Beeldcoaching in de kinderopvang Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n 2 4 7 2 1 4 e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op de praktijk. Beeldcoaching is kijken naar en praten over beelden van de praktijk. Beeldcoaching helpt om het Pedagogisch Kader te concretiseren of VVE tot een succes te maken. Beeldcoaching is een motiverende manier om met collega s te overleggen en samen te werken. Alle situaties zijn geschikt om te filmen, denk aan binnenkomst, vrij spel, eten en drinken, buitenspelen, kringactiviteiten, voorlezen, poppenkast spelen enz. De opleiding: Biedt een praktische kijk op het werk in de kinderopvang Je leert goed en duidelijk filmen Professionele gesprekken voeren met beeld Collega s inspireren Mooie resultaten bereiken INHOUD Wat kun je filmen Praktisch en herkenbaar 2 Coachen Zelf mogelijkheden zien 3 Dialoog Gesprekken Visie In Beeld Wij leiden locatieleiders, pedagogisch coaches en orthopedagogen op tot Beeldcoach, voorheen Video Interactie Begeleider. De opleiding is ingeschreven bij de BKK. De pm-er Zelf ontdekken Pm-ers analyseren zelf Beeldcoach worden 4 5
Pagina 2 Beeldcoaching in de kinderopvang Wat kun je filmen? Beeldcoach en pedagogisch medewerker bespreken vooraf welke situatie gefilmd gaat worden. Alle situaties zijn geschikt om te filmen en er valt altijd wel iets van te vinden: de interactie, de pedagogische benadering, de organisatie, de combinatie van kinderen, kwaliteit van het aanbod enz. Wie een keuze moet maken kan kiezen tussen een individuele of groepsactiviteit, tussen vrij spelen of opruimen, tussen zandtafel of buiten spelen. Verschillende soorten activiteit filmen levert de meeste informatie op. Soms wordt er gefilmd zonder duidelijke vraagstelling, soms zijn er specifieke onderwerpen aan de orde, bv. de wijze waarop de spel begeleidt. Belangrijk bij het filmen is dat je je bewust bent van je aanwezigheid en niet doet alsof je onzichtbaar bent. Je beweegt je soepel in de ruimte en maakt hier en daar oogcontact. Als je niet filmt mag je best wat actiever zijn, maar zorg wel dat je de situatie niet al te zeer beïnvloedt. Praten terwijl de camera draait is echter ongewenst. Praktisch en herkenbaar De beeldcoach zal tijdens het bekijken en bespreken van de beelden voortdurend de koppeling te maken naar wat goed is voor de ontwikkeling van kinderen. Door verbanden te leggen, bepaalde zaken te benadrukken, uit te leggen waarom, krijgt iets wat toevallig leek, betekenis, doet er toe voor de ontwikkeling van kinderen. Bijvoorbeeld: een pedagogisch medewerker helpt een peuter z'n jas aan te trekken en benoemt tegelijk allerlei handelingen. Bij het zien van deze beelden kan de coach aangeven hoe waardevol deze interactie is voor de taalontwikkeling en het contact. Door jezelf bezig te zien ontdek je wat werkt en wat goed is
Pagina 3 Zelf mogelijkheden zien De leert het meeste van terugzien hoe ze iets deed. Ze kan zelf ideeën opdoen uit de video en er punten halen om te verbeteren. Als beeldcoach laat je haar nadenken door vragen te stellen. En je moedigt haar aan zelf te bedenken hoe iets beter kan. Video maakt het voor een een stuk gemakkelijker om aan te geven wat goed en zwakker is in haar werkwijze. Zonder beeld is het moeilijk om dat te omschrijven. Beeldcoaching maakt reflectie dus eenvoudiger en prettiger. Veel motiverender dan via competentielijsten of portfolio's. Dialoog Beeldcoaching is een coachingsvorm die niet neutraal wil zijn. De beeldcoach heeft opvattingen over wat een goede opvoeding en begeleiding is. Je zult je opvattingen uitspreken en aan de orde stellen, maar nooit opleggen. Je wil je immers altijd open stellen voor de inzichten en meningen van de ander en er over te praten. Een beeldcoach is kritisch, ambitieus en heeft een inhoudelijke inbreng tijdens het gesprek. Gesprekken In de opleiding neem je al je gesprekken op op video. Tijdens de bijeenkomsten laten je delen daarvan zien, vooral de stukjes waar je tevreden over bent. Het is even vreemd om jezelf terug te zien. Je ervaart zodoende hetzelfde als de pedagogisch medewerker die er ook even aan moet wennen.
Pagina 4 Beeldcoaching in de kinderopvang De De stijl en persoonlijkheid van s kunnen totaal verschillend zijn. De een is rustig, overziet alles en grijpt in waar nodig, een ander is het type dat het liefst alle kinderen om zich heen verzamelt en druk aan het praten is. Beide hebben hun kwaliteit, maar in de samenwerking kan dit botsen. En hoe ontstaat er een goede samenwerking? Door de een te vertellen dat ze het anders aan moet pakken? Zou ze dat kunnen? En waarschijnlijk hebben beide het idee dat hun werkwijze goed is en die van de ander minder. Als beeldcoach maak je werkwijzen en opvattingen bespreekbaar. Medewerkers gaan elkaars sterke kanten ontdekken en waarderen en hun werkwijze afstemmen. Beeldcoaching gaat uit van kracht en mogelijkheden Zelf ontdekken Bij het laten zien van de beelden is het verleidelijk voor jou als coach om je analyse te geven. Je hebt immers interessante dingen gezien in de video en wil dat graag vertellen. De kunst is nu om het gesprek zodanig te leiden dat de pedagogisch medewerker gelegenheid krijgt om de beelden op zich in te laten werken door te vertellen wat er te zien is. Dat benoemen leidt tot inzicht. Als je verder doorvraagt vergroot dat haar inzicht. Soms zul je nog iets willen toevoegen of verdiepen. En als je het oneens bent benoem je dat en bespreek je het samen. Jouw coachende aanpak is er op gericht de actief te betrekken. Beeldselectie Je maakt van de videoopnamen een selectie van relevante fragmenten ter voorbereiding op het gesprek. Je zult in eerste instantie iets laten zien waarin sterkte te vinden is. Sterkte kan ook relatief zijn, het lukt de pedagogisch medewerker enigszins om iets toe te passen. Bijvoorbeeld kinderen zelf laten vertellen in plaats van teveel gesloten vragen te stellen. Wat minder goed lukt laat je dus zien na iets succesvols. Je houdt daarbij altijd de vraagstelling in het vizier.
Pagina 5 Pedagogisch medewerkers analyseren zelf de video Als medewerkers weten hoe beeldcoaching werkt kunnen ze ook zelf de beelden vooraf bekijken en selecteren. Het verandert de rol van de beeldcoach. Je moet nu meer afwachten waar de mee komt. Maar je hebt nog steeds je inbreng op momenten waar dat nodig is. Het voordeel is dat deze werkwijze de pedagogisch medewerker actiever maakt. Als je in de hele organisatie een vernieuwing nastreeft maak je iedereen zodoende betrokken en gemotiveerd om zich er voor in te zetten. Beeldcoaching draagt bij aan een lerende organisatie Beeldcoach worden? Opleidingsgroepen starten twee keer per jaar Cursusgroepen van 5-8 deelnemers Op locatie bij deelname van minimaal 5 personen Opleiding bestaat uit drie delen Inschrijving is per deel Na deel 1 en 2 behaal je een deelcertificaat De eindcertificering is na ruim 1,5 jaar Inclusief certificering 20 bijeenkomsten van 3,5 uur Het certificaat is erkend door het Opleiderscollectief Beeldcoaching Contact Diny Langendijk, GZ-psycholoog Tjarda de Wit, orthopedagoog visieinbeeld@gmail.com 06-17890410/06-29377851 www.visieinbeeld.nl