Samenvatting Geschiedenis Koude Oorlog

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Koude Oorlog Samenvatting door een scholier 1107 woorden 20 juni keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis samenvattingen Katern Koude Oorlog 1 Blokvorming in Europa (194-19) Waardoor raakte Europa na 194 verdeeld in twee ideologische blokken en waardoor groeide de spanning tussen deze blokken? Oude tegenstellingen SU communisme: na WOI, zonder klassen, wereldrevolutie, opstand. Wantrouwde het westen. Stalin: opbouw klasseloze samenleving SU totalitaire dictatuur VS kapitalisme: individuele vrijheid, democratie. Behandelde SU als paria: verstotene. SU verdrag met DU samenwerken, aanvallen Polen Potsdam Amerikaanse Truman wantrouwde Stalin communisme in heel Europa verbreiden Stalin, Truman en Britse Churchill in Potsdam vredesregeling, mislukt Truman: atoombommen getest, superwapen VS, om Stalin te intimideren. De bom op Hiroshima WOII: Japan vs Amerika Amerika wilde niet nog meer soldaten laten sneuvelen + Stalin intimideren met atoomboom atoombommen Hiroshima en Nagasaki Stalin: Korea veroveren Trumandoctrine en Marshallhulp Vanaf 194: invloedssferen van SU en VS, Oost-Europa in de ban van communisme, West-Europa kapitalisme Trumandoctrine: vrije volken beschermen tegen het communisme. Containmentpolitiek: het communisme indammen waar de VS de communistische expansie vreesden. Na oorlog Europa arm veel mensen voor communisme VS wilde dit tegenhouden Marshallplan: economische hulp van VS voor Europa. Samenwerking met VS verplicht, kapitalisme bleef. Succes in West-Europa Europese eenwording en meer welvaart. 2 ideologische machtsblokken, west (kapitalistisch) en oost (communistisch). Scheiding in Duitsland. 1949: Bondsrepubliek en DDR, West-Europa + VS richten NAVO op Pagina 1 van

2 19: Warschaupact opgericht door SU McCarthy 1949: SU nu ook atoombommen wapenwedloop McCarthy tegen communisme en iedereen verdenken op communistische ideeën. Ook onschuldige mensen werden opgepakt. Heksenjacht/hetze * Atoombom op Hiroshima (194) * Marshallplan (1947) * Redevoering van senator McCarthy over communisten in de VS (190) 2 Blokvorming in Azië en Afrika ( ) Waardor raakte Azië betrokken bij de Koude Oorlog en groeide de spanning tussen beide blokken in Azië en Afrika? De Chinese revolutie 1 oktober 1949: Mao volksrepubliek China VS bang voor SU en CH door communisme Korea 2 juni 190: oorlog in Korea 194: Noord-Korea bezet door SU 190: VS dacht dat SU Zuid-Korea veroverde door communisme VN leger naar Zuid-Korea CH werkte met Noord-Korea Geen vrede Korea nog altijd verdeeld Dekolonisatie Europa: kolonies Azië loslaten VS steunde dit zelf kolonie geweest SU steunde dit helpers van onderdrukte volken, dacht dat kolonies werden uitgebuit, wilde ook zelf kolonielanden besturen met communisme Vietnam verdeeld 194: onafhankelijkheid in Vietnam door communisten, FR tegen Communisten: steun SU en CH FR: steun VS 6 mei 194: communisten gewonnen VS: Eisenhower dominotheorie: als het ene land communistisch wordt, worden de omliggende landen dit ook. Conferentie in Genève: Vietnam opgedeeld Noord (communistisch) en Zuid (anticommunistisch) De Amerikaanse nederlaag 1960: opstand door communisten in Zuid-Vietnam; Vietcong Noord-Vietnam, SU en CH steunde Vietcong Opvolger Eisenhower: Kennedy, wilde opstand onderdrukken opvolger Johnson wilde geweld gebruiken. Aanleiding: Golf van Tonkin (1964) Noord-Vietnam beschadigen schepen van VS Pagina 2 van

3 Johnson geen oorlog met CH; dus niet Noord-Vietnam binnenvallen, maar bombarderen Protest op VS tegen oorlog Nixon wilde oplossing 1972: Driehoekdiplomatie in CH. CH zette druk op Noord-Vietnam voor vrede soldaten uit Zuid-Vietnam 197: Noord-Vietnam valt zwak Zuid-Vietnam aan Burgeroorlog in Angola Afrika: tussen 196 en 197 dekolonisatie Angola van Portugal 1961: onafhankelijkheidsbewegingen MPLA: communisten, gesteund door SU FNLA: anticommunisten, in het geheim gesteund door VS 1966: ontstaan UNITA; door Westen gesteund 197: Portugal uit Angola burgeroorlog; Cuba en Zuid-Afrika vochten mee met SU 1988: democratie in Angola olv MPLA (niet meer communistisch) weer burgeroorlog tot 2002 land verwoest * Akkoorden van Genève gesloten na de slag bij Dien Bien Phu (194) * Bezoek Nixon aan China (1972) * Burgeroorlog in Angola tussen MPLA en FNLA (197) 3 Confrontatie en co-existentie ( ) Waardoor liep de Koude Oorlog op kritieke momenten niet uit op een directe militaire confrontatie tussen beide grootmachten? NAVO en Warschaupact DU geen lid NAVO tot 19 (Bondsrepubliek) nieuw Duits leger SU richtte Warschaupact op DDR lid Europa 2 blokken 196: Hongarije (communistisch) in opstand De Hongaarse opstand 193: Stalin overleden minder onderdrukking Chroesjtsjov opvolger, kritiek op Stalin mocht meer hoop op vrijheid in Oost-Europa 23 oktober 196: studenten Boedapest demonstratie voor democratie + vrijheid van meningsuiting Nagy (leider communisme) wilde eind aan machtsmonopolie democratie met partijen, Hongarije uit Warschaupact, neutraal land. Chroesjtsjov tegen Rode Leger Hongarije aanvallen Jongeren NL (nozems) in opstand tegen communisme in Hongarije Vreedzame co-existentie Hongarije hoopte op hulp VS ivm bestrijden communisme VS had eerder besloten geen militaire interventie voor bevrijding Oost-Europa, bang voor WOIII SU in Hongarije met invloedssferen Chroesjtsjov: co-existentie (kapitalisme & communisme naast elkaar leven) ipv Stalin met onvermijdelijke oorlog kapitalisme Pagina 3 van

4 De Berlijnse Muur 1961: crisis in Berlijn; Oost-Duitsers ontvluchtten communisme uit DDR Chroesjtsjov wilde West-Berlijn weghebben tegenover Kennedy Grens West-Berlijn afsluiten Prikkeldraad, muur, zoeklichten, wachtposten en mijnenvelden op grens VS hier niet tegen, het was beter dan oorlog Kennedy niet West-Berlijn opgeven De Cubacrisis 199: Fidel Castro met communisme eenpartijstaat (onder VS) 1961: Kennedy met anticommunistische Cubanen invasie op Cuba mislukt SU beschermde Cuba met kernwapens * Bestorming van Felix Meritis in Amsterdam (196) * Ich bin ein Berliner -toespraak van president Kennedy in Berlijn (1963) 4 Ontspanning Waardoor namen de spanningen tussen Oost en West af? Wapenbeperking Relatie VS en SU beter moesten samenwerken om nucleair conflict te voorkomen: ontspanning/detente Betere beheersing crisis door: - Betere communicatie (hotline) - Onderhandelingen over atoomwapens 1972: SALT I verdrag niet nog meer intercontinentale raketten bouwen en stoppen met luchtverdedigingssystemen De Praagse Lente Grootmachten niet met elkaars invloedssferen bemoeien Januari 1968: SU viel Tsjecho-Slowakije binnen democratisch communisme (met vrijheid van meningsuiting + verkiezingen) Praagse Lente: periode van hervormingen en optimisme, studenten voorstanders Breznjevdoctrine: SU moest ingrijpen als communistisch land kapitalistisch dreigde te worden. Geen geweld gebruikt tegen Tsjecho-Slowakije; oorlog voorkomen Tsjecho-Slowakije hersteld en opnieuw communistisch Een nieuwe wapenwedloop 197: spanning Koude Oorlog nam toe SU had middellange afstandraketten Nieuwe wapenwedloop Europa bang voor wapens wantrouwen in regeerders door protestgeneratie Reagan vijandig tegenover SU SDI project; kernraketten vanuit de ruimte schieten met lasers Gorbatsjov SU liep achter op wapenwedloop door slechte economie Pagina 4 van

5 Gorbatsjov praten met Reagan 1987: verdrag om raketten te vernietigen Gorbatsjov wilde hervormingen in communisme: glasnost (openheid) en perestrojka (verbouwing) Glasnost: vrij kunnen spreken Perestrojka: economie anders gaan organiseren Communisme achteruit door slechte economie, armoede en kritiek op communisme Het einde van het Oostblok 1988: Gorbatsjov geen Breznjevdoctrine meer gebruiken communisme viel Polen: bevolking tegen communisme Hongarije: hek verwijderen, mensen naar Westen DDR: demonstraties vrijheid, slopen Berlijnse Muur 1991: SU valt uiteen Rusland nieuwe leider Boris Jeltsin, zette Gorbatsjov af Europese samenwerking Nauwe samenwerking in Europa + DU Verdrag van Maastricht: EU opgericht, nieuwe munt, samenwerking 2004: Oost-Europese landen bij EU * Praagse Lente (1968) * Salt I ondertekend (1972) * Demonstratie tegen kernwapens in Amsterdam (1981) Pagina van