Notulen Kenniskring IJsselmeervisserij en Binnenvisserij www.kenniskringvisserij.nl Datum: 04-04-2013 Tijd: 13:00 17:00 Locatie: Volendam Aanwezig: D.J.T. Berends (voorzitter KK IJsselmeervisserij), D.W. van Tuinen (secretaris KK IJsselmeervisserij), A. Heinen (voorzitter KK binnenvisserij), P. Schilder (VD 64), S. Bakker (WR 43/293), W. Zaalmink (LEI), B. Rotgans (WR 43/293), W. Timmerman (GM 57), B. Timmerman (GM 57), P. Buis (EH 15), W. Klaassen (EH 49), J. Klaassen (EH 49), Klaassen (EH 49), P. Bootsma (HI 35), H. Walder (CVB), H. Koning (Volendam Glasaal), H. Schilder (Volendam Glasaal), H. Bootsma (WON 37), J. de Haan (WON 38), S. Wigbout (WR 161), T. Wigbout (WR 161), A. de Beer (HN 20), M. van der Meer (CVB), binnenvisser Rotterdam en binnenvisser Rotterdam. Afwezig met kennisgeving: Agenda: 1. Opening. 2. Vaststellen van de agenda. 3. Vaststellen van de notulen Kenniskring IJsselmeervisserij/Binnenvisserij 26 september 2012 te Eemnes. 4. Mededelingen en ingekomen stukken. 5. Rondleiding Volendam Glasaal dhr. Schilder en dhr. Koning. 6. Raakvlakken beroepsvisserij en kweeksector discussie. 7. Actualiteiten in de aal visserij. a. Ontwikkelingen aalbeheerplan b. Ontwikkelingen glasaal c. Project duurzaam aalbeheer op basis van balansberekeningen/modellen d. Ontsnappingsmechanismen voor aal bij visserij op wolhandkrab met aangepaste fuiken e. Onderzoek naar vervuiling in kleine aal uit gesloten gebieden en mogelijkheid van groeiverdunning 8. Onderwerpen komende kenniskringen. 9. Wat verder ten tafel komt. 10. Rondvraag. 11. Sluiting. 1
1. Opening. Derk Jan Berends opent als voorzitter de bijeenkomst en heet ieder welkom in het pand van Glasaal Volendam BV. Het doel van deze kenniskring bijeenkomst is om kennis te nemen van de ontwikkelingen op het gebied van aal reproductie en te discussiëren over het vergroten van de samenwerkingsmogelijkheden tussen de beroepsvisserij op aal en de aal kwekerijen. Tot slot worden diverse actualiteiten in de aal visserij besproken en worden de onderwerpen van de volgende kenniskringen voorgesteld. 2. Vaststellen van de agenda. De agenda wordt onder dankzegging vastgesteld. 3. Vaststellen van de notulen Kenniskring IJsselmeervisserij/Binnenvisserij 26 september 2012 te Eemnes. De notulen worden onder dankzegging vastgesteld, alle actiepunten worden uitgevoerd of zijn afgerond. 4. Mededelingen en ingekomen stukken 5. Rondleiding Volendam Glasaal dhr. Schilder en dhr. Koning De heren Hein Schilder en Hein Koning verzorgden een presentatie en rondleiding in het pand van Glasaal Volendam BV. Doel van dit werkbezoek was om te onderzoeken in hoeverre de beroepsvissers en kweeksector raakvlakken met elkaar hebben op welke punten er samen kan worden gewerkt. Daarnaast bood het bezoek de mogelijkheid om kennis te nemen over de ontwikkelingen waaraan Glasaal Volendam BV werkt. Schilder en Koning benadrukten dat wanneer het lukt om aal te reproduceren er uitzet kan plaatsvinden in het IJsselmeer en Markermeer. 6. Raakvlakken beroepsvisserij en kweeksector discussie Voorzitter vraagt de aanwezigen of het voor de beroepsvisserij zinvol is om een goede samenwerking te behouden met de aal kweeksector en wellicht te intensiveren. Het reproduceren van de Europese soort aal kan ertoe leiden dat er meer glas- en pootaal tegen lagere prijzen kan worden uitgezet in de Nederlandse binnenwateren. H. Walder antwoordt dat er op Europees niveau een discussie gaande is dat uitzet van glas- en/of pootaal in binnenwateren geen verbetering oplevert voor de aalstand, voor de visserij kan het echter wel een positieve uitwerking hebben. H. Koning benoemt dat wanneer aal kan worden gereproduceerd er een toename van het aanbod glas- en pootalen plaatsvindt. Koning verwacht dat deze ontwikkeling geen effect heeft op de glasaalvisserij in Frankrijk, deze visserij zal blijven bestaan alleen zal de kiloprijs van glasaal dalen. 2
Voordeel van deze ontwikkeling is dat de markt van glasalen toegankelijker wordt waar zowel de kweeksector als beroepsvisserij haar voordeel mee kan doen. A. De Beer vraagt de vergadering waarom er in het verleden geen glasaal in het IJsselmeer en Markermeer is uitgezet. A. Heinen is betrokkene bij deze uitzetprojecten en het IJsselmeer en Markeer zijn te groot om te voldoen aan de eis dat er minimaal 250 glasalen per hectare uit moeten worden gezet. Tegenwoordig heeft men twijfels over de waarde van dit aantal. Destijds is dit aantal geformuleerd waarbij men ervan uit ging dat het uitzetten daadwerkelijk effect had op de aalstand in het betreffende gebied wanneer minimaal 250 glasalen per hectare werden uitgezet. W. Timmerman maakt zich zorgen over de aalscholverpopulatie en vraagt zich af of een verbetering van de aalstand mogelijk is wanneer er continu predatie plaatsvindt van deze vogels. Voorzitter vult aan dat de impact van de predatie van de aalscholvers zeker een beperkende factor heeft op de slagingskans van uitzetprojecten. Timmerman benoemt dat hij in de praktijk ziet dat de aalscholveraantallen per gebied fluctueren met de visstand. Wanneer de visstand binnen een gebied verslechtert trekken de aalscholvers weg naar meer visrijke gebieden. P. Schilder benoemt dat we de achteruitgang van de kwaliteit van het water niet moeten vergeten. Het water is de laatste jaren ontzettend helder en minder voedselrijk geworden op het IJsselmeer en Markermeer, dit resulteert erin dat de aal met name in de oevers wordt gevangen. Voorzitter vertelt dat er op Europees gebied wel gesproken wordt over het beheer van de aalscholverpopulatie maar we moeten reëel bekijken wat voor invloed we kunnen uitoefenen op de politiek, bijvoorbeeld vanuit deze kenniskring. W. Zaalmink vraagt zich af welke kansen we kunnen halen vanuit het project De Marker Wadden. Er zal visgebied worden verloren maar het slibprobleem op het Markermeer worden ook aangepakt. J. Klaassen benadrukt dat het IJsselmeer en Markermeer simpelweg met rust moeten worden gelaten, de Marker Wadden creëert wederom een broedgebied voor de aalscholver en leidt tot een verlies van visgebied. 7. Actualiteiten in de aal visserij a. Ontwikkelingen aalbeheerplan Voorzitter geeft aan dat er op dit moment geen concrete ontwikkelingen zijn te benoemen. In een volgende vergadering zal Martin de Graaf van Imares worden gevraagd om een toelichting te geven op de laatste ontwikkelingen. b. Ontwikkelingen glasaal Voorzitter benoemt dat we de meest recente ontwikkelingen hebben kunnen zien bij Glasaal Volendam BV. De natuurlijke intrek was in 2012 iets hoger dan voorgaande jaren maar nog verre van een voldoende niveau. Secretaris vult aan dat de glasaalvisserij in Frankrijk het quotum in twee weken heeft kunnen volvissen waar in voorgaande jaren zes weken voor nodig was. Mogelijk bieden deze berichten ook perspectief voor de glasaalintrek in Nederland. c. Project duurzaam aalbeheer op basis van balansberekeningen/modellen 3
Voorzitter geeft een toelichting op de projectinhoud. Onderzoeksbureau Witteveen & Bos brengt middels balansberekeningen in kaart op welke wijze er een meer duurzame aal visserij kan worden bereikt. In het project wordt er onderzoek gedaan naar de binnenwateren in Overijssel, de Grevelingen en het IJsselmeer/Markermeer. J. Klaassen heeft in de jaren steeds meer twijfels gekregen bij onderzoeksrapporten, de aal visserij heeft alleen maar gereduceerd en de achteruitgang van het bestand gaat volgens de onderzoekers door. Onderzoekers moeten in ogenschouw houden dat er minder vaartuigen zijn, minder beschikbare vistijd en een beperkt aantal merken. d. Onderzoek ontsnappingsmechanismen A. Heinen informeert de vergadering dat uit onderzoek is gebleken dat het toevoegen van een ronde buis van 60 mm in het achtereind van de fuik voldoende is naast de op dit moment verplichte ruif. P. Schilder benoemt dat het ook een optie is om de gehele achterkub te voorzien van minimaal 60 mm netwerk, Schilder heeft met dit systeem geen enkele aal bijgevangen. J. Klaassen wijst de bestuurders erop dat er een discussie gevoerd moet worden met het Ministerie van Economische Zaken over de 1.000 die moet worden betaald voor de controle. e. Onderzoek naar vervuiling in kleine aal uit gesloten gebieden en mogelijkheid van groeiverdunning Agendapunt vervalt. 8. Onderwerpen komende kenniskringen. A. Heinen heeft middels een keuzemogelijkheid aanwezige vissers gevraagd welke onderwerpen men graag wil bespreken in volgende kenniskring vergaderingen, onderstaande onderwerpen genieten de voorkeur: - toekomstvisie binnenvisserij, hoe geven we daar vorm aan? - bevorderen glasaal intrek middels vangen en overzetten van glasaal. - beter vormgeven visserijbeheer wolhandkrab. - inrichten van wateren t.b. v. visserij (extensieve viskweek) 9. Wat verder ten tafel komt 10. Rondvraag Voorzitter vraagt of de vergadering input heeft voor de rondvraag: 4
A. De Beer: Waarom mag er niet met spieringmerken op wolhandkrab worden gevist? Voorzitter beantwoordt dat er is vastgelegd dat het om aangepaste aal vistuigen gaat. Met een spieringfuik kan er feitelijk wel aal worden gevangen maar het is niet de doelsoort van de visserij. S. Wigbout: Is het mogelijk om een referentieschip toe te voegen aan de survey voor spieringvisserij? Voorzitter antwoordt dat het mogelijk is maar er eerst een betrouwbare serie van bemonsteringsgegevens moet worden opgebouwd. Uit hoeveel jaren deze serie moet bestaan om als betrouwbaar aan te merken zal worden uitgezocht in een kennisvraag (AP013-005). J. Klaassen: Essentieel is om kennis te behouden in de beroepsvisserij, om dit te bewerkstelligen zijn jonge vissers belangrijk. De kenniskring zal voor dit onderwerp aandacht moeten hebben. B. Rotgans: Hoe schatten de bestuurders de kansen in voor de aal visserij na afloop van het huidige aalbeheerplan? Voorzitter geeft aan dat het nog te vroeg is om hierover iets te zeggen. Wanneer er nieuwsfeiten over dit onderwerp zijn zal het worden gedeeld via de belangenorganisaties. P. Schilder: In het jaar 2012 hadden we op het IJsselmeer twee weken langer kunnen vissen door de sluiting van de aal visserij in door dioxine vervuilde gebieden. Schilder wil dat bestuurders hier adequaat op inspelen in 2013. De aanwezige bestuurders antwoorden dat dit een lastig te bespreken punt is in het huidige aalbeheerplan. Het behoeft geen uitleg dat het gevoelig ligt wanneer de visserijmogelijkheden voor vissers worden uitgebreid in schone gebieden ten opzichte van de vissers die stil liggen doordat hun viswater is aangemerkt als vervuild doordat te hoge concentraties dioxine s en PCB s zijn aangetroffen. H. Koning: De Kader Richtlijn Water (KRW) heeft een negatieve invloed op de beroepsvisserij. Wellicht dat deze zienswijze blijvend onder de aandacht kan worden gebracht bij de beleidsmakers. 11. Sluiting Voorzitter sluit om 17:00 uur de bijeenkomst en dankt ieder voor diens inbreng, in het bijzonder de heren Koning en Schilder van Glasaal Volendam BV. Actiepunten Bijgewerkt t/m 11-4-2013 Actiepunt Omschrijving Door wie? Wanneer af? AP013-005 Kennisvraag: onderzoeken wanneer een serie visstand bemonstering als betrouwbaar wordt ervaren Wim Zaalmink 01-05-2013 5