Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Proto-Indo-Europees Proto-Germaans Keltisch, Italisch, Baltisch, Slavisch, Grieks, Albanees, Armeens, Hettitisch, Indo-Iraans, Tochaars Gemeengermaans Oer-West-Germaans Oer-Noord-Germaans Oer-Oost-Germaans Ingweoons Oudwest-Germaans Continentaal Oudwest-Germaans Angelsaksische dialecten Oudfriese dialecten Oudsaksische dialecten Ingweoons kustdialect Oudnederfrankische dialecten Oudhoogduitse dialecten OUDNEDERLANDS
Oudnederlands: wat? Een verzamelnaam: Oudnederfrankische dialecten + Ingweoonse elementen (Kustgermaans)
Oudnederlands: wie? Frankische en Ingweoonse Germanen die zich na de Volksverhuizingen (4 de 6 de eeuw) in de Lage Landen hebben gevestigd
Oudnederlands: wie?
Oudnederlands: wie? Kustgermanen (Ingweonen)
Oudnederlands: wie? De Franken Oorspronkelijk woongebied: tussen de Rijn en de Weser
Oudnederlands: wie? De Franken Verzamelnaam voor onderling verwante kleinere volkeren Monsters, waarvan de kop wordt bekroond door naar voren gekamd haar, terwijl de nek, Die op die manier van bekleding is ontbloot, sterk glimt. [ ] Reeds in de jeugdjaren is hun Liefde voor de strijd al tot volle wasdom gekomen. (Sidonius Apollinaris)
Oudnederlands: wie?
Oudnederlands: wie? Karel de Grote (768-814) In 771 werd hij koning van het rijk der Franken, dat ook de latere Nederlanden omvatte.
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Karel de Grote (768-814)
Oudnederlands: wanneer? Vanaf ca. de 8 ste eeuw => Dan pas beginnen de varianten gesproken in de Lage Landen op een aantal punten te verschillen van andere Oudwestgermaanse talen Tot ca. de 12 de eeuw => Klinkers in onbeklemtoonde lettergrepen verdoft
Oudnederlands: afbakeningsprobleem Temporeel Geografisch
Oudnederlands: bronnen? Oudnederlands: heel weinig taalmateriaal. Waarom?
Oudnederlands: bronnen? Oudnederlands: heel weinig taalmateriaal. Waarom? Verloren gegaan (oorlog, brand, plunderingen, natuurrampen) In de vroege Middeleeuwen was de schrijftaal Latijn de volkstaal werd mondeling overgeleverd, teksten voorgedragen/gezongen
Oudnederlands: bronnen? Oudnederlands: wat is overgeleverd?
Oudnederlands: bronnen? Oudnederlands: wat is overgeleverd? De Wachtendonckse Psalmen (=>) De Leidse Willeram (=>) Hebban olla (=>) Glossen (> de glosse) Plaats- en persoonsnamen in allerlei manuscripten
Oudnederlands: bronnen? De Malbergse Glossen (afschrift 8 ste eeuw) Lex Salica, afschrift uit 793
Oudnederlands: bronnen? De Malbergse Glossen (afschrift 8 ste eeuw) maltho, thi âfrîo, theo = "ik zeg, jou laat ik vrij, slaaf"
Oudnederlands: kenmerken Nog volle vocalen in onbeklemtoonde syllaben Ft => cht vgl. lucht versus Luft (Duits) en loft (Fries) Ol/al +d of t => ou + d/t Vgl. koud/oud versus kalt/alt (Duits) en cold/old (Engels)
Oudnederlands: kenmerken Enkele elementen uit het Ingweoons kustdialect Bijv.: wiel, eiland, big Vgl. Eng.: wheel, island, pig Vgl. Fries: wiele, eilan, bigge Vs. Duits: Rad, Insel, Ferkel
Oudnederlands: kenmerken Enkele elementen uit het Ingweoons kustdialect Bijv.: meervoud op -s West-Vlaams: arms, honds, broods AN: appels, zoons
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Proto-Indo-Europees Proto-Germaans Keltisch, Italisch, Baltisch, Slavisch, Grieks, Albanees, Armeens, Hettitisch, Indo-Iraans, Tochaars Gemeengermaans Oer-West-Germaans Oer-Noord-Germaans Oer-Oost-Germaans Ingweoons Oudwest-Germaans Continentaal Oudwest-Germaans Angelsaksische dialecten Oudfriese dialecten Oudsaksische dialecten Ingweoons kustdialect Oudnederfrankische dialecten Oudhoogduitse dialecten OUDNEDERLANDS
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands van Thiudiska tot Nederlands naamgeving
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling thiudiska ( van het volk ) vs. Latijn diets (Vlaanderen; Brabant; West-Limburg) duuts (Hollands; Oost-Limburg) Vgl. Eng. Dutch
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling Vgl.: Iemand iets diets maken "iemand iets duidelijk maken "iemand iets wijsmaken
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling 13 de /14 de eeuw in Vlaanderen diets vlaemsch
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling 15 de /16 de eeuw Bourgondische tijd Groei van een Nederlands samenhorigheidsbesef én van een Nederlands taalbewustzijn
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling 15 de /16 de eeuw => behoefte tot profilering ten opzichte van het Duits
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling 15 de /16 de eeuw => behoefte tot profilering ten opzichte van het Duits = Overlantsch
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling 15 de /16 de eeuw Overlantsch (=> Duits) vs Nederlantsch (=> Nederlands)
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling 16 de -18 de eeuw Nederlantsch (=> Nederlands) en Nederduytsch (=> Nederlands)
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 1. Historische ontwikkeling 19 de eeuw Nederlands
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 2. Tegenwoordige naamgeving Nederlands Dutch, Niederländisch, néerlandais
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term!de standaardtaalvariant(en) in Vlaanderen noemen we Nederlands (hoewel in de praktijk vaak Vlaams genoemd, in Noord en Zuid)
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term In taalkundige zin: verzameling Nederlandse regionale taalvariëteiten gesproken in het gebied van het oude graafschap Vlaanderen
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands het oude graafschap Vlaanderen
Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands 2. Tegenwoordige naamgeving Vlaams: verwarrende term In taalkundige zin: West-Vlaams Oost-Vlaams Zeeuws-Vlaams Frans-Vlaams