Nederlands burgerlijk procesrecht prof. mr. HJ. Snijders mr. M. Ynzonides mr. GJ. Meijer W.EJ.TjeenkWillink ZwoUe 1993
INHOUDSOPGAVE Afkortmgen Verkort geciteerde Hteratuur XVIII 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Algemene inleiding Terreinverkenning Functies en desiderata 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 Kenbronnen 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.3.5 1.3.6 1.3.7 1.3.8 Inleiding Rechtsverschaffingsfunctie Bedreigingsfunctie Politionele functie Rechtsontwikkelingsfunctie Rechtseenheidsfunctie Desiderata Inleiding Internationaal verdragsrecht Grondwet Overige wetgeving Jurisprudentie Literatuur Gewoonte Plaatselijke gerechtsregeling Hoofdbeginselen 1.4.1 1.4.2 1.4.3 Inleiding Hoofdbeginsel van behoorlijk gedrag Hoofdbeginsel van controle, eenheid en ontwikkeling Hoofdbeginsel van de externe toegankelijkheid 1.4.4 Algemene leerstukken 1.5.1 1.5.2 1.5.3 1.5.4 1.5.5 1.5.6 1.5.7 Inleiding Goede procesorde Proceseconomie Misbruik van procesrecht Belang bij actie Gezag van gewijsde Ne bis in idem 1 1 7 7 7 8 9 10 12 12 14 14 14 15 15 18 19 19 19 20 20 23 43 44 45 45 45 46 47 47 48 51 VII
1.5.8 Goedetrouw 52 2 Hoofdrolspelers en hun bevoegdheden 53 2.1 Overzicht 53 2.2 Partijen 55 2.3 Rechter 63 2.3.1 Inleiding 63 2.3.2 Staatsrechtelijke competentie 65 2.3.3 Internationaal-publiekrechtelijke rechtsmacht 68 2.3.4 Internationaal-privaatrechtelijke rechtsmacht 68 2.3.5 Sectorcompetentie 72 2.3.6 Arbitrale competentie 74 2.3.7 Absolute competentie 75 2.3.8 Relatieve competentie 82 2.3.9 Verwante ontvankelijkheidsvragen 85 2.3.10 Rechterlijke indeling S6 2.3.11 Aantal rechters per zaak 86 2.3.12 Terminologie van uitspraken 87 2.3.13 Opleiding, benoeming en toezicht 87 2.3.14 Kwantitatieve gegevens #9 2.4 Griffier S5> 2.5 Advocaat en procureur 91 2.5.1 Inleiding 91 2..S.2 Organisatie, tuchtrecht en gedragsregels 94 2.6 Deurwaarder 95 2.7 Openbaar ministerie 98 3 Kosten 100 3.1 Algemeen 100 3.2 Vaste rechten 70/ 3.3 Rechtsbijstandshonoraria 102 3.4 Deurwaardershonoraria 104 3.5 Verschütten (onkosten) 205 3.6 Kostenveroordeling 105 4 Ongecompliceerde dagvaardingsprocedure voor 110 rechtbank in eerste aanleg 4.1 Algemeen HO 4.2 Voorfase en dagvaarding 112 4.2.1 Voorfase 112 4.2.2 Algemene aspecten van dagvaarding 113 4.2.3 Nietigheden 114 4.2.4 Betekening van de dagvaarding 115 VIII
4.2.5 Inhoud van de dagvaarding 117 4.2.6 Dagvaardingstermijn 119 4.3 Rol 120 4.3.1 Inschrijving op de rol 120 4.3.2 Behandeling ter rolle 121 4.4 Conclusiewisseling en comparitie na antwoord 124 4.4.1 Conclusie van eis 124 4.4.2 Conclusie van antwoord 124 4.4.3 Comparitie na antwoord 128 4.4.4 Conclusie van repliek 131 4.4.5 Conclusie van dupliek 132 4.4.6 Nadere conclusies 132 4.5 Verdere partijhandelingen 133 4.6 Vonnis 135 4.6.1 Totstandkoming en vormgeving 135 4.6.2 Soorten vonnis en afschrift 137 4.6.3 Tussentijdse beeindiging 139 5 Complicaties bij dagvaardingsprocedure voor 140 rechtbank in eerste aanleg 5.1 Algemeen 140 5.2 Verstek 140 5.3 Wijziging van eis 144 5.4 Eis in reconventie 145 5.5 Tussenvonnis 147 5.5.1 Inleiding 147 5.5.2 Preparatoir vonnis 148 5.5.3 Interlocutoir vonnis 149 5.5.4 Provisioneel vonnis 149 5.5.5 Incidenteel vonnis 150 5.5.6 Tussenvonnis, deelvonnis en eindbeslissing 150 5.6 Incidenten 752 5.6.1 Inleiding 152 5.6.2 Gedwongen partijdeelname 153 5.6.3 Interventie 756 5.6.4 Verwijzing en voeging van zaken 157 5.6.5 Exceptie van onbevoegdheid 158 5.6.6 Exceptie van beraad 160 5.6.7 Inlichtingen over buitenlands recht 160 5.6.8 Zekerheidstelling voor proceskosten 161 5.6.9 Provisionele vordering 161 5.6.10 Schorsing en hervatting van het rechtsgeding 161 5.6.11 Desaveu 162 IX
5.7 6 6.1 6.2 6.3 7 7.1 7.2 7.3 8 8.1 8.2 8.3 5.6.12 Afstand van instantie 5.6.13 Verval van instantie 5.6.14 Wraking en verschoning van rechters 5.6.15 Rechtsweigering 5.6.16 Prejudiciele beslissing Verkorte bodemprocedure Bewijs in dagvaardingsprocedure voor rechtbank in eerste aanleg Algemeen Bewijs en bewijsincidenten 6.2.1 Inleiding 6.2.2 Taakverdeling tussen rechter en partijen 6.2.3 Te stellen en te bewijzen feiten en rechten 6.2.4 Bewijslastverdeling 6.2.5 Bewijsmiddelen 6.2.6 Bewijswaardering Voorlopige bewijslevering Dagvaardingsprocedure voor kantongerecht in eerste aanleg Algemeen Ongecompliceerde dagvaardingsprocedure 7.2.1 Dagvaarding 7.2.2 Verdere verloop Complicaties bij de dagvaardingsprocedure Rechtsmiddelen bij dagvaardingsprocedure Algemeen 8.1.1 Inleiding 8.1.2 Instelling van beroep 8.1.3 Termijnen 8.1.4 Schorsende werking 8.1.5 Uitvoerbaarverklaring bij voorraad 8.1.6 Tussentijdse beeindiging van de beroepsprocedure 8.1.7 Berusting Verzet 8.2.1 Omschrijving, functie en opposabiliteit 8.2.2 Termijn 8.2.3 Wijze van instelling 8.2.4 Procedure Appel 163 164 165 165 166 166 168 168 169 169 170 170 175 178 188 190 193 193 195 195 198 200 203 203 203 204 206 206 208 210 211 211 211 213 215 215 217 X
8.3.1 Omschrijving, functie en appellabiliteit 217 8.3.2 Beperkingen in appel 223 8.3.3 Procedure 225 8.4 Cassatie 232 8.4.1 Omschrijving, functie en cassabiliteit 232 8.4.2 Beperkingen in cassatie 234 8.4.3 Procedure 239 8.4.4 Cassatie in het belang der wet 244 8.5 Revisie 245 8.6 Derdenverzet 245 8.7 Request civiel 246 8.8 Samenloop van rechtsmiddelen 247 9 Rekestprocedure 249 9.1 Algemeen 249 9.2 Ongecompliceerde rekestprocedure in eerste aanleg 253 9.2.1 Inleiding 253 9.2.2 Rekest 253 9.2.3 Verweerschrift 254 9.2.4 Mondelinge behandeling 256 9.2.5 Geen rol, geen akten, wel produkties 258 9.2.6 Beschikking 258 9.2.7 Intrekking van het rekest 260 9.3 Complicaties bij de rekestprocedure in eerste aanleg 260 9.3.1 Inleiding 260 9.3.2 Verstek 260 9.3.3 Wijziging van het verzoek 260 9.3.4 Tegenverzoek 261 9.3.5 Tussenbeschikking 262 9.3.6 Incidenten 263 9.3.7 Bewijs 265 9.4 Rechtsmiddelen bij de rekestprocedure 266 9.4.1 Inleiding 266 9.4.2 Appel 267 9.4.3 Cassatie 274 9.4.4 Samenloop 276 10 Kort geding en andere voorlopige voorzieningen 278 10.1 Algemeen 278 10.2 Rechtbank 278 10.3 Kantongerecht 279 10.4 Kort geding 283 10.4.1 Inleiding 283 XI
10.4.2 Procedure 288 10.4.3 Rechtsmiddelen 292 11 Bijzonder procesrecht voor specifieke 294 rechtsgebieden 11.1 Algemeen 294 11.2 Personen- en familierecht 294 11.2.1 Inleiding 294 11.2.2 Scheiding 25»5 11.2.3 Overige personen-en familierecht 301 11.3 Overeenkomstenrecht 302 11.3.1 Inleiding 302 11.3.2 Abstracte toetsing van algemene voorwaarden 303 11.3.3 Arbeidsrecht 304 11.3.4 Huur-en pachtrecht 306 11.4 Handelsrecht 309 11.4.1 Inleiding 309 11.4.2 Beperking van de aansprakelijkheid van 309 scheepseigenaren 11.4.3 Verkeersmiddelen en vervoer 310 11.4.4 Rechtspersonen 310 11.4.5 Aandeelhouders 311 11.4.6 Jaarrekeningen enjaarverslagen 311 11.4.7 Recht van enquete 372 11.4.8 Ondernemingsraden 372 11.5 Faillissements- en surseancerecht 3 73 12 Particuhere rechtsgangen 12.1 Algemeen 12.2 Arbitrage 12.2.1 12.2.2 12.2.3 12.2.4 12.2.5 12.2.6 12.2.7 12.2.8 Arbitrage-overeenkomst Arbitrabiliteit Benoeming van arbiters en samenstelling van het scheidsgerecht Hierarchische structuur van het arbitrageprocesrecht Hoofdbeginselen van arbitrageprocesrecht Plaats van arbitrage Arbitrale procedure Arbitraal vonnis 318 318 320 320 321 322 324 325 326 327 329 330 12.2.9 Arbitraal appel, rectificatie en aanvulling 12.2.10 Functies van overheidsrechter bij arbitrage 337 12.2.11 Arbitrage buken Nederland 335 XII
12.3 Bindend advies 337 13 Conservatie- en executierecht 341 13.1 Verkenning 341 13.2 Algemene aspecten van conservatierecht 342 13.3 Algemene aspecten van beslagrecht 343 13.4 Algemene aspecten van executierecht 347 13.4.1 Executoriale titel en exequatur 347 13.4.2 Verhaalsexecutie 352 13.4.3 Parate executie 353 13.4.4. Reele executie 354 13.4.5 Directe en indirecte executie 357 13.4.6 Oneigenlijke executie 358 13.5 Executie- en conservatiegeschillen 360 13.5.1 Executiegeschillen 360 13.5.2 Conservatiegeschillen 363 13.6 Andere conservatoire maatregelen dan beslag 364 13.6.1 Verzegeling 364 13.6.2 Boedelbeschrijving 364 13.6.3 Gerechtelijke bewaring 364 13.6.4 Onderbewindstelling 365 13.7 Conservatoir beslag 365 13.7.1 Algemeen 365 13.7.2 Conservatoir beslag in handen van de 370 schuldenaar 13.7.3 Conservatoir derdenbeslag 372 13.7.4 Conservatoir beslag op onroerende zaken 376 13.7.5 Conservatoir vreemdelingenbeslag 377 13.7.6 Overige conservatoire beslagen 378 13.8 Executoriaal beslag 380 13.8.1 Inleiding 380 13.8.2 Executoriaal beslag op roerende zaken 381 13.8.3 Executoriaal derdenbeslag 382 13.8.4 Executoriaal beslag op onroerende zaken 384 13.8.5 Overige executoriale beslagen 385 13.9 Andere executoriale maatregelen dan beslag 385 13.9.1 Inleiding 385 13.9.2 Dwangsom 386 13.9.3 Lijfsdwang 388 14 Supranationaal procesrecht 3^7 14.1 Algemeen 391 14.2 Benelux 392 XIII
14.2.1 Inleiding 14.2.2 Samenstelling van Benelux-Gerechtshof 14.2.3 Taken van Benelux-Gerechtshof 14.2.4 Procedure 14.2.5 Uitspraak 14.3 Europese Gemeenschappen 14.3.1 Inleiding 14.3.2 Samenstelling en taken van Hof 14.3.3 Samenstelling en taken van EG-Gerecht van eerste aanleg 14.3.4 Procedure bij EG-Hof 14.3.5 Procedure en uitspraak EG-Gerecht van eerste aanleg 14.3.6 Beroep tegen uitspraak van EG-Gerecht van eerste aanleg 14.3.7 Uitspraak van EG-Hof 14.4 Raad van Europa 14.4.1 Inleiding 14.4.2 Samenstelling van Commissie en Hof 14.4.3 Europese Commissie 14.4.4 Europese Hof Registers Artikelen Jurisprudentie Trefwoorden 392 392 393 394 395 397 397 397 400 401 403 404 404 406 406 406 407 408 411 413 434 447 XIV