Rabobank Food & Agri Kwartaalbericht Varkens Q3 2015 Leidt de verwachte importgroei uit China tot herstel? De Rabobank verwacht een moeizaam derde kwartaal voor de Nederlandse varkenssector. Aan het einde van het kwartaal geeft de verwachte forse toename van de Chinese import van varkensvlees de sector wellicht een positieve impuls. Door de lage waarde van de euro is Europa goed gepositioneerd om hiervan te profiteren. De aanwezige voorraden varkensvlees op de Nederlandse en Europese markt kunnen het prijsherstel echter vertragen. Een herstel dat nodig is na het teleurstellende tweede kwartaal, waarin de varkens- en biggenprijzen op een duidelijk lager niveau lagen. De varkensprijzen daalden zelfs aan het einde van het tweede kwartaal tegen de normale seizoensmatige ontwikkeling in. De lagere biggenprijs leidde tot margedruk voor de zeugenhouders. De vleesvarkenshouders hadden door de goedkopere big een iets beter kwartaal. Dit was echter onvoldoende voor een positief resultaat. Ontwikkelingen op de wereldmarkt in Q2 De wereldwijde markt van varkensvlees herstelde zich in het tweede kwartaal 2015 enigszins van de daling in het eerste kwartaal. Met name in de Verenigde Staten, Canada, China en Zuid-Korea was een duidelijk opleving van de prijzen zichtbaar. Tegenvallende ontwikkelingen waren er in de EU en Japan (zie grafiek 1 en 2). In de VS is vraag en aanbod beter in balans. Dat is het gevolg van de afname van de slachtgewichten en het opheffen van de exportproblemen na het beëindigen van de stakingen in de havens in het westen van de VS. Dit had een gunstig effect op zowel de varkensprijzen als de marges. Canada profiteert stevig van de verbeterde export door de lage waarde van de Canadese dollar ten opzichte van US dollar. Dit werd in de eerste maanden van het jaar verder ondersteund door de exportproblemen in de VS. In de EU nam de productie van varkensvlees in de periode januari-april toe met 430.000 ton (+5,9%) tot 7,8 miljoen ton. Doordat de export met slechts 57.000 ton groeide, moest het verschil op de Europese markt worden afgezet of opgeslagen. Dit resulteerde in prijsdruk tegen de seizoensmatige ontwikkeling in. In China vonden de varkensprijzen weer de weg omhoog nadat de bodem was bereikt aan het einde van het eerste kwartaal. De forse daling van de Chinese varkens- en zeugenstapel leidt tot een afname van de productie en een stijging van de biggen- en varkensprijzen. Sinds oktober 2013 namen de zeugen- en varkensstapel sterk af met respectievelijk 10,7 miljoen (-21,5%) en 81,5 miljoen (-17,4%) dieren. Daarmee is 1
afname van de Chinese zeugenstapel overigens nog altijd 400.000 zeugen meer dan het totale aantal zeugen in de VS (6,2 miljoen), Canada (1,2 miljoen) en Brazilië (2,9 miljoen). In Mexico (PED) en Zuid Korea (PED, MKZ) blijven ziektes de markt domineren. Dat leidt tot een importtoename. Dit in tegenstelling tot Japan, waar de markt normaliseert nu de meeste PED-problemen zijn overwonnen. Grafiek 1 Index varkensprijzen exporterende landen 200% 180% 160% 140% 120% 100% 80% 60% 2012 2013 2014 2015 VS EU Brazilië Canada Bron: Rabobank gebaseerd op Bloomberg, Nationale statistieken, 2015. Grafiek 2 Index varkensprijzen importerende landen 200% 180% 160% 140% 120% 100% 80% 60% 2012 2013 2014 2015 Japan Zuid-Korea China Mexico Bron: Rabobank gebaseerd op Bloomberg, Nationale statistieken, 2015. 2
Ontwikkelingen in China zorgen voor positieve impuls in Q3 De Rabobank verwacht dat het herstel van de wereldwijde varkensvleesmarkt doorzet in het derde kwartaal. Met name de ontwikkelingen in China zullen de markt ondersteunen. Een verdere afname van de productie, gecombineerd met de start van de seizoensmatige opleving van de vraag, zal in China leiden tot een verdere stijging van de biggen- en varkensprijzen. Ook zal een forse toename van de import te zien zijn richting het einde van het derde kwartaal en in het vierde kwartaal. Die groeiende import zal zowel het exportvolume als de prijzen in de belangrijkste varkensvlees exporterende landen in de loop van het kwartaal positief ondersteunen. De gevolgen voor de VS en de EU kunnen echter beperkt zijn. In de VS zorgt de forse aan bods toename na de PED-impact van 2014 voor voldoende beschikbaarheid. De hoge waarde van de US dollar zal de export echter beperken - en daarmee ook de ondersteuning van de prijzen. In de EU moet eerst de voorraad worden weggewerkt. Deze is fors opgelopen door de toename van het aanbod (+5.9% in januari-april) en de blijvende druk op de consumptie. Daarnaast zorgen de vakanties in de eerste twee maanden van het kwartaal voor een tijdelijk lagere vraag vanuit de vleesverwerkende industrie. De concurrentie vanuit Canada en Brazilië zal toenemen, hoewel in beide landen de productie slechts beperkt groeit. De volumes zijn daardoor beperkt. De export naar Japan zal onder druk blijven doordat de Japanse markt verder normaliseert. De export naar Zuid-Korea zal blijven groeien. Ook dit zal de wereldwijde varkensmarkt markt een positieve impuls geven, met name in de exporterende landen. Oogstramingen drijfveer wereldwijde grondstoffenmarkt Na de tegenvallende ontwikkeling van de voerprijzen in het eerste deel van 2015, lijkt de daling van de laatste maanden ook door te zetten richting het derde kwartaal (zie tabel 1). Dit komt vooral door de verwachte druk op de sojaprijzen door de voorspelde goede oogsten. Voor graan en mais wordt een stabiele tot licht stijgende ontwikkeling van de prijzen verwacht. Dit is het gevolg van onzekerheid over de wereldwijde oogstramingen. Tabel 1: Prijsverwachting agrarische grondstoffen Unit 2014 2015 2016 Q1 Q2 1 Q3 Q4 Q1 Q2 V Q3 V Q4 V Q1 V Q2 V Tarwe (Matif) EUR/ton 201 200 172 176 190 180 180 180 185 180 Mais USD/ton 166 175 132 137 141 133 132 136 141 147 Sojabonen USD/ton 534 578 451 396 390 378 362 350 346 354 Sojameel USD/ton 447 482 395 368 338 314 310 295 300 310 Bron: Rabobank gebaseerd op Bloomberg, nationale statistieken, v = voorspelling 27 maart 2015. Nederland: druk op marges in Q2 Zoals verwacht lagen de Nederlandse prijzen voor vleesvarkens en biggen in het tweede kwartaal op een beduidend lager niveau dan in de afgelopen jaren. Dit leidde tot druk op de marges, mede door de beperkte daling van de voerprijzen. Bij vleesvarkens zorgde de afname van de levende export (-97.564 dieren, -7,6% week 1-20) voor een toename van het aantal slachtingen (+136.000 stuks, +2,5%). Deze extra varkens moesten door de Nederlandse slachterijen in een moeilijke markt worden verwaard. Dit heeft geleid tot 3
een lagere uitbetaalprijs ten opzichte van Duitsland. In het eerste half jaar was de gemiddelde prijs van VION 4 cent (-2,8%) lager dan de ISN prijs (zie grafiek 3). Dit is in lijn met alle Nederlandse slachterijen. De daling van de vleesvarkensprijzen in het tweede kwartaal resulteerde, zowel in Nederland als de belangrijkste importerende landen, voor een forse druk op de biggen prijzen. Dit blijkt uit de export van biggen welke 6,5% (-165.500 dieren) lager was in de eerste 20 weken 2015 ten opzichte van dezelfde periode in 2014. Met 32,40 per big (Beurs, januari-juni) lagen de prijzen maar liefst 34% lager dan in 1H 2014 en ruim beneden de kostprijs (zie grafiek 4). Grafiek 3 Vleesvarkensprijzen NL + DU 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 2012 2013 2014 2015 VION ISN Bron: Boerderij, 2015 Grafiek 4 Biggenprijzen NL + DU 70 60 50 40 30 20 10 0 2012 2013 2014 2015 Beurs Biggen Nord West Bron: Boerderij, 2015 4
Rabobank verwachting voor Nederland in Q3 2015 De Rabobank verwacht een moeizaam derde kwartaal voor de Nederlandse varkenshouderij. Er is weinig ruimte voor een opleving van de varkens- en biggenprijzen. Dat is mede het gevolg van de vakantieperiode, waarin de industrie de eerste twee maanden van het kwartaal op een lager productieniveau zal produceren. Richting het vierde kwartaal kunnen de prijzen positief worden ondersteund door de verwachte toename van de export naar met name China. Deze toenemende export kan zowel de vleesvarkensals de biggenprijzen enigszins ondersteunen, waarbij de seizoensmatige daling richting het vierde kwartaal kan worden getemperd. Vanuit het seizoensmatige patroon van vlees- en biggenprijzen verwacht de Rabobank voor de tweede helft van dit jaar voor de vleesvarkenshouderij een bovengemiddelde voerwinst. Voor de zeugenhouderij verwachten we een voerwinst onder het langjarig gemiddelde. Aandacht voor een goede liquiditeitsplanning is daarbij van belang. De Rabobank verwacht voor geheel 2015 voor de zeugenhouderij een voerwinst van 15-20% onder het langjarige gemiddelde ( 490/zeug). Voor de vleesvarkens verwachten we een voerwinst van circa 5% onder het langjarige gemiddelde ( 76/vleesvarken). Meer informatie Het kwartaalbericht Varkens Q3 2015 is gebaseerd op het Rabobank rapport Pork Quarterly Q3 2015. Voor meer informatie over dit rapport kunt u contact opnemen met de auteurs. Contactgegevens auteurs Koen van Bergen Sectormanagement F&A Nederland c.j.a.a.bergen@rn.rabobank.nl Albert Vernooij Food & Agribusiness Research (FAR) albert.vernooij@rabobank.com Disclaimer: deze publicatie is met zorg samengesteld, maar beoogt niet volledig te zijn. Deze informatie is gebaseerd op de situatie van. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. 5