COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN OOST 2013-11 Verslag van het Gedelegeerd Overleg van de Commissie Welstand en Monumenten Oost, gehouden op dinsdag 2 juli 2013 in Utrecht Aanwezig : T. Frantzen (voorzitter), de leden P. Diederen, M. Reniers en H. Vlaardingerbroek, M. van der Wiel (secretaris) en C. Boogert (uitvoerend secretaris) OVERZICHT VERSLAG A Ingekomen stukken en mededelingen B Notulen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 18 juni 2013 C Algemeen D Bouwplannen D1 Jaarbeursplein D2 Churchillaan / 5 Meiplein / Beneluxlaan / Amerikalaan D3 Ovidiuslaan 15 D4 Europalaan - Kanaalweg E Nagekomen plannen E1 Lange Nieuwstraat 39 en Reguliersteeg 9 E2 Oudegracht E3 hoek Marco Pololaan / Churchilllaan E4 Griftstraat 51 E5 Jansveld 23 E6 Mulderstraat 2 e F Overige bouwplannen Plannen met preadvies, lijst d.d. 27-06-2013 G Reclames G1 Potterstraat 8 H Rondvraag en sluiting Gedelegeerd Overleg Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 2 juli 2013
A Ingekomen stukken en mededelingen In verband met de vakantieperiode vervalt de geplande vergadering van 30 juli. B Notulen van de Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 18 juni 2013 Het verslag wordt met wijzigingen vastgesteld. C Algemeen D Bouwplannen D1 Jaarbeursplein (Ont) Ontwerp zijgevel hotel na sloop parkeergarage Aanvraag : POS Ontwerp : Zecc Architecten (Zie notulen 26/02 2013) Status : collegiaal overleg Architect Van der Meer licht toe dat door geplande nieuwe bebouwing ten zuiden van de sneltramhalte het hotel niet langer aan de pleinruimte zal grenzen. Daarnaast zal tussen de bestaande twee sneltramsporen en het hotel nog een derde spoor met perron, een rijstrook en een haven voor taxi's en kiss&ride worden aangelegd. De 'tijdelijke' hotelgevel sluit aan op de robuustheid van de plek en vormt een heldere wand van ca 80m lang en 4m hoog, met daarin opgenomen een lange stedelijke zitbank en het hotellogo. De wand is uitgevoerd in geknipte en gladde betontegels, die voor- en terugliggend zijn verwerkt, waardoor strak vormgegeven oppervlaktepatronen ontstaan. Vanuit het maaiveld en de hardhouten bank wordt verlichting voorgesteld. De geveldelen van het hotel, grenzend aan de muur en hoger dan 4m worden bekleed met grijsgetinte Cembrit natuurgevelplaat, in een natuursteen tegelpatroon. De commissieleden zijn van mening dat, in vergelijking met het eerder besproken voorstel, door de toepassing van cementgebonden panelen er een betere verwantschap wordt gelegd met de omgeving. Daarnaast is er sprake van een overtuigend en samenhangend gevelontwerp dat als goede oplossing kan dienen voor deze tijdelijke situatie. De commissie ziet een aanvraag omgevingsvergunning tegemoet. Als suggestie wordt meegegeven om de afdekking aan de bovenzijde dusdanig vorm te geven dat vervuiling van het betonsteen door afdruipende water wordt beperkt. D2 Churchillaan / 5 Meiplein / Beneluxlaan / Amerikalaan 13-08393 (O) Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een woontoren Aanvraag : Stichting Mitros Ontwerp : Mei architecten en stedenbouwers (Zie notulen 29/03 2011 en 12/03 2013) De aanvraag is de uitgewerkte versie van het eerder in de commissie besproken plan. De commissie constateert dat de aanvraag conform eerdere besprekingen is ingediend waarbij gevolg is gegeven aan de gevraagde zorgvuldige uitwerking en detaillering. De aanvraag voldoet aan redelijke eisen van welstand en wordt voorzien van een positief advies. De commissie vraagt nog wel nadere aandacht voor de plaatsing van mogelijke zonwering en het risico van een type bevestiging die het gevelbeeld negatief zal beïnvloeden. D3 Ovidiuslaan 15 IA-13-009099 (R) Indicatieaanvraag voor het bouwen van een woning na sloop van bestaande woning Aanvraag : G. Lamers Ontwerp : Bakers Architecten Aan de rand van de villawijk ligt aan een wijkontsluiting een patiowoning die wordt vervangen door nieuwbouw, gebruikmakend van de bestaande fundering. De nieuwe woning bestaat uit drie stroken van wisselende lengte, parallel aan de ontsluitingsweg; licht hellende, eenlaagse volumes aan de buitenzijden met daartussen een tweelaags volume met een asymmetrisch zadeldak. De gevels openen zich naar de tuinzijde, georiënteerd op het zuidwesten. De openingen in de andere gevels zijn afgestemd op de achterliggende Gedelegeerd Overleg Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 2 juli 2013 2
functie en de omgeving. De gevelconstructie zal licht van gewicht zijn, het toe te passen afwerkingmateriaal is in onderzoek. Reactie van de commissie De commissie vindt het gepresenteerde ontwerp architectonisch geslaagd, maar heeft grote twijfels of dit volume met zijn bijzondere vormgeving past in zijn omgeving. Het deel van de wijk Rijnsweerd waar deze woning komt te staan kenmerkt zich door kubistische volumes in het groen, 'horizontaal in elkaar geschoven dozen'. Daarnaast is de gekozen materialisering afwijkend ten opzichte van de meest gangbare gevelafwerking in deze wijk, zijnde metselwerk. De combinatie van een meer sculpturaal vormgegeven volume in een afwijkend materiaal wijkt te veel af van het karakter van de omgeving. Door meer rekening te houden met de context verwacht de commissie dat dat ook tot meerwaarde zal leiden van het totale project. In Utrecht is een op de omgeving gerichte welstandsnota opgesteld met criteria die als toetsingkader worden gehanteerd: naar vorm en schaal passend in de omgeving, herkenbaarheid van de stedenbouwkundige structuur, versterking van de het markante karakter van de stedenbouwkundige ruimten, afstemming op de omliggende gebouwen naar vorm, kleur en materiaalgebruik, etc. Het voorliggende ontwerp ruraal van karakter, in hout uitgevoerd met schuine daken komt in zijn totaliteit teveel los van de bestaande context. Hoewel het architectonisch naar de mening van de commissieleden een mooi ontwerp betreft, zien zij een aangepast ontwerp tegemoet dat zich meer voegt naar het karakter van de wijk. D4 Europalaan - Kanaalweg (O) Voorlopig ontwerp voor 250 appartementen en een ondergrondse parkeergarage - Startblok Aanvraag : Bouwfonds ASR Ontwerp : Klunder Architecten Status : collegiaal overleg Naast het MAX-complex met de drie woontorens wordt het gebied tot aan het Merwedekanaal ingevuld met twee appartementenblokken, het Startblok. Architect Berg meldt dat over de stedenbouwkundige opzet van het plan overeenstemming bestaat. De volumes van MAX en het Startblok vormen een aflopende bebouwingslijn van het Europaplein naar het Merwedekanaal. Een parkeerplaats en een bestaand gemaal vullen de ruimte tussen MAX en Startblok. De twee nieuwe blokken zijn gesloten bouwvolumes met open lichthoven van waaruit de twee- en driekamerappartementen via galerijen zijn ontsloten. Halverwege de blokken liggen in de hof de trappen en liften op de overgang van het hoge naar het lagere blokdeel. Aan het 1.20m verhoogde, als binnentuin ingerichte, openbare dek boven de parkeergarage tussen de blokken, liggen de hoofdentrees. De gevels zijn vormgegeven als een strak metselwerkraster met daarbinnen terugliggende gemetselde vlakken, waarin gevelopeningen van wisselende maat en positie, en balkons zijn opgenomen. Het metselwerk is in een bruinzwarte en een witte baksteen gedacht, de donkere tint vooral aan de buitenzijde van het complex, de lichte aan de tussenruimte. Voor de galerijgevels in de lichthoven is een bruinrode baksteen gekozen. Alle gevelkozijnen zijn over de volle hoogte voorzien van helder glas en ook de balkon- en galerijbalustrades zijn van helder glas. Het plan spreekt voor zich en de commissieleden complimenteren de architect met de gekozen structuur. Zij zien de aanvraag omgevingsvergunning vol vertrouwen tegemoet. E Nagekomen plannen E1 Lange Nieuwstraat 39 / Reguliersteeg 9 13-04362 (B) Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een aanbouw aan de achterzijde van een monumentale woning Ontwerp : WattelArchitectuur (Zie notulen 27/03 2012, 04/06 en 18/06 2013) Na de laatste planbehandeling is het ontwerp aangepast. De gevelcomposities bestaande uit verzelfstandigde onderdelen, zijn evenwichtig geworden. De detaillering van vergelijkbare, verwante vensters is eenduidig en het patroon van de zinken felsbanen is regelmatig en afgestemd op het volume. Gedelegeerd Overleg Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 2 juli 2013 3
De commissie is van mening dat de architect er in is geslaagd invulling te geven aan de voorwaarde dat in deze kleinschalige, monumentale omgeving een contrasterend vormgegeven bouwwerk mogelijk is, mits ruimtelijk en architectonisch van bijzondere kwaliteit. De wijze waarop de vorm van het bouwwerk zich voegt naar zijn omgeving, uitgewerkt in een contrasterende, zorgvuldig vormgegeven architectuur ten opzichte van die historische omgeving, meent de commissie dat de aanvraag voldoet aan redelijke eisen van welstand. Deze wordt voorzien van een positief advies. E2 Oudegracht, kadastrale sectie C, perceelnummer 7135 13-07792 (B) Aanvraag omgevingsvergunning voor het vervangen van zes werftrappen (rijksmonument) Aanvraag : Gemeente Utrecht SW IBU Ontwerp : Gemeente Utrecht SW IBU Een zestal, na het trapongeval in 2006 versterkte houten werftrappen, moet om technische redenen worden vervangen. Aan de constructie van de trappen worden de hoogst denkbare eisen gesteld binnen de ruimte die het Rijksmonument biedt; het streven is zoveel mogelijk recht te doen aan de oorspronkelijke verschijningsvorm. De commissie is van mening dat ten behoeve van de oorspronkelijke verschijningsvorm het een verbetering zou zijn de leuning te laten beëindigen in een lijn met de trap en zeker niet hoger dan de hekwerken op de werfmuren. Indien dit onderdeel van de aanvraag wordt aangepast, kan de commissie de aanvraag voorzien van een positief advies. E3 hoek MarcoPololaan / Churcilllaan 11-10308 (O) Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een onderwijsgebouw - Revisie Aanvraag : Proper-Stok Groep Ontwerp : DKV Architecten / ZEEP Architecten (Zie notulen 20/12 2011) Vanwege de zichtbaarheid vanaf de Prins Clausbrug en vanuit de omliggende bebouwing heeft de commissie eerder een voorbehoud gemaakt ten aanzien van de dakinstallaties, waarover bij de aanvraag omgevingsvergunning onvoldoende informatie voorhanden was. In de vorm van revisietekeningen wordt nu inzicht gegeven in de op het dak te realiseren installaties. Deze blijken een aanzienlijk grotere omvang te krijgen dan bij de aanvraag gesuggereerd. Gezien de eerdere uitspraak van de commissie waaruit de zorg omtrent het daklandschap spreekt, is de voorgestelde revisie een verslechtering. De installaties zijn omvangrijk en liggen in het zicht. Dit betekent een verarming van de architectuur van het gebouw, dat juist zo zorgvuldig is vormgegeven. Indien deze omvang voor de installatietechniek daadwerkelijk noodzakelijk is, adviseren de commissieleden een goed vormgegeven extra bouwlaag toe te voegen die de installaties aan het zicht onttrekken. In dit revisievoorstel ontbreekt iedere vorm van architectonische kwaliteit. De revisieaanvraag voldoet niet aan redelijke eisen van welstand en wordt voorzien van een negatief advies. E4 Griftstraat 51 13-06583 (O) Aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen van een dakkapel op het voordakvlak Aanvraag : n.v.t. Ontwerp : n.v.t. Aan de voorzijde wordt een dakkapel aangevraagd breder dan de helft van de breedte van het dakvlak. In de criteria voor dakkapellen in de welstandsnota wordt voor de voorzijde een maximale breedte van 50% van het dakvlak gehanteerd. Echter, aan deze zijde van de Griftstraat zijn in het verleden vele dakkapellen geplaatst die niet voldoen aan dit criterium, hetgeen in dit geval voldoende reden is af te wijken van de criteria. De aanvraag wordt voorzien van een positief advies. Gedelegeerd Overleg Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 2 juli 2013 4
E5 Jansveld 23 13-08260 (B) Aanvraag omgevingsvergunning voor het verplaatsen van het atelier naar de begane grond, het verbouwen van de verdieping tot appartementen, het plaatsen van een buitentrap en het renoveren van depanden Aanvraag : J. Willemsen Ontwerp : Konvorm De huidige roldeur wordt in het voorstel vervangen door openslaande deuren met zij- en bovenlichten, in stijl van de belendende enkele deur in het pand. Aan het Jansveld bevinden zich op begane grondniveau vele gevelopeningen in de maatvoering (en vaak uitvoering) van een garagedeur. De vervanging van deze garagedeur leidt tot verbetering van het gevelbeeld. In de historische binnenstad wordt bij puiwijzigingen in de regel geadviseerd om vensters met borstwering te plaatsen, maar gezien het karakter van deze straat passen dubbele openslaande deuren in het straatbeeld. Aanvraag wordt derhalve van een positief advies voorzien. E6 Mulderstraat 2e HC-13-8996 (R) Adviesverzoek in casu het verkleinen van een kozijn en het plaatsen van een rooster ten behoeve van een afzuiginstallatie Aanvraag : gemeente Utrecht, VTH Het voormalige kozijn is gesplitst en aan de rechterzijde dichtgezet met een paneel met roostergedeelte. Vanuit de dienst VTH wordt gevraagd of legalisatie van de ingreep tot de mogelijkheden behoort. Het pand is gelegen in een gebied met beleidsniveau 'Respect' (welstandsnota). In een van de hieraan verbonden criteria wordt gesteld dat kenmerkende en beeldbepalende onderdelen van de gevels, zoals raamindelingen, de verschijningsvorm op samenhangende wijze dienen te ondersteunen. Hieraan voldoet de gedane ingreep niet. Het karakter van de begane grondlaag wordt door het gerealiseerde paneel met rooster aangetast en leidt tot een armoedig beeld. Bij een verzoek om legalisatie zal de commissie negatief adviseren. F Overige plannen De plannen, genoemd in de lijst d.d. 27 juni 2013, zijn met een preadvies van de secretaris aan de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de advisering over te nemen. De preadvisering is verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria, zoals vastgelegd in de welstandsnota. Samenvattend: Open : Verandering en handhaving zijn beide mogelijk, zowel naar structuur als naar architectuur. Respect : Essentiële eigenschappen van de aanwezige bebouwings- en omgevingskarakteristiek worden gerespecteerd. Behoud : Behoud en herstel van het aanwezige bebouwingsbeeld en versterken van de bestaande of historisch bepaalde karakteristiek van stedenbouwkundige, architectonische, landschappelijke of cultuurhistorische aard. Stimulans: Het gebied vraagt vanwege zijn bijzondere of markante karakter extra aandacht voor versterking en stimulering van het beeld. Indien van toepassing, zijn de aanvragen getoetst aan de (welstands)criteria, zoals geformuleerd in de welstandsnota. De lijst is ter inzage op het secretariaat en in te zien via de website http\\www.welstandutrecht.nl. G Reclames G1 Potterstraat 8 13-04098 (B) Aanvraag omgevingsvergunning voor het wijzigen van een reclame-uiting aan de gevel Aanvraag : n.v.t. Ontwerp : n.v.t. Tegen de gevel bevindt zich een relatief zware luifel met afgeschuinde hoeken. Op drie vlakken is een reclame-uiting geplaatst. De luifel is in het verleden geplaatst en ontsiert het pand en het straatbeeld. Door hier met trespabeplating reclame-uitingen op aan te brengen, trekt dit bouwdeel extra de aandacht. Gedelegeerd Overleg Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 2 juli 2013 5
In het gemeentelijk reclamebeleid dient reclame ondergeschikt te zijn aan architectuur en omgeving. De bebording zoals hier gerealiseerd voldoet hier niet aan door zowel de grootte, als de plaatsing op de luifel als door de overhoekse bevestiging. Aanvraag wordt voorzien van een negatief advies. H Rondvraag en sluiting De volgende commissievergadering vindt plaats op 16 juli 2013. De voorzitter De secretaris T. Frantzen M. van der Wiel Per 1 juli 2004 wordt de welstandsadvisering verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria zoals geformuleerd in de welstandsnota 'De schoonheid van Utrecht' (vastgesteld door de raad van de gemeente Utrecht d.d. 24 juni 2004). (O) = open (R) = respect (B) = behoud (St) = stimulans (Ont) = ontwikkelingsgebied Gedelegeerd Overleg Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 2 juli 2013 6