Indicator 1 Lucht Gezonde lucht is uiteraard van levensbelang voor mens en dier en plant. Dus is ook luchtkwaliteit van belang voor een duurzame samenleving. De Europese Unie heeft normen vastgesteld voor de luchtkwaliteit. Voor Nederland zijn vooral de normen ( grenswaarden ) voor stikstofdioxide (NO 2 ) en fijnstof (PM 1 ) belangrijk. De metingen van deze twee stoffen vormen de basis voor de indicator Lucht. De data zijn afkomstig van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL), een samenwerkingsprogramma van de Rijksoverheid en lokale overheden om de luchtkwaliteit te verbeteren ten behoeve van de volksgezondheid. Sinds 21 vindt jaarlijks een monitoring plaats van het NSL. Daarin wordt de ontwikkeling van de luchtkwaliteit gevolgd en wordt de uitvoering van de maatregelen en projecten, die zijn opgenomen in het NSL, bijgehouden. Indien blijkt dat de doelstellingen van het NSL niet worden gehaald, kunnen extra maatregelen worden getroffen. De gehanteerde cijfers geven de jaargemiddelden per gemeente weer. Dat zijn voor bevolking gewogen gemiddelden, waarbij concentraties van NO 2 resp. PM 1 die voorkomen op plekken waar veel mensen wonen, zwaarder meetellen dan concentraties in dunbevolkte gebieden. Op de volgende pagina s worden de data voor NO 2 en PM 1 beschreven. 3
Indicator 1a Lucht - NO 2 Maximum 3,2 Omschrijving: Voor bevolking gewogen jaargemiddelde concen- Gemiddelde 2, tratie van NO 2 Bron: NSL - Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Jaar: 213 Minimum 8,1 213 211 1 1 2 2 3 3 4 Doel: Jaargemiddelde 4 µg/m 3 NO 2 De door NSL berekende jaargemiddelden per gemeente zitten alle beneden de vastgestelde norm (zie ook http:// www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/ nl237-nationale-luchtkwaliteit%3a-overzicht-normen. html?i=14-6). Daarmee lijkt het dat alle gemeenten aan de norm voldoen. Dat hoeft echter niet het geval te zijn, omdat alle toetspunten binnen een gemeente beneden de norm moeten zitten. De overschrijdingen voor NO 2 komen vooral voor op locaties in de Randstad met veel verkeer. Om tot uitdrukking te brengen in hoeverre niet alle toetspunten binnen een gemeente aan de norm voldoen, zou een correctiefactor kunnen worden toegepast voor het aantal punten waar de norm wordt overschreden. Vanwege het geringe aantal overschrijdingen heeft dit echter geen statistische betekenis. 4
Concentratie NO 2 (µg/m 3 ) Eerste 1 Laatste 1 Vlieland 8,1 Capelle aan den IJssel 26,8 Terschelling 8,3 Zwijndrecht 26,8 Texel 9,2 Albrandswaard 26,9 Ameland 9,3 Delft 27,6 Schiermonnikoog 9,9 Barendrecht 27,7 het Bildt 1, Ridderkerk 27,8 Harlingen 1, Vlaardingen 27,9 Eemsmond 1, Rijswijk 28,9 Littenseradiel 1,6 Schiedam 29, Loppersum 1,8 Rotterdam 3,2 4 3 3 2 2 1 1 Maximum, gemiddelde en minimum per grootteklasse < -1 1-1 1-2 2-2 2-3 3-4 4- -7 7-1 Grootteklasse x 1. inwoners 1-1 1-2 > 2 Max. Gem. Min. 3 3 2 2 1 1 393 Gemeenten 3 3 2 2 1 1 1 1. 1. 1. 1.. Aantal inwoners Sub-indicatorscores 1 9 8 7 6 4 3 2 1 1 1 2 2 3 3 Concentratie NO 2 in 3 2 2 1 1 Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Nederland
Indicator 1b Luchtkwaliteit - PM 1 Maximum 24, Omschrijving: Voor bevolking gewogen jaargemiddelde concen- Gemiddelde 2,8 tratie van PM 1 Bron: NSL - Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Jaar: 213 Minimum 14, 213 211 1 1 2 2 3 Doel: Jaargemiddelde 4 µg/m 3 PM 1 Concentratie van PM 1 Evenals voor NO 2 geldt ook voor de concentraties van PM 1 dat de berekende jaargemiddelden van alle gemeenten beneden de doelstelling liggen. Mogelijk geldt dit echter niet voor alle toetspunten binnen een gemeente. De overschrijdingen doen zich lokaal voor bij veehouderijen en in gebieden waar zich lokale fijnstofbronnen bevinden met een hoge achtergrondconcentratie. 6
Concentratie PM 1 (µg/m 3 ) Eerste 1 Laatste 1 Vlieland 14, Sint-Oedenrode 23,1 Terschelling 14,7 Veghel 23,2 Schiermonnikoog 1, Deurne 23,3 Ameland 1, Son en Breugel 23,3 het Bildt 1,7 Eindhoven 23,3 Texel 1,7 Venray 23,4 De Marne 1,7 Weert 23,4 Eemsmond 1,8 Asten 23,4 Ferwerderadiel 1,9 Someren 23,6 Dongeradeel 1,9 Nederweert 24, Concentratie van PM 1 3 2 2 1 1 Maximum, gemiddelde en minimum per grootteklasse < -1 1-1 1-2 2-2 2-3 3-4 4- -7 7-1 Grootteklasse x 1. inwoners Max. Min. 1-1 1-2 > 2 Gem. Concentratie van PM 1 3 2 2 1 1 393 Gemeenten Concentratie van PM 1 3 2 2 1 1 1 1. 1. 1. 1.. Aantal inwoners Sub-indicatorscores 1 9 8 7 6 4 3 2 1 1 1 2 2 3 3 Concentratie PM 1 Concentratie van PM 1 2 2 1 1 Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Nederland 7