SOON jaarverslag 2013 SOON faciliteert en stimuleert de samenwerking tussen de drie opleidingsinstituten voor specialist ouderengeneeskunde. Hiermee wil SOON de kwaliteit verhogen van de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde. SOON is de spil in alle activiteiten die dit doel ondersteunen. SAMENWERKENDE OPLEIDINGEN TOT SPECIALIST OUDERENGENEESKUNDE NEDERLAND
Stevig voor de toekomst Een nieuwe visie op de opleiding. Het aantal opleidingsplaatsen maximaal bezet. Een digitaal portfolio voor aios én de nieuwe, goed gewaardeerde cursus spoedeisende geneeskunde voor opleiders. SOON kijkt terug op een goed jaar! In 2013 zijn beleid en strategie van SOON gecontinueerd. We kiezen bewust voor stabiliteit en doorgaan op de ingeslagen weg. Inmiddels plukken we daar ook de vruchten van. Een duidelijk gezicht naar buiten, grotere slagvaardigheid en een uitstekende samenwerking met onze partners in het werkveld. We staan niet stil, maar wel stevig voor de toekomst. Een toekomst die wij definiëren als uitstekende kwaliteit van de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde. Ook in 2013 hebben we ons hiervoor ingezet. We presenteren u graag de resultaten in dit jaarverslag. Nieuwe visie op de opleiding Ouderengeneeskunde De specialist ouderengeneeskunde is een bekwaam arts die zijn zorg probleemgericht en doelgericht vorm geeft, zoveel mogelijk handelt op basis van evidence en sterk rekening houdt met preferenties van zijn patiënten. Zijn professionaliteit uit zich in scherpe analyses en een preventiegerichte en proactieve aanpak. Deze typering van de ideale specialist ouderengeneeskunde komt uit de nieuwe opleidingsvisie Ouderengeneeskunde. De typering is kort en zake lijk, maar treft precies de essentie. Juist de specialist ouderengeneeskunde moet goed rekening houden met de wensen van de patiënt. Immers, vanuit het perspectief van deze patiënt gaat het niet zozeer om genezing, maar om een zo goed mogelijke kwaliteit van leven. En wie kan beter die kwaliteit benoemen dan de patiënt zelf? Daarnaast valt het accent op evidencebased werken op. Er is meer wetenschappelijk onderzoek nodig onder de groeiende groep ouderen van 80 jaar of ouder. Een uitdaging dus, waar nog een wereld te winnen valt. Daarom zet SOON in op academische samenwerking en evidencebased werken voor aios. Beroepsprofiel De nieuwe visie op de opleiding is één van de resultaten van het Project Modernisering Ouderen geneeskunde, dat gestart is in 2012. Als basis voor de visie diende het door Verenso opgestelde document Beroepsprofiel en com petenties specialist ouderengeneeskunde (2012). Met de ideale specialist ouderengeneeskunde als vertrekpunt, is in de opleidingsvisie beschreven wat er nodig en gewenst is om aios op te leiden tot die ideale specialist ouderengeneeskunde. Inclusief een duidelijk beeld van de ontwikkelingen in het vakgebied, de werkzaamheden van de specialist ouderengeneeskunde, onderwijskundige vernieuwingen in de opleiding en de rol van de (stage)opleider en de docent.
Daarmee is de nieuwe visie het fundament voor modernisering van de opleiding Ouderengeneeskunde. Hoe die opleiding eruitziet, dat is het onderwerp van het tweede deel van dit project. Daarin onder meer een antwoord op de vragen: welke praktijkplaatsen zijn er nodig? Wat is er nodig in het werkveld en in het onderwijs? Wat zijn de nieuwste onderwijskundige inzichten? Eind 2014 staat de vernieuwde op leiding op papier, waarna in een vervolgproject de invoering kan starten. PR zorgt voor grotere bekendheid In 2013 werden, voor het eerst in jaren, alle opleidingsplaatsen gevuld! Een mooie mijlpaal die SOON mede te danken heeft aan een succesvolle PR-campagne. De See you SOON-actie (meeloopdag met een specialist ouderengeneeskunde) en de informatiebijeenkomsten ouderengeneeskunde zorgden voor grotere bekendheid van het specialisme. Hierdoor weten meer basisartsen de weg te vinden naar de opleiding. Betaalde stage Een minder succesvolle actie was de betaalde stage ouderengeneeskunde. Het aantal aanmeldingen van basisartsen voor deze stage was overweldigend, maar het aanbod geïnteresseerde verpleeghuizen bleef achter. Bovendien kwam de geografische spreiding van de vraag van basisartsen niet overeen met het aanbod van verpleeghuizen. Hierdoor heeft slechts een klein aantal basisartsen de stage daadwerkelijk gevolgd. De betaalde stage is dan ook in 2013 afgeschaft. Resultaten PR-acties See you SOON-actie 46 deelnemers, 19 aanmeldingen voor de opleiding Ik ben helemaal onder de indruk! Het was een goede oriëntatie op het vak. BKV/SOON-informatiebijeenkomsten 3 bijeenkomsten, 61 deelnemers, 15 aanmeldingen voor de opleiding Het enthousiasme van de sprekers werkt aanstekelijk! Academisering De hoogleraren Ouderengeneeskunde, Verenso en SOON hebben de krachten gebundeld om te werken aan academisering van zowel het specialisme als de opleiding ouderengeneeskunde. Dit heeft in 2013 geleid tot meer aiototrajecten bij de opleiding. In een aiototraject combineert de aios de opleiding met een promotieonderzoek. De SBOH financiert deze trajecten (via ZonMw). Ook stimuleert de SBOH, samen met Actiz en SOON, verpleeghuizen om een Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) aan te schaffen. Met een EPD dat voldoet aan de Verenso-kwaliteitseisen, werken verpleeghuizen efficiënter. Het EPD ondersteunt daarnaast het werken volgens wetenschappelijke standaarden en richtlijnen. Meerdere verpleeghuizen hebben in 2013 gebruik gemaakt van deze stimuleringsregeling. Voor de uitvoering van de academiseringsplannen voor de opleiding werkt SOON samen met Huisartsopleiding Nederland. In 2014 wordt deze samenwerking zichtbaar door de aan stelling van één landelijk coördinator wetenschappelijke vorming voor beide opleidingen.
Landelijk onderwijs voor opleiders STARclass spoedeisende geneeskunde Nieuw in 2013 was de STARclass spoedeisende geneeskunde voor opleiders. De STARclass heeft een tweeledig leerdoel: niet alleen het verbeteren van vaardigheden in acute situaties, maar ook het begeleiden van aios in deze situaties. Net als de aios in de STARtclass oefenen de opleiders in bijna-levensechte scenario s en met simulatiepatiënten, gespeeld door goed getrainde acteurs. SOON organiseerde in 2013 twee van deze cursussen, waaraan in totaal 34 opleiders deelnamen. modules met een gemiddeld rapportcijfer van 8,2. Met een posterpresentatie heeft SOON het succes van KOO internationaal onder de aandacht gebracht, tijdens het congres van de Association of Medical Education in Europe in Praag. Zeer goede verdieping met deskundige en prettige docenten Ik ga met enthousiasme morgen weer als opleider aan de slag! Praktisch en compleet Werken met simulatiepatiënten is fantastisch en zeer leerzaam, met telkens onverwachte situaties ABCDE-folder Zowel in de STARclass als in de STARtclass gaat het om de ABCDE-systematiek. Deze systematiek, die nationaal en internationaal door alle ketenpartners wordt gebruikt, geeft in acute situaties prioriteit en structuur. SOON heeft hiervoor een hulpmiddel ontwikkeld, de ABCDEkaart. Dit is een handzame folder die in acute situaties eenvoudig geraad pleegd kan worden. SOON heeft de kaart in 2013 aangeboden aan alle specialisten ouderengeneeskunde. De ABCDE-kaart bleek zeer gewild; er zijn 475 exemplaren aangevraagd. Kaderopleiding Opleiden Sinds 2011 organiseert SOON de landelijke didaktiek opleiding voor opleiders ouderengeneeskunde, beter bekend als KOO (Kader Opleiding Opleiden). KOO bestaat uit een startmodule en vier vervolgmodules. In 2013 heeft SOON acht modules georganiseerd waaraan bijna honderd opleiders hebben deelgenomen. De deelnemers zijn enthousiast en waarderen de Opleiders die de KOO hebben afgerond worden gecertificeerd. Daarmee houdt het leren niet op. Ze onderhouden hun competenties en breiden deze uit in het LevensLangLeren-traject. SOON is hier in 2013 mee begonnen, in samenwerking met de opleiding tot arts voor verstandelijk gehandicapten. Iedere opleider volgt een individueel traject. Bijvoorbeeld in de vorm van een cursus, een congres of intervisie. SOON ondersteunt deze activiteiten. Landelijk onderwijs voor aios Op een landelijke aiosdag komen alle aios ouderen geneeskunde (ruim 250) bij elkaar om lezingen bij te wonen van gerenommeerde sprekers. SOON heeft in 2013 achttien landelijke onderwijsdagen voor aios ouderengeneeskunde georganiseerd. Twee ervan waren landelijke aiosdagen. Die stonden in het teken van thema s palliatieve zorg en over(be)handelen, moet alles wat kan? STARtclass De andere zestien landelijke onderwijsdagen waren bestemd voor de STARtclass spoed eisende geneeskunde. Met een gemiddeld rapport cijfer van 8,3 is de STARtclass voor aios een goed
gewaardeerde cursus. Hij bestaat uit twee onderdelen: een cursus voor eerstejaars aios ter voorbereiding op de acute geneeskunde in het verpleeghuis, en een cursus die tweedejaars aios voorbereidt op de ziekenhuisstage. Digitaal portfolio Het portfolio is niet alleen de graadmeter voor resultaten, maar ook voor de ontwikkeling van de aios. Een digitaal portfolio is eigentijds en werkt sneller en efficiënter dan het huidige papieren portfolio. In 2013 is SOON, samen met Huisartsopleiding Nederland, begonnen met de voorbereidingen voor de invoering van het digitale portfolio. In 2014 neemt de opleiding van het Radboudumc het digitaal portfolio als eerste in gebruik. Later dit jaar volgen de opleidingen in Amsterdam en Leiden. Kennistoetsen Uniforme toetsing van aios ouderengeneeskunde is een van de speerpunten van SOON. In het vorige jaarverslag meldden we de invoering van één toetsings- en beoordelingsprocedure voor alle aios van de drie opleidingen tot specialist ouderengeneeskunde. In 2013 heeft SOON opnieuw een belangrijke stap gezet: de start van het project Kennistoetsen. Doel van dit project is het opleveren van ongeveer twintig kennistoetsen over specifieke thema s in de ouderengeneeskunde. Voor het maken van de toetsvragen heeft SOON specialisten ouderengeneeskunde aangesteld, voor het merendeel opleiders. De kennistoetsen bestaan uit multiplechoicevragen. Daaraan worden hoge eisen gesteld: duidelijke casus, geloofwaardige antwoordmogelijkheden. De toetsontwikkelaars beginnen hun taak dit jaar dan ook met een training in het maken van vragen. EVC-procedure Het project EVC-procedure, een samenwerking van SOON met de KNMG, is officieel gestart op 11 april 2013. Op die dag werd het besluit Erkenning Verworven Competenties (EVC) namelijk gepubliceerd in Medisch Contact. Het experimenteerbesluit biedt SOON de mogelijkheid een procedure EVC te ontwikkelen voor zij-instromers, medisch specialisten die willen overstappen naar het specialisme ouderengeneeskunde. Tien kandidaten laten hun eerder verworven competenties voorafgaand aan de opleiding erkennen, als basis voor vrijstellingen voor onderdelen van de op leiding. In 2013 heeft SOON gewerkt aan het ontwerp van de procedure. Organisatie In 2013 is de samenstelling van het bestuur van SOON veranderd. Frank Hoek trad op 1 oktober terug als bestuursvoorzitter. Zijn opvolger is Eric van der Geer, sinds 2012 bestuurslid van SOON en hoofd VOSON Radboudumc. De verantwoordelijkheden en werkzaamheden van SOON zijn in 2013 uitgebreid. Daardoor was er ook een wijziging in het personeelsbestand van het bureau. Algemeen coördinator Ingrid Doornbos werd op 1 september directeur van SOON. Eveline Muller kwam in dienst als programmacoördinator. Naast de medewerkers van het bureau van SOON, zetten project- en programmaleiders en stafmedewerkers zich in voor het verwezenlijken van onze ambities. Wie dit zijn, ziet u op www.soon.nl (Wie is SOON -> Wie is wie). Tekst: Ingrid Doornbos Redactie: Eveline Bets tekst & publiciteit Ontwerp: www.inpetto-ontwerp.nl 2014 Samenwerkende Opleidingen tot specialist Ouderengeneeskunde Nederland (SOON), Utrecht
Financieel verslag Inkomsten Uitgaven Bestuur en organisatie Bestuur en personeel - 120.580 Administratie en organisatie - 46.609 Projecten Automatisering - 709 Kaderopleiding Opleiden 176.278 1 148.338 Erkenning Verworven Competenties (EVC) 24.101 2 24.101 PMO2 66.296 3 66.296 Kennistoetsen - 13.114 Vaste activiteiten Landelijke aiosdag - 56.294 Aanmelding en selectie - 1.362 Interstavendag - 4.344 STARtclass 1 en 2 57.140 4 59.397 PR en Marketing 38.850 5 57.332 Inkomsten algemeen Bijdrage SBOH 300.000 - Interestresultaat 2.269 - Reservering voor projecten in 2014 66.458 TOTAAL 664.934 664.934 voetnoten 1 Bijdrage uit overeenkomst Actiz-SBOH 2 Bijdrage SBOH 3 Bijdrage SBOH 4 Bijdrage SBOH 5 Cursusgelden introductiecursus Ouderengeneeskunde SAMENWERKENDE OPLEIDINGEN TOT SPECIALIST OUDERENGENEESKUNDE NEDERLAND postadres Postbus 19025 3501 DA Utrecht contact 030 282 34 52 secretariaat@soon.nl website www.soon.nl