Aan de raad AGENDAPUNT 6.8. Doetinchem, 27 januari Toezicht openbaar primair onderwijs IJsselgraaf

Transcriptie

1 Aan de raad AGENDAPUNT 6.8 Toezicht openbaar primair onderwijs IJsselgraaf Voorstel: 1. De gemeenschappelijke regeling Openbaar Primair Onderwijs vaststellen. 2. Het reglement Gemeentelijk Toezicht op Openbaar Primair Onderwijs vaststellen. 3. Instemmen met de aangepaste statuten van de Stichting IJsselgraaf. De gemeenten Bronckhorst, Doetinchem en Doesburg hebben hun scholen voor openbaar onderwijs ondergebracht in de Stichting IJsselgraaf. Zij zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het toezicht op het openbaar primair onderwijs. Zoals u bekend, zijn er in het afgelopen jaar omstandigheden geweest waardoor opnieuw vastgesteld moet worden hoe de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor het toezicht op het openbaar primair onderwijs vormgegeven wordt. Kern Gemeenschappelijke regeling Openbaar Primair Onderwijs Naar aanleiding van de ontstane situatie bij IJsselgraaf hebben de drie gemeenten de vormgeving van het toezicht kritisch bekeken. De colleges stellen hun raden nu voor, een gemeenschappelijke regeling in te richten. Binnen die regeling kunnen de drie gemeenten hun toezichthoudende rol vervullen. In de notitie Toezicht Openbaar Onderwijs is verder ingegaan op de toezichthoudende rol van de gemeente en de wijze waarop die rol georganiseerd kan worden. Waarom een gemeenschappelijke regeling? Om de samenwerking tussen de partijen goed te borgen, willen wij dit vastleggen in een gemeenschappelijke regeling. Bij het toezicht op het openbaar onderwijs zijn verschillende partijen betrokken. Wij noemen: de gemeenteraden, colleges en ambtenaren van de drie toezichthoudende gemeenten, het bestuur van IJsselgraaf en de algemeen directeur van IJsselgraaf. In de gemeenschappelijke regeling en het reglement wordt de taakverdeling tussen de drie gemeenten en tussen de gemeenten en IJsselgraaf duidelijk geregeld (wie doet wat wanneer). Een ander argument voor een gemeenschappelijke regeling is het snel kunnen handelen binnen een duidelijk juridisch kader. De regeling geeft duidelijke bevoegdheden zodat er snel besluiten kunnen worden genomen. Het handelen van de gemeente is voor de jaarlijks terugkerende en uitvoerende zaken niet afhankelijk van besluitvormingsprocessen in drie verschillende gemeenten. Hierdoor kunnen gemeenten met de gemeenschappelijke regeling daadkrachtiger optreden. Gemeenteraad blijft actief betrokken bij het toezicht op het primair onderwijs De gemeenten stellen criteria op waaraan de gemeenschappelijke regeling de financiële stukken en het beleid van IJsselgraaf zal toetsen. Die criteria vormen de kaders van de raad aan het college. Binnen die kaders legt het college verantwoording af over de toezichthoudende rol. Aan de hand van die criteria wordt ook de verslaglegging van het toezicht vastgelegd.

2 2 Daarnaast wordt een jaarkalender opgesteld. Daarin wordt vermeld wanneer het overleg van het toezichthoudend orgaan (gemeenschappelijke regeling) met IJsselgraaf plaatsvindt en op welke momenten de raad wordt geïnformeerd en college verantwoording aflegt. Ook wordt beschreven wanneer welke stukken worden voorgelegd aan de raad. Op die manier heeft de raad invloed op de gemeenschappelijke regeling. De criteria en de jaarkalender worden met het nieuwe bestuur (niet zijnde het interim-bestuur) besproken en vervolgens ter vaststelling aan u voorgelegd. De gemeenteraad wordt minimaal twee keer per jaar geïnformeerd over het toezicht op het openbaar onderwijs. Eén keer over de jaarrekening van IJsselgraaf en één keer over de begroting. In de notitie over het toezicht op het openbaar onderwijs zijn de bevoegdheden van de gemeenteraad opgesomd. De wezenlijke bevoegdheden ten aanzien van het openbaar onderwijs (in het kader van de WPO) blijven bij de raad. Kanttekeningen bij een gemeenschappelijke regeling Binnen de regeling is een meerderheid van stemmen nodig om tot een besluit te komen. De gemeenschappelijke regeling kan dus een besluit nemen waarmee een individuele gemeente het niet eens is. Dit is tegelijkertijd de kracht ervan en maakt dat het toezicht daadkrachtiger georganiseerd is. Zoals gezegd, gaat het alleen om de jaarlijkse terugkerende en uitvoerende zaken. Het geldt niet voor een aantal wezenlijke bevoegdheden in het kader van de Wet op het primair onderwijs (Wpo), die immers bij de gemeenteraad liggen. Hoewel de gemeenten door middel van een gemeenschappelijke regeling het toezicht slagvaardiger kunnen uitvoeren, blijft de rol van de gemeente (volgens de Wpo) beperkt tot goedkeuring van de jaarrekening en begroting en het voeren van structureel overleg. Stichting IJsselgraaf is zelf verantwoordelijk is voor een sterke organisatie. Op dit moment werken het interim-bestuur en de interim-directeur samen met de medewerkers van IJsselgraaf aan een versterking van de organisatie. Dit is vooral een interne aangelegenheid. IJsselgraaf is immers een zelfstandige stichting. Bij de selectie van nieuwe bestuursleden wordt gezocht naar mensen die dit proces kunnen voortzetten en waarborgen. De gemeenten zien toe op het proces om te komen tot een nieuw bestuur. Zij maken onderdeel uit van de selectiecommissie voor het nieuwe bestuur. De gemeenschappelijke regeling benoemt de nieuwe bestuursleden. Reglement Gemeentelijk Toezicht op Openbaar Primair Onderwijs De gemeenschappelijke regeling legt de relatie tussen de drie gemeenten onderling ten aanzien van hun toezichthoudende taak vast. Om de relatie tussen de regeling en de stichting vast te leggen is een reglement Gemeentelijk Toezicht op het openbaar Primair Onderwijs opgesteld. Het reglement wordt door de drie gemeenten en de Stichting IJsselgraaf ondertekend. Overleg gemeenschappelijke regeling - IJsselgraaf Twee keer per jaar is er een overlegmoment dat uit drie onderdelen bestaat: een voorbereidend overleg van de gemeenschappelijke regeling, aansluitend een overleg tussen de gemeenschappelijke regeling en IJsselgraaf, ten slotte een besluitvormend overleg van de regeling. De overleggen van de gemeenschappelijke regeling en het IJsselgraaf-overleg wordt telkens voorbereid in een ambtelijk overleg tussen de drie gemeenten en IJsselgraaf. De overleggen gaan één keer over de jaarrekening en één keer over de begroting. In dit IJsselgraaf-overleg één keer vertegenwoordigd door de algemeen directeur en één keer door de algemeen directeur/toezichthouder. Dit is in overeenstemming met de aangepaste structuur van IJsselgraaf, n.a.v. de nieuwe Wet governance.

3 3 Statuten IJsselgraaf De statuten van IJsselgraaf zijn herzien en aangepast. De oude statuten en het reglement toezicht openbaar onderwijs sloten niet helemaal op elkaar aan. De oude statuten en een notitie met de wijzigingen liggen voor u ter inzage. De nieuwe statuten zijn in overeenstemming met de gemeenschappelijke regeling en het reglement. Daarnaast zijn de statuten in overeenstemming gebracht met de wet (Wpo en de in voorbereiding zijnde Wet governance). Bij het wetsvoorstel Governance wordt artikel 48 Wpo gewijzigd. Het model van een gemeenschappelijke regeling voldoet aan het wetsvoorstel Governance. Volgens de aanstaande wet dient er (in de organisatie) een scheiding te komen tussen toezicht en bestuur. De statuten zijn hierop aangepast. Volgens de statuten worden de bevoegdheden van het bestuur gemandateerd aan de algemeen directeur. Interne/externe communicatie De gemeenschappelijke regeling is besproken in het Toezichthoudend overleg (TOO) met de gemeenten en het interim-bestuur van IJsselgraaf. Daarnaast zijn de gemeenschappelijke regeling, het reglement en de statuten getoetst door adviesbureau E&S. De statuten zijn door de algemeen directeur van IJsselgraaf besproken met de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad van IJsselgraaf. Financieel De gemeente Bronckhorst zal de voorzitter en de ambtelijk secretaris voor de gemeenschappelijke regeling regelen. De kosten voor de ambtelijk inzet worden opgenomen in de begroting van de gemeenschappelijke regeling. De drie gemeenten dragen de kosten gezamenlijk. Toezichthoudende taak overig Naar aanleiding van de ontstane situatie bij IJsselgraaf hebben wij toegezegd een overzicht te maken van organisaties en/of instellingen waarvoor u een soortgelijke toezichthoudende rol hebt. Het blijkt dat de organisaties waarvoor het gemeentebestuur een soortgelijke rol heeft, grotendeels vermeld staan in de gemeentebegroting in de paragraaf Verbonden partijen. Hierbij gaat het om gemeenschappelijke regelingen, vennootschappen en stichtingen. Deze paragraaf in de begroting geeft aan voor welke partijen dit geldt en biedt als zodanig een handreiking om betrokken te blijven bij de ontwikkelingen van deze partijen. Daarnaast heeft het gemeentebestuur een soort van toezichthoudende rol op instellingen waarmee wij een subsidierelatie hebben. De bevoegdheid om hier toezicht op uit te oefenen, ligt bij ons college. De toezichthoudende rol wordt vormgegeven via subsidieverlening en subsidievaststelling (controle jaarrekening en controle op uitoefening activiteiten). Het kader hiervoor is de door de raad vastgestelde subsidieverordening en notitie herijking budgetovereenkomsten. Wij concluderen dat de toezichthoudende rol zoals geldt voor het verzelfstandigde openbaar onderwijs een specifieke rol is die op andere terreinen in de gemeente niet op deze wijze voorkomt. Deze toezichthoudende rol is wettelijk geregeld in de onderwijswetgeving en geldt voor het openbaar primair onderwijs (IJsselgraaf) en het openbaar voortgezet onderwijs (Orchidee Scholengroep). Met de gemeenten die betrokken zijn bij de Orchidee Scholengroep, zijn goede afspraken gemaakt over het uitvoeren van de toezichthoudende rol, die vastgelegd zijn in een reglement. De Orchidee Scholengroep heeft een Raad van toezichtsmodel en werkt met één bestuurder/algemeen directeur. In uw vergadering van 9 juli 2009 hebt u nieuwe statuten voor de Orchidee Scholengroep vastgesteld. Daarin hebt u vastgelegd hoe vorm wordt gegeven aan de toezichthoudende taak van het gemeentebestuur.

4 4 Slot Na vaststelling van de gemeenschappelijke regeling door de gemeenteraden van Bronckhorst, Doetinchem, Doesburg is de gemeenschappelijke regeling ingesteld. Die gaat volgens het reglement aan het werk. Eerste actie van de gemeenschappelijke regeling is de benoeming van de nieuwe bestuursleden van de Stichting IJsselgraaf begin februari Burgemeester en wethouders van Doetinchem, De secretaris, De burgemeester, ING. N. VAN WAART DRS. H.J. KAISER

5 De raad van de gemeente Doetinchem; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders over Toezicht openbaar primair onderwijs IJsselgraaf en met overname van de in dat voorstel vermelde overwegingen; gelet op artikel 108, lid 1, juncto artikel 147, lid 2 van de Gemeentewet en artikel 48 van de Wet op het primair onderwijs; b e s l u i t : 1. de gemeenschappelijke regeling Openbaar Primair Onderwijs vast te stellen; 2. het reglement Gemeentelijk Toezicht op Openbaar Primair Onderwijs vast te stellen; 3. in te stemmen met de aangepaste statuten van de Stichting IJsselgraaf. Aldus besloten in zijn vergadering van 4 februari 2010,, griffier, voorzitter