Samenvatting door T. 3135 woorden 28 september 2014 7,7 22 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks 4.1 Duitsland begint een nieuwe oorlog Snelle veroveringen Ruim 20 jaar na WOI, Duitsland begon WO II, Hitler had er nooit geheim van gemaakt dat hij zich niet aan Verdrag van Versaille wilde houden. Hitler bouwde groot leger op en veroverde grote gebieden die Duitsland af had moeten geven. Engeland maakte een afspraak met Hitler namelijk: Duitsland mocht de veroverde gebieden houden, maar moest beloven niet meer gebieden in te nemen. Aanleiding WOII: Duitsland valt Polen binnen op 1 september, maat is vol en Frankrijk en Engeland verklaren oorlog aan Duitsland, WOII was een feit. in 1940 nam Duitse leger een groot deel van Europa in doormiddel van een Blitzkrieg= zo snel mogelijk zoveel mogelijk gebied veroveren. Duitsers slaagde er niet in om Engeland te veroveren, er werden felle luchtgevechten gevoerd tussen de Duitse en Engelse piloten =Battle of Britain Engelse waren sterker, Duitsland bleef Engeland hele oorlog bestoken met raketten maar kon ze niet verslaan. Strijd in de Sovjet-Unie Tijdens WOII waren er 2 bondgenootschappen namelijk: Duitsland, Italië en Japan. Geallieerden: Frankrijk, Engeland, werden er steeds meer. As-mogendheden bestonden uit: Juni 1941 Duitsers vallen SU binnen= Operatie Barbarossa, voor Stalin kwam dit onverwacht hij had namelijk een afspraak met Hitler dat ze elkaar niet aan zouden vallen, en het Russiche leger was niet klaar voor een oorlog. Duitsland veroverde grote gebieden pas na een jaar kwam er een omslag, bij de Slag om Stalingrad, hier leden Duitsers voor het eerst een groot verlies. 1943 was de laatste grote veldslag van Barbarossa, Deze Slag bij Koersk werd door de Duitsers verloren. Japan en Amerika Toen in Europa WOII uitbrak veroverde Japan Europese Koloniën zoals Nederlands-Indië, als straf hiervoor besloot VS niet meer te handelen met Japan Dit was een grote klap voor Japan, Japan besloot een marinebasis namelijk Pearl Harbor te bombarderen, ruim 2400 Amerikaanse soldaten stierven. Amerika verklaarde Japan de oorlog, Hitler verklaarde een dag later Amerika de oorlog. 4.2 Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog https://www.scholieren.com/verslag/83003 Pagina 1 van 8
De meidagen van 1940 10 mei 1940 staken Duitse soldaten Nederlandse grens over, het was oorlog. Nederlandse leger verdedigde zich beter dan Duitsers verwachten, na 2 dagen vluchten koningslijkhuis naar Engeland, zodat Duitsers ze niet gevangen konden nemen. 14 mei 1940 Duitse piloten bombardeerden Rotterdam, er vielen 800 doden, Duitsers dreigden ook andere steden te bombarderen en NL gaf zich over. 15 mei 1940 Duitse bezetting in NL begon, er veranderde weinig Duitsers waren netjes en er werd gewoon gewerkt en naar school gegaan. De Jodenvervolging Al snel na bezetting werden er discriminerende maatregelen tegen joden genomen, bijv. 1. Joden mochten niet meer in dienst van de overheid werken. 2. Dokters moesten opgeven of zij joods waren. 3. Joden werden getreiterd en beledigd. Joodse eigenaren van een Ijssalon in A dam spoten bijtend zuur op Duitsers die hun winkel binnenvielen. Als straf organiseerde de Duitsers 2 razzia s = klopjachten op joden. Er werden 425 mensen opgepakt, veel A dammers waren woedend en besloten 2 dagen niet te werken= Februari staking. Duitsers reageerden met geweld en schoten tientallen mensen neer. 1941 waren veel openbare plaatsen niet meer toegankelijk voor joden. Mei 1942 Joden moesten een Jodenster dragen. Vanaf 1943 werden joden massaal opgepakt en naar concentratie/vernietegings- kampen gebracht, ruim 100 000 NL joden stierven. Verzet en verraad Bezetting had steets meer gevolgen voor NL, er onstond schaarste aan veel producten. Er werd een distributiesysteem ingevoerd om beschikbare producten eerlijk te verdelen. Duitsers werden ook steeds onvriendelijker, en weinig mensen durfden zich te verzetten 5% van de Nederlanders ging in het verzet. Er waren ook mensen die samenwerkten met de Duitsers dit noemen we collaborateurs= samenwerken met vijand, waren vaak lid van de NSB. Ander woord voor collaborateur is landverrader. Hongerwinter was zwaar vooral in West-Nederland, het was ijskoud en tekorten waren enorm, mensen aten bloembollen en boomschors. tienduizend mensen stierven van honger= hongerwinter. 5 mei 1945 werd NL bevrijd. 4.3 Duitsland verlies, maar de prijs is hoog. Een beslissende dag 6 Juni 1944 was de dag van de beslissing D-Day. Duizende schepen voeren naar de Franse kust, er werd hard gevochten en Geallieerden wonnen. Na 3 maanden werd Parijs bevrijd, 1 maand later België. Ondertussen vochten soldaten van SU zich een weg naar Duitse oostgrens, er kwam dus een tweefrontenoorlog= zowel van uit het westen als het oosten werden de Duitsers aangevallen. Hitler weigerde op te geven, zelfs kinderen moesten gaan vechten in de oorlog dag en nacht werden Duitse steden gebombardeerd er stierven miljoenen burgers, volgens Hitler was het niet erg een volk dat een oorlog verloor verdiende het om vernietigd te worden, zelfs zijn eigen volk. Massamoorden in Rusland https://www.scholieren.com/verslag/83003 Pagina 2 van 8
Duitsers misdroegen zich vreselijk in Rusland, omdat volgens Hitlers rassenleer Russen Untermenschen waren. Russiche joden werden massaal doodgeschoten door Einsatzgruppen, Duitse soldaten die achter het leger aantrokken, dit was een onderdeel van de Endlösung (Eindsoplossing) voor het jodenprobleem van de nazi s. Alle Joden moesten worden gedood, Russiche soldaten waren zo woedend dat ze net zo tekeer gingen als nazi s op de duitse bevolking. Vernietigingskampen Geallieerden wisten dat Duitsers mensen in concentratiekampen gevangen hielden, langzaam werd duidelijk hoe gruwelijk deze kampen waren. in 8 kampen was de situatie nog erger. In deze vernietigingskampen, waarvan Auswitch de bekendste is waren miljoenen mensen vermoord. De sterkste gevangenen moesten werken tot hun dood en de zwakkere werden meteen bij aankomst vergast. 6 miljoen joden zijn in Duitse concentratiekampen vermoord, deze massamoord wordt de holocaust genoemd. Hitler pleegt zelfmoord Midden in Duitsland kwamen Russen en Amerikanen elkaar tegen, bijna heel Duitsland was veroverd. Hitler had opdracht gegeven tot de laatste man door te vechten, toen er werd gevochten bij zijn bunker pleegde hij zelfmoord. 7 mei 1945 gaf Duitsland zich over, 60 miljoen mensen hadden de oorlog niet overleefd. De oorlog was voorbij maar de gevolgen waren enorm. 4.4 Nederlands-Indië wordt Indonesië Baas in eigen land Nederland had eeuwen lang veel macht en invloed in Nederlands-Indie, rond 20e eeuw werd het verzet steeds groter. 20e eeuw gingen veel Indiërs naar NL om te studeren zo werden ze slimmer en vroegen zich af waarom zij niet vrij waren ze waren nationalistisch. Nederland reageerde streng en zette leiders gevangen. Ondertussen groeide in Japan het idee dat Europeanen niets te zoeken hadden in Azië, Azië moest bestuurd worden door eigen bevolking. Groot deel van Azië vond dit aantrekkelijk en in 1942 viel Japan Nederlands-Indië binnen, 2 maanden later gaven de Nederlanders zich over. Atoombommen 6 augustus gebruikten VS nieuw wapen tegen Japan: de atoombom. VS gebruikten bom omdat ze er niet in slaagden Japan te verslaan, dat kwam doordat Japan veel kleine eilandjes had veroverd. Ieder eilandje moest worden bestormd, terwijl Japanners op hen schoten. Dit Island-Hopping, eilandje springen kostte veel Amerikaanse soldaten het leven. 1945 hadden Amerikanen nieuwe atoombom tot ontploffing gebracht, het was een nieuw wapen en krachtiger dan alle andere wapens. 6 augustus gooiden de Amerikanen een atoombom op de japanse stad Hiroshima deze bom doodde in 1 klap 70.000 mensen, 2 dagen later gooide zij er nog een op Nagasaki. https://www.scholieren.com/verslag/83003 Pagina 3 van 8
Onafhankelijk Na de Japanse nederlaag riep Soekarno de Republiek Indonesia uit. Niet heel Nederlands-Indië wilden bij RI horen, sommige delen wilden meedoen aan de oprichting van Verenigde Staten van Indonesie. Dit plan hield in dat Indonesië geen kolonie meer was van Nederland maar dat de 2 landen nog wel zouden samenwerken. Om de RI te dwingen om mee te doen aan het plan van Nederland, stuurde Nederland 110.000 soldaten naar Indonesië, deze soldaten vochten tijdens de politionele acties, zoals de oorlog door Nederland werd genoemd. Andere landen waren hier boos over, VS vond dat NL Indonesië de vrijheid moest geven. 1949 NL gaf toe en Indonesië werd onafhankelijk, Soekarno werd president. H5 Koude Oorlog (1945-1989) 5.1 Een verdeeld wereld Twee Europa s Tijdens WOII was Russische leider Stalin het over veel dingen oneens met bondgenoten. Een belangrijk punt was hoe de macht moest worden verdeeld. Stalin wilden dat de landen die door de SU waren bevrijd communistisch zouden worden, de Geallieerden wilden dat de landen democratisch werden. Februari 1945 spraken de Grote drie(stalin, Churchill, Truman) af dat Europa zou worden verdeeld in 2 invloedssferen= gebieden waar de VS of SU het direct of indirect voor het zeggen hadden. Churchill bedacht het Ijzeren Gordijn= Grenslijn tijden Koude Oorlog tussen Oost en West Duitland die zwaar werd bewaakt. Oude bondgenoten, nieuwe vijanden Door de oorlog was West-Europa verzwakt en Koloniën zagen hun kans schoon een verklaarden zich onafhankelijk= dekolonisatie. Armoede, weinig macht en verlies van kolonien VS was bang dat veel landen communistisch zouden worden. Truman besloot daarom een containmentpolitiek= VS wilde voorkomen dat invloedssfeer van de SU nog groter zou worden. in te voeren. Amerikaanse minister Marshall besloot met een Marshallplan te komen ze leende de West-Europese landen geld om de economie weer op te bouwen zodat het communisme minder aantrekkelijk werd. Sfeer tussen VS en SU werd steeds slechter. Nieuwe bondgenootschappen Vijandschap tussen het Oosten en Westen werd een Koude Oorlog genoemd: een oorlog zonder direct geweld. Om sterker te staan tegen de SU werd in 1949 de NAVO opgericht, VS en Canada maakte afspraak dat als een van de landen werd aangevallen de andere landen verplicht waren mee te vechten. 1955 maakte de SU en Oost-Europa een soortgelijke afspraak. Zij noemde hun bondgenootschap het Warschaupact. EU was verdeeld in 2 bondgenootschappen. https://www.scholieren.com/verslag/83003 Pagina 4 van 8
De Verenigde Naties Na de oorlog was 1 ding duidelijk: nooit meer oorlog! Daarom werd de VN opgericht, bijna alle landen in de wereld zijn lid van de VN. de VN zet zich in voor vrede en veiligheid. Wanneer een regering de veiligheid in gevaar brengt, bijv door te dreigen met oorlog kan de VN op 3 manieren ingrijpen namelijk: 1. Een besluit, waarin staat dat de VN het gedrag van de regering afkeurt. 2. Sancties opleggen, strafmaatregelen om de regering van een land te dwingen zich ander te gedragen. 3. Een militaire vredesoperatie, De VN heeft een eigen leger, dat bestaat uit soldaten van verschillende landen. de belangrijkste beslissingen van VN worden door Veiligheidsraad genomen, een vergadering van 15 landen, de vaste leden zijn. China, Frankrijk, VS, Rusland, Engeland. Zij hebben een vetorecht= als een van hen het oneens is met beslissing gaat het niet door. De andere tien leden van Veiligheidsraad wisselen iedere twee jaar. 5.2 Crisis tijdens Koude Oorlog Ruzie om Berlijn Verdeling had in Duitsland nog grotere gevolgen, dit land werd verdeeld in 4 stukken verveeld onder de Geallieerden. De VS, SU, Frankrijk en Engeland bestuurden alle een eigen deel, de delen werden al snel samengevoegd. Ook Berlijn werd verdeeld in 2 delen: Oost en West Berlijn. 1948 liet Stalin West-Berlijn afsluiten= Blokkade van Berlijn, er kon geen voedsel en andere voorraden naar de inwoners in West-Berlijn worden gebracht, zo hoopte Stalin dat de Geallieerden zouden toegeven. Maar gebeurde niet en enkele dagen later stuurde geallieerden honderden vliegtuigen naar West-Berlijn om voedsel te droppen. Dankzij deze luchtbrug mislukte de blokkade, Mensen in Oost-Duitsland waren niet gelukkig en vluchten naar het Westen. Stalin liet daarom een muur bouwen in 1961 de Berlijnse muur. Steeds meer wapens Angst voor een nieuwe oorlog werd in jaren 50 steeds sterker, de NAVO en Warschaupact wilde allebei de sterkste zijn. Er ontstonden een wapenwedloop= Soort wedstrijd tussen het Oosten en Westen waarbij steeds sterkere wapens werden gemaakt om zich veilig te voelen en de vijand af te schrikken. De kernwapens zorgden voor wederzijdse afschrikking= angst om elkaar aan te vallen. In 1962 ging het bijna mis, Stalins opvolger Chroetsjov wilde kernwapens plaatsen op Cuba. Amerikaanse spionagevliegtuigen ontdekten dit en Kennedy was woedend. Hij liet oorlogsschepen rond Cuba varen, zij moesten de Russische schepen die opweg waren naar Cuba met hun raketten tegen houden. Chroetjov weigerde de schepen terug te sturen en er dreigde weer een oorlog te komen. Op het laatste moment werden Chroetjov en Kennedy het eens en stuurde liet hij zijn schepen omkeren, in ruil hiervoor zou VS de kernwapens die in Turkije stonden weghalen. De Cubacrisis was op het nippertje goed afgelopen. https://www.scholieren.com/verslag/83003 Pagina 5 van 8
Het einde van de Koude Oorlog In de SU ontstonden in jaren 70 steeds meer problemen, de wapenwedloop koste ontzettend veel geld. SU kon dit niet betalen. 1985 kwam er een nieuwe leider aan de macht Gorbatsjov, hij wilde meer openheid= Glasnost. 1889 val Berlijnse muur, Koude Oorlog voorbij! 5.3 Nederland tijdens de Koude Oorlog Nieuwe Welvaart Na WOII, NL had te maken met grote oorlogsschade, havens, bruggen, wegen etc. waren zwaar beschadigd. In de tijd van wederopbouw= land weer opbouwen, kwam de marshallhulp van VS goed van pas. na ong 15 jaar was oorlogsschade hersteld, de lonen begonnen te stijgen en vanuit VS kwamen luxeproducten zoals TV s, wasmachines etc. Nederland werd een consumptiemaatschappij= maatschappij waarin de mensen deel van hun geld uitgeven aan luxe artikelen. De Amerikaanse cultuur kreeg steeds meer invloed op de Nederlandse cultuur= Amerikanisering. Verzet tegen de regels In jaren 60 en 70 ging het goed met NL, de lonen stegen snel en mensen kregen meer vrije tijd en mensen hadden beter opleiding, dit had gevolgen voor hoe mensen met elkaar om gingen. 1. Jongeren hadden meer geld en vrije tijd, waardoor ze hun eigen keuzes konden maken, ze kochten hippe amerikaanse kleding, luisterde naar popmuziek en kochten brommers. 2. Vrouwen waren net zo goed opgeleid als mannen, Vrouwen verdienden vaak minder dan mannen en het werd als zelfsprekend gezien dat vrouwen huisvrouw werden. 3. Veel mensen voelden zich niet meer aangetrokken tot 1 van de 4 zuilen, ze hadden geld en hersens genoeg om zelf te doen waar ze zin in hadden= ontzuiling, het werd versterkt omdat mensen via de tv in contact kwamen met andere ideeën. 4. Tot jaren 60 was het voor gelovigen vanzelfsprekend om naar de kerk te gaan, maar als gevolg van ontzuiling veranderde dit. Er ontstond secularisatie= steeds minder mensen beschouwden zichzelf als godsdienst. Multiculturele samenleving Grote welvaart van jaren 60 en 70 hadden ook nadelen: Weinig mensen hadden nog zin om zwaar, vies en slecht betaald werk te doen. Gevolg= Bedrijven gingen gastarbeiders zoeken, arbeiders uit andere landen die tijdelijk in NL woonden om te werken. De gedachte was dat dat ze hier tijdelijk zouden blijven maar werkelijkheid was ander de mannen haalden hun gezinnen naar Nederland en bleven hier wonen. 1975 werd Indonesie onafhankelijk en er kwam een grote groep Surinamers naar Nederland, zo werd NL een Multiculturele samenleving= samenleving met veel verschillende culturen. https://www.scholieren.com/verslag/83003 Pagina 6 van 8
5.4 Israël, een kruitvat Ontstaan van het conflict 2000 jaar geleden was Israël, heette toen Palestina bezet door Romeinen. Na opstand Joden werden zij verjaagd en sindsdien zijn Joden verspreid geraakt over hele wereld= diaspora. Eind 19e eeuw ontstond zionisme= streven naar eigen land voor Joden. Veel Joden emigreerden naar Palestina, het land van hun verre voorouders, werd toen bestuurd door Engeland. Er waren veel problemen en na WOII nam aantal Joden naar Palestina toe. VN kwam met idee om land te verdelen, Joden accepteerden dit voorstel maar Palestijnen niet en er kwam een burgeroorlog. Drie oorlogen 1948 Joodse leider Ben Goerion roept staat Israel uit, Engelse vertrokken, 5 buurlanden pikten dit niet en vielen Israël aan. Joden wonnen de oorlog, en veroverde veel gebied van Palestijnen die vluchten en leefden in vluchtelingkampen. Palestijnen voelden zich in de steek gelaten en richtten in 1964 de PLO op om een eigen land te krijgen. 1967 Na oorlogszuchtige taal van Egyptische leider Nasser begon Israël nieuwe oorlog. Israël won 6daagse oorlog, gebieden die Israël veroverde noemen we bezette gebieden. 1973 Egypte en Syrië vielen Israël aan maar werden verslagen. Vriendschap met de VS Sinds oprichting Israël wordt dit land gesteund door VS dmv wapens en geld. Reden van de bondgenootschap= 1. er wonen veel Joden in VS die hun volkgenoten in Midden-Oosten willen steunen 2. Israël heeft veel olie wat VS koopt. Onderhandelen Arabische landen wilden nooit onderhandelen met Israel, 1978 president van Egypte Sadat zetten een grote stap en voerde onderhandelingen met Israël. Arabieren zagen hem als een verrader, onder leiding van Carter werden door Sadat en Begin gesprekken gevoerd in Camp David zij namen 2 besluiten: 1. Egypte zou toegeven dat Joden recht hadden om in Israël te wonen. 2. Israël gaf de Sinaï(bezet gebied) terug aan Egypte. De ruzies gaan door Met vrede zijn problemen nog niet opgelost, * 2009 Israël heeft nog steeds veel macht in Gazastrook en Westelijke Jordaanoever. * Israël heeft 10tallen dorpen in Palestijns gebied gebouwd, Joden daar willen niet weg dit maakt het moeilijk om gebied terug te geven. https://www.scholieren.com/verslag/83003 Pagina 7 van 8
* Israël wil niet dat de gevluchten Palestijnen terug komen. * Jeruzalem is voor beide groepen een heilige stad, beide willen ze de macht hebben daar. * 10tallen jaren is er veel geweld, radicale Joden en radicale Palestijnen plegen veel aanslagen hierdoor is er veel haat tussen beide. https://www.scholieren.com/verslag/83003 Pagina 8 van 8