20 oktober 2017
Inhoudsopgave Inhoud 1 Inleiding 3 2 Aanvullende vragen 4 2.1 Vragen WSP 4 2.2 Vragen GroenLinks 5 2.3 Vragen PvdA 8 2
1 Inleiding Weesp heeft ons aanvullende vragen gesteld over onze visie op de samenwerking en fusie tussen Weesp en Gooise Meren. In deze rapportage geven we daar antwoord op. Uiteraard hebben we ons best gedaan om de vragen zo zorgvuldig en helder mogelijk te beantwoorden. Toch willen we de vragenstellers eerst in algemene zin iets meegeven dat hen helpt om onze antwoorden op de juiste manier te duiden. Het gaat om het volgende. De ontstane gang van zaken Weesp stelt vragen en Gooise Meren antwoordt hierop is op dit moment een logische aanpak. Maar het doet niet helemaal recht aan de wijze waarop we met Weesp willen samenwerken. Het gaat zowel tijdens de ambtelijke samenwerking als na de fusie om een proces waarin Weesp en Gooise Meren gezamenlijk en met inbreng van inwoners op zoek gaan naar een passende aanpak en passende oplossingen voor tal van onderwerpen en vraagstukken. De antwoorden die we hieronder geven ontberen de dialoog en uitwisseling van standpunten die wat ons betreft kenmerkend zullen zijn voor beleid en uitvoering in een gemeente met vijf kernen (Weesp, Muiden, Muiderberg, Naarden en Bussum). Een gemeente waarin participatie hoog in het vaandel staat. 3
2 Aanvullende vragen 2.1 Vragen WSP 1. Inwoners van Muiden zeggen dat ze voor gemeentelijke zaken als vergunningen/geboortebewijs/huwelijksaanvragen et cetera in het stadhuis van Gooise Meren moeten zijn, geldt dat straks ook voor Weesp? Tijdens de periode van ambtelijke fusie zal de dienstverlening aan de inwoners, de ondernemers en instellingen van Weesp worden vormgegeven zoals dat door Weesp gewenst wordt. Het lijkt ons aannemelijk dat de gemeenteraad van Weesp zal willen vasthouden aan tenminste het huidige niveau van de gemeentelijke dienstverlening. Onze ervaring is dat inwoners voor een minimaal aantal zaken naar het gemeentehuis komen. Dienstverlening wordt meer en meer digitaal georganiseerd. Voor kwetsbare inwoners biedt Gooise Meren aanvullende diensten, zoals thuisbezorging en thuisbezoek. Uit het recente onderzoek van het burgerpanel Gooise Meren Spreekt blijkt dat inwoners tevreden zijn met de dienstverlening van de gemeente, ook de inwoners van Muiden en Muiderberg. 2. Kunt u uitleg geven over de wijze waarop de gemeente Gooise Meren er in is geslaagd Europese subsidies voor projecten in de stad binnen te halen? Dit i.v.m. de wens van de WSP om de Achtergracht weer open te graven en de schansen volledig op te knappen. Afhankelijk van het onderwerp richten we ons op de subsidiemogelijkheden die beschikbaar zijn. Daarbij kijken we naast Europese subsidies ook naar kansen die provincie, rijk en fondsen bieden. Mooie voorbeelden hiervan zijn de projecten Naarden buiten de Vesting, Verder met de Vesting Muiden en recentelijk de OV SAAL middelen ten behoeve van het veiliger en aantrekkelijker maken van spoorwegovergangen, waarvoor substantiële bedragen zijn binnengehaald. 3. In het kader van de ambtelijke fusie geeft u aan dat er baangarantie is en dat al het personeel een plek krijgt. Betekent dit plek krijgen dat ze hun huidige functies behouden? Voor het gros van de medewerkers zal gelden dat zij in de nieuwe constellatie aan de slag kunnen op het vlak van hun expertise. Door de groei van de organisatie ontstaan er nieuwe functies die nieuwe kansen bieden voor medewerkers van Weesp en Gooise Meren. We sluiten niet uit dat voor sommige werknemers van Weesp en Gooise Meren het takenpakket deels wijzigt. Voor sommige werknemers van Weesp met een specifieke functie, zoals griffier, gemeentesecretaris of management, zal de functie zelf kunnen veranderen. 4. Er is een voorkeur voor een ingroeiscenario gebaseerd op de contouren van de organisatie van Gooise Meren. Betekent dit dat Weesp zich moet aanpassen aan de huidige organisatie? De keuze voor een ingroeiscenario is vooral gemotiveerd vanuit de ervaringen met de fusie van Gooise Meren. De fusie tussen Naarden, Muiden en Bussum is aangegrepen om een nieuwe organisatie neer te zetten met nieuwe systemen, nieuwe teams en een nieuwe organisatiefilosofie. Dit proces is nog niet geheel afgerond. Het is niet wenselijk om een dergelijk proces opnieuw in te gaan, zeker nu de inspanningen van de afgelopen 1 ½ jaar hun vruchten beginnen af te werpen. Het ingroeiscenario draagt bij aan de continuering van de dienstverlening en geeft duidelijkheid aan de werknemers van zowel Weesp als Gooise Meren. De organisatiefilosofie van Gooise Meren is gericht op het benutten van de inbreng en het talent van alle werknemers, dus ook die van Weesp. Kenmerkend voor Gooise 4
Meren is dat werknemers een brede verantwoordelijkheid en ruimte krijgen om nieuwe ideeën in te brengen en alle kansen krijgen om persoonlijke ontwikkeltrajecten te volgen. 5. Als Weesp ambtelijk fuseert met Gooise Meren, zou de bestuurskracht van Weesp dan beter worden? Dit is een cruciale vraag. Het is voor Gooise Meren bijna aanmatigend om deze vraag volmondig met ja te beantwoorden. Weesp is op een groot aantal taakgebieden uitstekend in staat geweest om als zelfstandige gemeente goed te functioneren. Het economische beleid, de preventieve teams Sociaal domein en de dienstverlening aan inwoners gelden als uitstekend. Op een aantal vlakken zijn de prestaties minder, zo laat het bestuurskracht onderzoek zien: lange termijn strategieën, back-office taken Sociaal domein, grote infrastructurele projecten en inwonersparticipatie. Op deze vlakken kan een fusie tussen Weesp en Gooise Meren meerwaarde bieden. Daar komt bij dat een grotere organisatie beter in staat is om grip te houden op ontwikkelingen (sturing, monitoring) en meer invloed heeft op externe partners (regio, provincie, Rijk) en dus beter in staat zal zijn het bestuur te ondersteunen. 6. In Weesp is er angst dat Gooise Meren de weinige groene ruimte die er is, zal gebruiken voor woningbouw. Is die angst terecht? Of wil GM gezien de druk op de woningmarkt een opening houden om op een klein deel grenzend aan de wijk Aetsveld toch te kunnen bouwen. Die angst is niet terecht. De aantrekkelijkheid van de Gooi en Vechtstreek is het groene karakter. Die ruimte moet behouden blijven. Het open landschap rond Weesp blijft open! 2.2 Vragen GroenLinks 1. In hoeverre kan en wil Gooise Meren zich vastleggen op de toezeggingen die worden gedaan en voor hoelang? Hoe denkt zij deze afspraken vast te leggen? In onze reactie Samenwerking Weesp - Gooise Meren als wenkend perspectief komt duidelijk naar voren dat Gooise Meren en Weesp hun kernwaarden delen. Onze gedeelde kernwaarden zijn dan ook de basis voor de gezamenlijke ontwikkeling van een nieuwe gemeente. Desgewenst kunnen de beide besturen verdere uitwerkingspunten vastleggen voor een bepaalde periode via een convenant. 2. T.a.v. kernwaarde 2 Groen en openlandschap: a. Welke garanties kan Gooise Meren geven dat dit behouden blijft? b. Kunnen gebieden rondom Weesp opgenomen worden in het Goois Natuur Reservaat? Denk aan de Keverdijkse en Aetsveldse polder. Ad. a. De kernwaarden van Gooi Meren sluiten op dit punt aan bij die van Weesp. Zie verder het antwoord op vraag 1 van Groen Links. Ad. b. Dit is zeker mogelijk. Onlangs zijn de schootsvelden van Naarden bij het GNR ondergebracht. Daarmee is het groen en open landschap voor de toekomst gegarandeerd. 5
3. Kernwaarde 3 Wonen, toegankelijke woningmarkt: a. Kunnen Weespers voorrang krijgen bij het toewijzen van woningen in Weesp? b. Is er aparte aandacht voor starters en jongeren op de woningmarkt en kunnen startende Weespers en jongeren voorrang krijgen in Weesp? c. Kan Gooise Meren aangeven of ook de andere kernen meer gaan doen om sociale woningbouw te realiseren? d. Kan Gooise Meren een vuist maken t.a.v. de regio G&V v.w.b. een meer evenredige spreiding van sociale woningbouw? Ad. a. We kennen in onze regio één regionale Huisvestingsverordening en één regionaal systeem voor woonruimteverdeling. Op dit moment is het alleen bij nieuwe sociale huurwoningen mogelijk om deze toe te wijzen aan inwoners uit de eigen gemeente. Als Weesp en Gooise Meren gefuseerd zijn, geldt deze regel voor de nieuwe gemeente (en is er geen onderscheid tussen Weesper inwoners en inwoners van andere kernen van Gooise Meren). Ad. b. Het vergroten van kansen voor starters op de woningmarkt is één van de vijf prioriteiten in de woonvisie van Gooise Meren. Met het continueren en uitbreiden van de starterslening ondersteunt de gemeente starters bij het kopen van een eerste woning. Als Weesp en Gooise Meren gefuseerd zijn en het beleid is geharmoniseerd (lees: het werkingsgebied in de verordening is aangepast en het budget is opgehoogd), geldt ook dit beleid voor de startende Weespers. De woonruimteverdeling van sociale (huur)woningen in zowel Gooise Meren, alsook in Weesp is regionaal georganiseerd via WoningNet Gooi en Vechtstreek. Ook na fusie van beide gemeenten zal dit zo blijven. Via WoningNet worden woningen aangeboden waarbij jongeren tot en met 22 jaar voorrang krijgen. Daarnaast worden ook jongerenwoningen via loting aangeboden. Alleen woningzoekenden tot en met 25 jaar kunnen hierop reageren. Verder kunnen jongeren natuurlijk ook reageren op het reguliere woningaanbod dat wordt aangeboden via WoningNet. Kortom in de huidige woonruimteverdeling is er extra aandacht voor de slaagkans van jongeren. Ad. c. In de lokale woonvisie Gooise Meren 2017-2025 zijn vijf prioriteiten voor het woonbeleid van de gemeente Gooise Meren benoemd. Een van die prioriteiten is een voldoende en gedifferentieerd woningaanbod met uitbreiding van de woningvoorraad. Het woningbouwprogramma van Gooise Meren (dus voor de gehele gemeenten en niet specifiek voor de kernen) voorziet in de bouw van circa 2.800 woningen, waarvan 1.300 op de Krijgsman en 350 in het sociale (huur)segment. Ad. d. Een vuist maken is niet nodig omdat de regiogemeenten samen het beleid bepalen. De regio bepaalt niet waar er sociale woningbouw komt, maar verwoordt de gedeelde ambities van de samenwerkende gemeenten, waarbij rekening wordt gehouden met de trends en (nieuwe) behoeften. Dit is vastgelegd in de regionale woonvisie 2016-2030, die zowel door Gooise Meren alsook door Weesp is vastgesteld. Na de fusie van beide gemeente blijft dit regionale beleid van kracht. Concreet betekent dit dat de afspraak om 1/3 van de woningtoevoegingen in het betaalbare segment te realiseren blijft gelden. 6
4. Kernwaarde 4 Bedrijvigheid en economie: a. Wat kan GM doen om een efficiënter en kwalitatief beter gebruik te maken van de bedrijventerreinen in Weesp? b. Wordt er ook gedacht aan het ombouwen van de bedrijventerreinen tot woningbouw? Ad. a. De gemeente kan dit alleen met ondernemers voor elkaar krijgen. De gemeente zal het initiatief nemen door betrokken ondernemers bij elkaar te brengen. Vervolgens zullen de wensen, behoeften en mogelijkheden van alle partijen voor het voetlicht gebracht moeten worden met als uiteindelijk doel een betere benutting van de bedrijventerreinen. De gemeente vervult een aanjaagfunctie waar mogelijkheden zich voordoen. Ad. b. Er wordt zeker niet gedacht aan het ombouwen van bedrijventerrein tot woningbouw. We streven eerder naar uitbreiding dan krimp in de omvang van bedrijventerrein. Wel is ons streven om bedrijven die in wijken gevestigd zijn en overlast veroorzaken (parkeren, geluid) uit te plaatsen naar bedrijventerreinen. De vrijkomende ruimte vullen we bij voorkeur in met nieuwe bedrijvigheid (die geen overlast geeft), maar als dit niet mogelijk is behoort woningbouw tot de mogelijkheden. 5. Kernwaarde 7 Het huidige voorzieningenniveau blijft behouden: In hoeverre kan GM garanderen dat Weesp zijn eigen voorzieningen kan behouden zoals de bibliotheek en de City of Wesopa. Een eigen bibliotheek en theater zijn noodzakelijke onderdelen van een levendig Weesp. Die voorzieningen moeten beslist behouden blijven. Ons doel is de culturele voorzieningen in Weesp tenminste op het huidige niveau te houden. Wij doen dat ook voor de kernen van Gooise Meren. 6. Kernwaarde 9 Gemeenschapszin en het gemeenschapsgevoel in Weesp wordt actief bevorderd: Hoe denkt GM te voorkomen dat er een concurrentiestrijd tussen de kernen losbarst m.b.t. evenementen zoals de Sinterklaasintocht? Gooise Meren is een gemeente die de krachten wil bundelen maar tegelijkertijd de eigenheid en identiteit van de vier kernen Naarden, Muiden, Muiderberg en Bussum koestert. Besluiten over subsidies zijn in lijn met deze gedachte. De afgelopen periode is er in Gooise Meren geen concurrentiestrijd gebleken tussen de kernen. De evenementen en feesten die in de kernen belangrijk worden geacht blijven bestaan. Wel wordt er meer afgestemd, zodat evenementen elkaar versterken. 7. Kernwaarde 11 De gemeentelijke dienstverlening blijft minimaal op het huidige kwaliteitsniveau: Hoelang kan Gooise Meren een gemeentelijk loket in Weesp garanderen? Tijdens de ambtelijke samenwerking gaat het bestuur van Weesp over de kwaliteit van de dienstverlening. Er zijn voldoende redenen om aan te nemen dat de dienstverlening in Weesp tenminste op het huidige niveau gecontinueerd kan worden. Zoals in het antwoord op vraag 1 van de WSP is aangegeven, zijn de diensten van de gemeente meer en meer digitaal beschikbaar. Voor kwetsbare inwoners worden maatwerkoplossingen gevonden, zoals thuisbezorging van paspoorten of huisbezoek. 8. Kernwaarde 12 Afstand tussen burger en bestuur blijft zo kort mogelijk, ruimte voor eigen initiatief: Wat kan de rol van een stadsraad zijn? En wordt deze democratisch gekozen? Gooise Meren stimuleert inwonersparticipatie, maar schrijft daarbij geen specifieke vorm voor. In Bussum spreken de inwoners vooral mee over veiligheidsvraagstukken, via de buurtpreventieverenigingen, waarbij enkele verenigingen ook over andere onderwerpen dan veiligheid meepraten en daarmee opschuiven in de richting van een buurtplatform. In Naarden is er in iedere wijk een 7
buurtplatform dat breed in gesprek is met de gemeente en beschikt over een eigen budget om zaken voor de buurt te doen. In Muiden is er de stadsraad en in Muiderberg de dorpsraad. Dit zijn recente initiatieven van inwoners. De gemeente betrekt deze bewonersgroepen naast andere organisaties bij beleidsontwikkelingen en om te weten wat er speelt in de wijk. Deze organen worden niet democratisch gekozen maar ze hebben er natuurlijk wel, net als de gemeente, belang bij om ervoor te zorgen dat ze verwoorden wat er in de buurten leeft. De praktijk laat zien dat zij dat ook doen. De nadruk ligt op het wederkerig gebruik van kennis, expertise, het gezamenlijk polsen van behoeften, het verkennen van knelpunten, etc. Centraal staat de verbinding tussen bestuur en inwoners en het werken aan gedeelde doelen. De contacten tussen de gemeente en de wijkraden en platforms zijn goed. Dit heeft de raad van Weesp, tijdens ontmoetingsmiddag met de raad van Gooise Meren ín Muiden bij de Koninklijke zelf kunnen ervaren. De Stadsraad Muiden en het Overleggroep Naarden hebben tijdens deze ontmoeting uitleg gegeven over de samenwerking met de gemeente en zijn te spreken wat deze voor beide partijen oplevert. 9. Kernwaarde 14 Geleidelijk proces toekomstvisie: Ambtelijke en bestuurlijke overgang: a. Welk tijdspad is uitgestippeld richting 2022 waarin de gemeente 'zichzelf vormgeeft' en op welke wijze wordt invulling gegeven aan die doelstelling. Hoe ziet Gooise Meren een inpassing van Weesp binnen dit proces? b. Welke mogelijke complicaties voorziet GM in de periode van bestuurlijke samenwerking met gedeeld ambtelijk apparaat, en hoe denkt zij deze te ondervangen. Welke bestuurlijke vrijheid behoudt het college/de raad als het ambtelijk apparaat valt onder GM en er mogelijk bestuurlijke druk bestaat om geen tegendraadse bewegingen te maken t.o.v. de toekomstige gemeente? Ad. a. In onze reactie Samenwerking Weesp Gooise Meren als wenkende perspectief schetsen wij het proces van de ambtelijke fusie, zonder hier een concreet tijdspad aan te verbinden. In onze reactie stellen we voor dat Weesp en Gooise Meren een fusie-directie formeren, die het fusieproces voorbereidt en vervolgens stuurt. Dit zal direct na het besluit over de fusie opgepakt worden. De fusie-directie werkt toe naar een nieuwe organisatie waarbij alle werknemers in dienst treden bij Gooise Meren. Wanneer deze stap gezet kan worden, is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Weesp en Gooise Meren en hangt ook af van de datum waarop het definitief besluit over de fusie valt. We stellen ons voor dat deze stap medio 2019 genomen kan worden. Ad. b. Tijdens de periode van ambtelijk samenwerking is ondersteuning van twee besturen een complexe opgave. Om die reden hebben wij in onze reactie voorgesteld dat Weesp over een eigen team beschikt, dat onder leiding van de eigen secretaris in samenspraak met de directie van Gooise Meren zorgt voor opvolging van de opdrachten van het bestuur van Weesp aan de nieuwe organisatie. De Raad en het College behouden hun bestuurlijke vrijheid, maar zijn wel gebonden aan de bestuurlijk afspraken rondom het fusieproces. 2.3 Vragen PvdA 1. Algemeen: In hoeverre is een keuze voor Gooise Meren een opmaat naar een verdere groei naar "Gooistad" (Hilversum, Gooise Meren, Wijdemeren, Weesp, Laren, Huizen, Blaricum)? Hoe staat de Gemeente Gooise Meren hierin? We zien in de regio voorlopig geen breed draagvlak voor Gooistad. Daarom volgen wij de lijn van de provincie. De provincie streeft naar maximaal drie gemeenten in de Regio en acht de stap naar Gooistad op dit moment te groot. Dit betekent dat het toekomstbeeld van de regio er één is met drie gemeenten. 8
2. Algemeen: Na de fusie verliest het Weesper Stadhuis een belangrijk deel van zijn functie. Is de Gemeente Gooise Meren bereid een dienst van de gemeente te huisvesten in het stadhuis van Weesp zodat het gebouw zijn vitaliteit behoudt? De rol van het stadhuis als vitaal onderdeel van Weesp onderschrijven wij. Zo wordt bijvoorbeeld het stadshuis van Naarden behouden voor vergaderingen, recepties, evenementen zoals het Fotofestival, en als trouwlocatie. De wijze waarop de vitaliteit van stadhuis in Weesp het best gediend is, is iets voor nader onderzoek en overleg. 3. (onder 1.3.12) Wat is het Programma Doe democratie? Met het programma Doe-democratie benutten wij de kracht en energie van inwoners om een bijdrage te leveren aan het goed wonen en leven in Gooise Meren. Daartoe hebben we bijvoorbeeld de initiatieventafel in het leven geroepen. Hierin brengen inwoners initiatieven in en wordt samen met de gemeente gekeken naar hoe het initiatief gerealiseerd kan worden. Daarnaast is er in wijken de zogenaamde wijktafel. Hierin worden de opgaven van de wijk integraal besproken. In het wijkoverleg wordt met inwoners en maatschappelijk organisaties gezocht naar antwoorden op de opgaven. Via het burgerpanel peilen we wat inwoners van centrale thema s vinden, zoals dienstverlenging, de communicatie en de kwaliteit van de voorzieningen. Kortom, Gooise Meren benut een breed scala van kanalen en middelen om te weten wat er speelt en om gezamenlijke opgaven te adresseren. Dit vraagt ook wat van de houding en het gedrag van medewerkers. De gemeente werkt aan zowel de competenties als bewustwording (van het eigen handelen) van medewerkers, zodat medewerkers constructief partners zijn (of worden) in het samenspel met inwoners en organisaties. Dit noemen we de lerende organisatie. 4. (Onder Vragen van Weesp 2.2) Krijgen ambtenaren uit Weesp wel een eerlijke kans als de ambtelijke fusie op basis van een ingroeiscenario plaatsvindt? Zie ons antwoord op vraag 3 van de WSP. 5. (Onder 2.5 sub 10) Zal Weesp een eigen loket voor dienstverlening aan de burgers kunnen behouden? Welke diensten kunnen daar worden geleverd? Zie ons antwoord op vraag 7 van Groen Links. We denken hierbij tenminste aan continuering van het huidige aanbod aan diensten. 9