Dé Verpleegkundig SPECIALIST JAARGANG 10 NR 3 Herfst 2015 met abstractbijlage Kennis & wetenschap Infectieregistratie in de praktijk Klinisch handelen Slikproblemen door myasthenia gravis Professionaliteit Verpleegkundig specialist in de VS Benoeming tot principal clinician Een belangrijke erkenning van het werk van Jacqueline Knoll als verpleegkundig specialist
7e Jaarcongres V&VN VS 2015 It takes 2 to tango Participatie in de gezondheidszorg... Wie leidt? Donderdag en vrijdag 8 & 9 oktober 2015 Hotel Papendal, Arnhem IT TAKES TWO TO TANGO. PARTICIPATIE IN DE GEZONDHEIDSZORG, WIE LEIDT? De patiënt: Dianda Veldman, Directeur Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) De verpleegkundig specialist: Peter Goossens, verpleegkundig specialist GGZ, senior onderzoeker SCBS Bipolaire Stoornissen De zorgverzekeraar: Spreker volgt Aansluitend forumdiscussie met Pia Dijkstra Plenaire presentaties van: Lucien Engelen, Directeur Radboudumc REshape Center for Innovation Odile Frauenfelder, verpleegkundig specialist intensieve somatische zorg, Erasmus MC, Rotterdam, voorzitter V&VN VS www.jaarcongresvenvnvs.nl AnneLoes van Staa, lector Transities in Zorg; Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam Masterclasses, workshops en skillslabs met o.a. de volgende onderwerpen: Abstract schrijven Anamnese Artrose Cardiologie Casemanagement Cholesterol De verpleegkundig specialist in de huisartsenpraktijk ehealth Eigen dossiervoering patiënt Euthanasie Gesprekstechnieken Herregistratie Herstel van je cliënt (GGZ) High en intensive care in de psychiatrie Kindermishandeling Klinisch redeneren Kwalitatieve analyse Licht verstandelijk beperking problematiek Longziekten Mantelzorg Metabole screening MSc in Advanced Practice aan de Birmingham City University Nefrologie Oncologie Orthopedie Patiënt empowerment Patiënt ervaringsmetingen Professionalisering PubMed Samenwerking tussen politie en hulpverlening Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten Statistiek Taakherschikking Wetenschappelijk onderzoek in de gezondheidszorg Wijkverpleegkunde Yoga Samenvattingen van mondelinge- en posterpresentaties vindt u in het abstract supplement! @VenVNVS_CC
Voorwoord ODILE FRAUENFELDER IS VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST INTENSIEVE ZORG NEONATOLOGIE VAN HET ERASMUS MC IN ROTTERDAM EN VOORZITTER VAN V&VN VS Bevoorrecht Dit is mijn allerlaatste column als voorzitter van V&VN VS. In oktober, als dit nummer van Dé Verpleegkundig Specialist op de mat valt, ben ik niet meer in functie. Zoals jullie weten, heb ik het al die jaren met heel veel plezier en inzet gedaan maar ik bemerk ook dat het tijd is voor nieuwe bestuurders. Ook voor mij persoonlijk is het goed me weer bezig te houden met dat wat ik ook heel graag doe: werken als verpleegkundig specialist. Als verpleegkundig specialist werk ik op de NICU van het Sophia kinderziekenhuis. Daar houd ik mij vooral bezig met de klinische zorg van zieke pasgeborenen en extreem vroeg geborenen. Deze bijzon dere tak van sport ligt mij enorm na aan het hart. De uitdaging van aan de ene kant het zeer technische werk, snelle en veel acute interventies en aan de andere kant de psychosociale kant van het werk maakt dat dit voor mij de ideale mix is. De begeleiding van ouders en familie en het werken in een multidisciplinair team geven veel voldoening. Er zijn van die dagen dat ik me toch een enorm bevoorrecht mens voel. Vandaag is zo n dag. In de gang van het ziekenhuis kwam ik een ouderpaar tegen dat 3½ jaar geleden een tweeling van 24 weken kreeg. Beide kinderen hebben een zeer belastend traject doorlopen met operaties, reanimaties, langdurige beademingen, infecties en ga zo maar door. De ouders zijn hevig op de proef gesteld, zowel lichamelijk, psychisch als sociaal en finan cieel. Het heeft bijna een jaar geduurd voordat de kinderen thuis waren. Toen de ouders mij zagen, waren ze zo ontzettend blij en dankbaar dat ik er verlegen van werd. De rondspringende peuters hebben natuurlijk geen idee wie ik was. Enkele uren daarna kwamen andere ouders even bij mijn kantoor langs. Ook zij kregen een premature tweeling, van 26 weken. Helaas stierf een van de kinderen na 10 dagen aan een agressieve infectie. Het andere kindje overleefde maar moest nog enkele maanden bij ons blijven. Vanuit ons ziekenhuis gingen de ouders naar huis en na een maand stond er een grote fles champagne met een hartverwarmende brief op mijn bureau. De ouders gaven aan dat ze nog nooit van een verpleegkundig specialist hadden gehoord maar dat ze nu niet weten wat ze zonder RECLAME VOOR ONS BEROEP zouden moeten. In het andere ziekenhuis waar ze nu voor controle komen, zien ze ook een verpleegkundig specialist en ook die bevalt weer zó goed. Deze patiëntverhalen zijn de beste reclame voor ons beroep. En toevallig zijn dit mijn verhalen. Maar ik weet zeker dat jullie ze herkennen. Misschien moet de nieuwe voorzitter van de V&VN VS daar nog meer mee doen Het ga jullie goed. O. Frauenfelder, MA ANP DÉ VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST JAARGANG 9 herfst 2015 1
Inhoud 1 Voorwoord Bevoorrecht 3 Redactioneel Stilstand is achteruitgang Kennis & wetenschap 8 Als slikken niet lukt Slikproblemen als gevolg van myasthenia gravis. 4 Niet-invasieve beademing thuis bij patiënten met zeer ernstige COPD Veelbelovende uitslagen van onderzoek in het Albert Schweitzer ziekenhuis. 13 20 30 Beweegredenen bij dementie Wat verpleeghuisbewoners hindert en aanzet tot bewegen. Sickle cell disease Screening of hemoglobin-s and subsequent testing makes diagnosis certain for the nurse practitioner. Polikliniek pijnlijke diabetische polyneuropathie Zorgvernieuwing geleid door een verpleegkundig specialist. 17 De VS in de VS Vijf MANP-studenten liepen mee met verpleegkundig specialisten in de VS. 44 Infectieregistratie in de praktijk Survey in verpleeghuis Bruggerbosch. 2 DÉ VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST JAARGANG 9 herfst 2015
36 Klinisch handelen Ouderen met complexe problematiek Behandeling in de huisartspraktijk. Redactioneel HAZEL MCGOVERN IS VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST CHRONISCHE ZORG BIJ SOMATISCHE AANDOENINGEN. ZIJ IS WERKZAAM BIJ WVO ZORG IN VLISSINGEN EN REDACTEUR VAN DÉ VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST. 25 40 Professionaliteit Optimaal opleiden Opleiding tot verpleegkundig specialist op de werkvloer. Verpleegkundig specialist benoemd tot principal clinician De eerste verpleegkundig specialist met de titel principal clinician. En verder... 43 Gelezen 48 Colofon Oproep Wij zoeken redactieleden voor Dé Verpleegkundig Specialist. Ben jij geïnteresseerd in wetenschap, houd je van taal en wil je ons vakblad helpen ontwikkelen, dan zijn we op zoek naar jou. Schrijf een korte motivatie met CV aan deverpleegkundigspecialist@bsl.nl. Lidmaatschap van de redactie levert 8 ODA-accreditatiepunten per jaar op. Stilstand is achteruitgang Verpleegkundig specialisten belichamen wat mij betreft de veelgehoorde quote een leven lang leren. De opleidingen die verpleegkundig specialisten veelal hebben gevolgd met als kers op de taart natuurlijk de Masteropleiding Advanced Nursing Practice en de schat aan praktijkervaring die in de loop der jaren vaak al is opgedaan, zijn hiervan pas het begin. Na de opleiding heb je de fiets, maar je moet er nog wel goed op leren fietsen. Iets wat niet altijd eenvoudig is als de weg de nodige bochten en andere obstakels bevat. We timmeren hard aan een weg die stabiel en goed begaanbaar is. De Nederlandse gezondheidszorg is echter volop in ontwikkeling, met allerlei veranderingen die van ons als verpleegkundig specialist veel flexibiliteit, creativiteit en vooral ook doorzettingsvermogen vragen. Vele handen zullen ook hierbij dus licht werk moeten maken. Door de handen ineen te slaan maken we de klus waarschijnlijk niet zozeer gemakkelijker, maar het maakt wel dat we ons als individu en als beroepsgroep sterker zullen voelen én presenteren door een gezamenlijk gedragen verantwoordelijkheid voor verdere ontwikkeling en profilering. Dit herfstnummer bevat weer een hoop interessante informatie, waaronder een blik op het wegennet van de verpleegkundig specialist in Amerika dat al een halve eeuw in ontwikkeling is. Zover is onze weg voorlopig nog niet, dus laten we vooral rustig verder timmeren en elkaar blijven ondersteunen bij het leren fietsen. Het risico om eens te vallen mag er niet voor zorgen dat we stil blijven zitten; stilstand is immers achteruitgang. Last but not least wil ik van deze gelegenheid gebruikmaken om Simone Schade nog even in het zonnetje te zetten. Nadat zij vorige jaar het stokje van de hoofdredactie overdroeg aan Mieke Bil, heeft zij ons als redactie nu laten weten definitief met het redactiewerk te stoppen. Simone, namens ons allen bedankt voor je inzet en de altijd zeer prettige samenwerking! Het ga je goed! H.M. McGovern, M ANP LEVEN LANG LEREN DÉ VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST JAARGANG 9 herfst 2015 3