Een zwarte hiel: decubitus of een diabetisch ulcus? Kasia Huisman
Diabetes mellitus een groot probleem. 371 miljoen mensen lijden aan diabetes Daarvan is 50% niet gediagnosticeerd, deze mensen weten dus niet dat ze diabeet zijn De helft van de diabeten sterft onder de 60 jaar Diabetes neemt toe in alle landen 2
De diabetische voet, een ernstige complicatie 50% van de diabetische voeten raakt geïnfecteerd 20% leidt tot ziekenhuisopname Na amputatie krijgt 50% van de patiënten binnen 2 jaar weer een amputatie 3
Het probleem van hiel ulcera zal toenemen in combinatie met onze toenemende diabetische populatie en vergrijzing van de bevolking. De prevalentie van hiel ulcera in instellingen is hoog en blijft toenemen.
Decubitus ZWARTE HIEL Arteriële Ulcera Ischemische Ulcera Neuropathische Ulcera Andere
Meest voorkomende Decubitus = druk wond oorzaken Diabetische voet = een combinatie van voetafwijkingen die ontstaan als gevolg van de ziekte Diabetes Mellitus Arteriëel Ulcer = wond door circulatiestoornis Ischemische Ulcer = wond door gebrek aan zuurstof Neuropathisch Ulcer = wond door gebrek aan gevoel
Neuropathisch ulcus
Is there a Difference? PU immobility and constant pressure DFU multiple etiologies
Decubitus Decubitus is een gelokaliseerde beschadiging van de huiden/of onder- liggend weefsel, meestal ter hoogte van een botuitsteeksel, als gevolg van druk of druk in samenhang met schuifkracht. Richtlijn Decubitus 2011
De meest voor de hand liggende component die nodig is om elke wond te genezen is zuurstof. Zonder adequate perfusie, treedt hypoxie op en weefsel sterft. Het ontstaan van decubitus ligt in het hypoxische diepe weefselschade die optreedt door verminderde perfusie, die doorgaans wordt veroorzaakt door een onderliggende botuitsteeksel gepaard met een oppervlakte van externe lokale druk.
Decubitus door tumor
HEEL DECUBITUS
Classificatie en verschillende categorieën van decubitus Categorie I: scherp afgetekende rode plek op de intacte huid, die bij indrukken niet verdwijnt. Categorie II: gedeeltelijk verlies van de opperhuid tot aan de lederhuid. Dit is een oppervlakkige doorligwond. Categorie III: schade aan alle huidlagen (opperhuid, lederhuid en subcutis). Categorie IV: Verlies van de hele huidlaag met uitgebreide necrose en schade aan spieren, pezen en botten.
Diabetische voet De diabetische voet omvat een heel gamma van letsels en afwijkingen aan de voeten die het resultaat zijn van anatomische en pathologische afwijkingen in de onderste ledenmaten ten gevolge van diabetes mellitus.
Diabetische ulcus Diabetisch voetulcus: een bij een diabetes patiënt ontstaand huiddefect (incl. huidnecrose en gangreen) onder de enkel, ongeacht de bestaansduur van de wond. Richtlijn Diabetische voet
Diabetische voetulcus 15% van de diabeten krijgen hier mee te maken Slechte genezingstendens 2 5 maanden Vermindering mobiliteit Vermindering kwaliteit van leven
Hiel ulcus Door de unieke anatomie van de hiel en verminderd vermogen voor reperfusie (herstel van de bloedstroom naar een eerder ischemisch weefsel), de hiel een frequente plaats voor diepe weefselbeschadiging decubitus
Belemmering van genezing Factoren: Verhoogde kans op infectie Voedingsstatus Minder dan optimale hydratatie Neuropathie Contractuur van de onderste extremiteiten, Toegang tot zorg en middelen
PODOTHERAPIE IN VERPLEEG- VERZORGINGSHUIS? Het is voor een podotherapeut vaak niet haalbaar om in een verpleegtehuis op huisbezoek te komen en dit komt door een slechte vergoeding in de verzekeringspakketten. Bewoners van een verzorgings/verpleegtehuis hebben vaak een aangepaste verzekering of een verzekering zonder aanvulling. Hier zit de podotherapeut niet in. Karin Schaafstra Podotherapie Dennemann.
Directe oorzaak / trauma voetulceratie inadequaat of nieuw schoeisel onbehandelde callus niet herkend trauma (blote voeten) brandwond (heet bad, kruik, heet strand) Likdoornpleister bedrust (hieldecubitus)
Predisponerende factoren Perifere sensorische neuropathie Trauma Ischemie Oedeem Beperkte mobiliteit
De patiënten met doorgemaakte amputatie (een ledemaat) hebben verhoogde risico voor het ontwikkelen van voet ulcera. Veranderingen in voetdynamiek kan leiden tot hiel ulcera
Successful treatment of diabetic foot ulcers consists of addressing these three basic issues: debridement, offloading, infection control/ reduction bacterial load BEST PRACTICE GUIDELINES: WOUND MANAGEMENT IN DIABETIC FOOT ULCERS 2013 Optimal diabetes control Effective local woundcare Infection control Pressure relieving strategies Restoring pulsatile blood flow.
Infectie verdenkingen Bros en brokkelig helder rood granulatieweefsel Overvloedige granulatievorming Toenemend afscheiding / exsudaat Pijn (niet altijd) Toenemende wondomvang / groter Nieuwe gebieden met afstervend weefsel Verminderd, verslechterend weefsel (slijmerig debris) Geur Cutting and Harding Journal of Wound Care 94
Adequate weefselperfusie is essentieel voor de wondgenezing. Bij een patiënt met kritieke ischemie die bedlegerig is, of met een niet-functioneel been, is amputatie meestal de beste keus. In alle andere gevallen dient een revascularisatieprocedure overwogen te worden.
Volledige drukontlasting en beperking van mobiliteit zijn noodzakelijk voor genezing.
??????????????????????
Wondbehandeling Wondbehandeling is nooit een op zichzelf staande therapie, maar altijd aanvullend op andere handelingen. Plan volgens TIME-protocol
Elke behandeling start met wondbedvoorbereiding Voor het eerst beschreven door Falanga et al. in 2000 Het globale plan voor het voorbereiden van een wonde om endogene wondgenezing te versnellen en om de doeltreffendheid van geavanceerde wondverzorgingsproducten te verbeteren. Het uiteindelijke doel is om te zorgen voor vorming van gezond granulatieweefsel wat resulteert in complete wondsluiting.. Alleen een schone wond kan genezen..
Na wondbedvoorbereiding wond beoordelen Tissue Infection Moisture Edges
Necrotic, black, Dry Remove devitalised tissue Do not attempt debridement if vascular insufficiency suspected Keep dry and refer for vascular assessment Primary dressing : Hydrogel Honey
Sloughy, yellow, brown, black or Dry to low exudate grey Remove slough Provide clean wound bed for granulation tissue Primary dressing Hydrogel Honey
Sloughy, yellow, brown, black or Moderate to high exudate Remove slough grey Provide clean wound bed for granulation tissue Exudate management Primary dressing Absorbent dressing (alginate/foam)
Granulating, clean, red Dry to low exudate Promote granulation Provide healthy wound bed for epithelialisation Primary dressing Hydrogel Low adherent (silicone) dressing
Granulating, clean, red Moderate to high exudate Exudate management Provide healthy wound bed for epithelialisation Primary dressing Absorbent dressing (alginate/cmc/foam) Low adherent (silicone) dressing
Epithelialising, red, pink No to low exudate Promote epithelialisation and wound maturation (contraction) Primary dressing Hydrocolloid (thin) Polyurethane film dressing Low adherent (silicone) dressing
Infected Low to high exudate Reduce bacterial load Exudate management Odour control Primary dressing Antimicrobial dressing (honey, silver, PHMB (polyhexanide /tenderwet plus, suprasorb)
Is een zwarte hiel decubitus of een diabetisch ulcus?
CASUS Een 86-jarige oude dame uit een verpleeghuis gevallen is bij het opstaan. ziekenhuis opname: gebroken linker bovenbeen operatieve plaatfixatie van een femurschachtfractuur bij een THP (totaal heup prothese) links uitgevoerd. Postoperatief was de vascularisatie van het linker been bedreigd re-ok waarna de vascularisatie deels werd hersteld.
Mevrouw kwam vanuit ziekenhuis terug met een droge necrose op de grote teen, evenals de linker hak, een oppervlakkige ulcus cruris (traumatisch) op het onderbeen en een ontstoken operatiewond.
BEDANKT