Klimaat vs. Milieu Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie P. Boussemaere Oostende 3 mei 2019
Klimaat vs. Milieu Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie De probleemstelling in 15 minuten Welke informatie nodig om tot gerichte actie te komen? Een goede klimaatcommunicatie: oorzaken Terminologie Een goede klimaatcommunicatie: gevolgen Een goede klimaatcommunicatie: oplossingen Tien klimaatacties die werken (over consuminderen e.a.) P. Boussemaere Oostende 3 mei 2019
Het klimaatprobleem in 15 minuten Probleemstelling
5 C 4 C 3 C Evolutie wereldtemperatuur tijdens de afgelopen 22.000 jaar Probleemstelling 2100 +4,3 C: BAU-scenario IPCC AR.5 +3,2 C: Strikte uitvoe huidige beloft 2 C 2 C-grens 1 C -1 C -2 C Ontstaan en bloei menselijke beschaving Holoceen: de veilige klimaatzone Ontstaan landbouw 2015-2017: +1,1 C jaren 2000: +0,8 C jaren 1980: +0,43 C 1900 Pre-industriële periode -3 C -4 C piek laatste ijstijd Shakun et al., 2012 Marcott et al. 2013 21.000 j.g. 18.000 j.g. 15.000 j.g. 12.000 j.g. 9.000 j.g. 6.000 j.g. 3.000 j.g. Pre-industriële periode 1850-1900
De nabije toekomst 84 jr 2098 Probleemstelling 2100 +4,3 C: BAU-scenario 67 jr 2081 IPCC AR.5 46 jr +3,2 C: Strikte uitvoering huidige 2060 beloftes Parijs 26 jr 2 C-grens 2040 Ontstaan en bloei menselijke beschaving Holoceen: de veilige klimaatzone Ontstaan landbouw 2015-2017: 2018: +1,1 C jaren 2000: +0,8 C jaren 1980: +0,43 C Pre-industriële 1900 periode
Informatie Welke informatie nodig om tot actie te komen? Onderzoek Goed zicht op de oorza(a)k(en) Goed zicht op de oplossing(en), vnl. op individueel niveau Goed zicht op de gevolgen leidt tot grotere bezorgdheid, maar niet persé tot actie
Hoe oorza(a)k(en) framen? Oorzaak Hoe framet men de oorza(a)k(en) meestal? De uitstoot van CO2 / methaan / broeikasgassen 6,4% 9,6% 14% 21% 25% 24% 25% Elektriciteit en warmteproductie 24% Landbouw en verandering bodemgebruik 21% Industrie 14% Transport 9,6% Andere energie 6,4% Gebouwen Totaal: 49 Gt CO 2 -eq (2010) Bron: IPCC
Hoe oorza(a)k(en) framen? Oorzaak Fossiele brandstoffen (71%) Steenkool Olie Gas Verandering bodemgebruik (9%) Spijsvertering herkauwers (4,3%) Kalkproductie & -verwerking (3,5%)
Te volgen pad om met 75% zekerheid onder de gevaarlijke 2 C-grens te blijven Weinig tijd 40 GtCO 2 /jr 35 30 25 20 CO2 fossiele brandstoffen Wereldwijde CO 2 uitstoot van energie en industrie CO2 ontbossing CO 2 uitstoot van verandering bodemgebruik (GtCO 2 /jr) CO2 verwijdering CO 2 verwijdering (GtCO 2 /jr) 15 10 5 0 2020 2030 2040 2050
Terminologie De klimaatopwarming: welk type probleem? = een milieuprobleem? = een duurzaamheidsprobleem? = een ecologisch probleem? = een probleem?
Terminologie De klimaatopwarming: welk type probleem? Duurzaamheid is een containerbegrip WHAT SUSTAINABILITY MEANS AT SHELL Sustainability at Shell means providing energy in a responsible manner, respecting people, their safety and the environment.
Terminologie De klimaatopwarming: welke type probleem? Milieu/Ecologie? Schauvliege vindt dat we met zijn allen een inspanning moeten maken voor het milieu, maar dat bepaalde sectoren zoals de industrie, lucht- en zeevaart te weinig worden geviseerd. Website VRT - 28 nov. 2018 Over klimaattop in Polen De Ochtend / Radio 1 zon. 2 december 2018
Terminologie Milieu/Ecologie? (1) Klopt niet met realiteit EU-28 Aandeel fossiele brandstoffen totale uitstoot broeikasgassen = 78%
De klimaatkwestie Terminologie = Energieprobleem
Dé oplossing Terminologie = Energietransitie
Terminologie Milieu/Ecologie? (2) Roept eenzijdige associaties op Beeld VRT-website klimaatmars Brussel (3 nov. 2018)
Terminologie Milieu/Ecologie? (3) Milieu en Klimaat zijn meestal twee verschillende zaken Bv. Kernenergie
Terminologie Milieu/Ecologie? (3) Milieu en Klimaat zijn meestal twee verschillende zaken Bv. Diesel vs Benzine
Terminologie Milieu/Ecologie? (3) Milieu en Klimaat zijn meestal twee verschillende zaken Bv. Diesel vs Benzine Van Mierlo et al., 2017
Terminologie Milieu/Ecologie? (3) Milieu en Klimaat zijn meestal twee verschillende zaken Bv. Houtverbranding en luchtvervuiling in het algemeen
Hoe de gevolgen framen? Probleemstelling
Gevolgen
Gevolgen
Gevolgen Superstorm Sandy - VS okt. 2012 Overstromingen - GB febr. 2014
Hoe oplossingen framen? Oplossingen Onderzoek Overzichtelijk en beperk tot essentie Uitvoerbaar & gevoel een verschil te maken is belangrijk Duidelijke relatie tot groter geheel Mate persoonlijke opoffering moet in verhouding staan tot klimaatwinst Schuldgevoelens - Cognitieve dissonantie
Hoe oplossingen framen? Oplossingen okt./dec. 2018
Hoe oplossingen framen? Oplossingen VRT-programma - De klas - oktober 2018
Oplossingen
Oplossingen WAT KUNNEN JIJ OF JE OUDERS DOEN? GEEF 2 VOLGENS JOU BELANGRIJKE ACTIES
Oplossingen WAT KUNNEN JIJ OF JE OUDERS DOEN? MAX. 2 VOLGENS JOU BELANGRIJKE ACTIES 1.6%
10 klimaatacties WAT IS NOODZAKELIJK OM ALS INDIVIDU EEN VERSCHIL TE MAKEN? Eigen emissies onder controle krijgen Collectieve actie Het is minstens even belangrijk om overheden, bedrijven en anderen aan te sporen de klimaatkwestie ernstig te nemen en ernaar te handelen
10 klimaatacties die werken 2025
JE PERSOONLIJKE UITSTOOT 10 klimaatacties De klimaatafdruk van een land/regio Huishoudens verantwoordelijk voor ongeveer 70%
JE PERSOONLIJKE UITSTOOT Inleiding 60 Klimaatafdruk gemiddeld Vlaams gezin 50 40 30 20 10 0 huishoudelijk energieverbruik & verplaatsingen goederen en diensten voeding
TIP 11. Lees dit boek pieterboussemaere.com 10klimaatacties.be 22
Bedankt voor de aandacht en de interesse! U was een geweldig publiek pieterboussemaere.com 10klimaatacties.be