MVO-verslag 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Vergelijkbare documenten
MVO-verslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Visie op de ontwikkeling van de zuivelmarkt Thom Albers Landelijke Onderwijsdag 19 november 2013

De Nederlandse zuivel in de wereld. Cees t Hart, CEO Koninklijke FrieslandCampina

NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld

MVO-verslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

FrieslandCampina Erwin Wunnekink FrieslandCampina

Strategieën voor een veranderende wereld. Frans Keurentjes

FrieslandCampina vernieuwt Optimel: minder ingrediënten, meer smaak

MVO-verslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

MVO-verslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie

Duurzaamheid & Verpakkingen. Taco Kingma Alphen a/d Rijn,

MVO-verslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Energie + Meten = Weten Agenda :

Gedetailleerde doelen Duurzame Zuivelketen

Assortimentsoverzicht. zuivel, vruchtensappen en fruitdranken FrieslandCampina

Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie

Jaarverslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Productherformulering in Nederlandse zuivel

De Transformatie van Royal FrieslandCampina Kees Gielen, Chief Financial Officer 27 november 2014

De wereld van. Optimel

MVO-verslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020

Fors hoger resultaat 2010 bij 10 procent hogere omzet FrieslandCampina

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Melk is een natuurlijke bron van voedingsstoffen en vormt de basis van een breed scala zuivelproducten. Van yoghurt, vla, zuiveldranken, kaas, boter

Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord!

Samenwerkingsovereenkomst. FrieslandCampina - Gemeente Amersfoort

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016

Proteïne, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, lactose melk

Jan Willem Straatsma Samen klantwaarde realiseren met kwaliteit en duurzaamheid in onze keten

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 18 maart 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Melk is van nature een van de meest rijke voedingsbronnen en vormt de basis van een breed scala zuivelproducten. Van yoghurt, vla, zuiveldranken,

Toespraak van staatssecretaris Dijksma bij het Groentecongres

ambitieakkoord stichting jongeren op gezond gewicht

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Jaarverslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011

World Food Center Experience

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013

DOC KAAS EN ROYAL A-WARE

De wereld van kaas. Milner

Assortimentsoverzicht. zuivel, vruchtensappen en fruitdranken FrieslandCampina

Format voor het indienen van voorstellen voor ketenbrede afspraken ter verlaging van het zout-, (verzadigd) vet- en suikergehalte van voedingsmiddelen

Donderdag 22 februari 2018

KEY ACCOUNT MANAGER. Account Management #VACANCY

Eiwitten, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, suikers... melk

Duurzame zuivelketen. Programmateam Diergezondheid en Dierenwelzijn. 20 september 2016

Volumegroei en internationale focus dragen bij aan hogere omzet en winst FrieslandCampina realiseert goed resultaat in eerste helft 2012

Het maken van een duurzaamheidsbeleid

Missie: De missie van Unilever is om merken te bouwen via winstgevende innovaties die zijn gebaseerd op wetenschap en technologie.

Kerncijfers FrieslandCampina

Onze Verantwoordelijkheid. Corporate Responsibility in Nederland Resultaten 2018

Innovatieagenda Melkveehouderij

Strategie route2020: duurzame groei én waardecreatie

It s time for us to do something about the health of our nation

Over de. Bernard van Leer Foundation

World Food Center uit de startblokken!

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food

We Feed Each Other. Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede

Visie op het EU zuivelbeleid na de quota

Maatschappelijke impact Rabobank Utrecht

Onderstaand bericht is bedoeld voor de fractievoorzitters van de politieke partijen in uw gemeente. Wilt u dit bericht aan hen doorsturen?

SaMen DUUrzaaM groeien

Goed eerste halfjaar 2010 voor FrieslandCampina Stijging omzet en nettowinst

Deelconvenant consument en vrije tijd

Jaarcijfers 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Goed resultaat bij hoge melkprijs voor leden-melkveehouders

Donderdag 26 maart 2009

De wereld van. Optimel

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Wolbert (PvdA) over kinderen van allochtone afkomst die overgewicht hebben (2014Z07817).

MVO-verslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Toekomst agri & foodsector. Dirk Duijzer, directeur Food en Agri

ADVIESNOTA. Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd. Inleiding. Achtergrond Gezondheidsbevordering.

Geschat effect van lagere suikergehalten in voedingsmiddelen

Bachelor s Award 2014

Caring Dairy en het. Het Kringloop-Kompas. Inhoud. CONO Kaasmakers. Wat is duurzaamheid voor CONO Kaasmakers? Caring Dairy: Hoe het begon

Foqus planet De behoefte aan kwalitatief hoogwaardige melk in een concurrerende wereldmarkt. Hanneke van Wichen September 2015

Alle kinderen voedselvaardig!

Duurzaamheid in de melkveehouderij

LTO visie gemaakt door 24 melkveehouders Samen naar een nieuwe Wij

HET PROJECT WAAR ALLES IN SAMEN KOMT WATER SHOPS IN INDIA CARE. ACT. SHARE. LIKE CORDAID.

JOGG HELLEVOETSLUIS

De noodzaak van de focus op Melkkwaliteit bij ontwikkelingen in de primaire sector ir Margreet Hovenkamp

Dutch Agri Food Week

DUURZAAM A-WARE DUURZAAM: WAARDEREN VAN VAKMANSCHAP DUURZAAM ONDERNEMEN VOLGENS A-WARE MVO-BELEID A-WARE FOOD GROUP MELKVEEHOUDERS OVER DUURZAAMHEID

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010

Infofiche 1. Melk kan je drinken, maar ook eten. Doelstellingen. De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn.

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID

Historie. Feiten Nederlandse zuivelsector

DEELNEMEN AAN HET ACTIEF NETWERK Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid - IN ZORG

In Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken.

Ter beoordeling door de Wetenschappelijke Advies Commissie Productverbetering. Versie 28 augustus 2015

Antwoorden op vragen van WAC over zuiveldranken en -toetjes

Samenvatting. Samenvatting 9

OVEREENKOMST. Verbeteren mineralenefficiëntie van melkveebedrijven via KringloopWijzer

270 miljoen in 5 jaar M. Investering in logistiek en gebouwen:

STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk

Oordeel inzake Voorstel ketenafspraak normering suikers in zuiveltoetjes en zuiveldranken (FNLI, CBL, NZO)

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 april 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie:

MVO-verslag 2013 Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Toelichting In dit MVO-verslag doet Koninklijke FrieslandCampina N.V. verslag van de resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) in 2013. Het MVO-verslag 2013 is opgesteld volgens de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) en de criteria van de Transparantiebenchmark. Het verslag voldoet aan level B (self declared). Het MVO-verslag en de bijbehorende GRI-index zijn tevens te vinden op www.frieslandcampina.com. Vragen, opmerkingen of suggesties naar aanleiding van dit MVO-verslag ontvangen wij graag op het volgende adres: corporate.communication@frieslandcampina.com.

Inhoud 4 Woord vooraf 6 Belangrijkste MVO-ontwikkelingen 2013 8 Kerncijfers MVO 10 Strategie route2020: duurzame groei én waardecreatie 12 Uitdagingen in de wereld 16 Voedingswaarde & gezondheid 26 Ontwikkeling lokale melkveehouderij in Azië en Afrika 32 Efficiënte en duurzame productieketens 40 Duurzame melkveehouderij 48 Betrokkenheid van medewerkers 54 Uitdagingen en ambities 56 De verwaarding van MVO: kansen voor merken, markten en klanten 60 Maatschappelijke waardering voor het MVO-beleid 62 Het fundament: borging van het MVO-beleid 72 Royal FrieslandCampina in een oogopslag 74 Bijlagen 74 Externe vertegenwoordigingen 75 Verklarende woordenlijst 77 Verwerking van de rapportage en betrouwbaarheid van gegevens

4 Woord vooraf Geachte lezer, Met tevredenheid kijk ik terug op de enthousiaste ontvangst in eigen gelederen van onze FrieslandCampina purpose, zeg maar missie, gekoppeld aan de drie grote uitdagingen in de wereld waar we als internationale zuivelspeler op bescheiden wijze deel van oplossingen willen zijn. Daarmee hebben we echt versnelling op gang gebracht in de internationale uitrol van onze MVO-activiteiten en de betrokkenheid van onze mensen. Een mooi moment was de opening van het FrieslandCampina Innovation Centre door koningin Máxima op Wereldvoedseldag. Tijdens de opening lichtten we deze uitdagingen verder toe en verbeeldden we de koppeling met onze corporate story en purpose. Het gaat hierbij om voedsel- en nutriëntenzekerheid voor een snelgroeiende wereldbevolking, de vergrijzing onder boeren wereldwijd en de schaarste aan natuurlijke hulpbronnen voor de productie van voedsel zoals zuivel. Ons MVO-beleid met vier speerpunten voor de onderneming met ruim 120 locaties en de coöperatie met ruim 14.000 melkveehouderijen sluit naadloos aan op deze drie uitdagingen. Dit gedachtegoed en onze commitment erachter komt tot uiting in drie woorden Nourishing by nature. We geven helder en passend bij dit coöperatieve zuivelbedrijf met ruim 140 jaar historie weer waar we vandaan komen, waar we staan en waar we naartoe willen. We zetten onze merken en onze mensen in om klanten en consumenten te dienen, creëren financiële waarde voor onze leden-melkveehouders, maar leveren tegelijkertijd een bijdrage aan maatschappelijke ontwikkelingen in de landen waar we opereren. Denk bijvoorbeeld aan de stappen die we in 2013 gezet hebben met onze hulpprogramma s, microkredieten en trainingen voor kleine en middelgrote boeren in de melkveehouderij in Azië en Afrika. Er zijn overeenkomsten getekend met China en Indonesië om kennis over te dragen op het gebied van landbouw en voedselveiligheid, er zijn binnen ons eigen Dairy Development Programme microkredieten opgezet voor Vietnam en Indonesië ter waarde van 22 miljoen euro. Met het Farmer2Farmer programma worden nu in samenwerking met partner Agriterra onze leden-melkveehouders uitgestuurd voor training van boeren in Azië. We helpen nu samen met onze partners zo n 100.000 kleine boeren in de melkveehouderij en 30.000 kleine boeren in de sojateelt in India en Brazilië. Zo beginnen we onze business case voor duurzaamheid robuust te maken en maken we het een integraal onderdeel van onze werkwijze. Niet dat we er al zijn overigens. We zijn nog steeds stevige inhaalslagen aan het maken op diverse terreinen zoals met onze MVO-rapportage. Ook is het beslist niet zo dat MVO inmiddels in alle haarvaten van onze organisatie zit. Dat vraagt nog tijd, maar we bouwen voort en doen dit samen met steeds meer betrokken collega s en melkveehouders. In Nederland hebben we fikse commitments afgegeven aan de politiek voor de duurzame melkveehouderij en een verantwoorde groei in ons land na de afschaffing van het melkquotum. Borging van weidegang, verwerking van mest, het verbeteren van mineralenefficiency en reductie van broeikasgasemissies zijn belangrijke thema s waar we de gestelde doelen samen met onze leden-melkveehouders de komende jaren moeten realiseren. Met de volledige inzet van hun vakmanschap, kennis en innovatieve slagkracht waar FrieslandCampina in al die decennia groot mee is geworden, kunnen we die license to produce of misschien beter de license to grow ook met elkaar verdienen en behouden voor de komende jaren. Alle schakels van de keten van fokkerij en veevoer tot en met de fabrieken zullen moeten samenwerken om aan de hedendaagse, internationale eisen op het vlak van verantwoorde productie, veiligheid, zorgvuldigheid en transparantie te blijven voldoen. We zijn het aan onze positie en goede naam als wereldspeler in zuivel en aan onze consumenten en maatschappij in dit productieland Nederland, maar ook in onze andere afzetmarkten verplicht. Cees t Hart CEO Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Woord vooraf 5 Geachte lezer, Voor de leden-melkveehouders van FrieslandCampina heeft 2013 zich laten gelden als een recordjaar voor melkprijs en inkomsten. Het is tekenend voor de mooie ondernemerskansen voor de Nederlandse melkveehouders op de wereldmarkt, waar een snelgroeiende bevolking met meer koopkracht de vraag naar zuivel doet groeien. Het verdwijnen van het melkquotum in Europa in 2015 biedt ruimte om de productie van melk in Nederland in kleine stappen te vergroten. We gaan uit van zo n 2 à 2,5 procent per jaar. Het is daarom van belang om tot een goede overeenstemming te komen met politieke en maatschappelijke belanghebbenden onze stakeholders over de voorwaarden waaronder die groei kan plaatsvinden. Voor FrieslandCampina is 2013 dan ook met name het jaar geweest van het stakeholderoverleg en het borgen van draagvlak in Nederland voor een verantwoorde ontwikkeling van melkveehouderij en zuivel. Ik ben dan ook verheugd dat we met een breed platform van LTO Nederland de belangenbehartiger van de boeren in ons land en met de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) waar FrieslandCampina bij aangesloten is, een toekomstvisie hebben neergelegd waarin het grondgebonden gezinsbedrijf de basis blijft van de melkveehouderij. Daarnaast hebben we ons gecommitteerd aan het behoud van weidegang, de instelling van een fosfaatplafond, betere mineralenefficiency en de reductie van broeikasgasemissies. Onder deze voorwaarden zal de Nederlandse zuivelsector een belangrijke bijdrage blijven leveren aan de groeiende vraag in de wereld naar smaakvolle voedingsmiddelen met hoogwaardige eiwitten, mineralen en vitaminen. Nu komt het er op aan dat we het vertrouwen dat we hebben gekregen van onze stakeholders ook echt gaan verdienen door met elkaar de beloofde resultaten waar te maken. Er staat veel op het spel, ook voor de Nederlandse economie en werkgelegenheid zoals in het rapport Lang Houdbaar van de NZO is opgetekend: 44.000 banen, 6 miljard euro aan export, goed voor 9 procent van het Nederlandse handelsoverschot en 700 miljoen euro aan investeringen in nieuwe fabrieken en innovatiecentra. Ik doe dan ook een dringend beroep op de 19.000 leden-melkveehouders van FrieslandCampina om hun vindingrijkheid, ondernemerschap en vakmanschap aan te wenden voor de versnelling van innovaties op en rond de melkveehouderij zodat de doelen van ons programma voor de duurzame melkveehouderij Foqus planet worden gerealiseerd. Blijven de resultaten achter, dan dreigen alsnog dierrechten en gaat de rem op de groei. Dat is ook vanuit het oogpunt van nutriëntenzekerheid voor circa 1 miljard consumenten in de ruim 100 landen die FrieslandCampina voorziet van producten, geen wenselijke ontwikkeling. Ik heb er alle vertrouwen in dat we door een goede samenwerking in de keten en met de energieke inzet van onze leden-melkveehouders, aantoonbaar verantwoord kunnen groeien. Daarmee houden we melk en melkproducten op de kaart als belangrijke bron van essentiële voedingsstoffen en als witte motor van de Nederlandse economie. Piet Boer Voorzitter bestuur Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A.

6 Belangrijkste MVO-ontwikkelingen 2013 Voedingswaarde & gezondheid Met de introductie van Optimel Puur heeft FrieslandCampina de eerste drinkyoghurt op de markt gebracht die geen toegevoegde suikers én geen zoetstoffen bevat. Een smaakvolle drinkyoghurt met uitsluitend van nature aanwezige suikers uit fruit en zuivel (4,1 gram per 100 ml). Wereldwijd zijn Goodness of Dairy-campagnes opgezet om consumenten bewust te maken van het belang van zuivel als onderdeel van een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Ontwikkeling lokale melkveehouderij in Azië en Afrika FrieslandCampina heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met de Indonesische overheid voor het verlenen van steun aan het Dairy Village Programme. De overeenkomst is erop gericht de Indonesische overheid te helpen de nationale productie van verse melk in de periode tot 2025 met 50 procent te verhogen en zo het land zelfvoorzienend te maken in verse melk. FrieslandCampina Vietnam heeft een subsidie gekregen van de Nederlandse overheid voor het opzetten van Efficiënte en duurzame productieketens In 2013 heeft FrieslandCampina de doelstelling van 2 procent energie-efficiëntie behaald: ten opzichte van 2012 verbeterde de efficiëntie van primaire energie in de productielocaties met 3,2 procent. De waterefficiëntie is ook verbeterd, met 2,3 procent. FrieslandCampina DMV in Veghel beschikt sinds oktober 2013 over een energiezuinige indamper, waardoor er 60 procent energie wordt bespaard. Met deze indamper wordt water verdampt uit de wei waardoor de aanwezige melksuiker Duurzame melkveehouderij Drie leden-melkveehouders hebben in samenwerking met investeerders het windmolenpark Van Gogh gerealiseerd. De vijf windmolens produceren zo n 27.900 MWh elektriciteit per jaar, ongeveer gelijk aan het elektriciteitsverbruik van 8.000 Nederlandse huishoudens en voldoende voor de productielocaties van FrieslandCampina in Eindhoven en Maasdam.

Belangrijkste MVO-ontwikkelingen 2013 7 Sinds 2011 organiseert FrieslandCampina Wereldmelkdagactiviteiten in 28 landen om gezonde voeding onder de aandacht te brengen bij consumenten, schoolkinderen en families. In Hong Kong werden zo in 2013 meer dan 21.000 schoolkinderen bereikt. FrieslandCampina biedt basisschoolleerlingen al bijna tachtig jaar verse zuivel aan. In 2013 lanceerde FrieslandCampina een landelijke campagne voor Campina Schoolmelk. Op de vernieuwde website vinden bezoekers een film over Schoolmelk en het digitale Schoolspel, en kunnen ouders contact leggen via social media. drie dairy zones. Een dairy zone is een cluster van melkveehouders die worden opgeleid voor het beheren van duurzame professionele familiebedrijven, met oog voor productiviteit per koe en kwaliteit van de melk. In 2013 hebben elf FrieslandCampina ledenmelkveehouders als onderdeel van het Farmer2Farmer programma meer dan achthonderd lokale melkveehouders getraind in Thailand, Maleisië en Indonesië. FrieslandCampina steunt samen met Rabobank Foundation één coöperatie in Vietnam en twee coöperaties in Indonesië met educatie en betaalbare financieringen. Op deze wijze dragen zij bij aan het verbeteren van de kwaliteit van de lokale melkveehouderij. Het totale bedrag aan financiering betreft circa 1,5 miljoen euro. spontaan kan kristalliseren. De warmte die vrijkomt bij deze nieuwe methode wordt dusdanig benut dat geen koelwater meer nodig is. Het nieuwe FrieslandCampina Innovation Centre in Wageningen heeft het BREAAM-certificaat ontvangen, hét keurmerk in Nederland voor de duurzaamheidprestaties van gebouwen. Het energieverbruik van het Innovation Centre ligt 25 procent onder de norm die door de overheid is vastgesteld. FrieslandCampina wil in 2020 voor 100 procent gebruik maken van duurzame elektriciteit uit agrarisch domein in Nederland, bij voorkeur geproduceerd op de bedrijven van de leden-melkveehouders. In 2013 was dit het geval voor 63 procent van het elektriciteitsverbruik van de Nederlandse productielocaties. Compassion In World Farming (Compassion), een organisatie die zich inzet voor het welzijn van landbouwdieren, reikte op 30 oktober 2013 de Good Farm Animal Welfare Awards uit. Het FrieslandCampina merk Campina ontving de Good Dairy Commendation voor Foqus planet en voor de inspanningen die binnen het programma zijn verricht op het gebied van het bevorderen van weidegang en diergezondheid. Het Koe-Kompas is per 1 januari 2014 toegevoegd aan het Foqus planet programma, na een succesvolle pilot met twee groepen leden-melkveehouders. Het managementinstrument is ontwikkeld door dierenartsen en melkveehouders en brengt de sterke punten en verbeterpunten in kaart ten aanzien van de gezondheid van de dieren.

8 Kerncijfers MVO 2013 2012 Medewerkers (gemiddeld aantal fte's) 21.186 19.946 Van wie mannen 15.890 14.760 Van wie vrouwen 5.296 5.186 Deelnemers FrieslandCampina Academy, wereldwijd 2.819 2.897 Aantal uren besteed door medewerkers aan FrieslandCampina Academy trainingen 53.000 46.352 Gemiddeld aantal programma s FrieslandCampina Academy 259 254 Ongevallenratio per 200.000 gewerkte uren (LTA Rate) 0,6% 1 1,0% Producten met het Vinkje/Choices-logo 151 2 181 Medewerkers per business group 2013 (gemiddeld aantal fte's) Medewerkers naar regio 2013 (gemiddeld aantal fte's) Ingredients 3.002 4% Corporate & Support 897 Afrika en Noord- en het Midden-Oosten Zuid-Amerika 1.026 1% 167 Cheese, Butter & Milkpowder 2.664 13% 14% 21.186 39% Consumer Products Europe, Middle East & Africa 8.193 Azië en Oceanië 6.846 32% 5% 21.186 34% Nederland 7.112 Consumer Products Asia 6.430 30% 20% Rest van Europa 4.343 8% Duitsland 1.692 1 De LTA rate van van 2013 is exclusief de verworven bedrijven (Alaska Milk Corporation, Yoko Cheese, Zijerveld en Den Hollander Food). Geacquireerde bedrijven tellen met ingang van het tweede volledige kalenderjaar na de acquisitie mee in de LTA. 2 Een afname van 30 producten vanwege aanpassing van het assortiment.

Kerncijfers MVO 9 2013 2012 1 CO 2 -uitstoot melkproductie (kton CO 2 ) 14.083 13.533 CO 2 -uitstoot melkverwerking (kton CO 2 ) Elektriciteit Stookolie Aardgas Dieselolie 381 72 650 69 364 100 651 66 CO 2 -reductie door inzet van duurzame energie (kton CO 2 eq) -106-64 Totale CO 2 -uitstoot van FrieslandCampina (kton CO 2 eq) (Scope 1, 2 en 3) 2 15.149 14.651 Totaal energieverbruik melkverwerking (TJ) 20.472 20.466 Energieverbruik per ton product (GJ / ton) 3,25 3,35 Totaal waterverbruik (x 1000 m 3 ) 26.674 26.413 Waterverbruik per ton product (GJ / ton) 4,23 4,33 Totale hoeveelheid afval excl. waterzuiveringsslib (ton) 52.012 56.444 Totale hoeveelheid chemisch/gevaarlijk afval (ton) 307 703 Hergebruikt of gerecycled afval (%) 65 63 Ingekochte duurzaam geproduceerde elektriciteit Nederland (%) 63 40 Ingekochte duurzaam geproduceerde elektriciteit wereldwijd (%) 31 19 Energieverbruik melkverwerking (TJ) 25.000 20.000 20.385 20.466 20.472 15.000 10.000 5.000 0 2011 2012 2013 warmte elektriciteit stookolie aardgas 1 Vanwege een kwaliteitsverbetering in de dataverzameling, zijn de gegevens zoals gerapporteerd in het MVO-verslag 2012 aangepast. 2 Rapportage over scope 1, 2 en 3 conform het GHG Protocol. Scope 3 betreft de hoeveelheid broeikasgassen op boerderijniveau.

10 Strategie route2020: duurzame groei én waardecreatie Ambitie De meest succesvolle, professionele en aantrekkelijke zuivelonderneming creëren voor haar leden-melkveehouders, medewerkers, afnemers en consumenten en voor de samenleving door mensen wereldwijd essentiële voedingsstoffen uit zuivelproducten te bieden voor elke fase in hun leven Groeicategorieën Zuiveldranken Kindervoeding (B2B, B2C) Merkkaas Sterke posities & geografische groei Foodservice in Europa Basisproducten Inspelen op behoeften Groei & ontwikkeling Dagelijkse voeding Gezondheid & welzijn Functionaliteit Vaardigheden Talent management Melkvalorisatie Innovatie Businessmodel & kostenfocus Fundament Al t goede van zuivel Ketenvoordelen Duurzaamheid Onze manier van werken & veiligheid

Strategie route2020: duurzame groei én waardecreatie 11 FrieslandCampina heeft de ambitie de meest succesvolle, professionele en aantrekkelijke zuivelonderneming te creëren voor haar leden-melkveehouders, medewerkers, afnemers en consumenten en voor de samenleving. De groeiende vraag op de wereldmarkt naar gezonde voeding die op duurzame wijze is geproduceerd, biedt FrieslandCampina kansen. Om deze ambitie waar te maken heeft FrieslandCampina voor de periode 2010 2020 de strategie route2020 geformuleerd. Sleutelwoorden daarin zijn duurzame groei en waardecreatie: duurzame groei van de onderneming en het tot maximale waarde brengen van alle door de ledenmelkveehouders van de coöperatie geproduceerde melk. FrieslandCampina streeft naar realisatie van de volgende doelstellingen: een toename van het aandeel toegevoegde waarde- en merkproducten in het totale verkoopvolume; een verdere groei van het bedrijfsresultaat; een substantieel hogere prestatietoeslag en een hogere uitgifte van ledenobligaties aan de ledenmelkveehouders; een reductie van 80 procent van het aantal ongevallen met verzuim per 200.000 gewerkte uren in 2020 ten opzichte van 2011; klimaatneutrale groei, in de gehele keten van koe tot consument. FrieslandCampina investeert meer dan gemiddeld in de drie groeicategorieën zuiveldranken, kindervoeding en merkkaas. Deze categorieën worden ondersteund door research & development inspanningen op het gebied van groei & ontwikkeling (van kinderen), dagelijkse voeding, gezondheid & welzijn en functionaliteit. Doordat de onderneming Koninklijke FrieslandCampina N.V. een directe relatie heeft met Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A., wordt de gehele productieketen van boerderijmelk tot distributie beheerst. Hierdoor kan FrieslandCampina instaan voor de kwaliteit van haar producten. In de samenwerking met de ledenmelkveehouders wordt het accent gelegd op kwaliteit, voedselveiligheid en duurzame bedrijfsvoering. FrieslandCampina streeft ernaar de voorziene groei van haar activiteiten klimaatneutraal te realiseren, in de gehele keten van koe tot consument. De onderneming wil dit bereiken door samen met de leden-melkveehouders en ketenpartners te werken aan het verbeteren van de energie-efficiency, het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, het stimuleren van de productie van duurzame energie op melkveebedrijven en het behoud van de koe in het Nederlandse landschap.

Uitdagingen in de wereld Naar verwachting telt de wereldbevolking in 2050 tussen de 9 en 10 miljard mensen. Het voeden van deze groeiende populatie is een enorme uitdaging en heeft implicaties voor mens, dier én voor het milieu. Hoe kan er voldoende en betaalbare nutriëntrijke en energierijke voeding worden geproduceerd? Vruchtbaar land en schoon drinkwater zijn in sommige gebieden nu al schaars. En zelfs als de beschikbaarheid van grond en water geen probleem zou vormen, blijven er dan genoeg boeren om ons dagelijks voedsel te produceren? En zullen zij hiermee voldoende kunnen verdienen om zichzelf en hun gezinnen te onderhouden? FrieslandCampina wil met haar activiteiten een bijdrage leveren aan het oplossen van deze drie mondiale uitdagingen.

Uitdagingen in de wereld 13 De groeiende wereldbevolking Het voeden van de groeiende wereldbevolking De beschikbaarheid van voldoende nutriënt- en energierijke voeding en de betaalbaarheid van voedsel voor brede bevolkingsgroepen Het behouden van voedselveiligheid en consumentenvertrouwen Ouder wordende boeren Jongeren interesseren voor het boerenvak door toekomstperspectief te bieden en daarmee in te spelen op de wereldwijd snel toenemende gemiddelde leeftijd van boeren Boeren moeten een voldoende hoog inkomen kunnen realiseren voor een verantwoorde bedrijfsvoering en het creëren van een positieve toekomst voor zichzelf en hun kinderen Wereldwijd zijn 750-900 miljoen mensen voor hun inkomen afhankelijk van de melkveehouderijsector Schaarste aan natuurlijke hulpbronnen Inspelen op de toenemende schaarste aan land, water en andere natuurlijke hulpbronnen door efficiënter te produceren Het verlagen van de broeikasgassenuitstoot en meer gebruik maken van hernieuwbare energie Bijdragen aan het behoud van biodiversiteit

14 Wereldwijde uitdagingen De groeiende wereldbevolking Ouder wordende boeren Schaarste aan natuurlijke hulpbronnen De pijlers van onze MVO-strategie Voedingswaarde & gezondheid Tekort aan nutriënten terugdringen Ontwikkeling melkveehouderij in Azië en Afrika Kleine melkveehouders in Azië en Afrika verder helpen Efficiënte en duurzame productieketens Grondstofgebruik verbeteren Duurzame melkveehouderij De standaard bepalen

Nourishing by nature 15 Melk bevat van nature essentiële voedingsstoffen, zoals eiwitten, vitaminen B2 en B12 en mineralen zoals calcium. Door het aanbieden van betrouwbare en smakelijke zuivelproducten levert FrieslandCampina een bijdrage aan het veiligstellen van voedsel- en nutriëntenzekerheid. Daarbij streeft FrieslandCampina ernaar de druk op natuurlijke hulpbronnen en het milieu te beperken. Elke dag waarderen miljoenen consumenten over de hele wereld FrieslandCampina s innovatieve en smaakvolle zuivelproducten. FrieslandCampina brengt het beste van twee werelden samen. Het vakmanschap en ondernemerschap van de leden-melkveehouders wordt gecombineerd met de expertise, klantoriëntatie en ervaring met de internationale bedrijfsvoering van de medewerkers. FrieslandCampina committeert zich aan hoge standaarden op het gebied van voedselveiligheid, persoonlijke veiligheid voor medewerkers, kwaliteit, duurzaamheid en transparantie in de gehele productieketen: van gras tot glas. Het vormt de basis van het klant- en consumentenvertrouwen in de producten en verzekert de continuïteit die zo kenmerkend is voor de onderneming en de coöperatie. FrieslandCampina gelooft in gedeelde waarden (shared values): het gelijktijdig realiseren van een toereikend inkomen voor de leden-melkveehouders, toegevoegde waarde voor klanten en consumenten, en persoonlijke groei en carrièreperspectief voor medewerkers. Tegelijkertijd is FrieslandCampina een meerwaarde voor de samenlevingen waarin zij actief is. Zo worden kansen gecreëerd en perspectieven geboden voor alle belanghebbenden.

16 Voedingswaarde & gezondheid Naar verwachting telt de wereldbevolking in 2050 tussen de 9 en 10 miljard mensen. Het voeden van deze groeiende wereldbevolking is een enorme uitdaging. Nu al kampt een aanzienlijk deel van de wereldbevolking met ondervoeding door een tekort aan voedingsstoffen. FrieslandCampina draagt met haar producten bij aan de wereldvoedselvoorziening door het aanbieden van nutriënten energierijke voeding. Daarnaast wil het bedrijf helpen bij het terugdringen van het groeiend aantal mensen met overgewicht, en in het bijzonder bij kinderen. Dat doet FrieslandCampina door het verbeteren van de productsamenstelling, door voorlichting over gezonde voeding en een gezonde leefstijl en door de gezonde keuze in voeding gemakkelijker te maken voor de consument.

17

18 Voedingswaarde & gezondheid Doelstelling 2020 Resultaten 2013 Ambities 2014 Verminderen van suiker, zout en vet in producten van FrieslandCampina Voedingskundige richtlijnen opgesteld voor Azië, Afrika en het Midden-Oosten (in 2012 zijn de voedingskundige richtlijnen inclusief actieplannen en doelen opgesteld voor Europa). Opstellen van actieplannen inclusief doelen voor Azië, Afrika en het Midden-Oosten. Opzetten van een monitoringsprogramma voor de rapportage van de voortgang. Het ontwikkelen van een bedrijfsstandaard voor etikettering en consumenteninformatie Bedrijfsstandaard voor etikettering en het verstrekken van voedingskundige informatie is vertaald naar de lokale situaties. Actieve deelname aan EU Pledge en Singapore Advertising Code ten behoeve van verantwoorde marketing gericht op kinderen. Goedkeuren en implementeren van het omzetten van alle consumentenverpakkingen conform de nieuwe bedrijfsstandaard. Actieve deelname aan EU Pledge en Singapore Advertising Code ten behoeve van verantwoorde marketing gericht op kinderen. De richtlijnen van FrieslandCampina voor verantwoorde marketing gericht op kinderen zijn uitgebreid voor de rest van de wereld op basis van EU Pledge afspraken. Goedkeuren en implementeren van nieuwe regels voor verantwoorde marketing gericht op kinderen. Per jaar tien miljoen kinderen effectief bereiken met voorlichting over gezonde voeding Enkele miljoenen kinderen (of ouders van deze kinderen) bereikt met voorlichting over gezonde voeding via Wereldmelkdag in 28 landen, Schoolmelk en lesprogramma s, JOGG en lokale initiatieven. Tien miljoen kinderen bereiken met voorlichting over gezonde voeding. SEANUTS voedingsonderzoek: strategie ontwikkeld voor de ontwikkeling van producten en voorlichtingsmaterialen, bedoeld om de voedingsstatus van kinderen in Zuidoost Azië te verbeteren. Vertalen van de learnings van het SEANUTS voedingsonderzoek naar andere landen. Hulp bieden bij de aanpak van ondervoeding Financiële ondersteuning aan het Nederlandse Rode Kruis (onder andere via het Disaster Relief Partner Programme), in twee jaar circa 600.000 euro ingezameld. Verdere uitbouw van de samenwerking met het Nederlandse Rode Kruis. Doelstellingen ontwikkelen op de drie ambities van de samenwerking: Bestrijden van honger en nutriëntentekort ten behoeve van mensen in nood; Bijdragen aan voedselzekerheid; Versterken van de weerbaarheid van kwetsbare gemeenschappen. Uitbreiding Disaster Relief Partner Programme naar meer landen.

Voedingswaarde & gezondheid 19 Materialiteit Het belang van deze pijler Inmiddels hebben meer dan 1,4 miljard volwassenen en 42 miljoen kinderen onder de vijf jaar overgewicht (bron: WHO, 2013). Dit terwijl ongeveer één op de zeven personen niet genoeg voedsel tot zijn beschikking heeft om een gezond en actief leven te leiden (bron: GAIN). Dit zijn wereldwijde ontwikkelingen waar FrieslandCampina direct mee te maken heeft. Zuivel kan bij beide uitdagingen een belangrijke bijdrage aan de oplossing leveren, omdat melk per calorie relatief veel essentiële voedingsstoffen bevat, zoals vitaminen B2, B12, mineralen en eiwitten. Gezondheidsautoriteiten over de hele wereld bevelen zuivel dan ook aan als basisonderdeel van een gezonde voeding. De groeiende vraag naar gezonde voeding die op duurzame wijze is geproduceerd, biedt FrieslandCampina kansen. De zuivelonderneming verwerkt ruim 10 miljard kilogram melk per jaar tot een gevarieerd assortiment zuivelproducten voor consumenten. Hierbij richt FrieslandCampina zich zowel op opkomende economieën (in Azië, het Midden-Oosten en Afrika) als Europa.

110000925_Optimel-Puur_Posterscreens_720x1280_pixels.indd 1 25/04/2014 15:32 20 Resultaten 2013 Doelstelling 2020: Verminderen van suiker, zout en vet in producten van FrieslandCampina Van richtlijn naar implementatie: actieplannen In 2012 zijn samen met de werkmaatschappijen voor Nederland, België, Duitsland, Hongarije, Roemenië, Griekenland en Groot-Brittannië doelen en actieplannen opgesteld voor productverbeteringen. Die zijn in lijn met de nieuwe voedingskundige richtlijnen van FrieslandCampina. De actieplannen voor Europa moeten in 2015 uitgevoerd zijn. Voor Azië, het Midden-Oosten en Afrika zijn in 2013 de voedingskundige richtlijnen opgesteld en zullen de doelen en actieplannen in 2014 opgesteld worden. Het Vinkje & Choices FrieslandCampina is één van de initiatiefnemers van Stichting Ik Kies Bewust en Choices International Foundation. Dit zijn initiatieven om consumenten met behulp van een herkenbaar logo te helpen bij het maken van een gezondere keuze. Dankzij deze logo s kunnen consumenten eenvoudig de gezondere keuze vinden binnen een specifieke productgroep. In Nederland en tal van andere landen staat het Vinkje of het Choiceslogo op producten die minder zout, toegevoegde suikers of (verzadigde) vetten bevatten. Het logo stimuleert fabrikanten om de samenstelling van hun producten aan te passen of nieuwe producten te ontwikkelen die voldoen aan de voedingskundige criteria. Ook FrieslandCampina houdt rekening met deze criteria die een vast onderdeel zijn van de voedingskundige richtlijnen van FrieslandCampina. FrieslandCampina had in 2013 in totaal 151 producten met het Vinkje in het Nederlandse assortiment. Dit is een verlaging van het aantal producten ten opzichte van 2012. Reden hiervoor is dat het assortiment is aangepast. Merken waarbij alle huidige en toekomstige producten voldoen aan de criteria van het Vinkje zijn Optimel, Vifit, GoedeMorgen!, DubbelFrisss, Fristi, Slankie, Milner, en sinds 2013 ook Yoki en Taksi. Verlaging suikergehalte in producten FrieslandCampina werkt al sinds 2009 aan het verlagen van het suikergehalte in haar producten. De ervaring die is opgedaan in Nederland wordt inmiddels ook in andere werelddelen ingezet. Het terugbrengen van de hoeveelheid suiker in producten is voor FrieslandCampina een effectieve manier om de energie in haar producten te verlagen. Minder energie is belangrijk vanwege de groeiende groep kinderen en volwassenen met overgewicht. Sinds 2009 is het suikergehalte in veel producten van de merken Fristi, DubbelFrisss, Vifit en GoedeMorgen! met ruim 25 procent verlaagd. Het suikergehalte in de producten van de merken Yoki, DubbelFrisss (2e fase) en Taksi is in 2013 met 25-30 procent naar beneden gebracht. FrieslandCampina heeft in 2012 en 2013 bedrijfsbreed voedingskundige richtlijnen opgesteld voor verwen-, basis-, gezondheids- en kinderproducten, waar de criteria van het Vinkje een onderdeel van zijn. Mede dankzij deze richtlijnen voldoen alle gezondheids- en kinderproducten in Nederland nu aan de criteria van het Vinkje (maximaal 5 gram toegevoegd suiker per 100ml). In 2014 werkt FrieslandCampina aan suikerreductie in de vruchtensappen en vruchtendranken zoals Dubbeldrank en Multivitamientje van Appelsientje. 100% puur en dat proef je! geen zoetstoffen én geen suiker toegevoegd! Optimel Puur Optimel Puur is een voorbeeld van een succesvolle introductie van een smaakvol zuivelproduct met vruchtensap zonder toegevoegd suiker. Optimel Puur is een 100 procent natuurlijke drinkyoghurt en bevat alleen magere yoghurt, vruchtensap en natuurlijk aroma. Het is FrieslandCampina s eerste drinkyoghurt die echt minder zoet smaakt, doordat het geen toegevoegde suikers én geen zoetstoffen bevat. Optimel Puur bevat uitsluitend van nature aanwezige suikers uit fruit en zuivel (4,1 gram per 100 ml). Optimel Puur smaakt de helft minder zoet dan de andere Optimel drinks.

Voedingswaarde & Gezondheid 21 FrieslandCampina Institute FrieslandCampina informeert consumenten en gezondheidszorgprofessionals niet alleen zorgvuldig over de samenstelling van producten, maar ook over gezonde voeding in het algemeen. Het FrieslandCampina Institute is het kenniscentrum voor wetenschappers en gezondheidszorgprofessionals op het gebied van zuivel, voeding en gezondheid. Diëtisten, praktijkondersteuners, huisartsen en andere professionals uit de gezondheidszorg kunnen hier terecht voor informatie en praktische tools over zuivel, voeding en gezondheid. Het FrieslandCampina Institute voorziet experts van de meest actuele informatie, gebaseerd op de laatste stand van de wetenschap en voedingsrichtlijnen. Daarnaast zoekt het Institute actief naar samenwerking met gezondheidszorgprofessionals en wetenschappers, want zij delen de ambitie van het Institute: het stimuleren van een gezonde leefstijl met een gevarieerd en gebalanceerd voedingspatroon, waarin zuivelproducten een rol spelen. Via voorlichtingsmaterialen, praktische tools, seminars en workshops, maar ook met middelen als de website, nieuwsbrieven en stands op congressen stimuleert het FrieslandCampina Institute de dialoog tussen en met de professionals. Dit alles leidde in 2013 tot meer dan 84.000 contactmomenten tussen het FrieslandCampina Institute en gezondheidszorgprofessionals wereldwijd. Zoutreductie in kaas FrieslandCampina is al een aantal jaren bezig om het zoutgehalte in kaas te verlagen. Als onderdeel van de NZO Task Force Zoutreductie heeft FrieslandCampina tussen 2007 en 2010 een zoutreductie van 14 procent behaald. Voor de periode 2010-2015 wordt een nieuwe reductie nagestreefd: in 2015 zullen alle Goudse 48+ kazen gemiddeld tien procent minder zout bevatten in vergelijking met de samenstelling in 2010. Eind 2012 bevatten deze kazen al vijf procent minder zout, onder andere door het verder standaardiseren van de pekelduur. FrieslandCampina is nu bezig met vervolgstappen. Naast de toepassing van bestaande technieken, zoals minder lang pekelen, werkt FrieslandCampina aan de ontwikkeling van een nieuwe technologie voor zoutreductie. Doelstelling 2020: Ontwikkelen van een bedrijfsstandaard voor etikettering en consumenteninformatie Standaard voor etikettering en informatie In 2012 ontwikkelde FrieslandCampina een standaard voor etikettering en (consumenten)informatie. Daarin is vastgelegd welke verplichte en optionele onderdelen op de verpakkingen van FrieslandCampina te vinden zijn en hoe voedingskundige feiten richting consumenten gecommuniceerd worden. De standaard omvat onder meer richtlijnen voor voedingswaardedeclaratie op de voor- en achterkant en het gebruik van logo s zoals het Vinkje/Choices. Zo kunnen consumenten gemakkelijker de gezonde keuze maken. In 2013 is deze standaard vertaald naar de lokale situatie in de verschillende werelddelen. In 2014 zal de implementatie hiervan beginnen. Verminderen vet in producten Binnen de zuivelsector is ingezet op productinnovaties om een breder productportfolio met een verscheidenheid aan vetgehaltes te kunnen bieden. FrieslandCampina speelt daarin een actieve rol door bijvoorbeeld het ontwikkelen van producten met een lager vetgehalte, zoals 30+ kaas of Milner kaas die gemaakt wordt van halfvolle melk. In een groot deel van de exportlanden wordt Maasdam 45+ en Edam 40+ kaas verkocht, maar ook de Frico light variant. Verantwoorde marketing voor kinderen In 2012 heeft FrieslandCampina de EU Pledge en Singapore s Advertising Pledge ondertekend. Hiermee heeft FrieslandCampina vastgelegd dat zij reclame gericht op kinderen onder de twaalf jaar beperkt tot producten die aan strikte voedingskundige eisen voldoen. Voor alle andere producten wordt geen kinderreclame ontwikkeld. Door deze ontwikkelingen is er in 2013 gewerkt aan een update van de standaard voor verantwoorde reclame. Deze zal begin 2014 goedgekeurd worden, waarna de implementatie begint.

22 Doelstelling 2020: Per jaar tien miljoen kinderen effectief bereiken met voorlichting over gezonde voeding FrieslandCampina wil jaarlijks meer dan tien miljoen kinderen bereiken met voorlichting over gezonde voeding en leefstijl. Aanvankelijk was het de bedoeling dat een miljoen kinderen per jaar zouden worden bereikt. In 2012 is de ambitie opgehoogd naar 10 miljoen kinderen per jaar. Alleen al in Thailand bereikte FrieslandCampina met activiteiten als Wereldmelkdag meer dan 1 miljoen kinderen met voorlichting over gezonde voeding. Lokale werkmaatschappijen van FrieslandCampina in Azië ondernemen veel activiteiten op het gebied van voorlichting over gezonde voeding richting kinderen. Van het aanbieden van lesmateriaal tot het laten proeven van zuivelproducten aan kinderen in Indonesië, Hong Kong, Vietnam en Thailand. Wereldmelkdag wereldwijd De FAO houdt sinds 2001 jaarlijks op 1 juni Wereldmelkdag. Dit is een uitgesproken moment om voorlichting te geven over gezonde voeding en leefstijl. Gezondheidsautoriteiten over de hele wereld bevelen zuivel aan als basisonderdeel van een gezonde voeding. Melk levert per calorie relatief veel essentiële voedingsstoffen, zoals vitaminen B2 en B12, mineralen en eiwitten. FrieslandCampina steunt Wereldmelkdag met activiteiten die de aanbevelingen voor gezonde voeding en de goede eigenschappen van melk onder de aandacht brengen bij consumenten wereldwijd. Sinds 2011 werkt FrieslandCampina aan het organiseren van Wereldmelkdag-activiteiten in alle 28 landen waar zij actief is. Van België tot Nigeria worden ludieke acties georganiseerd om gezonde voeding onder de aandacht te brengen bij consumenten, schoolkinderen en families. In Hong Kong werden zelfs meer dan 21.000 schoolkinderen bereikt. Verder zijn wereldwijd Goodness of Dairy-campagnes opgezet om consumenten bewust te maken van de bijdrage van zuivel aan de inname van voedingsstoffen als onderdeel van een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Zo zijn in Maleisië 50.000 glazen melk uitgedeeld. Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG) FrieslandCampina is in Nederland landelijk partner van JOGG, een initiatief dat de stijging van overgewicht bij jongeren (nul tot negentien jaar) wil omzetten in een daling. Binnen de JOGG-aanpak werken publieke en private partijen nauw samen om gezond eten en bewegen te bevorderen. Dit gebeurt onder meer met aandacht voor voeding en beweging op school, betere sport- en speelfaciliteiten en voorlichting aan ouders. Momenteel zijn er 55 JOGG-gemeenten en één JOGG-provincie. Dat is ten opzichte van 2012 een toename van 30 gemeenten. In Amersfoort werkt FrieslandCampina nauw samen met de gemeente en de GGD om via het B.Slim programma ouders en kinderen in achterstandswijken te helpen bij het maken van gezonde(re) voedingskeuzes en aandacht te vestigen op het belang van sport en beweging. B.Slim streeft ernaar dat eind 2014 het aantal Amersfoortse kinderen met overgewicht teruggedrongen is met 5 procent (t.o.v. 2005). Samen met de gemeente en de GGD maakt FrieslandCampina een jaarprogramma met activiteiten. Afgelopen jaar organiseerden de drie partijen bijvoorbeeld een campagne (onder andere via Facebook) over Gezond snoepen, speciaal gekoppeld aan de Amersfoortse avondvierdaagse. Met een wedstrijd Kampioen gezond snoepen werd gezond snoepen onder de aandacht gebracht. Meer dan 1.000 bezoekers hebben de fotowedstrijd van B.Slim bezocht op Facebook en hier werden ook de prijswinnaars van de fotowedstrijd bekend gemaakt. Schoolmelk In Aziatische landen is zuivel niet altijd beschikbaar voor jonge kinderen, terwijl zij de voedingsstoffen hard nodig hebben. Via schoolmelkprogramma s in onder andere Thailand, Vietnam en Maleisië voorziet FrieslandCampina kinderen van melk en worden ook ouders en leraren voorgelicht over gezonde voeding en de bijdrage van zuivel hieraan. Het Maleisische schoolmelkprogramma bereikt bijvoorbeeld ruim 1.300 scholen. Hierdoor drinken ongeveer 300.000 Maleisische kinderen tussen de zeven en twaalf jaar melk. Campina Schoolmelk bestaat in Nederland al tachtig jaar. FrieslandCampina biedt kinderen op de basisschool verse zuivel aan. Melk bevat van nature vitaminen B2 en B12, eiwitten en calcium, voedingsstoffen die juist voor kinderen in de groei belangrijk zijn. Via een schoolmelkabonnement van het Campina Schoolmelk programma kunnen kinderen van 4 tot 12 jaar gemakkelijk melk drinken. In 2013 lanceerde FrieslandCampina een landelijke campagne voor Campina Schoolmelk, gericht

Voedingswaarde & Gezondheid 23 Junior NBA-programma voor Filippijnse jeugd In de Filippijnen loopt al zeven jaar een samenwerkingsverband met het Junior NBA-programma. In deze zeven jaar zijn meer dan 80.000 studenten, ouders en coaches betrokken geweest bij jeugdkampen, clinics en NBA Caresactiviteiten. Met het Junior NBA-programma wordt bewegen, buiten spelen en een actieve leefstijl gestimuleerd onder kinderen. FrieslandCampina breidt in 2014 de samenwerking uit naar Indonesië, Maleisië, Thailand en Vietnam. op ouders. Op de vernieuwde website vinden bezoekers een film over Schoolmelk en het digitale Schoolspel, en kunnen ouders contact leggen via social media. Wereld Schoolmelkdag Op 25 september 2013 werd in meer dan veertig landen Wereld Schoolmelkdag gevierd. In Nederland wordt Wereld Schoolmelkdag uitgedragen door de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO). Met een quiz en een bezoek van Olympisch zwemkampioen Maarten van der Weijden werd aandacht besteed aan het belang van gezonde voeding voor de schoolgaande jeugd. Nationaal Schoolontbijt Een ander initiatief waaraan FrieslandCampina ook in 2013 heeft meegewerkt is het Nationaal Schoolontbijt. Het Nationaal Schoolontbijt onderstreept het belang van een goed ontbijt, waar ook zuivelproducten, zoals halfvolle melk en 30+ kaas, onderdeel van zijn. Dit landelijke ontbijtevenement bereikt jaarlijks honderdduizenden kinderen, ouders en leerkrachten. Doelstelling 2020: Hulp bieden bij de aanpak van ondervoeding SEANUTS voedingsonderzoek In 2012 hebben FrieslandCampina, wetenschappers, NGO s en universiteiten het voedingsonderzoek SEANUTS (South East Asia Nutrition Survey) afgerond. Dit is het eerste grootschalige onderzoek naar de huidige voedingsstatus van bijna 17.000 kinderen in Maleisië, Indonesië, Thailand en Vietnam. Inzicht in de voedingskundige status en eventuele voedingstekorten is van groot belang om advies, onderzoek en producten beter te kunnen afstemmen op de voedingsbehoeften van deze kinderen. Juist in ontwikkelingslanden ontbreekt vaak cruciale informatie. Dankzij SEANUTS is samen met belanghebbende partijen een kennisgat gedicht ten behoeve van een kwetsbare doelgroep: opgroeiende kinderen. Voor hen is goede voeding van groot belang. In 2013 zijn wetenschappelijke artikelen met de uitkomsten van het SEANUTS-onderzoek gepubliceerd, waardoor de resultaten wereldwijd beschikbaar zijn. FrieslandCampina was ook betrokken bij verschillende symposia, zoals het International Congress of Nutrition in Spanje en het Scientific Conference of the Nutrition Society of Malaysia, om zo de resultaten van het onderzoek wereldwijd onder de aandacht te brengen. Ook werkte FrieslandCampina in 2013 aan een strategie voor de ontwikkeling van producten (waaraan bepaalde vitaminen worden toegevoegd) en voorlichtingsmaterialen, bedoeld om de voedingsstatus van kinderen in Maleisië, Vietnam, Thailand en Indonesië te verbeteren. Bij meer dan 50 procent van de kinderen in Vietnam kan de voedingsinname sterk verbeterd worden, waarbij ondervoeding bij plattelandskinderen een groter probleem is dan bij kinderen die in steden wonen. FrieslandCampina Vietnam lanceerde daarom in 2013 de campagne twee miljoen pakjes melk, gericht op 800 Vietnamese plattelandsgemeenschappen. Bovendien startte FrieslandCampina in 2013 met de organisatie van 90 voedingsfestivals in Azië, bedoeld om ouders in plattelandsgebieden te informeren over hoe goede voeding bijdraagt aan de gezonde ontwikkeling van kinderen. In Thailand werd ook het Nutri Fit programma opgericht. Door dit programma met seminars, voorlichting en onderwijs gericht op de beleidsmakers, ouders, leraren én kinderen, wil FrieslandCampina gezamenlijk de voedingsstatus van kinderen verbeteren. Op het Child nutrition and outdoor activity seminar kwamen meer dan 1.000 leraren en ouders uit vijf regio s bijeen.

24 Samenwerking met het Nederlandse Rode Kruis FrieslandCampina en het Nederlandse Rode Kruis sloten in 2012 een samenwerkingsovereenkomst voor vijf jaar. Samen zoeken zij naar shared value. Daarbij gaat het in dit geval om bestaande of nieuwe noodhulpproducten voor slachtoffers, van onder andere geweld of natuurrampen. De drie ambities van de samenwerking omvatten: Bestrijden van honger en nutriëntentekort ten behoeve van mensen in nood; Bijdragen aan voedselzekerheid; Versterken van de weerbaarheid van kwetsbare gemeenschappen. FrieslandCampina en het Nederlandse Rode Kruis werkten in 2013 aan een strategie voor de samenwerking en verkenden mogelijkheden voor de gezamenlijke ontwikkeling van noodhulpproducten en onderwijsprogramma s gericht op gezonde voeding. In december 2013 heeft FrieslandCampina circa 36.525 euro ingezameld voor 3FM Serious Request, met name in Leeuwarden. Ook droeg FrieslandCampina in 2013 met financiële ondersteuning bij aan het Disaster Relief Partner Programme. Het Rode Kruis traint vrijwilligers voor dit programma, legt voorraden aan en bouwt financiële reserves op, zodat ze direct slachtoffers bij kan staan na een natuurramp. In totaal heeft FrieslandCampina in twee jaar tijd ongeveer 600.000 euro bijgedragen aan het Nederlandse Rode Kruis. Medewerkerbetrokkenheid bij het Disaster Relief Partner Programme Meer dan 25.000 medewerkers van Mammoet en FrieslandCampina zijn betrokken bij het Disaster Relief Partner Programme. Via online fondsenwervingsacties die zij zelfstandig opzetten, verzamelen zij fondsen voor slachtoffers van natuurrampen. Zo doneerden medewerkers van FrieslandCampina in november 2013 meer dan 21.000 euro aan het Nederlandse Rode Kruis voor de slachtoffers van de tyfoon in de Filippijnen. De Alaska Milk Corporation in de Filippijnen (onderdeel van FrieslandCampina) bood direct hulp met een eigen Operation Rainbow Team. Medewerkers in de Filippijnen zijn direct betrokken bij de lokale hulp, in samenwerking met het Filippijnse Rode Kruis. Vrijwilligers deelden melk en water uit aan de slachtoffers van de tyfoon. Alaska Milk Corporation in de Filippijnen heeft hulpgoederen ter waarde van 1 miljoen dollar geschonken. Maar ook in Indonesië is deze samenwerking zichtbaar. FrieslandCampina leverde een bijdrage aan de voedselvoorziening voor zo n 6.000 slachtoffers, waarvan 2.000 kinderen, getroffen door een vulkaanuitbarsting. De directe inzet van FrieslandCampina medewerkers bij de samenwerking met het Nederlandse Rode Kruis heeft een grote positieve invloed op hun motivatie en hun gevoel van betrokkenheid bij FrieslandCampina zelf. Verder zorgt de samenwerking voor teamwork en het bevorderen van onderlinge relaties. FrieslandCampina heeft de ambitie om de medewerkerbetrokkenheid in 2014 verder te stimuleren.

Voedingswaarde & Gezondheid Waar FrieslandCampina aan werkt 25 Suikerverlaging: stap voor stap FrieslandCampina vindt het belangrijk dat consumenten minder suiker consumeren en een minder zoete smaak ontwikkelen. Het reduceren van het suikergehalte zonder toevoeging van (natuurlijke) zoetstoffen in producten vergt een zorgvuldige aanpak. Door slimme innovaties te combineren met geleidelijke suikerverlaging maakt FrieslandCampina het technologisch mogelijk minder suiker te gebruiken zonder dat dit afdoet aan smaak. De voortdurende zoektocht naar technologische mogelijkheden en de acceptatie van de consument is uitdagend. Nieuwe recepturen worden daarom continu getest op smaakbeleving onder consumenten. Betaalbaarheid van producten FrieslandCampina geeft invulling aan de pijler Voedingswaarde & Gezondheid met producten die de basis vormen voor een gezonde leefstijl. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is het bewaken van de betaalbaarheid van de producten. Het toevoegen van bepaalde ingrediënten (vitaminen) of anderszins aanpassen van de productsamenstelling kan de prijs van de zuivelproducten verhogen. Dit kan de betaalbaarheid van deze producten zodanig beïnvloeden, dat consumenten de producten niet meer kunnen of willen kopen (of de noodzaak niet zien omdat het verschil met andere producten niet zichtbaar is). Zoutverlaging FrieslandCampina vindt het belangrijk dat consumenten minder zout eten en werkt daarom al jaren aan het verlagen van het zoutgehalte in haar kaas. Zo is het zoutgehalte in de periode 2007-2010 met 14 procent gereduceerd en is de doelstelling voor de periode 2010-2015 om het zoutgehalte in Goudse 48+ kaas met nog eens 10 procent te verlagen. Op het moment dat dit gerealiseerd is, zal een volgende stap zorgvuldig overwogen moeten worden. Naast dat zout bijdraagt aan de smaak, speelt het namelijk ook een cruciale rol bij de houdbaarheid en stevigheid van de kaas. Een volgende reductie kan daarom een uitdaging zijn voor de productkwaliteit en versnijdbaarheid. Onderzoek zal moeten uitwijzen wat de mogelijkheden en oplossingen zijn. Samenwerken met de Voedselbank Door de samenwerking met de Voedselbank Nederland worden overtollige zuivelproducten van de FrieslandCampina distributielocaties waardevol ingezet daar waar de nood hoog is. Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau zijn er in Nederland 367.000 kinderen die op of onder de armoedegrens leven. Door de samenwerking met de voedselbank krijgen ook deze kinderen de belangrijke nutriënten binnen die melk bevat. In 2013 heeft FrieslandCampina in Nederland bijna 1 miljoen consumenteneenheden ter beschikking gesteld aan de acht regionale distributiecentra van de Voedselbank. Op deze manier zijn de producten beschikbaar voor alle voedselbankcliënten in alle regio s. FrieslandCampina draagt bij aan de doelstelling van de Voedselbank Nederland om mensen die het hard nodig hebben van voedingsmiddelen te voorzien en tegelijkertijd voedselverspilling te voorkomen.

26 Ontwikkeling lokale melkveehouderij in Azië en Afrika FrieslandCampina is al meer dan 140 jaar actief in de wereld van melkveehouderij en zuivel en benut de opgedane kennis en ervaringen om de lokale melkveehouderij in Azië en Afrika verder te ontwikkelen. Via het Dairy Development Programme (DDP) stelt FrieslandCampina lokale melkveehouders in staat hun bedrijf zo goed mogelijk te leiden en de zuivelproductie kwalitatief en kwantitatief op een hoger niveau te brengen. Door kennisdeling via trainingen, uitwisselingsprogramma s en het opzetten van lokale melkdistributiesystemen worden meer dan 40.000 lokale melkveehouders (direct en indirect) via het DDP ondersteund. Daarnaast bereikt FrieslandCampina 60.000 kleine boeren in samenwerking met Agriterra en 30.000 kleine boeren in de sojateelt in India en Brazilië in samenwerking met Solidaridad en CONO Kaasmakers. Op deze manier draagt FrieslandCampina bij aan het welzijn van boeren (farmers livelihood) in Azië en Afrika. Daarnaast wil FrieslandCampina jongeren interesseren voor het boerenvak door toekomstperspectief te bieden en daarmee in te spelen op de wereldwijd snel toenemende gemiddelde leeftijd van boeren.