departement Interne Organisatie dienst Juridische Aangelegenheden & Bestuurszaken dossiernummer: 1603101 Provincieraadsbesluit betreft verslaggever Provinciale Instelling voor Morele Dienstverlening Oost- Vlaanderen (PIMD) Advies bij de begroting 2017 Jozef Dauwe 1. Feitelijke en juridische gronden Wet van 21 juni 2002 betreffende de Centrale Raad der niet-confessionele levensbeschouwelijke gemeenschappen in België, de afgevaardigden en de instellingen belast met het beheer van de materiële en financiële belangen van de erkende niet-confessionele levensbeschouwelijke gemeenschappen. Koninklijk besluit van 17 februari 2004 houdende het algemeen reglement van de boekhouding van de instellingen belast met het beheer van de materiële en financiële belangen van de erkende niet-confessionele levensbeschouwelijke gemeenschappen en erkende centra voor morele dienstverlening. Koninklijk besluit van 1 maart 2004 tot vaststelling van de modellen van de begroting en de rekeningen van de instellingen belast met het beheer van de materiële en financiële belangen van de erkende niet-confessionele levensbeschouwelijke gemeenschappen en erkende centra voor morele dienstverlening. Ministerieel besluit van 28 juni 2004 tot uitvoering van het koninklijk besluit van 1 maart 2004 tot vaststelling van de modellen van de begroting en de rekeningen van de instellingen belast met het beheer van de materiële en financiële belangen van de erkende niet-confessionele levensbeschouwelijke gemeenschappen en erkende centra voor morele dienstverlening. Begroting 2017 van de Provinciale Instelling voor Morele Dienstverlening Oost- Vlaanderen, vastgesteld in de raad van bestuur van 28 april 2016 en ingediend bij de provincie op 10 mei 2016.
p. 2 2. 2.1 Procedureel Op grond van artikel 33 van de Wet van 21 juni 2002 adviseert de provincieraad de begroting van de Provinciale Instelling voor Morele Dienstverlening (hierna PIMD). Een ongunstig advies moet zich, onverminderd de formele motiveringsplicht, vertalen in het verminderen van het bedrag dat voor één of meerdere welbepaalde begrotingsartikelen door de PIMD werd ingeschreven, waarbij ook het verschil moet worden aangegeven tussen de bedragen, ingeschreven door de PIMD en het voorstel van de provincieraad en waarbij de eindbedragen eveneens moeten worden aangepast. Het zijn enkel deze "betwiste artikelen", die gebeurlijk het voorwerp kunnen uitmaken van een beroep door de provincie na een eventuele goedkeuring van de begroting door de Minister van Justitie. 2.2 Inhoudelijk 1. De financiële verplichtingen, die de provincie heeft ten aanzien van de PIMD, in de zin van het bijpassen van de tekorten, zijn limitatief omschreven in artikel 27 van de Wet van 21 juni 2002, als volgt : 1 de bezoldiging van het onderhoudspersoneel, de boekhouder en de andere personeelsleden verbonden aan de instelling overeenkomstig de noodwendigheden van de morele dienstverlening en de hieraan inherente uitgaven; 2 de kosten die noodzakelijk zijn voor niet-confessionele morele dienstverlening, te weten de kosten van de gebouwen en de delen van de gebouwen, bestemd voor de openbare uitoefening van de nietconfessionele morele dienstverlening en de kosten inherent aan de organisatie en de werking van de niet-confessionele morele dienstverlening; 3 de terugbetaling van de leningen, aangegaan door de instelling, ter verwerving of renovatie van onroerende goederen, die noodzakelijk zijn voor de openbare uitoefening van de niet-confessionele morele dienstverlening. 2. Binnen dit kader heeft de provincie de wettelijke bevoegdheid de voorgestelde bedragen van de begroting af te toetsen. Specifiek wat de kosten betreft omvat deze toetsingsbevoegdheid het nagaan van het noodzakelijk en inherent karakter hiervan in functie van de organisatie en de werking van de niet confessionele morele dienstverlening van de beneficiant van de subsidies zijnde de PIMD. 3. De laatste jaren komen de provinciale financiën steeds meer onder druk te staan. Een rationalisatie van de uitgaven is bijgevolg ook hier noodzakelijk, zonder dat aan een kwaliteitsvolle werking van de PIMD wordt geraakt.
p. 3 4. Op grond van en binnen het kader hierboven geschetst heeft de Provincieraad in zitting van 17 juni 2015 enkele begrotingsartikelen van de begroting 2016 van de PIMD betwist en gewijzigd omdat op basis van het onderzoek van de jaarrekening 2014 werd vastgesteld dat voor heel wat uitgaven de band met de wettelijke opdracht van de PIMD, namelijk het verstrekken van niet-confessionele morele dienstverlening, niet of onvoldoende aangetoond was. Ook de doorrekening van kosten door de Unie van Vrijzinnige Verenigingen (hierna UVV) wordt betwist, aangezien de provincie m.b.t. deze kosten geen wettelijke verplichting heeft. Enkel de werking van de PIMD wordt beoogd. Tot slot worden enkele begrotingsartikelen betwist omdat de toelichting bij de begroting 2016 de verhoging ten opzichte van de begroting 2015 niet verantwoordt in functie van noodzakelijkheid. Dit resulteerde in een wijziging van de oorspronkelijk ingediende begroting 2016 op een 10-tal artikelen. Daaropvolgend heeft de Centrale Vrijzinnige Raad alle wijzigingen integraal teruggedraaid naar het oorspronkelijke bedrag. Het dossier begroting 2016 ligt thans in deze vorm voor bij de Minister van Justitie ter goedkeuring. De minister heeft nog niet beslist. 5. Specifiek wordt, met betrekking tot de begroting 2017 van de PIMD het volgende vastgesteld: 2.2.1 Algemeen Wanneer we de begroting 2017 vergelijken met de begroting 2016 dan wordt een daling van de provinciale toelage met 275.990 EUR vastgesteld (van 1.316.750 EUR in 2016 naar 1.040.760 EUR in 2017). Deze daling wordt verklaard doordat ten opzichte van de begroting 2016: meer overschot uit voorgaande jaren in rekening kan gebracht worden (112.600 EUR) minder uitgaven ingeschreven worden (163.890 EUR) minder inkomsten uit beleggingen worden geraamd (500 EUR) Uit onderzoek van de begroting 2017 blijkt dan ook dat de PIMD inspanningen heeft gedaan om de ingeschreven bedragen te verminderen. Wanneer we de begroting 2017 met bijgevoegde toelichting in detail bekijken dan stellen we vast dat, wat de betwiste posten betreft, de ingeschreven bedragen worden verminderd, waarbij de PIMD zich grotendeels heeft gericht naar de wijzigingen die de Provincieraad m.b.t. de begroting 2016 heeft vastgesteld. Dit gezegd zijnde blijft evenwel het principieel bezwaar m.b.t. de aard van de uitgaven en de doorrekening van kosten door de UVV bestaan. Uit de toelichting bij de begroting 2017 blijkt dat de PIMD nog steeds rekening houdt met de doorrekening van kosten door de UVV, uitgaven waarvoor de provincie geen wettelijke verplichting heeft. Ook de financiering van activiteiten van derden die geen vanzelfsprekende band hebben met de wettelijke opdracht van het PIMD wordt voorzien.
p. 4 In de mate dat de PIMD niet is tegemoet gekomen aan de visie van de Provincieraad dringt een wijziging van de betreffende artikelen zich op. 2.2.2 Bespreking op het niveau van de uitgavenposten In dit luik worden enkel die uitgavenposten besproken waarvan de provincie meent dat zij kunnen betwist worden op grond van en binnen het kader hierboven geschetst. A. Uitgavenposten waarvan het krediet overeenstemt met het krediet door de Provincieraad eerder vooropgesteld Met betrekking tot deze posten blijft, ondanks de verlaging van de kredieten door de PIMD, die overeenstemt met het krediet door de provincieraad eerder vooropgesteld, het principieel bezwaar bestaan waar het gaat over de aard van de uitgaven. Eén en ander heeft tot gevolg dat het bedrag van het voorziene krediet zelf niet moet worden gewijzigd. Begrotingsartikel 61239- Overige documentkosten 20.000 EUR Uit onderzoek van de jaarrekening 2015 is gebleken dat in deze post onder meer "Gestalt Therapie" opleidingen en opleidingen "Passend Geven als Hulpverlener" worden opgenomen. De provincie moet enkel tussenkomen in de tekorten inherent aan de werking. De vraag kan gesteld worden of elke vorming of opleiding aan deze vereiste beantwoordt. Er wordt op geen enkele wijze gemotiveerd dat er een band bestaat met de wettelijke opdracht van de PIMD, namelijk de niet-confessionele morele dienstverlening, noch dat er sprake zou zijn van noodzakelijke uitgaven. Eveneens op basis van de jaarrekening 2015 is vastgesteld dat deze post diverse kosten omvat, die worden doorgerekend door de UVV, waaronder: beelddatabank en mediamonitoring (o.a. jaarabonnement Gopress) cursus spreken in het openbaar intervisie kwaliteitszorg Er wordt herhaald dat de provincie met betrekking tot deze kosten geen wettelijke verplichting heeft. Enkel de werking van de PIMD wordt beoogd. Het behoud van het bedrag op dit niveau biedt voldoende ruimte aan de PIMD om aan inherent werkingsgebonden vormingen of opleidingen deel te nemen. Begrotingsartikel 61523- Inlassingskosten in de media 30.000 EUR
p. 5 Op basis van het onderzoek van de jaarrekening 2015 is gebleken dat in deze post onder meer volgende uitgaven zijn opgenomen: GrafiekGroup - magazine demens.nu - 2640 ex. per kwartaal Feniks vzw - Gentse Feesten magazine UVV - vergoeding auteurs tijdschriften Prik, Fakkeltjes, Samenspel UVV - nieuwjaarskaarten en bedankkaarten UVV - verzending jaarboek UVV - diverse advertenties De provincie moet enkel tussenkomen in de tekorten inherent aan de werking. De vraag kan gesteld worden of elke uitgave aan deze vereiste beantwoordt. Er wordt op geen enkele wijze gemotiveerd dat er een band bestaat met de wettelijke opdracht van de PIMD, namelijk de niet-confessionele morele dienstverlening, noch dat er sprake zou zijn van noodzakelijke uitgaven. Eveneens is vastgesteld dat deze post zeer veel kosten omvat, die worden doorgerekend door de UVV. Er wordt herhaald dat de provincie met betrekking tot deze kosten geen wettelijke verplichting heeft. Enkel de werking van de PIMD wordt beoogd. Het behoud van het bedrag op dit niveau biedt voldoende ruimte aan de PIMD voor inherent werkingsgebonden inlassingskosten in de media. B. Uitgavenposten waarvan het krediet niet overeenstemt met het krediet door de Provincieraad eerder vooropgesteld Ook met betrekking tot deze posten blijft het principieel bezwaar bestaan waar het gaat over de aard van de uitgaven. Begrotingsartikel 61320 Honoraria ikv administratie 10.000 EUR 3.000 EUR -7.000 EUR Op basis van het onderzoek van de jaarrekening 2015 is gebleken dat de UVV facturen van Eubelius advocaten doorrekent die betrekking hebben op juridische adviezen verstrekt aan het Federaal Secretariaat van de UVV en aan het representatief orgaan, de Centrale Vrijzinnige Raad (CVR). Deze adviezen hebben onder meer betrekking op de bevoegdheden die aan de CVR werden toegekend in de te volgen goedkeuringsprocedure rond de dossiers van de jaarrekening 2014, de begrotingswijziging 2015 en de begroting 2016, waarbij juridische ondersteuning werd gevraagd bij het opmaken van de documenten Besluit van de Centrale Vrijzinnige Raad.
p. 6 Dit leidt tot het bizarre gevolg dat de provincie, via de provinciale toelage ter financiering van de uitgaven van de PIMD, de advocaat van de UVV en de CVR m.b.t. huidige disputen betaalt. Er wordt herhaald dat de provincie met betrekking tot de kosten, doorgerekend door de UVV, geen wettelijke verplichting heeft. Enkel de werking van de PIMD wordt beoogd. Hierbij wordt onder de aandacht gebracht dat de Provincieraad in zitting van 17 juni 2015 dit begrotingsartikel betwist en gewijzigd heeft tot een bedrag van 3.000 EUR. Met het behoud van het bedrag op dit niveau moet het perfect mogelijk zijn een degelijke werking te garanderen. Begrotingsartikel 61522- Beurzen en evenementen 15.000 EUR 10.000 EUR -5.000 EUR Uit onderzoek van de jaarrekening 2015 is gebleken dat deze post merendeels uitgaven met betrekking tot beurzen en evenementen omvat georganiseerd door de UVV en die proportioneel worden doorgerekend aan de PIMD van elke provincie. Er wordt herhaald dat de provincie met betrekking tot deze kosten geen wettelijke verplichting heeft. Enkel de werking van de PIMD wordt beoogd. Uit de jaarrekening 2015 blijkt verder dat het gaat over deelname aan huwelijksbeurzen, pukkelpop en de "Belgian Pride". De provincie moet enkel tussenkomen in de tekorten inherent aan de werking. De vraag kan gesteld worden of elke beurs of elk evenement aan deze vereiste beantwoordt. Er wordt op geen enkele wijze gemotiveerd dat er een band bestaat met de wettelijke opdracht van de PIMD, namelijk de nietconfessionele morele dienstverlening, noch dat er sprake zou zijn van noodzakelijke uitgaven. Hierbij wordt onder de aandacht gebracht dat de Provincieraad in zitting van 17 juni 2015 dit begrotingsartikel betwist en gewijzigd heeft tot een bedrag van 10.000 EUR. Het behoud van het bedrag op dit niveau biedt voldoende ruimte aan de PIMD om aan inherent werkingsgebonden beurzen en evenementen deel te nemen. Begrotingsartikel 61529- Andere communicatiekosten 469.760 EUR 361.000 EUR -108.760 EUR
p. 7 Op basis van het onderzoek van de jaarrekening 2015 is gebleken dat deze post een grote hoeveelheid van meest diverse uitgaven omvat. Een aantal van deze uitgaven hebben op het eerste zicht geen duidelijke band met de wettelijke opdracht van het PIMD, namelijk het verstrekken van nietconfessionele morele dienstverlening, zoals bijvoorbeeld: promotiemateriaal - sleutelhangers sokken (6.000 stuks) Rock Zottegem fakkeltjes abonnementen Geuzenhuis - doorrekening kosten magazine De Geus en pocketboek Vrijzinnig Humanisme 4Hoog - voorstelling Menskes (kindertheater over rouw en verlies) studiedag Kernkwadranten dag van het humanisme: folders, design campagne, regionale tv en advertenties In deze post zit onder meer ook het financieren van allerlei projecten die door derden worden georganiseerd en waarbij PIMD de tekorten financiert zoals bijvoorbeeld: Willemsfonds - literair festival het betere boek August Vermeylenfonds - project wetenschap, vrijzinnigheid en kunst Feniks vzw - project herdenking, Gentse feesten Geuzenhuis - nacht van de vrijdenker Geuzenhuis - cultuurmarkt Nogal wat van deze projecten hebben geen duidelijke band met de wettelijke opdracht van het PIMD, namelijk het verstrekken van niet-confessionele morele dienstverlening, en staan er op het eerste gezicht zelfs volkomen los van. Daarnaast wordt vastgesteld dat in deze post ook heel wat uitgaven zijn opgenomen die door de UVV worden doorgerekend aan de PIMD van elke provincie, waaronder dus ook de PIMD Oost-Vlaanderen. Onder meer volgende uitgaven worden doorgerekend (en komen vaak jaarlijks terug): rugzakken feestelingen lentefeesten en feesten vrijzinnige jeugd jaarboek UVV sportdag UVV Sodexo Cadeau Pass n.a.v. dag van het humanisme abonnement AFAS software leerstoel Waardig Levenseinde aan de VUB project de biomedische internetmarkt (15.000 medicijndoosjes) prakt humanisme jongeren eerst Hujo - regionale jongerenactiviteiten en -groepen Hujo - protocol Digimores protocol Opnieuw is er sprake van de financiering van activiteiten van derden die geen vanzelfsprekende band hebben met de wettelijke opdracht van het PIMD.
p. 8 De provincie moet enkel tussenkomen in de tekorten inherent aan de werking. De vraag kan gesteld worden of elke uitgave aan deze vereiste beantwoordt. Er wordt op geen enkele wijze gemotiveerd dat er een band bestaat met de wettelijke opdracht van de PIMD, namelijk de niet-confessionele morele dienstverlening, noch dat er sprake zou zijn van noodzakelijke uitgaven. Er wordt herhaald dat de provincie met betrekking tot de kosten, doorgerekend door de UVV, geen wettelijke verplichting heeft. Enkel de werking van de PIMD wordt beoogd. Hierbij wordt onder de aandacht gebracht dat de Provincieraad in zitting van 17 juni 2015 dit begrotingsartikel betwist en gewijzigd heeft tot een bedrag van 350.000 EUR. Het behoud van het bedrag op dit niveau biedt voldoende ruimte aan de PIMD om inherent werkingsgebonden activiteiten te ontplooien. Samengevat zal de provinciale toelage, gewone en buitengewone dienst samen, na voormelde wijzigingen, 920.000 EUR bedragen. 3. Besluit Met 66 ja stemmen Artikel 1 Met betrekking tot de begroting 2017 van de PIMD worden volgende artikelen betwist, in de mate dat de voorziene bedragen zullen worden aangewend voor uitgaven die niet inherent werkingsgebonden zijn : Begrotingsartikel 61239- Overige documentkosten 20.000 EUR Begrotingsartikel 61523- Inlassingskosten in de media 30.000 EUR Het voorziene krediet wordt behouden vermits dit overeenstemt met het krediet dat door de Provincieraad eerder werd vooropgesteld voor inherent werkingsgebonden uitgaven. Artikel 2 Met betrekking tot de begroting 2017 van de PIMD worden volgende artikelen betwist en wordt een wijziging vastgesteld als volgt : Begrotingsartikel 61320 Honoraria ikv administratie 10.000 EUR 3.000 EUR -7.000 EUR
p. 9 Begrotingsartikel 61522- Beurzen en evenementen 15.000 EUR 10.000 EUR -5.000 EUR Begrotingsartikel 61529- Andere communicatiekosten 469.760 EUR 361.000 EUR -108.760 EUR Artikel 3 De overige artikelen worden gunstig geadviseerd. Artikel 4 Afschrift van dit besluit zal worden bezorgd aan de Centrale Vrijzinnige Raad en aan de PIMD. Gent, 22 juni 2016 namens de Provincieraad: de provinciegriffier, Albert De Smet de voorzitter, Greet De Troyer