RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ SCHEEPVAART EN TRANSPORTCOLLEGE Opleiding Maritiem waterbouwer Plaats: BRIN: Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd op: Conceptrapport verzonden op: Rapport vastgesteld te Utrecht op: Rotterdam 05EA 124569 29 september en nov. 2011 tot mei 2012 7 december 2011 en 24 januari 2012 29 mei 2012 Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, H3052871/2 pagina 1/9
pagina 2/9
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 29 september 2011 en vervolgens tussen november 2011 en mei 2012 een onderzoek uitgevoerd op het Scheepvaart en Transportcollege, de opleiding Maritiem Waterbouwer naar de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De opleiding is getrokken in een aselecte steekproef van mbo-opleidingen voor het zogeheten stelselonderzoek. Het stelselonderzoek heeft als doel een representatief beeld krijgen van de kwaliteit van mbo-opleidingen ten behoeve van ons jaarlijks verslag over de staat van het onderwijs (het Onderwijsverslag). Daarnaast biedt het stelselonderzoek de gelegenheid om de risicoanalyse van de inspectie te valideren. In dit kader is de volgende opleiding onderzocht: crebocode 93102, Maritiem waterbouwer (Stuurman waterbouw), niveau 4 Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de instelling die bij de inspectie aanwezig zijn. Onderzoek op locatie, waarbij schooldocumenten zijn bestudeerd; de onderwijspraktijk is geobserveerd; gesprekken met het management, de docenten, studenten en met het college van bestuur zijn gehouden. Voor de beoordeling van de opbrengsten is gebruikgemaakt van cijfers uit BRON, schooljaar 2009-2010 met de erbij behorende normen: Niveau 4: jaarresultaat 64,2 procent en diplomaresultaat 67,3 procent. Naar aanleiding van een reactie van STC op het eerste concept van dit rapport is om inhoudelijke redenen ten behoeve van het beoordelen van de opbrengsten een andere clustering van opleidingen toegepast. Onduidelijkheden bij STC over de berekeningswijze van de opbrengsten leidden tot een tweede onderzoek naar de opbrengsten. Dit laatste onderzoek is in samenwerking met STC uitgevoerd op 21 mei 2012. Ook hierbij is uitgegaan van de dezelfde clustering die ook door de inspectie is vastgesteld. In hoofdstuk 2.1.2 is deze clustering gespecificeerd. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader bve 2009 en de Aanvulling voor 2010 op het Toezichtkader bve 2009. Deze zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd pagina 3/9
door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de ontwikkeling van de opleiding in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 4/9
2. BEVINDINGEN 2.1 Bevindingen Maritiem waterbouwer (Stuurman waterbouw) 2.1.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie tot welke bevindingen per opleiding het onderzoek heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate het betreffende criterium gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Scores van de opleiding: crebocode 93102, Maritiem waterbouwer (Stuurman waterbouw), niveau 4 1.1 Naleving Wettelijke vereisten 1 2 3 4 1.1.1 Naleving Wettelijke vereisten 2.1 Opbrengsten van opleidingen 1 2 3 4 5 2.1.1/2.1.2 jaarresultaat en diplomaresultaat 3.1 Programma 1 2 3 4 3.1.1 Samenhang 3.1.2 Maatwerk 3.1.3 Programmatijd 3.1.4 Voorzieningen 3.2 Leerproces 1 2 3 4 3.2.1 Leertijd 3.2.2 Didactisch handelen 3.2.3 Begeleiding in de instelling 3.2.4 Beroepspraktijkvorming 3.3 Trajectbegeleiding 1 2 3 4 3.3.1 Intake 3.3.2 Studieloopbaanbegeleiding 3.3.3 Zorg studenten specifieke behoeften 3.3.4 Samenwerking 3.4 Omgang en veiligheid 1 2 3 4 3.4.1 Bejegening/omgang 3.4.2 Veiligheid 4.1 Kwaliteitszorg 1 2 3 4 4.1.1 Systematische Kwaliteitszorg 4.1.2 Beoordeling pagina 5/9
2.1.2 Beschouwing Algemeen beeld Het Scheepvaart en Transportcollege (voortaan STC) verzorgt de niveau 4-opleiding Maritiem waterbouwer. Ondanks de zorg die aan het opleiden wordt besteed is de eindbeoordeling zwak vanwege onvoldoende opbrengsten. Alle criteria van het onderwijsleerproces zijn echter voldoende. De lessen zijn voor de studenten passend en boeiend. De zorg voor studenten gedurende hun opleiding is goed geregeld. De systematische kwaliteitszorg voldoet, maar het ontbreekt nog aan een beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs met betrokkenheid van externe deskundigen. Hieronder licht de inspectie de belangrijkste bevindingen toe. Wettelijke vereisten Voor zover onderzocht voldoet de opleiding aan de wettelijke vereisten met uitzondering van de tijdige ondertekening van de praktijkovereenkomsten. In een enkel geval heeft de inspectie geconstateerd dat een overeenkomst ongedateerd was getekend. Opbrengsten De opbrengsten van het studiejaar 2009-2010 zijn onvoldoende. Bij de berekening van de opbrengsten is de inspectie uitgegaan van de clustering van niveau 4- opleidingen zoals voorgesteld door STC die vervolgens is vastgesteld door de inspectie. Die clustering omvat de volgende niveau-4 opleidingen: 10639 Baggeraar (Baggerbedrijf) 10640 Baggeraar / Machinist (Baggerbedrijf) 10641 Baggeraar / Stuurman (Baggerbedrijf) 10642 Maritiem Officier (Zeevaart) 91930 Koopvaardij officier alle schepen 91931 Koopvaardij officier alle schepen (Maritiem officier alle schepen) 91933 Koopvaardij officier alle schepen (Stuurman alle schepen) 93020 Baggermeester (Baggermeester) 93101 Maritiem waterbouwer (Scheepwerktuigkundige waterbouw) 93102 Maritiem waterbouwer (Stuurman waterbouw) Het jaarresultaat en het diplomaresultaat van deze cluster zijn beide 60,9 procent en zijn daarmee onder de maat. Programma Alle criteria van het programma zijn met een voldoende beoordeeld. De opleiding kent een inhoudelijke en didactische samenhang, de programmatijd is passend bij de opleiding en de voorzieningen zijn toereikend. De opleiding heeft oog voor de individuele leerbehoeften van de studenten. Zo is er de mogelijkheid de studie met één jaar te verkorten en wordt voor de betere studenten verdiepingsstof pagina 6/9
aangeboden. Daarmee is ook het maatwerk voldoende met daarbij de aantekening dat meer maatwerk de kwaliteit van de opleiding ten goede zou kunnen komen. Leerproces Ook de criteria van het leerproces zijn met een voldoende beoordeeld. De leertijd wordt goed besteed en het onderwijs is prima verzorgd. De begeleiding van de studenten in de school en tijdens de beroepspraktijkvorming (bpv) voldoet. Om praktische redenen wordt de begeleiding vanuit school tijdens de stagetijd op zee in belangrijke mate uitgevoerd door de begeleider van het bpv-bedrijf. Wel heeft de school regelmatig via elektronische weg contact met de bpv-begeleider en de student op het schip. Trajectbegeleiding De studieloopbaanbegeleiding en de zorg voor studenten zijn goed georganiseerd en werken ook als zodanig. De contacten met de tweede en derde lijn zijn gestructureerd en verlopen mede dankzij de korte lijnen naar behoefte. Studenten die derdelijnszorg nodig hebben, blijven in het zicht van de opleiding. De intake van de studenten voor deze opleiding is voldoende. Toch kan hier een aanscherping plaatsvinden voor wat betreft het neerzetten van het beroepsbeeld. Gaandeweg de opleiding blijkt namelijk te vaak dat studenten afhaken doordat hun beeld van het toekomstige beroep onvoldoende overeenkwam met de werkelijkheid. Omgang en veiligheid Docenten en studenten gaan respectvol met elkaar om. De fysieke veiligheid is een integraal onderdeel van deze technische opleiding. Kwaliteitszorg De opleiding besteedt veel zorg aan de kwaliteit van het onderwijs. Binnen de hiërarchie van de onderwijsinstelling is sprake van plannen en voortgangsrapportages die elkaar opvolgen en waarin de uitvoering van meetbare doelstellingen wordt gemonitord, geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Daarmee is de kwaliteitszorg voldoende systematisch en wordt deze positief beoordeeld. De kwaliteit van het onderwijs wordt echter niet met betrokkenheid van externdeskundigen beoordeeld. Het criterium 'beoordeling' is daarmee onvoldoende. pagina 7/9
pagina 8/9
3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs van de volgende opleiding vertoont tekortkomingen en is als zwak beoordeeld vanwege onvoldoende opbrengsten: crebocode 93102, Maritiem waterbouwer (Stuurman waterbouw), niveau 4 Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan deze opleiding een aangepast arrangement toe. De opleiding valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in september 2012 weer voldoende is. De inspectie voert dan opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Er is een tekortkoming in de naleving van wettelijke voorschriften, namelijk de tijdige ondertekening van de praktijkovereenkomsten. Het gaat hierbij om de volgende opleiding: crebocode 93102, Maritiem waterbouwer (Stuurman waterbouw), niveau 4 Om deze reden zijn de volgende afspraken gemaakt met het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag dient de geconstateerde tekortkomingen in de naleving van wettelijke voorschriften op te heffen. Over drie maanden na vaststelling van het rapport voert de inspectie een onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. pagina 9/9