Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson

Vergelijkbare documenten
Arbeid en Parkinson. ParkinsonNetcongres Maaike Storm van s Gravesande Ergotherapeut, onderzoeker, RMC Groot Klimmendaal

Blijven werken met MS. Multidisciplinair Symposium MS 18 december 2018 Nanette Nab & Lineke Verhoef

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief?

A.Nouws M. van het Hoofd

WORKSHOP PPEP4All Niertransplantatie, CI(Cochleair implantaat) en Chronisch zieken. PPEP4All op de ziekenhuisvloer, werven doe je zo

Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Van. inzicht. naar. uitzicht. Loopbaanbegeleiding & coaching

Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei Hanke Timmermans Consultant CBO,

3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement

Talentenexpeditie. Vind de opleiding en het werk passend bij jouw talent.

VERMOEIDHEID na een CVA

Training: Mindfulness. 22 september 2015 NOG 1 PLEK! 23 september 2015 NOG PLEK! 1 december 2015 start extra training

Hieronder vind je informatie over de mindfulness trainingen die starten op 23 september en 1 december 2015!

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi.

Nummer 1 December Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien

Mindfulness. Voor wie? Mindfulness helpt je hierbij!

Onderzoek je energiebalans*

Blijvend belang training, 49 respondenten

Eigen regie in de palliatieve fase

MS en vermoeidheid; Energiemanagement als interventie

Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr :43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand?

UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U?

Kleine dingen; grote betekenis

Onderzoek je energiebalans*

Sophia Kinderziekenhuis. Transitie in zorg. Jongeren met MS

Huid en hersenen de actieve rol van de verpleegkundige

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen

Workshop Zelfmanagement

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

Vind je eigen kracht, en durf hem te gebruiken! Doelgroep: Volwassenen en kinderen die vastlopen op sociaal en emotioneel gebied.

HOUVAST, VOOR ELKAAR EEN ONLINE ZELFHULPCURSUS VOOR PARTNERS VAN KANKERPATIËNTEN. Nadine Köhle, MSc.

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Revalidatie bij kanker

Bijscholing re-integratie Visie vanuit de bedrijfsarts

Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL

Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach

Behandeling van plexus brachialis letsel:

BEHANDELING VAN PLEXUS BRACHIALIS LETSEL EEN NIEUWE AANPAK

Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Revalidatiecentrum Breda

Evaluatieverslag mindfulnesstraining

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te

Niet Rennen maar Plannen

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012

Agenda van vanavond!

Praktijkgerichte Scholing tot praktijkmanager

Zorgen over leven met CF. Inge Heeres en Annelies Kok Verpleegkundig consulenten CF Erasmusmc-Sophia

Werkdruk in het onderwijs Wat is het, waar komt het door en wat doe je eraan? ECBO 11 oktober 2018 Roos Schelvis, PhD.

MENSEN MET EEN LICHT VERSTANDELIJKE BEPERKING

Betaalde arbeid. Uitslag van de enquête over het vinden en behouden van betaalde arbeid onder mensen met MS, november 2011

Naar een nieuw concept van Gezondheid

Beter in een groep. Inleiding groepsdynamica GMC-symposium Drs. Arjeh Mesquita

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.

Op basis van onderstaande items kan je nagaan welke toegevoegde waarde de trainingen

ZW ARBO dienstverlening voor het UWV

NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN EN WERK

Partnercursus Au,sme dr. Els Blijd- Hoogewys. Achtergronden cursus. Ontstaan cursus. Inhoud lezing. Visie cursus. Denkkaders cursus

Doorsudderen of klaarstomen?

NVAB-richtlijn blijkt effectief

Centrum voor Vroege Hart en Vaatziekten (CVHV)

Omgaan met stemmen horen. Steunpunt Stemmen Horen

Opleiding Verlieskunde Verborgen Verlies

Chronische longziekten en werk

De Budget Ster: omgaan met je schulden

Omgaan met nefrotisch syndroom. Nederlandse Nierdag

Aan de slag met de Werk Ster!

Werken met Parkinson. De aard en omvang van arbeidsproblematiek bij mensen met de ziekte van Parkinson

Charly s leefstijl Coach

Steun voor mensen met kanker aan:

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?

Productcatalogus AIRO Visie

De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing

UMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

Pilot DBC COPD De rol van zelfmanagement

Doordat bewegen en uitvoeren van activiteiten moeilijker gaat, voelt een kind met DCD zich soms onzeker. Ook kan het activiteiten spannend vinden.

Mindfulness voor mensen met longkanker en naasten

In dit e-book geef ik je een aantal tips en oefeningen die je heel gemakkelijk kunt toepassen in jouw dagelijks leven. Probeer ze maar snel uit!

Beoordelingsformulieren

Zelfmanagement. Zelfmanagement bij Oedeem

Special Cursusaanbod Bureau Herstel. Bureau Herstel organiseert.

Voorbereiden op het keukentafelgesprek?

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer

Van werkdruk naar werkplezier

Evaluatie netwerkbijeenkomst Autisme bij meisjes en vrouwen

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat XN Waalwijk T

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen

Omgaan met chronische verm index:omgaan met chronische verm index :39 Pagina. Voorwoord 13

Chronisch ziek? Voel je beter met Kom Verder. Kom Verder met inspirerende ervaringsverhalen minder medicijnen meer energie makkelijke leefstijltips

Wat kan je als leidinggevende doen om psychosociale moeilijkheden bij medewerkers bespreekbaar te maken?

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij!

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN

Hulpmiddelen voor werknemers 1

Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café

Training Resultaatgericht Coachen

Interessen: Wat vind ik leuk?

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus

Transcriptie:

Blijven werken Zo lang mogelijk blijven werken met de ziekte van Parkinson Nanette Nab, ergotherapeute Radboudumc Yvonne Veenhuizen, Msc ergotherapeute/onderzoeker Radboudumc

Parkinson en werk

Ervaringen merken dat voor jezelf opkomen helpt werkgever hield te weinig rekening met mij concentreren was op een bepaald moment ook een moeilijk punt, je merkte gewoon dat het niet meer ging bespreekbaar maken van mijn beperking

Aanleiding 1 Praktijkervaringen Re-integratie vanuit ziekteverzuim moeilijk Veel stress bij patiënten rondom arbeidsproces

Aanleiding 2 Onderzoek vanuit de Parkinson Vereniging naar de aard en omvang van arbeidsproblematiek bij mensen met de ziekte van Parkinson. Eindrapport, 4 oktober 2012 Ingrid Sturkenboom, Maaike Storm van s Gravesande, Ronald Meijer

Aanleiding 2 Resultaten: Oorzaak klachten en belemmeringen op werk Vermoeidheid (61,2%). Traagheid van bewegen (51,9 %) Verandering van aandacht/concentratie (47,9%) Beven/trillen (43,2%) Het gebruik van de handen (fijne motoriek) (57,9%) Uitvoeren van meerdere taken tegelijk (50,8 %) Omgaan met stress (43,2 %) Praten en converseren in groepen (40,4 %)

Aanleiding 2 Parkinson gerelateerde belemmeringen werk in vroeg ziektestadium ervaren. Diagnose tot stoppen met werken 8,0 jaar. Een derde van de werkenden en de niet-werkenden hebben informatie, ondersteuning of begeleiding gemist.

Opzet van de cursus - preventief - met, voor en door patiënten - gericht op netwerk van cursisten Gebaseerd op bevorderende en belemmerende factoren die Ervaren worden door de patiënten: Literatuuronderzoek Focusgroep patiënten Focusgroep professionals

Cursus Blijven werken Een preventieve cursus voor mensen met een progressief neurologische aandoening die nog werken. Zes bijeenkomsten met basis inhoud waarbij de cursisten zelf de onderwerpen bepalen en mede vorm geven aan de inhoud.

Werkvormen - Kennis maken, - Vragen inventariseren - Ervaringsdeskundige betrekken - Oplossingsgericht coachen, motivational interviewing gebruiken - Netwerken - Kennis en ervaring delen - Vaardigheden oefenen - Doelen, actieplannen maken

Basis onderwerpen van de cursus - Communicatie - Omgaan met emoties - Wet- en regelgeving - Belasting en belastbaarheid - Gezonde leefstijl - Actieplannen en doelen - Samenwerken (netwerk)

Pilot 8 deelnemers; 6 Parkinson, 2 MS Kwalitatief onderzoek: Evaluatie inhoud van het programma en aansluiten bij vragen van de deelnemers Vragenlijst voor en na de cursus Focusgroep na de cursus

Enthousiaste eerste reacties! 'Ik heb het het als als fijn ervaren fijn ervaren om met om met lotgenoten lotgenoten te te kunnen kunnen praten/delen' praten/delen' 'Ik heb veel geleerd in de verschillende bijeenkomst van de verstrekte informatie, de gesprekken en de andere cursisten 'Ik heb door de informatie en de discussies meer vertrouwen gekregen om bepaalde belangrijke dingen te bespreken indien nodig'

Succesfactoren vanuit patiënt Belasting/belastbaar heid Communicatie Zelf keuze in onderwerpen Groepsdynamiek Netwerk deelnemers Externe deskundige Actieplan

Samenwerking met de patiënt Vraag: hoe ver ga je nu in de samenwerking met de patiënt als het gaat om arbeidsvragen?

Samenwerking met de patiënt Vraag: Hoe gebruik je de kennis en kracht van de patiënt?

En nu? Waar liggen je kansen en mogelijkheden binnen je eigen werkveld als het gaat om begeleiding binnen arbeid?

Kansen die wij zien - Preventie - Vroeg arbeidsvragen naar voren krijgen - Vraag-gestuurd te werk gaan - Je eigen netwerk verbreden als professional en als patiënt - Informatiebronnen kennen - Patiënt motiveren om eigen mogelijkheden aan te pakken.

. Vroege aandacht voor arbeid, samenwerking met patiënt in een breed netwerk

literatuur CBO Richtlijn MS 2012; Nederlandse Vereniging van Neurologie Sturkenboom, I.H., Storm van s Gravesande, M. & Meijer, R. 2012; Werken met Parkinson: De aard en omvang van arbeidsproblematiek bij mensen met de ziekte van Parkinson. Arnhem/Nijmegen. RMSC Groot Klimmendaal/Radboudumc (eindrapport) Detaille, S.I. 2012; Building a selfmanagement program for workers with a chronic somatic disease. Amsterdam. AMC-UVA (proefschrift) Minis, M. A. H. 2013; Sustainability of Work for Persons with Neuromuscular Diseases. Nijmegen Radboudumc-HAN (proefschrift) Varekamp, I. 2010; Empowerment of employees with a chronic disease. Amsterdam. AMC-UVA (proefschrift) Buiting, R., Bossman, A.L. & Goch, L. van, 2014; Zelfmanagement programma arbeid (adviesrapport)