RTA Diabetes en Oogartsen Verwijsafspraken voor fundusscreening door de huisartsen Wanneer fundusfotografie bij DM type 2: Diagnose diabetes Volwassenen met de diagnose diabetes type 2 Vrouwen met bestaande diabetes mellitus, bij zwangerschap Vrouwen met zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) Wanneer screening Start screening binnen 3 maanden na de diagnose diabetes type 2 Start screening bij eerste zwangerschapscontrole (zie aparte aanbeveling) Geen screening 1. zo snel mogelijk na stellen diagnose (binnen 3 mnd) 2. vervolgens 1x/2-3 jr tenzij : retina-afwijkingen, < 5 bloedinkjes centraal: herhaal na 1 jr (optometrist bepaalt de controle frequentie) zwangeren ( 3x in verloop zwangerschap) Stop fundusscreening bij kwetsbare ouderen zonder retinopathie: 80+ met veel co morbiditeit, geschatte resterende levensverwachting <5 jr extra controle bij instellen op insuline( snelle daling Hba1c): i. Bij gaan instellen op insuline en HbA1c > 86 mmol/mol moet vóór instelling op insuline de fundus onderzocht worden om reeds aanwezige retinopathie op te sporen en deze zo nodig te laten behandelen. Bij afwijkingen moet overlegd worden met de oogarts. ii. iii. Is de patiënt vanwege retinopathie onder behandeling van een oogarts, dan moet overleg plaatsvinden met oogarts vóór intensivering van de behandeling met insuline. Bij de overige patiënten kan direct worden gestart met de behandeling van insuline. Een beoordeling van de retina dient wel zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk binnen 3 maanden, plaats te vinden, wanneer: o De patiënt bekend is met een achtergrondsretinopathie, en/of o De patiënt al langer dan één jaar niet bij een oogarts of voor fundusfotografie is geweest
Screeningsinterval Bepaal het screeningsinterval op basis van de uitslag van voorafgaande screening Fundusscreening bij de oudere diabeet: Overweeg patiënten met een korte levensverwachting niet meer te laten screenen op diabetische retinopathie. Bij kwetsbare ouderen zonder retinopathie: bij 80+ met veel co morbiditeit kort geschatte resterende levensverwachting <5 jaar Screening in overleg met patiënt stoppen POH-s/HA meldt pt af bij DCB Niet-kwetsbare ouderen: screening voortzetten
De oogarts geeft de mate van DRP in de brief aan de huisarts aan op de volgende wijze: Classificatie van diabetische retinopathie R0 (interval 2 Geen zichtbare retinopathie of 3 jaar) R1 (interval 1 jaar) Milde achtergrondretinopathie; Microaneurysmata en/of retinabloeding (puntvormige bloedingen of red dots, maximaal 10) R2 (verwijzing) Pre-proliferatief: (matige tot ernstige non-proliferatieve retinopathie); Multipele, ronde of vlekkige bloedingen en/of vastomlijnde IRMA en/of venous beading en/of reduplicatie R3 (snelle verwijzing) M0 M1 (verwijzing) Proliferatieve retinopathie; Alle nieuwe vaten, pre-retinale fibrose, glasvocht- of pre-retinale bloeding met of zonder loslating door tractie Geen zichtbare maculopathie Gaat gepaard met R1, R2 of R3. Maculopathie: aanwezigheid van tweedimensionale fotografische markers van diabetische maculopathie; Exsudaat binnen 1 disc diameter van het centrum van de fovea, circinate- of groeps-exsudaten binnen de macula, microaneurysma of bloeding binnen 1 disc diameter van het centrum van de fovea. Oude NHG-classificatie 0 = geen DRP 1= geringe DRP 2=Matige DRP 3= Ernstige Noot: ook bij ernstige niet-diabetische fundusafwijkingen is een verwijzing naar de oogarts geïndiceerd. https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/diabetische_retinopathie/screening_op_diabetische_retinopathie.html
Juiste zorg op de juiste plek Huisartsen en oogartsen streven naar juiste zorg op de juiste plek. Fundusscreening vindt in principe plaats in de eerste lijn d.m.v. fundusfotografie. Terug verwijzen door oogartsen Huisartsen en oogartsen streven naar juiste zorg op de juiste plek. Fundusscreening vindt plaats in de eerstelijn d.m.v. fundusfotografie. Een patiënt blijft dus niet onder controle bij de oogarts voor louter en alleen diabetes screening. Fundusfotografie valt in het ketenzorgtarief diabetes voor een patiënt en wordt dus vergoed door de zorgverzekeraar. Correspondentie door oogartsen Indien een patiënt i.v.m. diabetische retinopathie onder controle bij de oogarts blijft, dan wordt er in ieder geval jaarlijks een brief gestuurd naar de huisarts. Dit is belangrijk omdat de huisarts in het kader van het zorgprogramma, de status van het netvlies verplicht is te registreren elke twee jaar! De huisarts of POH kan mailen naar polioogheelkund@bernhoven.nl als fundusscreening bij DM ontbreekt. Bij de poli oogheelkunde wordt bijgehouden welke oogartsen te weinig terug rapporteren. Het komt voor dat patiënten die diabetes hebben reeds bij de oogarts onder behandeling zijn vanwege een andere oogaandoening. Vaak wordt dan ook de screening op diabetische retinopathie door de oogarts verricht. In dit specifieke geval, vermeldt de oogarts deze informatie m.b.t. de diabetes screening ook in de correspondentie. Dit voorkomt dat een patiënt onnodig fundusfotografie moet ondergaan.
Controleschema Fundusscreening Pt met Diabetes Internist verwijst pt terug naar 1 e lijn*** POH =>aanmelden bij DCB=> In het bewakingsprotocol: fundusscreening elke 2-3 jr Geen afwijking wel Afwijking Blijft IN bewakingsprotocol naar oogarts/optometrist * retour huisarts Blijft IN bewakingsprotocol Blijft onder co van oogarts: Uit bewakingsprotocol Het kan zijn dat de oogarts/optometrist pt na aantal controles toch weer terug stuurt naar de Huisarts ** *fundusscreening =>oogarts in Bernhoven: pt blijft in bewakingsprotocol fundus tot uitslag bekend is. *fundusscreening => oogarts elders: HA moet verwijzen! bewakingsprotocol fundus wordt gestaakt. **oogarts stuurt patiënt retour naar screening: staat in verslag van oogarts => POH moet pt weer bij DCB aanmelden *** Internist moet bij terug verwijzing naar de eerste lijn in de brief datum laatste fundusscreening vermelden. NB Als DM2 pt ouder is dan 80 jaar en geen DRP heeft, dan mag hij uit de fundusscreening gehaald worden en afgemeld worden bij het DCB.