Geschiedenis van het Nederlands Voorlopers en verwanten. Proto-Germaans

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Geschiedenis van het Nederlands Voorlopers en verwanten. Proto-Germaans"

Transcriptie

1 2. De Germaanse taalfamilie Proto-Germaans Gemeengermaans

2 Proto-Indo-Europees Proto-Germaans Keltisch, Italisch, Baltisch, Slavisch, Grieks, Albanees, Armeens, Hettitisch, Indo-Iraans, Tochaars Gemeengermaans Oer-West-Germaans Oer-Noord-Germaans Oer-Oost-Germaans Ingweoons Oudwest-Germaans Continentaal Oudwest-Germaans Angelsaksische dialecten Oudfriese dialecten Oudsaksische dialecten Ingweoons kustdialect Oudnederfrankische dialecten Oudhoogduitse dialecten OUDNEDERLANDS

3 De Germaanse taalfamilie vs. Frans: père, quatre, plein, maison, brun, de, souris vs. Frans: père, quatre, plein, maison, brun, de, souris vs. Tsjechisch: otec, čtyři, plný, dům, hnědý, ven(ku), myš

4 De Germaanse taalfamilie < de Germanen Hoe verder terug in de tijd, hoe meer gelijkenissen tussen verschillende Germaanse talen en dialecten => Proto-Germaans/Oer-Germaans

5 Germaanse talen Slavische talen Italische talen (> Romaanse talen) Indo-Iraanse talen Enz.

6 De differentiatie van het Indo-Europees Germaans Baltisch Slavisch Indo-Iraans Keltisch Proto-Indo-Europees Tochaars Italisch Grieks Albanees Armeens Hettitisch

7 De differentiatie van het Indo-Europees Uitbreiding en migratie, verlies contact Contact met andere vreemde volkeren Verschillende groepen afzonderlijk verschillende taalontwikkelingen

8 Germaanse talen versus andere Indo-Europese talen 2 belangrijke verschillen: 1. De Germaanse klankverschuiving 2. De accentverandering

9 1. De Germaanse klankverschuiving

10 1. De Germaanse klankverschuiving = de Wet van Grimm Bijv.: *d (PIE) t (Germaans) Vergelijk: duo Grieks two Engels dva Tsjechisch twee Ndl. deux Frans twai Gotisch

11 1. De Germaanse klankverschuiving Begin PROTO-GERMAANS

12 2. De accentverandering PIE: muzikaal en wisselend accent Proto-Germaans: dynamisch en vast meestal op de 1 ste syllabe = initiaal accent

13 2. De accentverandering Begin GEMEENGERMAANS

14 2. De accentverandering Gevolgen: Initiaal accent => uitgangen verzwakken => deflexie => strakkere woordvolgorde

15 toemaatje DE CHINEZEN VAN DE LAGE LANDEN

16

17 Stoottoon hoog beginnen vervolgens de toon laten dalen sleeptoon hoog beginnen toon naar omlaag ten slotte weer stijgend zie (zijde) boe (bouw, werkwoord) vrie (het hof maken) zoewa (kijk eens aan!) zie (vrouw) boe (bouw, zn) vrie (niet gebonden) zoewa (op die manier)

18 OPDRACHT Lezen Marc van Oostendorp, De Chinezen van Nederland Hoe komt het Limburgs aan tonen? Geef twee mogelijke verklaringen. Deze verklaringen hebben ook gevolgen voor de Deze verklaringen hebben ook gevolgen voor de hypothetische reconstructie van het PIE. Er wordt aangenomen dat het PIE een toontaal was. Bij welke verklaring sluit dit wel/niet aan?

19 toemaatje FUTHARK

20 PIE: geen restanten Germaans: enkele inscripties De eerste eeuwen na Christus Een 300-tal woorden Runentekens / Futhark = het typische Germaanse alfabet

21

22

23

24

25 De hoorn van Gallehus

26 De hoorn van Gallehus, ca. 400

27 Ik, hlewagastir Holtijar ( bekende gast van Holt, zoon van Holt dus), maakte deze hoorn De hoorn van Gallehus, ca. 400

28 runo = geheim, cultische handeling (vgl. Dui. raunen ) Voorspellingen Men sneed twijgjes af van een boom (vgl. Dui. Buchstabe ) Op elk stokje werd een runeteken gekerfd Die werden gegooid; 3 ervan opgeraapt Daar las men de toekomst af

29

30

31

32

Geschiedenis van het Nederlands. Voorlopers en verwanten

Geschiedenis van het Nederlands. Voorlopers en verwanten Geschiedenis van het Nederlands Voorlopers en verwanten Literatuur Guy Janssens en Ann Marynissen, Het Nederlands vroeger en nu. Leuven/Voorburg (2005)². Geschiedenis van het Nederlands, http://www.ned.univie.ac.at/publicaties/t

Nadere informatie

Geschiedenis van het Nederlands Voorlopers en verwanten. Noord-Germaans

Geschiedenis van het Nederlands Voorlopers en verwanten. Noord-Germaans 3. Ontstaan van de verschillende Germaanse talen Noord-Germaans Oost-Germaans West-Germaans Proto-Indo-Europees Proto-Germaans Keltisch, Italisch, Baltisch, Slavisch, Grieks, Albanees, Armeens, Hettitisch,

Nadere informatie

Geschiedenis van het Nederlands. Oudnederlands

Geschiedenis van het Nederlands. Oudnederlands Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Geschiedenis van het Nederlands Oudnederlands Proto-Indo-Europees Proto-Germaans Keltisch, Italisch, Baltisch,

Nadere informatie

Emma Vanden Berghe ( )

Emma Vanden Berghe ( ) HOOFDSTUK 1 DE INDO-EUROPESE OORSPRONG 1. Ontdekking van de verwantschap tussen de Indo-Europese talen 1.1 W. Jones: On the Hindus 1.2 Verwantschap, taalfamilie 1.3 Onderscheid geërfd >< ontleend 1.4 Verwantschap

Nadere informatie

faculteit der letteren scandinavische talen en culturen Datum 15.09.2009 1 Fascinerende fouten Muriel Norde

faculteit der letteren scandinavische talen en culturen Datum 15.09.2009 1 Fascinerende fouten Muriel Norde Datum 15.09.2009 1 Fascinerende fouten Muriel Norde Datum 15.09.2009 2 Taalverloedering Vroeger sprak vrijwel iedereen correct. Maar met het verstrijken van de tijd is het er niet beter op geworden. Datum

Nadere informatie

Programmaschema bacheloropleiding Taalwetenschap. traject Vergelijkende Indo-Europese Taalwetenschap

Programmaschema bacheloropleiding Taalwetenschap. traject Vergelijkende Indo-Europese Taalwetenschap Programmaschema bacheloropleiding Taalwetenschap traject Vergelijkende Indo-Europese Taalwetenschap 2 e jaar: semester Cursusnaam ECTS Niveau I Indo-Europese fonologie 5 200 I Hettitisch I 5 200 I Grieks

Nadere informatie

Oudnederlands. < Jan W. de Vries, Roland Willemyns & Peter Burger. Negen eeuwen Nederlands. Amsterdam (1995), p. 11-29

Oudnederlands. < Jan W. de Vries, Roland Willemyns & Peter Burger. Negen eeuwen Nederlands. Amsterdam (1995), p. 11-29 Duistere eeuwen Prehistorisch Nederlands en Oudnederlands < Jan W. de Vries, Roland Willemyns & Peter Burger Het verhaal van het Nederlands. Negen eeuwen Nederlands. Amsterdam (1995), p. 11-29 1. Waarom

Nadere informatie

De rol van demografie in taalverandering. Freek Van de Velde KU Leuven

De rol van demografie in taalverandering. Freek Van de Velde KU Leuven De rol van demografie in taalverandering Freek Van de Velde KU Leuven Het verlies van morfologie Afgezien van enkele nieuwe synthetische vormen (Van Haeringen 1950), hebben de Germaanse talen (de Romaanse

Nadere informatie

De Indo-Europeanen. Peter Dirix 17 maart 2011 Arminia, De Fiere Margriet, Leuven

De Indo-Europeanen. Peter Dirix 17 maart 2011 Arminia, De Fiere Margriet, Leuven De Indo-Europeanen Peter Dirix 17 maart 2011 Arminia, De Fiere Margriet, Leuven Overzicht Historisch overzicht & terminologie De taalfamilie Archeologie Levenswijze, cultuur & religie De oerheimat Genetica

Nadere informatie

ISBN 978-90-5972-940-7 (paperback) ISBN 978-90-5972-941-4 (ebook) ISBN 978-90-5972-949-0 (pdf)

ISBN 978-90-5972-940-7 (paperback) ISBN 978-90-5972-941-4 (ebook) ISBN 978-90-5972-949-0 (pdf) Woorden Weven ISBN 978-90-5972-940-7 (paperback) ISBN 978-90-5972-941-4 (ebook) ISBN 978-90-5972-949-0 (pdf) Uitgeverij Eburon Postbus 2867 2601 CW Delft tel.: 015-2131484 / fax: 015-2146888 info@eburon.nl

Nadere informatie

Geschiedenis van het Nederlands Hoofdstuk: Duistere eeuwen

Geschiedenis van het Nederlands Hoofdstuk: Duistere eeuwen Duistere eeuwen Prehistorisch Nederlands en Oudnederlands < Jan W. de Vries, Roland Willemyns & Peter Burger Het verhaal van het Nederlands. Negen eeuwen Nederlands. Amsterdam (1995), p. 11-29 1. Waarom

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20185 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Pronk-Tiethoff, Saskia Elisabeth Title: The Germanic loanwords in Proto-Slavic

Nadere informatie

MINOR TAAL & MAATSCHAPPIJ I: INLEIDING SOCIOLINGUÏSTIEK. Onderdeel Taalverandering en Taalcontact. 2007-2008, 1e semester. 4e college (29-11-2007)

MINOR TAAL & MAATSCHAPPIJ I: INLEIDING SOCIOLINGUÏSTIEK. Onderdeel Taalverandering en Taalcontact. 2007-2008, 1e semester. 4e college (29-11-2007) MINOR TAAL & MAATSCHAPPIJ I: INLEIDING SOCIOLINGUÏSTIEK Onderdeel Taalverandering en Taalcontact 2007-2008, 1e semester 4e college (29-11-2007) Leven en dood van talen 1. Hoe ontstaan talen? 2. Bedreigde

Nadere informatie

Naslagwerken, gecombineerd met C-Z (voorbeeld: A2Y = naslagwerken literatuurgeschiedenis)

Naslagwerken, gecombineerd met C-Z (voorbeeld: A2Y = naslagwerken literatuurgeschiedenis) Rubrieken Collectie Letteren De boeken van de collectie Letteren, met de aanduiding LET, zijn op onderwerp in de kast geplaatst. Hieronder vindt u een overzicht van de onderwerpsrubrieken van deze collectie.

Nadere informatie

TAALTYPOLOGIE TAALTYPOLOGIE

TAALTYPOLOGIE TAALTYPOLOGIE TAALTYPOLOGIE dr Jacek Karpiński Erasmus Leerstoel voor Nederlandse Filologie Universiteit Wrocław / Polen Brno, 22-24.02.2011 Hieronder zie je geboortedata van de familie ABC, geschreven in een geheime

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 15

Inhoud. Woord vooraf 15 Inhoud Woord vooraf 15 1 Taalverandering en de geschiedenis van het Nederlands 1.1 Talen veranderen 17 1.2 Verandering op verschillende taalniveaus 18 1.3 Illustratie 19 1.4 Taalverandering en taalwetenschap

Nadere informatie

DE OORSPRONG VAN DE VLAMINGEN

DE OORSPRONG VAN DE VLAMINGEN Vormingsblad van de Vlaams Belang Jongeren DE OORSPRONG VAN DE VLAMINGEN BREUKLIJN JUNI 2007 DE OORSPRONG VAN DE VLAMINGEN Vee sterft, vrienden sterven, zeker sterft men ook zelf; maar één ding weet ik

Nadere informatie

Nicoline van der Sijs. Hondsdraf. Sdu U ITG EVERS

Nicoline van der Sijs. Hondsdraf. Sdu U ITG EVERS Nicoline van der Sijs Hondsdraf Sdu U ITG EVERS Hondsdraf Hondsdraf Waar komen onze woorden vandaan? NICOLINE VAN DER SIJS Sdu Uitgevers, Den Haag Afbeelding omslag `Glecoma Hederacea', uit: J. Zorn,

Nadere informatie

Taalvariatie in Nederland: Limburgse tonen

Taalvariatie in Nederland: Limburgse tonen Taalvariatie in Nederland: Limburgse tonen Marc.van.Oostendorp@Meertens.KNAW.nl 8/10 november 2004 1 Toon in het Limburgs De Limburgse dialecten (behalve die in het uiterste noorden van de Nederlandse

Nadere informatie

Woorden Weven. Betekenis en samenhang van woorden in Indo-Europees verband

Woorden Weven. Betekenis en samenhang van woorden in Indo-Europees verband Achterflap 1 2 Achterflap Woorden weven gaat over het vergelijken van belangrijke begrippen in het Nederlands en verwante talen. Woorden als duurzaamheid, echtheid, kunst, liefde, natuur, recht, trouw,

Nadere informatie

EEN HISTORISCH VERGELIJKING VAN NEDERLANDS EN DUITS

EEN HISTORISCH VERGELIJKING VAN NEDERLANDS EN DUITS UNIVERZITA KARLOVA FILOZOFICKÁ FAKULTA Katedra germanistiky a nederlandistiky DIPLOMOVÁ PRÁCE EEN HISTORISCH VERGELIJKING VAN NEDERLANDS EN DUITS Praha 2007 Vypracovala: Petra Pacltová Vedoucí diplomové

Nadere informatie

Invloed van de moedertaal bij het leren van het Nederlands

Invloed van de moedertaal bij het leren van het Nederlands 1 Invloed van de moedertaal bij het leren van het Nederlands In het kader van 400 vragen aan de RUG Door Saskia Visser, Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie Vragensteller: Henk van Ooij 2 De

Nadere informatie

Francine Oomen, Hoe overleef ik mezelf? Van Holkema & Warendorf, a. De tekst hierboven is het begin van een roman (leesboek). Wat valt je op?

Francine Oomen, Hoe overleef ik mezelf? Van Holkema & Warendorf, a. De tekst hierboven is het begin van een roman (leesboek). Wat valt je op? 6. Briefroman Fragment uit Hoe overleef ik mezelf? Jonas de Leeuw Van: Rosa van Dijk Aan: Jonas de Leeuw Verzonden: dinsdag 11 mei 20.12 Onderwerp: Piggy-post Hoi

Nadere informatie

Milan Lopuhaä 1. InTens 24 November, 2015

Milan Lopuhaä 1. InTens 24 November, 2015 .. Het Albanese presenssuffix -ënj Milan Lopuhaä 1 1 Institute of Mathematics, Astrophysics and Particle Physics Radboud Universiteit InTens 24 November, 2015 Milan Lopuhaä (Radboud Universiteit) Het Albanese

Nadere informatie

Taalfamilies. Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied

Taalfamilies. Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied 5.2 Taalfamilies Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied 5.2 Taal & Evolutie 11 12 j. Groepswerk Klasgesprek 50 Atlas Nederlands Wereldoriëntatie Leren leren Sociale vaardigheden Kinderen

Nadere informatie

Het Chinees en het Nederlands zijn eigenlijk hetzelfde. Rint Sybesma

Het Chinees en het Nederlands zijn eigenlijk hetzelfde. Rint Sybesma Het Chinees en het Nederlands zijn eigenlijk hetzelfde Rint Sybesma Inhoudsopgave Inleiding 7 Toonkunst, woordkunst 1 De Limburgers van Oost-Azië 10 2 Kool! 15 3 Hij is een zij 19 4 Drukdrukdruk 23 Zonder

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Vergelijkende Indo-Europese taalwetenschap Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig

Nadere informatie

Belangrijkste kenmerken van het Oudnederlands 1

Belangrijkste kenmerken van het Oudnederlands 1 Belangrijkste kenmerken van het Oudnederlands 1 Oudnederlandse spelling De Oudnederlandse spelling steunde op het Latijnse alfabet tussen u en v geen verschil bijv. uogala* (=vogel) w (voor de 10e eeuw)

Nadere informatie

Ik hoor, ik hoor, wat jij niet hoort

Ik hoor, ik hoor, wat jij niet hoort Ik hoor, ik hoor, wat jij niet hoort Een onderzoek naar het verschil in taalintuïtie tussen kleuters en volwassenen Anne Hoekstra, 6D Oumaima Mkabri, 6A Vakken: Taalkunde & Biologie Inleverdatum: 3 december

Nadere informatie

JAARGANG 8 / NUMMER 4 DECEMBER Mede mogelijk dankzij:

JAARGANG 8 / NUMMER 4 DECEMBER Mede mogelijk dankzij: JAARGANG 8 / NUMMER 4 DECEMBER 2013 Partners: Mede mogelijk dankzij: VRAAG 1 Huh? Nijmeegse onderzoekers ontdekten een woord dat in alle talen ter wereld in ongeveer dezelfde vorm voorkomt: huh? Dat is

Nadere informatie

De Vries, J.W., R. Willemyns & P. Burger (1993), Het verhaal van een taal. Negen eeuwen Nederlands. Prometheus, Amsterdam.

De Vries, J.W., R. Willemyns & P. Burger (1993), Het verhaal van een taal. Negen eeuwen Nederlands. Prometheus, Amsterdam. Taalverandering Basisliteratuur: Nicoline van der Sijs (2005), De geschiedenis van het Nederlands in een notendop. Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam. Andere literatuur: De Vries, J.W., R. Willemyns & P.

Nadere informatie

Bli, bleier, blaist - De ontwikkeling van de zes Nederlandse middenvocalen en diftongen in een regionaal perspectief.

Bli, bleier, blaist - De ontwikkeling van de zes Nederlandse middenvocalen en diftongen in een regionaal perspectief. Bli, bleier, blaist - De ontwikkeling van de zes Nederlandse middenvocalen en diftongen in een regionaal perspectief. Masterscriptie Taal, mens en maatschappij Naam: Martin de Roo Studentnummer: 3113701

Nadere informatie

Leuke wetenswaardigheden over taal

Leuke wetenswaardigheden over taal Prisma Taalbeheersing Leuke wetenswaardigheden over taal Jenny van der Toorn-Schutte Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen Auteur:

Nadere informatie

Geschiedenis van het Nederlands Middelnederlands

Geschiedenis van het Nederlands Middelnederlands Middelnederlands 1. Inleiding Geschiedenis van het Nederlands Middelnederlands Het Middelnederlands = een verzameling streekgebonden talen NOORD- OOSTELIJKE DIALECTEN HOLLANDS UTRECHTS ZEEUWS BRABANTS

Nadere informatie

Runen. Pag. 1/15. Het Germaans Genootschap, Slachtmaand 2011

Runen. Pag. 1/15. Het Germaans Genootschap, Slachtmaand 2011 Als je in een zoekmachine op het internet het woord runen tikt, dan heb je binnen één seconde al meer dan een miljoen resultaten. Tussen die resultaten bevind zich van alles en nog wat. Van runen orakels

Nadere informatie

Radboud Universiteit. Een overzicht. Met dank aan: Secretaris Stex NT2 Cito IB-groep. Frans van der Slik Taalwetenschap, RU

Radboud Universiteit. Een overzicht. Met dank aan: Secretaris Stex NT2 Cito IB-groep. Frans van der Slik Taalwetenschap, RU 10 jaar Staatsexamen NT2: Een overzicht Met dank aan: Secretaris Stex NT2 Cito IB-groep Frans van der Slik Taalwetenschap, RU f.v.d.slik@let.ru.nl 1 Vragen Hoe ziet de ontwikkeling er uit van 1995 2004

Nadere informatie

Taaluno. Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied

Taaluno. Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied 5.1 Taaluno Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied 5.1 Taal & Evolutie 9 12 j. Spel Klasgesprek 50 / Muzische vorming Nederlands Leren leren Sociale vaardigheden In dit taalspel ontdekken

Nadere informatie

Een grijs gebied in de naamkunde: de naam van de Caerosi

Een grijs gebied in de naamkunde: de naam van de Caerosi Een grijs gebied in de naamkunde: de naam van de Caerosi Lauran Toorians Het zo nauwkeurig mogelijk analyseren van namen die uit de Klassieke Oudheid zijn overgeleverd, is een belangrijk hulpmiddel bij

Nadere informatie

Spojená východoindická společnost. Comenius Státní překlad Bible

Spojená východoindická společnost. Comenius Státní překlad Bible Inleidende les Nederlands, een probatio pennae? Quiz Kongo Peter Stuyvesant Max Havelaar Erasmus Olga Krijtová Anna Franková Nieuw Amsterdam nootmuskaat Flandry Spojená východoindická společnost Comenius

Nadere informatie

De beschrijvende handelsnaam. Joost Becker (Dirkzwager) IE Symposium Zeist Woensdag 15 maart 2017

De beschrijvende handelsnaam. Joost Becker (Dirkzwager) IE Symposium Zeist Woensdag 15 maart 2017 De beschrijvende handelsnaam Voorzitter: Debaters: Toon Huydecoper Rogier de Vrey (CMS) Joost Becker (Dirkzwager) IE Symposium Zeist Woensdag 15 maart 2017 Handelsnamen: een kijkje terug in de tijd Wetsgeschiedenis

Nadere informatie

Peter Schrijver. Keltisch en de buren: 9000 jaar taalcontact. Faculteit Geesteswetenschappen

Peter Schrijver. Keltisch en de buren: 9000 jaar taalcontact. Faculteit Geesteswetenschappen Peter Schrijver Keltisch en de buren: 9000 jaar taalcontact Faculteit Geesteswetenschappen Oratie 7 maart 2007 Peter Schrijver Keltisch en de buren: 9000 jaar taalcontact Faculteit Geesteswetenschappen

Nadere informatie

Taalbeschouwelijke termen bao so 2010

Taalbeschouwelijke termen bao so 2010 1 Bijlage: Vergelijking taalbeschouwelijke termen leerplannen basisonderwijs en secundair onderwijs In deze lijst vindt u in de linkerkolom een overzicht van de taalbeschouwelijke termen uit het leerplan

Nadere informatie

EuroComRom De zeven zeven: Romaanse talen in een oogwenk leren lezen en begrijpen

EuroComRom De zeven zeven: Romaanse talen in een oogwenk leren lezen en begrijpen EuroComRom De zeven zeven: Romaanse talen in een oogwenk leren lezen en begrijpen Editiones EuroCom uitgegeven door Horst Günter Klein, Franz-Joseph Meißner, Tilbert Dídac Stegmann et Lew N. Zybatow Vol.

Nadere informatie

Patroon week 11 CAL Lossen & Vasten Dit patroon valt onder de Creative Commons BY-NC-SA licentie.

Patroon week 11 CAL Lossen & Vasten Dit patroon valt onder de Creative Commons BY-NC-SA licentie. In het patroon geef ik steeds kleurnummers aan. Dit zijn de 3 kleurvariaties die ik zelf had bedacht. De volgorde is roze (Rozengeur)/blauw (Zeebries)/groen (Ochtenddauw). Natuurlijk ben je vrij om je

Nadere informatie

Filozofická fakulta Univerzity Palackého v Olomouci

Filozofická fakulta Univerzity Palackého v Olomouci Filozofická fakulta Univerzity Palackého v Olomouci Katedra nederlandistiky Studijnì rok 2009/2010 VERTALEN EN TOLKEN VOOR DE EUROPESE UNIE Diplomová práce bakalářského studia Nizozemštiny pro hospodářskou

Nadere informatie

Aspekten van woordvolgorde in het Nederlands

Aspekten van woordvolgorde in het Nederlands Aspekten van woordvolgorde in het Nederlands redactie J.G. Kooij bron J.G. Kooij (red.),. Publikaties van de Vakgroep Nederlandse Taal- en Letterkunde, Leiden 1978 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/kooi003aspe01_01/colofon.htm

Nadere informatie

1 STUDIEAANBOD. Instituut Dames van het Christelijk Onderwijs (IDCO) vzw Ignatiaanse Scholen Antwerpen (vzw IgnAS)

1 STUDIEAANBOD. Instituut Dames van het Christelijk Onderwijs (IDCO) vzw Ignatiaanse Scholen Antwerpen (vzw IgnAS) 1 STUDIEAANBOD 2 LESSENTABELLEN LESSENTABEL 1 ste graad 1ste leerjaar A 2de leerjaar Optie: Klassiek Optie: TOP! Grieks- Latijn Latijn Moderne Wetensch. Godsdienst 2 2 2 2 2 Aardrijkskunde 2 2 1 1 1 Beeld

Nadere informatie

project verborgen buitens

project verborgen buitens project verborgen buitens Gegevens verborgen buiten: Swanenburg Naam eigenaar: Fam. Cornelisse-Francke Adres: Swanenburgseweg 4 Postcode : 4356 RR Woonplaats : Oostkapelle Telefoonnummer: 071-5155502 Emailadres:

Nadere informatie

FASCINERENDE FOUTEN. Vroeger sprak vrijwel iedereen correct. Maar met het verstrijken van de tijd is een zekere verloedering ingetreden.

FASCINERENDE FOUTEN. Vroeger sprak vrijwel iedereen correct. Maar met het verstrijken van de tijd is een zekere verloedering ingetreden. FASCINERENDE FOUTEN 1 Inleiding Mijnheer de Rector Magnificus, Mevrouw de Decaan, Zeer geachte aanwezigen, staat u mij toe dat ik deze oratie begin met een citaat: Vroeger sprak vrijwel iedereen correct.

Nadere informatie

SINT-MICHIELSCOLLEGE

SINT-MICHIELSCOLLEGE SINTMICHIELSCOLLEGE SECUNDAIR ONDERWIJS LESSENTABELLEN 09 00 LESSENTABEL EERSTE LEERJAAR Vakken Latijn PI MWtaal + MW STEM Artistieke vorming muziek beeld Geschiedenis Godsdienst Klassieke talen Latijn

Nadere informatie

Grieks ( vwo ) K = gericht op voorbereiding op deze vakken in bovenbouw (Turquoise) KGV= gericht op algemene gymnasiale vorming (Zilver) = K = Kgv

Grieks ( vwo ) K = gericht op voorbereiding op deze vakken in bovenbouw (Turquoise) KGV= gericht op algemene gymnasiale vorming (Zilver) = K = Kgv Tussendoelen Grieks ( vwo ) Grieks havo/vwo K = gericht op voorbereiding op deze vakken in bovenbouw (Turquoise) KGV= gericht op algemene gymnasiale vorming (Zilver) = K = Kgv Taalsysteem Alfabet Het Grieks

Nadere informatie

Het irrationaal getal phi (φ)

Het irrationaal getal phi (φ) Het irrationaal getal phi (φ) De gulden snede Het irrationaal φ is ongeveer 1,6180339887 Dit getal is terug te vinden in veel maten en verhoudingen van lengtes van oude Griekse beeldhouwwerken, architectuur

Nadere informatie

* A d r e s / A d r e s s e * A l g e m e e n n u m m e r / N u m é r o g é n é r a l * Fa x * G r a t i s g r o e n n u m m e r

* A d r e s / A d r e s s e * A l g e m e e n n u m m e r / N u m é r o g é n é r a l * Fa x * G r a t i s g r o e n n u m m e r 2011-2013 S t r a t e g i s c h d r i e j a r e n p l a n P l a n s t r a t é g i q u e t r i e n n a l C e n t r u m v o o r g e l i j k h e i d v a n k a n s e n e n v o o r r a c i s m e b e s t r i

Nadere informatie

Probeer na te gaan hoe deze vermenigvuldiging werkt. En vergelijk het vervolgens met onze eigen manier van vermenigvuldigen.

Probeer na te gaan hoe deze vermenigvuldiging werkt. En vergelijk het vervolgens met onze eigen manier van vermenigvuldigen. Gelosia vermenigvuldiging Het Pamiers manuscript dateert uit de eerste helft van de 15 e eeuw. Het bevat rekentechnieken en handelspraktijken, voornamelijk uitgewerkt in voorbeelden en verhaaltjessommen,

Nadere informatie

Leuke wetenswaardigheden over taal

Leuke wetenswaardigheden over taal Prisma Taalbeheersing Leuke wetenswaardigheden over taal Jenny van der Toorn-Schutte Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten - Antwerpen ISBN: 978 90 00 32216 9 NUR: 240 2012 Jenny van der Toorn-Schutte

Nadere informatie

Presentatie Gymnasium maandag 1 april 2019

Presentatie Gymnasium maandag 1 april 2019 Presentatie Gymnasium maandag 1 april 2019 Indeling van deze presentatie Indeling - voorstellen van deze presentatie: -voorstellen - structuur Sondervick College -structuur Sondervick -programma - programma

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 30.7.2013 COM(2013) 555 final 2013/0269 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting van de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Franse Republiek

Nadere informatie

Inhoud. Woordenboek 49

Inhoud. Woordenboek 49 Inhoud Inleiding 6 Het Kiliaanproject 6 Inrichting van het EWN 7 Betrokkenen bij het EWN 8 Dankbetuigingen 10 Indo-Europese talen 11 Taalperioden 13 Taalvarianten 14 Taalkundige termen 15 Literatuurlijst

Nadere informatie

Taalontwikkeling bij kinderen met 22q11.2DS

Taalontwikkeling bij kinderen met 22q11.2DS Taalontwikkeling bij kinderen met 22q11.2DS STUDIEDAG STICHTING 22Q11 19 NOVEMBER 2017 FRANK WIJNEN 1 cognitieve psychologie neuroscience Taal - spraak - communicatie Taal: mentaal systeem dat mensen in

Nadere informatie

Object 1:

Object 1: Project Wiskunde & Schoonheid Wat is schoonheid? En waarom vinden we bepaalde dingen mooi? Wat is de Gulden Snede? En wat heeft die te maken met de Fibonacci-rij? Wat heeft wiskunde met schoonheid te maken?

Nadere informatie

Het Nederlands is een migrantentaal. Freek Van de Velde (KU Leuven)

Het Nederlands is een migrantentaal. Freek Van de Velde (KU Leuven) Het Nederlands is een migrantentaal Freek Van de Velde (KU Leuven) Angst voor immigratie https://www.youtube.com/watch?v=obindk7ximy Tast immigratie het Nederlands aan? Moeten we ons daar zorgen om maken?

Nadere informatie

Info-moment 1 e jaar februari 2019

Info-moment 1 e jaar februari 2019 Info-moment 1 e jaar 2019-2020 21 februari 2019 Agenda Welkom op de Hotelschool, de meest smaakvolle school van Gent Modernisering SO 1 e graad Inschrijven op Hotelschool Gent, schooljaar 2019-2020 De

Nadere informatie

Deze circuitvorm duurt 40 minuten. De leerlingen wisselen na 12 minuten van vak. In vak 3 blijven de 3 spelers staan die in het midden staan.

Deze circuitvorm duurt 40 minuten. De leerlingen wisselen na 12 minuten van vak. In vak 3 blijven de 3 spelers staan die in het midden staan. Warming - up (15 minuten) B.v. D jeugd De spelers spelen de bal naar de speler die alleen staat en lopen om de speler heen. Op de terugweg voeren zij allerlei dynamische rekvormen uit. Iedere vorm doen

Nadere informatie

LUISTERTAAL EEN BOEKJE OVER WAT ER GEBEURT ALS TWEE MENSEN ELKAARS TAAL NIET KUNNEN SPREKEN MAAR WEL KUNNEN VERSTAAN.

LUISTERTAAL EEN BOEKJE OVER WAT ER GEBEURT ALS TWEE MENSEN ELKAARS TAAL NIET KUNNEN SPREKEN MAAR WEL KUNNEN VERSTAAN. LUISTERTAAL EEN BOEKJE OVER WAT ER GEBEURT ALS TWEE MENSEN ELKAARS TAAL NIET KUNNEN SPREKEN MAAR WEL KUNNEN VERSTAAN. MAXIME VOESTERMANS MASTER INTERCULTURELE COMMUNICATIE UNIVERSITEIT UTRECHT INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/142384

Nadere informatie

Griekse taalleer. Vormleer van het Attisch dialect. Sint-Jan Berchmanscollege. Antwerpen

Griekse taalleer. Vormleer van het Attisch dialect. Sint-Jan Berchmanscollege. Antwerpen Griekse taalleer Vormleer van het Attisch dialect Sint-Jan Berchmanscollege. Antwerpen 1998 Hoofdstuk 1 Het Naamwoord 1 De verbuiging van het naamwoord [1-9] 2 De eerste klasse van substantieven en adjectieven

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18706 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Nielsen Whitehead, Benedicte Title: Pickpocket compounds from Latin to Romance

Nadere informatie

Minderheden People 00 0

Minderheden People 00 0 minderheden People 100 101 minder heden Europa is meer divers dan de landsgrenzen suggereren. Een van de erfenissen van de Europese geschiedenis is een enorme culturele diversiteit, zichtbaar in de dichtheid

Nadere informatie

Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW)

Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Citation: F.B.J. Kuiper, Levensbericht H. Pedersen, in: Jaarboek, 1955-1956, Amsterdam, pp. 262-269 This PDF was made on 24 September

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands

Samenvatting in het Nederlands Samenvatting in het Nederlands Congruentie is het verschijnsel in natuurlijke taal dat de vorm van het ene woord afhangt van de kenmerken van een ander woord. Zo hangt in het Nederlands de vorm van het

Nadere informatie

Semantic Versus Lexical Gender M. Kraaikamp

Semantic Versus Lexical Gender M. Kraaikamp Semantic Versus Lexical Gender M. Kraaikamp Samenvatting Semantisch versus lexicaal geslacht: synchrone en diachrone variatie in Germaanse geslachtscongruentie De meeste Germaanse talen, waaronder het

Nadere informatie

Filozofická fakulta Univerzity Palackého v Olomouci DE FREQUENTIE VAN DE FRANSE WOORDEN IN DE BELGISCHE EN NEDERLANDSE KRANTEN

Filozofická fakulta Univerzity Palackého v Olomouci DE FREQUENTIE VAN DE FRANSE WOORDEN IN DE BELGISCHE EN NEDERLANDSE KRANTEN Filozofická fakulta Univerzity Palackého v Olomouci Katedra Nederlandistiky Študijný rok 2009/2010 DE FREQUENTIE VAN DE FRANSE WOORDEN IN DE BELGISCHE EN NEDERLANDSE KRANTEN Frequency of French words in

Nadere informatie

Grammatica op school

Grammatica op school Grammatica op school Jan-Wouter Zwart Minisymposium Wat moeten wij met de grammatica? Nijmegen, 8 mei 2009 2/25 Wat moeten wij met de grammatica? Uitgangspunt: niets 3/25 Waarom wèl?! Omdat het leuk is.!

Nadere informatie

Groepswerk: Ik ga op ontdekkingsreis en ik neem mee...

Groepswerk: Ik ga op ontdekkingsreis en ik neem mee... Groepswerk: Ik ga op ontdekkingsreis en ik neem mee... 1. Een oceaanwaardig schip Bron 1: Doc 98 p. 76 in Pionier 4 Bron 2: Memo 4, p.10 Bron 3: kopie uit handboek Onvoltooid verleden Bron 4: kopie uit

Nadere informatie

Transparency in Language: A Typological Study S.C. Leufkens

Transparency in Language: A Typological Study S.C. Leufkens Transparency in Language: A Typological Study S.C. Leufkens Transparency in language. A typological study Sterre Leufkens Een taal kun je zien als een verzameling vormen (woorden, zinnen, klanken, regels),

Nadere informatie

Cover Page. Author: Scholz, Franziska Title: Tone sandhi, prosodic phrasing, and focus marking in Wenzhou Chinese Issue Date:

Cover Page. Author: Scholz, Franziska Title: Tone sandhi, prosodic phrasing, and focus marking in Wenzhou Chinese Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19983 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Scholz, Franziska Title: Tone sandhi, prosodic phrasing, and focus marking in

Nadere informatie

De hoogste berg van dit natuurpark is de Montcabrer met een hoogte van 1390 meter. De GR7 gaat over de top van deze berg. Het was op deze plaats dat

De hoogste berg van dit natuurpark is de Montcabrer met een hoogte van 1390 meter. De GR7 gaat over de top van deze berg. Het was op deze plaats dat De hoogste berg van dit natuurpark is de Montcabrer met een hoogte van 1390 meter. De GR7 gaat over de top van deze berg. Het was op deze plaats dat we de gemzen gezien hebben. Montcabrer komt van mont,

Nadere informatie

Taal voor in bed, op het toilet of in bad. Heidi Aalbrecht

Taal voor in bed, op het toilet of in bad. Heidi Aalbrecht Taal voor in bed, op het toilet of in bad Heidi Aalbrecht BBNC uitgevers Amersfoort, 2013 Inhoud Woord vooraf 9 Inleiding op de belangrijkste onderdelen van de taalkunde Wat is taal? 11 Taal en talen 12

Nadere informatie

JAARGANG 9 / NUMMER 1 SEPTEMBER 2014. Mede mogelijk dankzij:

JAARGANG 9 / NUMMER 1 SEPTEMBER 2014. Mede mogelijk dankzij: JAARGANG 9 / NUMMER 1 SEPTEMBER 2014 Partners: Mede mogelijk dankzij: VRAAG 1 Thuis op vakantie Lang niet iedereen is afgelopen zomer op vakantie geweest. Een groot deel van de bevolking heeft de zomer

Nadere informatie

4.1 OEFENEN MET U EN JIJ

4.1 OEFENEN MET U EN JIJ 4.1 OEFENEN MET U EN JIJ Ken je iemand niet: dan zeg je u. Ken je iemand wel: Is die persoon ouder: dan zeg je u. Is die persoon jonger: dan zeg je jij. Tegen een jongere persoon met een hogere functie

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

Polybiusvierkant. Van bericht naar code: 1 A B C D E 2 F G H I J 3 K L M N O 4 P Q R S T 5 U V W X YZ

Polybiusvierkant. Van bericht naar code: 1 A B C D E 2 F G H I J 3 K L M N O 4 P Q R S T 5 U V W X YZ Polybiusvierkant Rond 200 voor Christus leefde de Griekse historicus Polybius. Hij gebruikte een vorm van cryptografie waarbij elke letter door twee cijfers wordt vervangen. 1 2 3 4 5 1 A B C D E 2 F G

Nadere informatie

Onder de dekvloer Demtec ES Onder dekvloeren, hout en beton. Onder dekvloeren, hout en beton. . Soms wordt ook de (oude) ΔL w

Onder de dekvloer Demtec ES Onder dekvloeren, hout en beton. Onder dekvloeren, hout en beton. . Soms wordt ook de (oude) ΔL w GRANISOVLOERen Vilton Granisovloeren zijn dunne geluidisolerende vloersystemen voor zwevende dekvloeren. De akoestische vloeren zijn vervaardigd uit gerecycled rubbergranulaat. Er zijn verschillende soorten

Nadere informatie

Seizoen 2012-2013 THEMA TRAININGSOPBOUW

Seizoen 2012-2013 THEMA TRAININGSOPBOUW Seizoen 2012-2013 THEMA TRAININGSOPBOUW Training geven Zo wordt naar ons gekeken: De kenner De overdrachtskunstenaar De pedagoog De vertrouwensman De vader-moeder figuur De normbepaler De analist Het voorbeeld!!

Nadere informatie

Basisbegrippen van de taalwetenschap: Variatielinguïstiek

Basisbegrippen van de taalwetenschap: Variatielinguïstiek Basisbegrippen van de taalwetenschap: Variatielinguïstiek Marc van Oostendorp M.van.Oostendorp@umail.LeidenUniv.NL 29 november 2004 Variatielinguïstiek Wat is variatielinguïstiek? De studie van taalvariatie

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/42365

Nadere informatie

4 - Bijzondere paradigmes

4 - Bijzondere paradigmes Bijzondere paradigmes 23 4 - Bijzondere paradigmes. - De adjectieven en 60... - [stam: - (zie nr. ) en -/ - (zie nr. )] Enkelvoud Meervoud! " # $ % & # $ $ ' ( ) * + +, ) * + - * + + '. / 0 2 3 / 0 4 /

Nadere informatie

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD LEIDRAAD Visie op vorming en vakken Een nieuwe generatie leerplannen - ruimte voor scholen Observerende en oriënterende functie van de

Nadere informatie

Vakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist

Vakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist Nederlandse taal Kinderen ontwikkelen mondelinge en schriftelijke vaardigheden waarmee ze de Nederlandse taal leren gebruiken in situaties die zich in het dagelijkse leven voordoen. Tevens verwerven ze

Nadere informatie

8. Afasie [1/2] Bedenk tenminste drie verschillende problemen die je met taal zou kunnen hebben (drie soorten afasie).

8. Afasie [1/2] Bedenk tenminste drie verschillende problemen die je met taal zou kunnen hebben (drie soorten afasie). 8. Afasie [1/] 1 Afasie De term afasie wordt gebruikt om problemen met taal te beschrijven die het gevolg zijn van een hersenbeschadiging. Meestal is de oorzaak van afasie een beroerte. Het woord afasie

Nadere informatie

Vestiging: Montessori Lyceum Flevol

Vestiging: Montessori Lyceum Flevol VWO 2019-2022 / aardrijkskunde Leerjaar 4 V4SE1 ED 41 H2 Endogene en exogene krachten Domein C1 H3 Klimaat en landschapszones Domein C1 Leerjaar 4 V4SE2 ED 42 H1 Globalisering Domein B1 4 S 90 J 6 4 S

Nadere informatie

$% & ' & , -., /.., 0 )+ # ""1 2 # ""! 3 & &&- $# 4$"4# ""! & /

$% & ' & , -., /.., 0 )+ # 1 2 # ! 3 & &&- $# 4$4# ! & / ! ""# " $% & ' & ' & ( )* +! ""# """$, -., /.., 0 )+ # ""1 2 # ""! 3 & &&- $# 4$"4# ""! & / 0 ( $5 *. * 6 3 7 2 # 56 3 35 6., 7 8 * 5 53 9 73 6 13 : 58 ;

Nadere informatie

[vanuit de middenbeuk, met de rug naar het westportaal heb je de volle ruimte vóór je.]

[vanuit de middenbeuk, met de rug naar het westportaal heb je de volle ruimte vóór je.] Mannaerts R., De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen: een openbaring mits de juiste sleutel, Antwerpen, 2012 [vanuit de middenbeuk, met de rug naar het westportaal heb je de volle ruimte vóór je.]

Nadere informatie

VSNU - overzichtlijst bacheloropleidingen concept

VSNU - overzichtlijst bacheloropleidingen concept Aardwetenschappen Accountancy en Controlling Acheologie Actuariele wetenschappen Agrotechnologie Algemene cultuurwetenschappen KUN OUNL Algemene Economie Algemene Gezondheidswetenschappen Algemene Natuurwetenschappen

Nadere informatie

Voortschrijdend inzicht of: de toekomst van de

Voortschrijdend inzicht of: de toekomst van de Voortschrijdend inzicht of: de toekomst van de etymologie Nicoline van der Sijs Over: Veen, P.A.F. van en N. van der Sijs, Van Dale Etymologisch woordenboek. De herkomst van onze woorden. Utrecht: Van

Nadere informatie

Geef 3 kenmerken van het Middelnederlands aan de hand van vorige tekst. /2

Geef 3 kenmerken van het Middelnederlands aan de hand van vorige tekst. /2 Naam: Klas: Leestoets Reynaert de Vos Wat zeggen deze openingsregels ons over de manier waarop Middeleeuwse teksten overgeleverd en aan de man gebracht werden? Hoe kan je dat zien aan deze tekst? /2 Fraeye

Nadere informatie

Oudnederlandse Woordvorming

Oudnederlandse Woordvorming Oudnederlandse Woordvorming Een overzicht van Oudnederlandse afleidingen, samenstellingen, leenwoorden en leenvertalingen uit de Wachtendonckse Psalmen, vergeleken met hun Latijnse tegenhangers. Marion

Nadere informatie

Ge G sc s h c i h edeni n s s v an a n he h t Ned e er e l r a l n a d n s d Stand n a d ardi d satie

Ge G sc s h c i h edeni n s s v an a n he h t Ned e er e l r a l n a d n s d Stand n a d ardi d satie Geschiedenis van het Nederlands Standaardisatie A.Inleiding standaardisatie & deelprocessen (theorie) STANDAARDISATIE = Guy Janssens en Ann Marynissen, Het Nederlands vroeger en nu. Leuven/Voorburg (2005)²,

Nadere informatie