Praten zonder woorden Via symbooltaal in gesprek met jonge mantelzorgers Wat gaan we doen de komende 45 minuten? o Inspiratie opdoen!!! o Uitleg: Wat is symbooltaal en hoe kun je het inzetten? o Zelf een oefening ondergaan o Tips: Hoe kun je aansluiten bij kinderen en jongeren? Rebecca Dabekaussen Rouwtherapeut Praktijk Blijvend verbonden o Praktische tips om ermee aan de slag te gaan JMZ PRO Utrecht 16 april 2019 Luisteren naar het fluisteren Wat is symbooltaal? Waarom symbooltaal? o Beeldinformatie kent geen taal regels Symbooltaal is een creatieve taal waarbij kinderen, jongeren en volwassenen door middel van activiteiten en creatieve expressie de kans krijgen zich te uiten zonder daar veel woorden aan te hoeven geven o Geeft ongecensureerde informatie over het persoonlijk perspectief o Je kunt in de derde persoon naar jezelf kijken o Woorden hebben tijd nodig om door te dringen o Soms schieten woorden te kort Je kunt met symbooltaal De gevoelswereld van een kind ontdekken Gericht aandacht geven aan een emotie o Metaforen of beelden kunnen mogelijkheden geven voor nieuwe woorden o Bevat therapeutisch interessante informatie Inzicht krijgen in het kind In welke laag mag je contact maken? Inspiratie Jengaspel Junior coaching kaarten Vis eens een vraagje M&M spel Samen koken/bakken Hartenhuis 1
Oefening Je eigen hartenhuis Verdiepingsvragen bij het hartenhuis o Wie van deze mensen laat jou vaak lachen? o Wie woont er al langer of pas kort in jouw hartenhuis? o Zijn er mensen waarover je je zorgen zou moeten maken? o Wie troost jou als je verdrietig bent? o Is er iemand die je om hulp kan vragen als dat nodig is? o Zijn er ook mensen waar je soms bang voor bent? o Denk jij dat jij ook bij hen een plekje in hun hart hebt? De persoonlijke sociale-kaart van een kind Kind inzicht laten krijgen in zichzelf Gevoelswereld in kaart brengen Emoties onderzoeken Tranenpotje Rugzak - stenen M asker binnen en buiten M ijn verlieskast De luchtballon Wereld van verschil Hoe ziet dat er bij jou uit? 2
Functies van emoties Gericht aandacht geven aan emoties Boosheid Bang Blij Dat zorgt ervoor dat je nee kunt zeggen, dat je kan laten merken wat je niet wilt! Op deze manier kun je jezelf verdedigen en je grenzen aangeven. Het maakt dingen duidelijk. Is een gevoel dat je waarschuwt, het zorgt ervoor dat je goed oplet, dat je alles hoort en ziet. Dit gevoel beschermt je. Maakt dat je je heel fijn voelt, je voelt dan veel energie, je voelt het echt in je lijf. Sommige willen dan dansen of springen, het lijkt of je alles aankunt Windtelefoon Troostzakdoekje Zorgenpoppetje Dromenvanger Spookhuis Verdriet Als je heel verdrietig voelt, dan voel je vaak ook tranen. Als die tranen naar buiten mogen komen voel je je meestal opgelucht. Tranen maken schoon! Riet Fiddelaers Werkmap Gedeeld verdriet Onschuldigen Beter boos Foto kinderen Foto tekening kind ReChill - Boos Delen van emoties en verbinden met elkaar Toverstaf van nooit voorbij Tranenthee ceremonie Praatstok Zorgenboom Therapeutische spellen 3
Tranenthee ceremonie Therapeutisch spel: Samen krachtig op pad Agmar Butcher Voor wie is symbooltaal geschikt? Zorgvuldig afstemmen op wensen en behoeften van het individuele kind o Verbaal beperkte kinderen Jonge kinderen Kinderen met een allochtonen achtergrond Kinderen met een stoornissen op het autistische spectrum Kinderen met TOS Kinderen met een gehoorprobleem o Gebruik de kennismaking om het kind/jongeren te leren kennen o Onderzoek voorzichtig in welke laag je mag aansluiten o Elk gezin heeft zijn eigen taal, sluit daar op aan o Kinderen/jongeren voor wie het spannend is om over emoties te praten o Vroegkinderlijk getraumatiseerde kinderen o Creatieve kinderen o Werkvorm en metafoor moet het kind/jongeren aanspreken o Het moet de therapeut aanspreken o Stel niets ter discussie, wees alleen nieuwsgierig o Beelddenkers Wat kan de (meer-)waarde van symbooltaal zijn? Praktische tips o Beleving o Afleiding o Tastbaar o Zichtbaar o Verbinding Kinderen doen tijdens het proces fysieke, zintuigelijke, emotionele en cognitieve ervaringen op Beleving van de intensiteit van het gesprek is minder Je kan het loslaten, wegleggen, ernaar terugkijken Er kan door anderen concreet naar jou beleving worden gevraagd Samen iets maken is waardevol, verbindend, ondersteunend en van betekenis o Gebruik speciale (mooie) materialen o Hoe zachter het materiaal hoe makkelijker je bij je gevoel kunt komen o Help, zo nodig, voor mooi eindresultaat o Laat, zo mogelijk, het kind aan ouders vertellen wat het gemaakt heeft o Je hoeft het niet zelf te bedenken: SHARING IS CARING o TIP: www.pinterest.nl/blijverbonden o Verlichting o Aandacht Emoties krijgen de ruimte, vragen kunnen worden gesteld, verdrijft eenzaamheid, ondergrondse fantasieën Plezier en ontspanning 4
Rebecca Dabekaussen www.blijvendverbonden.nl 5