan aanvullend budget moeten worden aangevraagd bij de raad. Of dit noodzakelijk zal zijn, is afhankelijk van vele factoren: De ambitie van de raad; Voor welk scenario wordt gekozen; Welke vervolgkeuzes (beslispunten 2-5) worden gemaakt; Projectplanning; Verantwoord uitstel van gepland werk; Noodzakelijke uitvoering gepland werk door externen. Per onderdeel van de verschillende scenario s is de volgende indicatieve urenraming opgenomen: Tijd/u Erfgoedverordening 40 Inventarisatie erfgoedlijst 4 p/s Redengevende omschrijving 4 p/s Cultuurhistorische waardenkaart 20 Erfgoedbeleidsnota 240 Met het volledige pakket en een erfgoedlijst met 100 objecten zijn volgens deze indicatie 1100 uur gemoeid. Projectbegeleiding, publieksparticipatie, publicaties en juridische vervolgprocedures zijn niet meegenomen in deze lijst en moeten nog worden toegevoegd. Pas nadat de raad een keuze heeft gemaakt voor een scenario en de kaders heeft gesteld voor het toekomstig erfgoedbeleid, kan een gedetailleerd Plan van Aanpak gemaakt worden. Dan kan ook worden geïnventariseerd wat de consequenties zijn voor de planning en de effecten op het werk van het Team Beleid, en of de raad om een aanvullend budget moet worden gevraagd. 11

Communicatie De raad heeft in een informatie-avond een presentatie gekregen over de voors en tegens van een gemeentelijke erfgoedlijst. De quickscan van het gemeentelijk erfgoed is op deze informatieavond door de raadsleden ontvangen. Voor het inventariseren van gemeentelijk erfgoed is publieksparticipatie van cruciaal belang. Een algemene voorlichtingsavond en/of een algemene publieksoproep voor participatie over wat men als belangrijk Terschellings erfgoed beschouwt, vormt een belangrijk onderdeel voor het creëren van draagvlak. Voor kennis-input en het vormen van draagvlak zal tevens vanaf de inventarisatiefase een klankboordgroep cq. begeleidingscommissie moeten worden geformeerd met organisaties als het cultuurhistorisch museum Behouden Huys, cultuurhistorische vereniging Schylge myn Lântse, Staatsbosbeheer, VVV, Stichting Ons Schellingerland e.d. Individuele burgers zouden ook hierin zitting kunnen hebben. Aan de hand van de door de raad gemaakte keuzes, zal met de beleidsmedewerker communicatie een communicatieplan worden opgesteld. 12

Beslispunten Beslispunt 1: Keuze voor: Scenario 1: alleen erfgoedverordening Scenario 2: erfgoedverordening en gemeentelijke erfgoedlijst Scenario 3: erfgoedverordening, erfgoedlijst en erfgoedbeleidsnota Scenario 4: erfgoedverordening en erfgoedbeleidsnota Scenario 5: bestaand instrumentarium toepassen Scenario 1: alleen erfgoedverordening Beslispunt 2: akkoord met consequenties scenario 1. Scenario 2: erfgoedverordening en gemeentelijke erfgoedlijst Beslispunt 2: gefaseerd invoeren (dus eerst verordening, later erfgoedlijst) of als één project? Beslispunt 3: wilt u erfgoed alleen aanwijzen of ook de mogelijkheid bieden deze te beschermen? Beslispunt 4: wilt u op voorhand kaders stellen aan wat u onder erfgoed verstaat of wilt u dit overlaten aan de commissie die het voorstel aan u voorbereid? Beslispunt 5: akkoord met consequenties scenario 2. Scenario 3: erfgoedverordening, gemeentelijke erfgoedlijst en erfgoedbeleidsnota Beslispunt 2: gefaseerd invoeren (dus eerst verordening, later erfgoedbeleidsnota dat als beleidskader fungeert voor het vast te stellen erfgoedlijst) of als één project? Beslispunt 3: wilt u erfgoed alleen aanwijzen of ook de mogelijkheid bieden deze te beschermen? Beslispunt 4: wilt u op voorhand kaders stellen aan wat u onder erfgoed verstaat of wilt u dit overlaten aan de adviseur en commissie die het conceptbeleid voorbereiden? Beslispunt 5: akkoord met consequenties scenario 3. Scenario 4: erfgoedverordening en erfgoedbeleidsnota Beslispunt 2: wilt u erfgoed alleen aanwijzen of ook de mogelijkheid bieden deze te beschermen? Beslispunt 3: wilt u op voorhand kaders stellen aan wat u onder erfgoed verstaat of wilt u dit overlaten aan de adviseur en commissie die het conceptbeleid voorbereiden? Beslispunt 4: akkoord met consequenties scenario 4. Scenario 5: Bestaand instrumentarium toepassen U zult moeten kunnen motiveren waarom u vindt dat u voldoet aan uw wettelijke v akkoord Beslispunt 2: akkoord met consequenties scenario 5. 13

14