Gemeenteblad Nummer Publicatiedatum <gemblnr> Niet invullen Agendapunt <agpnr> initiatiefvoorstel 10 mei 2019 Onderwerp Instemmen met het initiatiefvoorstel van raadslid Vroege van 10 mei 2019 getiteld: Betere omgang regenbooggezinnen, Met dit initiatiefvoorstel stel ik u voor het volgende besluit te nemen: Tekst van openbare besluiten wordt gepubliceerd De gemeenteraad van Amsterdam gezien het initiatiefvoorstel van raadslid Vroege van 10 mei 2019 getiteld: Betere omgang regenbooggezinnen, mede gezien de bestuurlijke reactie op het initiatiefvoorstel en de behandeling in de raadscommissie Kunst, Diversiteit en Democratisering c.a. besluit: I. in te stemmen met genoemd initiatiefvoorstel; II. het college van burgemeester en wethouders te verzoeken: 1. een onderzoek in te stellen naar de sensitiviteit rond de omgang van professionals met regenbooggezinnen; 2. op basis van het onderzoek eventueel trainingen aan te bieden aan consultatiebureaus en ambtenaren van de burgerlijke stand te trainen om die sensitiviteit te kunnen betrachten; 3. op basis van het onderzoek eventueel een handreiking te ontwikkelen voor ambtenaren van de burgerlijke stand en consultatiebureaus. III. kennis te nemen van de bestuurlijke reactie op het initiatiefvoorstel. Wettelijke grondslag Art. 147a, lid 1 Art. 39 eglement van orde voor de raad van Amsterdam Initiatiefvoorstel Inleiding De sensitiviteit rond ouders van 'regenbooggezinnen' is nog steeds niet ideaal in een progressieve stad als Amsterdam. Nog regelmatig krijgen ouders op onder andere het werk, op school en op de crèche opmerkingen als, "Gefeliciteerd, maar hoe hebben jullie het gedaan?" "Wie is de échte vader?" "Dus jij bent de moeder van de twee?" Een regenbooggezin is een gezin waarbij het ouderschap wordt ingevuld door een 1
vrouwen- of mannenstel of door meer dan twee ouders, van wie minstens één nietheteroseksueel is. In Nederland en zeker in Amsterdam pronken we maar al te graag met onze tolerante samenleving. Maar als een gezin anders is samengesteld dan het standaardplaatje van man, vrouw en kind(eren), dan is dit regenbooggezin voor veel professionals moeilijk om gepast mee om te gaan. Hierdoor worden te vaak vragen gesteld die als lomp overkomen bij de ouders van regenbooggezinnen, of lijkt er een oordeel over de kwaliteit van de opvoeding te worden gegeven. D66 Amsterdam is van mening dat de gemeente actief moet inzetten op de verbetering van de sensitiviteit rond regenbooggezinnen. Zij wil dit doen door een onderzoek in te stellen naar de sensitiviteit rond de omgang van professionals met regenbooggezinnen. Daarbij wil zij ook met concrete voorstellen komen om de situatie te verbeteren. De gemeente is beperkt in haar mogelijkheden om de situatie te veranderen voor regenbooggezinnen en hoe graag D66 ook sommige meer ingrijpende problemen zou willen aanpakken, is dat soms op gemeenteniveau niet mogelijk. Daarom wil D66 er nu vooral werk van maken om de situatie te verbeteren voor regenbooggezinnen op plekken waar de gemeente invloed kan uitoefenen, zoals plekken waar Amsterdammers met de gemeente in aanraking komen. Twee goede voorbeelden van plekken waar ouders van een regenbooggezin mee in aanraking komen tijdens de zorg voor hun kind en waar de gemeente invloed kan uitoefenen zijn ambtenaren van de burgerlijke stand en consultatiebureaus. In dit voorstel zullen ten eerste de gemaakte voorstellen worden uitgelegd. Vervolgens zal de probleemstelling geïllustreerd worden en daarmee de noodzakelijkheid worden vastgesteld. Tot slot zal worden weergegeven hoe dit voorstel in lijn is met het egenboog Stembusakkoord. Met dit voorstel stelt D66 dat er nog veel gedaan moet worden om Amsterdam de beste plek te maken voor de LHBTIQ+ gemeenschap en regenbooggezinnen en benadrukt het dat het essentieel is om het egenboog Stembusakkoord uit te voeren. Dit om uiteindelijk te overtuigen dat het van belang is om een onderzoek in te stellen naar de sensitiviteit rond de omgang van professionals met regenbooggezinnen. Op basis daarvan kan een handreiking worden aangeboden aan consultatiebureaus en ambtenaren van de burgerlijke stand. Toelichting voorstellen In de besluitvorming stelt D66 drie concrete voorstellen voor. Ten eerste wil D66 dat er een onderzoek wordt ingesteld naar de sensitiviteit en problemen rond de omgang van professionals met regenbooggezinnen. Dit gaat om een breder onderzoek naar professionals die in aanraking komen met de zorg en welzijn van regenbooggezinnen en naar hoe het contact met professionals door regenbooggezinnen zelf wordt ervaren. Het onderzoek zal niet alleen gaan om professionals waarmee regenbooggezinnen mee in aanraking komen tijdens de geboorte, maar ook voor de geboorte, zoals prenatale zorg of de gynaecoloog, na de geboorte, zoals ambtenaren van de burgerlijke stand en consultatiebureaus, maar ook tijdens de opvoeding, zoals professionals op scholen, sportverenigingen en jeugdzorg. 2
Het doel van dit onderzoek moet zijn dat er een beter beeld ontstaat van hoe het gesteld is rond de sensitiviteit van professionals voor regenbooggezinnen. In de eerste plaats geeft dit inzicht voor professionals waar de omgang met regenbooggezinnen mogelijk nog beter kan. Bovendien geeft het de gemeente een beter idee hebben van waar en met welke inzet meer sensitiviteit kan worden bereikt. Buiten het onderzoek wil D66 ook twee concrete acties ondernemen, namelijk het aanbieden van trainingen en het ontwikkelen van een handreiking. Deze twee concrete acties zouden eerst worden onderzocht in het onderzoek voordat ze in de praktijk zouden worden gebracht. Trainingen zouden worden aangeboden aan professionals die in contact komen in hun werk met regenbooggezinnen en zouden als inhoud hebben dat ze de professionals zouden leren hoe ze het best sensitief kunnen omgaan met regenbooggezinnen. De handreiking zou de beste werkwijze uitleggen om sensitief om te gaan met regenbooggezinnen, een goed voorbeeld hiervan is de handreiking van Movisie. 1 Twee instanties waar regenbooggezinnen direct mee in aanraking komen en waar de gemeente invloed op kan uitoefenen zijn de consultatiebureaus en ambtenaren van de burgerlijke stand. D66 wil dat ouders in regenbooggezinnen met een veilig en prettig gevoel terecht kunnen met hun zaken en problemen bij deze instanties. Het is van essentieel belang dat te allen tijde de nodige kennis aanwezig is, zodat regenbooggezinnen zo goed mogelijk en zonder fouten geholpen kunnen worden. D66 wil met deze voorstellen bewerkstelligen dat de kennis wordt geborgd en structureel zal zijn op deze instanties. Daarom verzoekt D66 het college van burgemeester en wethouders om te gaan werken aan het ontwikkelen van structurele trainingen en een handreiking voor die plekken waarvan uit het onderzoek blijkt dat er noodzaak voor is. Noodzakelijkheid In Amsterdam willen we het regenboogstadsgezin een warm welkom heten. Zij kiezen vaak bewust voor onze hoofdstad, vanwege haar tolerantie en inclusiviteit. Hoewel er veel dingen goed gaan, zijn er nog steeds te veel gevallen van ongepaste bejegening voor ouders van regenbooggezinnen. Ter onderzoek hebben we interviews afgenomen en we kregen te horen dat er nog te veel momenten zijn dat er niet altijd sensitief wordt omgegaan met regenbooggezinnen. Verschillende signalen gaven aan dat regenbooggezinnen zich vaak niet prettig behandeld voelden op plekken die essentieel zijn voor de zorg van een kind zoals bijvoorbeeld bij consultatiebureaus of door professionals in het ziekenhuis. Dit soort signalen benadrukken de noodzaak om een onderzoek te doen naar de sensitiviteit van professionals rond regenbooggezinnen. Ook merkten we dat problemen zich voordoen bij de ambtenaren van de burgerlijke stand. Een voorbeeld van de problematiek bij de ambtenaren van de burgerlijke stand is het geval van een regenbooggezin waarbij de dienstdoende ambtenaar in eerste instantie weigerde een akte van naamskeuze af te geven. Dit gebeurde uit de veronderstelling dat het niet mogelijk was een akte van naamskeuze af te geven in 1 Movisie. (2014). Handreiking LHBT-emancipatie: oze ouderschap. Geraadpleegd April 12, 2019, van https://cdn.atria.nl/epublications/iav_b00110006.pdf. 3
het geval van deze ouders. Onterecht zo bleek, de akte kon gewoon worden afgegeven. Dit is een van meerdere voorbeelden die aantonen dat de kennis en sensitiviteit rond regenbooggezinnen vaak nog niet op een voldoende niveau is. In de interviews kwam ook naar voren dat er zich nog veel onprettige momenten voordoen bij consultatiebureaus, omdat een professional bepaalde problemen niet begrijpt of onbewust lomp omgaat met bepaalde issues. Uit onderzoek 2 blijkt daarbij ook dat er geen verschillen zijn tussen regenbooggezinnen (in dit onderzoek lesbische moeders) en heteroseksuele ouders op belasting in de opvoeding, opvoedvragen en opvoedstress. Ook al zijn er geen praktische verschillen, het blijkt wel dat er verschillen zijn op emotioneel vlak en dat professionals hier rekening mee moeten houden door open te staan voor diversiteit en gepaste vragen te stellen. Om deze redenen, en met het doel om een inclusieve en tolerante stad te zijn, acht D66 het noodzakelijk om deze maatregelen te nemen. egenboog Stembusakkoord uim een jaar geleden op 10 maart 2018 heeft D66 het egenboog Stembusakkoord Amsterdam 2018-2022 3 medeondertekend. Voor D66 is dit egenboog Stembusakkoord een van de grootste prioriteiten en zij wil zich hard inzetten om dit akkoord ook echt uit te voeren. Dit initiatiefvoorstel is hier een deel van en een stap in de juiste richting. Het egenboog Stembusakkoord streeft er onder andere naar dat de LHBTIQ+ gemeenschap zich veilig voelt in de stad Amsterdam, goede geestelijk, lichamelijke en seksuele gezondheid wordt gegarandeerd en dat Amsterdam van en voor iedereen is. Meer concrete voorstellen in het akkoord zijn dat ervoor gezorgd moet worden dat de GGD extra voorlichting aan huisartsen kan geven over geestelijke en seksuele gezondheid van LHBTIQ+ s en dat ervoor gezorgd moet worden dat de GGD extra training krijgt over cultuursensitiviteit in relatie tot seksuele en genderdiversiteit. Dit initiatiefvoorstel staat in principe in het verlengde van deze twee gestelde doelen. Door een onderzoek in te stellen naar de sensitiviteit rond de omgang van professionals met regenbooggezinnen en trainingen en een handreiking aan te bieden aan instellingen die essentieel zijn rond de zorg van een regenbooggezin wordt de geestelijke gezondheid van regenbooggezinnen bevorderd en wordt er sensitiever omgegaan met seksuele en genderdiversiteit. Een ander doel van het akkoord is dat instanties en professionals, waaronder jeugdzorg, jeugd- en jongerenwerkers, expertise opbouwen (en borgen) over seksuele en gender- diversiteit, de mogelijkheden voor doorverwijzing en cultuursensitiviteit hieromheen. Door trainingen en een handreiking aan te bieden worden de eerste stappen gezet om deze belofte in te willigen, beginnend bij consultatiebureaus en ambtenaren van de burgerlijke stand. 2 Janssen, L. L.H. (2012, juli). Op een oze wolk. Masterscriptie Opvoedingsondersteuning Pedagogische en Onderwijskundige Wetenschappen Universiteit van Amsterdam. Geraadpleegd April 12, 2019, van https://docplayer.nl/20871434-op-een-roze-wolk-masterscriptieopvoedingsondersteuning-pedagogische-en-onderwijskundige-wetenschappen-universiteit-vanamsterdam.html#show_full_text. 3 COC Amsterdam en omstreken. (2018, 10 maart). egenboog Stembusakkoord 2018 2022. Geraadpleegd van https://www.coc.nl/wp-content/uploads/2018/03/egenboog-stembusakkoord- Amsterdam-2018-2022.pdf. 4
D66 stelt het college voor om: 1. een onderzoek in te stellen naar de sensitiviteit rond de omgang van professionals met regenbooggezinnen; 2. op basis van het onderzoek eventueel trainingen aan te bieden aan consultatiebureaus en ambtenaren van de burgerlijke stand te trainen om die sensitiviteit te kunnen betrachten; 3. op basis van het onderzoek eventueel een handreiking te ontwikkelen voor ambtenaren van de burgerlijke stand en consultatiebureaus. Meegestuurd Ter inzage gelegd Stukken Bestuurlijke reactie op het initiatiefvoorstel n.v.t. Het lid van de gemeenteraad van Amsterdam J.S.A. Vroege 5