INHOUDSTAFEL HOOFDSTUK 1: STERKTEZWAKTEANALYSE VAN DE CULTURELE EN MAATSCHAPPELIJKE SITUATIE 3 1. MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT 3 2. HET CULTUURBELEID EN HET CULTURELE VELD 6 2.1. Dienst Cultuur Bibliotheek: personeel 6 2.2. Culturele infrastructuur 6 2.3. Stedelijke culturele activiteiten en evenementen. 8 2.4. Het sociaal-cultureel (verenigings)leven 8 2.5. Inspraak en participatie 9 2.6. Relevante belendende sectoren 10 2.7. Inbedding in de regio 12 3. BELEIDSNOTA 2007-2012 13 4. EVALUATIE BELEIDPLANNEN CULTUUR EN BIBLIOTHEEK 03-07 14 4.1. Cultuurspreiding 14 4.2. Cultuurcreatie 15 4.3. Zorg voor erfgoed 16 4.4. Verhogen van de cultuurparticipatie 16 4.5. Gemeenschapsvorming 17 4.6. Educatie 17 4.7. Communicatie, coördinatie 18 HOOFDSTUK 2: STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN 19 STRATEGISCHE DOELSTELLING 1: Bestuurlijke context 19 STRATEGISCHE DOELSTELLING 2.1: Aanbod spreiding participatie - creatie 21 STRATEGISCHE DOELSTELLING 2.2: Aanbod spreiding participatie creatie 24 STRATEGISCHE DOELSTELLING 3 : Cultureel erfgoed 25 STRATEGISCHE DOELSTELLING 4: Levenslang en levenbreed leren 27 STRATEGISCHE DOELSTELLING 5: Gemeenschapsvorming 29 HOOFDSTUK 3: ONDERSTEUNING VAN HET CULTURELE VELD DOOR DE GEMEENTE 31 1. STADSDIENSTEN 31 1.1. Algemeen 31 1.2. Werkingskosten 32 2. ONDERSTEUNING VAN HET CULTURELE VELD 34 2.1. Ondersteuning van de cultuurraad 34 2.2. Financiële ondersteuning van verenigingen 34 2.3. Nominatieve toelagen 34 2.4. Logistieke ondersteuning 34 1
3. INVESTERINGEN 35 HOOFDSTUK 4: BESCHRIJVING PARTICIPATIEPROCES 36 1. PARTICIPATIE BIJ OPMAAK 36 1.2. Begeleidingstraject 36 1.2. Plannings- en redactiegroep 36 1.3. Stuurgroep 36 1.4. Advies- en beheerraden 37 1.5. Stadsbestuur 37 1.6. Inwoners Zoutleeuw 37 2. PARTICIPATIE BIJ UITVOERING EN EVALUATIE 41 3. COMMUNICATIE NAAR DE BEVOLKING 42 HOOFDSTUK 5: BIJLAGEN 43 BIJLAGE A: CONTACTGEGEVENS STADSPERSONEEL SOCIO-CULTURELE DIENSTEN 43 BIJLAGE B: OVERZICHT SOCIO-CULTURELE VERENIGINGEN 45 BIJLAGE C: BEGROTINGSRAMING CULTUUR / BIBLIOTHEEK 2008-2009-2010 46 BIJLAGE D: LOGBOEK PLANNINGSPROCES BIJ OPMAAK CULTUURBELEIDSPLAN 52 BIJLAGE E: ENQUÊTEFORMULIER 56 BIJLAGE F: RESULTATEN ENQUÊTE 60 HOOFDSTUK 6: VERPLICHTE BIJLAGEN 61 BIJLAGE 1: GEMEENTERAADSBESLISSING M.B.T. GOEDKEURING VAN HET CULTUURBELEIDSPLAN 61 BIJLAGE 2: ADVIES VAN DE CULTUURRAAD 62 BIJLAGE 3: ADVIES VAN HET BEHEERSORGAAN VAN DE BIBLIOTHEEK 63 Advies van het beheersorgaan over Cultuurbeleidsplan 2008-2013: 63 BIJLAGE 4: SAMENSTELLING VAN HET BEHEERSORGAAN VAN DE BIBLIOTHEEK 64 BIJLAGE 5: SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BEHEER VAN HET GEMEENSCHAPSCENTRUM. 65 2
HOOFDSTUK 1: Sterktezwakteanalyse van de culturele en maatschappelijke situatie De beschrijving van de maatschappelijke en culturele context is uitgebreid aan bod gekomen in het cultuurbeleidsplan 2004-2007. Hier worden nu de belangrijkste bevindingen, resultaten en conclusies daaruit beschreven (met sterktezwakteanalyse), aangevuld met een evaluatie van de uitvoering van de vorige beleidsplannen (cultuur en bibliotheek). 1. MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT Zoutleeuw ligt in de provincie Vlaams-Brabant (arrondissement Leuven regio Hageland), op de grens met de provincie Limburg. Zwakte: De regionale werking is verschillend voor cultuur en bibliotheek: er zijn nog geen eenduidige culturele regio s afgebakend. Kans: Een betere afstemming van regio s komt de bovenlokale en ook de lokale samenwerking ten goede. Zoutleeuw is een kleine stad (8.021 inwoners op 7/2/07) die bestaat uit 3 deelgemeenten, namelijk Budingen (2.322), Halle-Booienhoven (2.584) en Zoutleeuw-centrum (en de gehuchten Helen-Bos, Ossenweg en Dormaal 3.115). De ruimtelijke verspreiding van de verschillende dorpskernen brengt een specifieke situatie met zich mee: voor hun sociale contacten en vrijetijdsbesteding blijven heel wat inwoners vooral onder de eigen kerktoren. Sterkte: In de deelgemeenten is tijdens de vorige beleidsperiode al geïnvesteerd in infrastructuur: zowel in Budingen als in Halle-Booienhoven werd de beschikbare infrastructuur sterk verbeterd / vernieuwd. Bedreiging: Toch is in Budingen de ontmoetingsruimte onvoldoende goed uitgerust. De geringe bevolkingsstijging die zich sinds 2001 manifesteert is voornamelijk te wijten aan immigratie. De bevolkingssamenstelling per leeftijd en per geslacht komt overeen met deze van het Vlaamse Gewest. Het aantal inwoners met een niet-belgische identiteit is vrij laag, 158, dit is 1,98% van de Zoutleeuwse bevolking. In de bibliotheek is een aanbod van anderstalige boeken. Omdat het aantal inwoners met een niet-belgische nationaliteit zo beperkt is, is er geen specifiek doelgroepenbeleid uitgewerkt. Er zijn geen verenigingen met een andere culturele achtergrond. Kans : Toch zijn cultuur en de bibliotheek ideaal voor Zoutleeuwenaars om kennis te maken met verschillende culturen. Dit kan door het thema culturele diversiteit in te bouwen en uit te werken in bestaande initiatieven. Stedenbouwkundig gezien is Zoutleeuw (4.670 ha) een landelijke gemeente: meer dan 80% van het grondgebied bestaat uit agrarisch gebied waarvan de overgrote meerderheid zelfs de kwalificatie van waardevol heeft. De bevolkingsdichtheid is met 171,8 inwoners/km² merkelijk lager dan die van het Vlaamse Gewest (450 inw/km²). 3
De belangrijkste troef van Zoutleeuw is zijn rijke historiek, die resulteerde in een bijzonder rijk cultuurhistorisch patrimonium waarvan de belangrijkste bezienswaardigheden gesitueerd zijn in de onmiddellijk omgeving van de Grote Markt. Een andere toeristische troef die nauw samenhangt met de geografische context, is de groene omgeving. De waardevolle open ruimten over heel het grondgebied wordt bovendien toegankelijk gemaakt door goed uitgebouwde wandel- en fietsroutes. Ook het provinciedomein Het Vinne is hierbij een belangrijke trekpleister. Sterkte: De goed functionerende toeristische dienst maakt het rijke cultuurhistorische erfgoed toegankelijk via gidsbeurten, rondleidingen en folkloristische activiteiten. Initiatieven als Open Monumentendag, Erfgoeddag plaatsen dit aspect nog extra in de kijker, evenals het Leeuws Hoekje in de bibliotheek. Sterkte: Het uitgebreide wandel- en fietsroutenetwerk ontsluit de waardevolle open ruimte en het provinciaal domein Het Vinne. Zoutleeuw is een plattelandsstad met beperkte tewerkstellingsmogelijkheden in vergelijking met de Provincie Vlaams-Brabant en het Vlaamse Gewest. De werkzaamheidgraad en de werkloosheidsgraad komen overeen met deze van de Provincie Vlaams-Brabant. De belangrijkste verkeersas die Zoutleeuw kruist is de N3 Tienen - Sint-Truiden. Het openbaar vervoer in de stad is vrij beperkt (weekdagen: om het uur een bus naar Tienen en naar Sint-Truiden, weekend: enkel op zaterdagvoormiddag.) De bevolking dient verder een beroep te doen op de belbus. Zoutleeuw is een belangrijk scholencentrum, waar zowat 1.300 leerlingen onderricht volgen in het basis- en secundair onderwijs. De drie onderwijsnetten zijn vertegenwoordigd. Er kan ook Deeltijds Kunstonderwijs gevolgd worden in Zoutleeuw (intergem. samenwerking met Academie van Sint-Truiden als centrumschool). Naast activiteiten en cursussen die georganiseerd worden door verenigingen en computercursussen in de bibliotheek (door vrijwilliger) is er geen georganiseerd informeel vormingsaanbod in Zoutleeuw. Sterkte: Er is een goede samenwerking tussen de bibliotheek en de scholen. Kans: In de vorige beleidsperiode is gestart met een beperkte scholenprogrammatie. Een uitbreiding van dit aanbod is zeker aangewezen. Sterkte: Kinderen kunnen in Zoutleeuw terecht voor Deeltijds Kunstonderwijs. Zwakte: Voor volwassenen is er geen afdeling van de Academie in Zoutleeuw, zij moeten hiervoor naar Sint-Truiden. Bedreiging: Door de centrale werking vanuit Sint-Truiden is de werking van de Academie niet echt ingebed in het cultuurbeleid van Zoutleeuw. Zwakte: Het vormingsaanbod blijft nog te vaak beperkt tot verenigingen die activiteiten/cursussen organiseren voor de eigen leden (wordt ondersteund door de stad levert punten op voor berekening van werkingssubsidie). Sterkte: De bibliotheek is een ideale leeromgeving want is vrij toegankelijk en heeft ruime openingsuren. Men kan er bovendien gratis surfen op de internet pc s of met de eigen draagbare pc via een hotspot. Zwakte: Te weinig mensen kennen de mogelijkheden van de bibliotheek als leeromgeving. Kans : Het uitwerken van een alternatieve kennismaking met de bibliotheek (vb. via scholen) is een interessant perspectief. Kans : Het beperkt aanbod van gratis computerlessen in de bibliotheek staat niet in verhouding tot de grote vraag. Samenwerkingsverbanden met Vorming Plus zijn hier een alternatief, zoals bv. het project Mobiele Internetklas. Kans : In de regio is er wel een ruim vormingsaanbod maar de informatie hierover 4
reikt vaak niet of onvoldoende tot bij de geïnteresseerden. Meer nog dan zelf vorming organiseren is het verspreiden van informatie over vormingsmogelijkheden een belangrijke taak voor de bibliotheek. Zoutleeuw is een belangrijk centrum voor intramuraal zorgaanbod voor bejaarden. Drie erkende rusthuizen garanderen een ruim voldoende aantal bedden voor Zoutleeuw. In 2006 is gestart met de bouw van een nieuw rusthuis dat het bestaande OCMW-rusthuis moet vervangen (ingebruikname: 2008). Sterkte: De samenwerking tussen de bibliotheek en rusthuizen loopt goed. In de bibliotheek is de collectie grootletter boeken onder andere gericht op de doelgroep van senioren. Kans : Op dit moment is er geen cultureel aanbod dat specifiek gericht is op senioren. Het oprichten van een boekendienst aan huis en het opstarten van een culturele programmatie voor deze steeds groeiende doelgroep is een uitdaging. 5
2. HET CULTUURBELEID EN HET CULTURELE VELD 2.1. Dienst Cultuur Bibliotheek: personeel Sinds juli 2005 zijn de prestaties van de cultuurbeleidscoördinator uitgebreid van een halftijdse tot een voltijdse functie, maar ook de bevoegdheid jeugd werd hieraan toegevoegd. In 2006 werd het personeelskader van de bibliotheek (voltijds bibliothecaris, deeltijds bibliotheekassistent, deeltijds bibliotheekbediende) aangevuld met een deeltijds administratief bediende (contractuele functie niet opgenomen in personeelskader). In bijlage A vindt u de contactgegevens en in bijlage B een overzicht van het stadspersoneel dat tewerkgesteld is in de socio-culturele diensten. Bedreiging: Het takenpakket van het personeel wordt steeds breder, maar de bestaffing volgt niet evenredig. In kleine gemeenten als Zoutleeuw wegen de operationele taken zwaar door, soms ten koste van het uitbouwen van een weldoordacht beleid. Interessante initiatieven blijven door tijdsgebrek beperkt tot éénmalige acties. Het bibliotheekpersoneel moet zeer snel evolueren maar het aanbod specifieke opleidingen is beperkt of zeer duur. Bedreiging: Door de drukke agenda van de eigen dienst wordt ook te weinig tijd vrij gemaakt voor overleg en samenwerking met andere vrijetijdsdiensten. Kans: diensthoofd vrije tijd Bedreiging: Noch de dienst cultuur, noch de bibliotheek zijn aangesloten op het gemeentelijk netwerk. 2.2. Culturele infrastructuur a. Stedelijke infrastructuur Gemeenschapscentrum Het G.C. De Passant is verspreid over 2 locaties: de druk bezette sport- en cultuurzaal De Passant (Sint-Truidensesteenweg 1A : sporthal, polyvalente zaal, repetitieruimte, vergaderlokaal ) en het Historisch Stadhuis (Grote Markt: ontvangsten, recepties, tentoonstellingen, vergaderingen). Het beheer van De Passant wordt toevertrouwd aan een Raad van Beheer. De samenstelling van de Raad van Beheer vindt u in bijlage 5. Beschrijving beschikbare infrastructuur G.C.: zie vorig cultuurbeleidsplan.2004-2007. Gemeentelijke bibliotheek De gemeentelijke openbare bibliotheek Zoutleeuw werd uitgebreid met een nieuwe vleugel. De inrichting is functioneel, het aanbod ruim (boeken + CD s) en de uitleen gebeurt geautomatiseerd. De bibliotheek heeft zeer ruime openingsuren (32u). Het beheer van bibliotheek wordt toevertrouwd aan het beheersorgaan (samengesteld volgens B-formule van het Cultuurpact) en functioneert behoorlijk. De samenstelling van het beheersorgaan vindt u in bijlage 4. Jeugdinfrastructuur In 2006 heeft de stad de lokalen van de Sint-Leonardusscouts aangekocht (worden uitsluitend gebruikt door de scouts - huurovereenkomst 30 jaar). Op de parking van sport- 6
en cultuurzaal De Passant is op initiatief van de jeugdraad een klein skate-terrein opgesteld; dit is ondertussen een populaire hangplaats voor jongeren. Sportinfrastructuur De stedelijke sporthal en cultuurzaal zijn geïntegreerd in één gebouw, De Passant. De bezetting van de sporthal is druk; soms wordt de cultuurzaal gebruikt voor sportactiviteiten maar hier heeft cultuur altijd voorrang op sport. In 2007 is achter De Passant gestart met de aanleg van een omni-sport terrein en een recreatieve looppiste. Academie Zoutleeuw maakt deel uit van een intergemeentelijke samenwerkingsovereenkomst voor de organisatie van deeltijds kunstonderwijs. De klaslokalen zijn ingericht in het OCMWgebouw. Sterkte: De stedelijke openbare instellingen beschikken over een degelijke en toegankelijke infrastructuur (cultuurzaal De Passant, tentoonstellingsruimte Historisch Stadhuis, bibliotheek, lokalen Academie in OCMW-gebouw). Kans : Voor de dienst cultuur wordt een verhuis naar de cultuurzaal De Passant overwogen. Dit zal de toegankelijkheid van deze dienst zeker ten goede komen. Sterkte: De bibliotheek werd in de loop van de vorige beleidsperiode uitgebreid en de werking geoptimaliseerd: actuele en toegankelijke collectie, klantvriendelijke openingsuren, snel en gratis surfen op internet, hotspot, goede samenwerking met scholen en rusthuizen, collectie voor doelgroep senioren Via initiatieven als de bibliotheekweek en de jeugdboekenweek wordt extra aandacht geschonken aan de bibliotheek als ontmoetingsplaats. Er is eens stijgende uitleen en een stijgend aantal actieve leden. Bedreiging:Het aantal nieuwe leden van de bibliotheek daalt. Zwakte: De verouderde bibliotheeksoftware is wel aan vervanging toe. Kans : Instappen in Provinciaal Bibliotheeksysteem, gekoppeld aan open Vlacc. Kans : Toch blijven initiatieven die buiten de muren van het gemeenschapscentrum treden een aanrader: laagdrempelige initiatieven die een breed publiek aanspreken, ook over de grenzen van de eigen gemeente. b. Particuliere culturele infrastructuur Sinds de opmaak van het vorige cultuurbeleidsplan is de culturele infrastructuur in de deelgemeenten sterk verbeterd: zowel in Budingen (voormalige kleuterklassen) als in Halle-Booienhoven (gemeenschapszaal De Halleman ) werd geïnvesteerd om de beschikbare ruimte te optimaliseren. Zowel in Budingen als in Zoutleeuw is nog een parochiezaal (eigendom Parochiale Werken), Dormaal heeft Het Kostershuis. In het centrum van Zoutleeuw baat vzw Katholieke Kring zaal De Kring uit: hier worden regelmatig fuiven georganiseerd maar dit zorgt nogal eens voor overlast. De Kapel van het Gasthuis (OCMW-gebouw) wordt soms gebruikt voor een tentoonstelling of een concert. Een uitgebreide beschrijving vindt u in het cultuurbeleidsplan 2004-2007. Sterkte: In de deelgemeenten is tijdens de vorige beleidsperiode al geïnvesteerd in infrastructuur: zowel in Budingen als in Halle-Booienhoven werd de beschikbare infrastructuur sterk verbeterd / vernieuwd. 7
2.3. Stedelijke culturele activiteiten en evenementen. Verschillende diensten leveren hun bijdrage aan het culturele aanbod van de stad. De toeristische dienst spitst zich vooral toe op cultuurhistorische rondleidingen, Stak-het-oep, Boekenbeurs, Bloemenmarkt, kermissen, herdenkingen, hobby- en cadeaubeurs. Het waardevolle bouwkundige patrimonium is één van de grootste toeristische troeven. Activiteiten als Erfgoeddag, WAK, 11-juli-viering, Zoutleeuwse Zomerdagen, Open Monumentendag, (school)voorstellingen in G.C. De Passant, werking Academie worden gecoördineerd door de dienst cultuur. De bibliotheek organiseert naast zijn reguliere werking ook activiteiten in het kader van de jeugdboekenweek, de gedichtendag, de bibliotheekweek, auteurslezigen of ontvangt tentoonstellingen e.d. In de begroting van cultuur / bibliotheek / toeristische dienst worden jaarlijks de nodige kredieten voorzien voor de organisatie van socio-culturele evenementen. Naast de klassieke promotiekanalen (affiches, aankonigingborden, stedelijk infoblad ) wordt ook gebruik gemaakt van de stedelijke website om evenementen aan te kondigen (elke dienst brengt eigen info on line en houdt deze up-to-date. Een korte beschrijving van deze activiteiten vindt u in het cultuurbeleidsplan 2004-2007. Sterkte: De verschillende stadsdiensten brengen een uitgebreid en gevarieerd aanbod (complementair met het aanbod van verenigingen), dat bovendien langs verschillende kanalen bekend gemaakt wordt bij de eigen bevolking. Ondanks een daling van het aantal nieuwe leden neemt het aantal actieve leden van de bibliotheek wel toe. Zwakte: Er is geen aanbod dat gericht is op families, terwijl uit bevragingen wel gebleken is dat hier vraag naar is. Kans : De externe communicatie naar deelgemeenten en buiten de gemeente is voor verbetering vatbaar. Het ten volle gebruik maken van de mogelijkheden van de vernieuwde website van de stad is hierin een belangrijke instrument. Bedreiging: geen overkoepelend ICT-beleid voor heel de gemeente Zwakte: De verschillende stadsdiensten werken nog te veel naast elkaar, er is geen overkoepeling vrije tijd. Kans : Door een nauwere samenwerking tussen bibliotheek en cultuurdienst kan naar buiten getreden worden met een gezamenlijk vrijetijdsaanbod dat een ruim publiek aanspreekt. Door de oprichting van het managementteam (waar ook de cultuurbeleidscoördinator deel van uit maakt, wordt een overkoepelende visie op vrije tijd gefaciliteerd. 2.4. Het sociaal-cultureel (verenigings)leven Zoutleeuw heeft een rijk en gevarieerd verenigingsleven: bij de cultuurraad zijn 46 verenigingen aangesloten (overzicht socio-culturele verenigingen in bijlage B), bij de sportraad 30, de jeugdraad 7 en de bejaardenraad 6. Het groot aantal culturele verenigingen is voor een deel toe te schrijven aan verenigingen die in elke deelgemeente een afzonderlijke afdeling hebben (vb. KVLV, KAV, Ziekenzorg ). De activiteiten van deze verenigingen zijn vooral gericht op de lokale gemeenschap. Omdat er nog geen welzijnsraad is in Zoutleeuw zijn ook een groot aantal welzijnverenigingen lid van de cultuurraad. Gemeenschapsvormende initiatieven als straat-, buurt- of wijkfeesten krijgen ondersteuning van de stad. Hetzelfde geldt voor kermissen. 8
Alle verenigingen die aangesloten zijn bij een erkende adviesraad ontvangen financiële ondersteuning. Daarnaast kunnen ook projectsubsidies aangevraagd worden voor de organisatie van culturele evenementen (WIP en ZIN-subsidies zie vorig beleidsplan). Naast financiële ondersteuning voorziet de stad ook materiële ondersteuning, zoals het afleveren van politieverordeningen, uitleendienst, promotie via stedelijk infoblad, website, seizoensbrochure Kultuurkuur en aankondigingborden en het ter beschikking stellen van lokalen tegen een voordeliger tarief. Sterkte: De stad voorziet financiële ondersteuning voor het rijke verenigingsleven, zowel werkingsubsidies als projectsubsidies. Zwakte: De projectsubsidies worden wel vaak aan dezelfde verenigingen voor gelijkaardige (jaarlijks terugkerende) evenementen toegekend. Sterkte: Ook wijkcomités, straatfeesten en kermissen worden ondersteund door de stad. Sterkte: Verenigingen kunnen bovendien gratis gebruik maken van verschillende promotiekanalen van de stad: aankondigingborden, website, folder Kultuurkuur en het stedelijk infoblad. Sterkte: In de vorige beleidsplanningsperiode heeft de stad waardevolle inspanningen gedaan om de bekendheid van de verenigingen zelf te vergroten: via de website van de stad, verenigingenbeurs Dit is een manier om veroudering en gebrek aan vernieuwing binnen verenigingen tegen te gaan. Dit zal in de toekomst zeker voortgezet worden. Kans: stimuleren van samenwerkingsverbanden tussen verenigingen 2.5. Inspraak en participatie a. Gemeenteraadscommissie Cultuur In 2001 werden drie gemeenteraadscommissies opgericht met als taak de bespreking van de gemeenteraadszittingen voor te bereiden. Het domein cultuur valt onder Commissie II. Deze Commissie komt slechts sporadisch samen. b. Cultuurraad De cultuurraad is het natuurlijke aanspreekpunt voor de organisatie van overleg en advisering omtrent het lokaal cultuurbeleid. Daarnaast organiseert de cultuurraad, i.s.m. de dienst cultuur jaarlijks gemiddeld 3 voorstellingen in het gemeenschapscentrum. Er zijn 46 verenigingen lid van de cultuurraad. De stad voorziet jaarlijks een toelage voor organisatie van projecten door de cultuurraad. Sterkte: In samenwerking met de dienst cultuur programmeert de cultuurraad voorstellingen in het gemeenschapscentrum. Zwakte: Anderzijds dreigt de adviserende taak van de cultuurraad door de organisatie van voorstellingen in de verdrukking te komen c. Sportraad Seniorenraad Jeugdraad - Kindergemeenteraad De sport-, senioren- en jeugdraad zijn actief in Zoutleeuw en zijn de officiële adviesorganen van het stadsbestuur m.b.t. sport, jeugd en senioren. In 2006 werd ook een kindergemeenteraad opgestart. Sterkte: Overleg met de jeugdraad en jeugdverenigingen gebeurt via de cultuurbeleidscoördinator, die ook bevoegd is voor jeugd. Ook de kindergemeenteraad valt hieronder. 9
Zwakte: Overleg met sportverenigingen en senioren gebeurt meestal via de sportfunctionaris en de ambtenaar die aangesteld is als secretaris van de seniorenraad. Soms wordt de cultuurbeleidscoördinator ook uitgenodigd op de vergaderingen van deze raden. Kans : Het managementteam (waarvan ook de cultuurbeleidscoördinator deel uit maakt) biedt kansen om deze verschillende sectoren overkoepelend te bekijken. d. Welzijnsraad Op dit moment is er nog geen welzijnsraad in Zoutleeuw. De oprichting ervan wordt overwogen. Een aantal verenigingen die nu lid zijn van de cultuurraad zou dan verschuiven naar de welzijnsraad. e. Bevolking Bij de opmaak van de verschillende beleidplannen wordt inspraak van de bevolking zo goed mogelijk georganiseerd, maar daarbuiten is er in Zoutleeuw geen traditie van deelhebben aan het beleid: het is een te beperkte groep van steeds dezelfde mensen die hierdoor aangesproken worden. Zwakte: Er is geen traditie van inspraak van de bevolking in het beleid. Zwakte: Als er inspraakacties georganiseerd worden gebeurt dit vaak via de gekende verenigingen. Mensen die geen aansluiting vinden bij een vereniging zijn moeilijker bereikbaar. Extra inspanningen om ook die mensen te bereiken zijn zeker aangewezen. 2.6. Relevante belendende sectoren a. Jeugd Naast de dienst cultuur valt ook Jeugd onder de bevoegdheid van de cultuurbeleidscoördinator. Het uitstippelen en uitvoeren van het jeugdbeleid gebeurt in nauwe samenwerking met de Jeugdraad (7 jeugdwerkinitiatieven). Daarnaast worden ook vanuit verschillende stadsdiensten activiteiten georganiseerd voor deze doelgroep. Sterkte: Door de combinatie van cultuur en jeugd staat de cultuurbeleidscoördinator op het snijpunt van deze twee domeinen. Jeugdverenigingen zijn een ideaal aanknopingspunt om jongeren te betrekken bij het culturele gebeuren in hun stad. b. Toerisme Het toerisme in Zoutleeuw steunt vooral op de cultuurhistorische waarde van het centrum van Zoutleeuw en op de waardevolle open ruimte over het gehele grondgebied (fiets- en wandelnetwerk, provinciaal domein Het Vinne ). De gedeelde huisvesting van de dienst cultuur en de dienst toerisme werkt een vlotte samenwerking in de hand. Sterkte: De goed functionerende toeristische dienst maakt het rijke cultuurhistorisch erfgoed toegankelijk via gidsbeurten, gidsbeurten en folkloristische activiteiten. Initiatieven als Open Monumentendag, Erfgoeddag plaatsen dit aspect nog extra in de kijker, evenals het Leeuws Hoekje in de bibliotheek. Het uitgebreide wandel- en fietsroutenetwerk ontsluit de waardevolle open ruimte en het provinciaal domein Het Vinne. 10
Bedreiging: Er zijn echter onvoldoende financiële en personele middelen om alle zich opdringende restauraties en ontsluitingen uit te voeren. Hierdoor zijn initiatieven en acties vaak te sterk afhankelijk van opportuniteiten en financiële middelen van hogere instanties. Alle kansen voor verdere inventarisatie, ontsluiting en bekend maken van het rijke culturele erfgoed bij de bevolking, en in het bijzonder bij de jeugd moeten met beide handen gegrepen worden. Ook hierin is een nauwe samenwerking tussen de verschillende stadsdiensten een belangrijke meerwaarde. c. Sport De sportdienst met voltijds sportfunctionaris is gehuisvest in sport- en cultuurzaal De Passant. Een nauwe samenwerking tussen de dienst cultuur en de sportdienst is, alleen al omwille van de geïntegreerde multifunctionele infrastructuur De Passant, onontbeerlijk. d. Onderwijs Zoutleeuw is - ondanks zijn relatief laag inwonersaantal- een belangrijk scholencentrum. Bijna 1300 kinderen en jongeren lopen er school. De drie onderwijsnetten zijn vertegenwoordigd. Voor de (beperkte) programmatie van schoolvoorstellingen wordt nauw samengewerkt met de directies. In het Deeltijds Kunstonderwijs kunnen zowel de richtingen Muziek en Woord als Beeldende kunsten gevolgd worden in Zoutleeuw (filiaal van centrumschool Stedelijke Academie Sint- Truiden). De laatste jaren stijgt het leerlingenaantal niet meer noemenswaardig. Sterkte: Er is een goede samenwerking tussen de bibliotheek en de scholen. In de vorige beleidsperiode is gestart met een beperkte scholenprogrammatie. Kans : Een uitbreiding van dit aanbod is zeker aangewezen. e. Welzijn Bij de dienst Sociale Zaken kunnen alle inwoners van Zoutleeuw terecht voor informatie m.b.t. sociale zaken en persoonlijke welzijn, zowel op lokaal, als op Vlaams en Federaal niveau. De oprichting van een welzijnsraad wordt overwogen. Kans : De oprichting van een welzijnsraad zou een aantal verschuivingen te weeg brengen in de samenstelling van de cultuurraad: een aantal verenigingen die nu nog aangesloten zijn bij de cultuurraad gaan dan over naar de welzijnsraad. f. Senioren Het spreekt voor zich dat het cultuurbeleid ten volle moet rekening houden met deze steeds grotere en actieve bevolkingsgroep. Zoutleeuw is bovendien een belangrijk centrum voor intramuraal zorgaanbod voor bejaarden. Sterkte: De samenwerking tussen de bibliotheek en rusthuizen loopt goed. In de bibliotheek is ook een collectie die specifiek gericht is op de doelgroep van senioren. Zwakte: Op dit moment is er geen cultureel aanbod dat specifiek gericht is op senioren. Kans : Het opstarten van een culturele programmatie voor deze steeds groeiende doelgroep is een uitdaging. 11
2.7. Inbedding in de regio Zoutleeuw ligt op amper 5 km van Sint-Truiden. Het cultureel centrum heeft er een lange geschiedenis en een rijke traditie. Het uitgebreide aanbod van Sint-Truiden blijft een belangrijke aantrekkingskracht uitoefenen. De laatste jaren is ook het aanbod (en de promotie hierover) van het cultureel centrum in Tienen sterk toegenomen. In een aantal omliggende kleine gemeenten heeft het decreet een nieuwe dynamiek op gang gebracht; zo heeft bv. Kortenaken een goed onderbouwd cultuuraanbod. Bij gemeenten als Linter en Geetbets is dit minder uitgesproken voelbaar. Wij hebben tot hier toe geen zicht in welke mate mensen van Zoutleeuw voor cultuurbeleving uitwijken naar de omliggende gemeenten en steden en omgekeerd. Bedreiging: Door zijn ligging behoort Zoutleeuw tot verschillende culturele regio s, ook buiten de provincie. Voor een bescheiden gemeenschapscentrum is het een uitdaging om zijn plek te vinden op in het culturele veld, gekneld tussen de CC s van Sint-Truiden en Tienen, en omgeven door een aantal kleinere gemeenten met een recent sterk toegenomen programmaaanbod.. Kans: Een mogelijkheid is zich meer te richten tot de omliggende gemeenten met een beperkt eigen aanbod. Ook intergemeentelijke samenwerking is een waardevol alternatief. 12
3. BELEIDSNOTA 2007-2012 Bij het aantreden van de CD&V SP.a meerderheid werd een beleidsnota opgesteld welke de komende zes jaar als richtlijn zal dienen voor het besturen van de stad. Dit zijn kerngedachten. Dé belangrijkste prioriteit tijdens de komende legislatuur is openbare werken en het optimaliseren van de uitrusting van de eigen technische dienst. Knelpunten die al jaren aanslepen zullen eindelijk aangepakt worden, en dit zowel in het centrum als in de deelgemeenten. Hierbij zullen ook inspanningen geleverd worden voor de zwakke weggebruiker, door grote aandacht voor voet- en fietspaden. Voor de zachte sectoren als cultuur, toerisme, jeugd, buitenschoolse kinder- en tieneropvang worden het aanbod en de gangbare middelen bestendigd. Er wordt wel ruimte gelaten voor bijkomende verbeteringen aan culturele infrastructuur in de deelgemeenten. Ook aan G.C. De Passant zullen de geplande uitbreidingswerken uitgevoerd worden. Bedreiging: In de komende beleidsperiode zal het zwaartepunt van de investeringen bij openbare werken liggen, niet bij de zogenaamde zachte sector cultuur. Kans : Indirect zal dit wel effecten hebben voor de sector cultuur door een verbetering van de bereikbaarheid van de deelgemeenten. Ontwikkelingssamenwerking en eerlijke handel blijven belangrijke aandachtspunten en op lokaal vlak zal de steeds groeiende groep van senioren voldoende aandacht krijgen. 13
4. EVALUATIE BELEIDPLANNEN CULTUUR EN BIBLIOTHEEK 03-07 Het cultuurbeleidsplan 2004-2007 was opgebouwd rond de 5 belangrijke functies van cultuur: cultuurspreiding, cultuurcreatie, zorg voor erfgoed, verhogen van cultuurparticipatie, gemeenschapsvorming. Een zesde belangrijke doelstelling nl. met betrekking tot coördinatie, stimuleren en communicatie speelt een rol in elk van de voorgaande onderwerpen. De algemene doelstellingen die in het bibliotheekbeleidsplan 2003-2007 naar voor geschoven werden, zijn voor een deel in te passen in het cultuurbeleidsplan: cultuurparticipatie (verhogen van de cultuurparticipatie), informatievoorziening (cultuurspreiding / communicatie) en ontmoeting (gemeenschapsvorming). De vierde algemene doelstelling, educatie komt niet voor als afzonderlijk doelstelling in het cultuurbeleidsplan, maar het thema kwam wel aan bod bij de doelstelling cultuurcreatie. In wat volgt zal de stand van zake met betrekking tot de uitvoering van deze beleidsplannen geëvalueerd worden aan de hand van deze thema s. 4.1. Cultuurspreiding Deze doelstelling heeft betrekking op het zorgen van een gevarieerd aanbod (door verschillende culturele actoren: stadsdiensten, cultuurraad, verenigingen) in een zo optimaal mogelijke culturele infrastructuur. a. Gevarieerd aanbod De verschillende stadsdiensten brengen een uitgebreid en gevarieerd cultureel aanbod (zie punt 2.3). Door het steeds breder wordende takenpakket wordt dit aanbod zowel voor de dienst cultuur (vb. interessante initiatieven blijven door tijdsgebrek beperkt tot éénmalige acties) als voor de bibliotheek (extra culturele activiteiten wegen zwaar door op personele middelen) mee bepaald en beperkt door tijdsgebrek en beperkte personele middelen. Door de drukke agenda van de eigen dienst werd tot op heden weinig tijd vrijgemaakt voor overleg en samenwerking. Deze samenwerking beperkt zich vaak tot het promotie maken voor elkaars activiteiten (affiche ophangen, kaartverkoop). Regelmatig overleg en onderlinge afstemming van activiteiten zal de samenwerking optimaliseren waardoor de verschillende stadsdiensten kunnen naar buiten treden met één geïntegreerd en gevarieerd aanbod dat een ruim publiek aanspreekt. Het managementteam (waarvan ook de cultuurbeleidscoördinator deel uit maakt speelt hierbij een faciliterende rol. Ook de cultuurraad brengt, i.s.m. de dienst cultuur, een cultureel aanbod. Hierbij moet wel bewaakt worden dat dit niet gebeurt ten koste van hun adviserende taak. De cultuurraad blijft immers één van de belangrijkste schakels tussen het culturele veld en het beleid. Het culturele aanbod door verenigingen, wijk- en straatcomités wordt ondersteund door de stad. De projectsubsidie (Zin) is verdubbeld t.o.v. 2004 (van 3.000 tot 6.000) en ook het voorziene budget voor de ondersteuning van wijkfeesten is opgetrokken. Verder kunnen verenigingen via de stad gebruik maken van een aantal gratis promotiekanalen. Het verenigingsleven draagt in grote mate bij tot het gevoel van samenhorigheid dat leidt tot een positieve en aangename leefsfeer in de gemeente. Initiatieven van verenigingen verdienen dan ook maximale ondersteuning. 14
b. Culturele infrastructuur In de voorbije beleidsperiode werd voor het gemeenschapscentrum vooral geïnvesteerd in de tentoonstellingsruimte in het Historisch Stadhuis. Deze is ondertussen goed uitgerust maar wordt nog wat weinig gebruikt. Een betere bezetting door bv. samenwerking met locale kunstenaars of met de Academie is een alternatief. Voor de sport- en cultuurzaal De Passant wordt een uitbreiding voorbereid. Hierdoor kan de dienst cultuur daar gehuisvest worden, wat de toegankelijkheid van deze dienst zeker ten goede zal komen. De infrastructuur van de bibliotheek is de voorbije beleidsperiode geoptimaliseerd: uitbreiding met een nieuwe vleugel, aangepaste inrichting, vernieuwing internet-pc s Omdat het belangrijk is dat inwoners ook in hun eigen deelgemeente terecht kunnen voor cultuurbeleving werden in 2004-2007 ook toelagen voorzien voor infrastructuurwerken aan culturele infrastructuur in de deelgemeenten: zowel in Budingen (vroegere klaslokalen van de kleuterschool) als in Halle-Booienhoven (O.C. De Halleman werd, onder meer met de steun van de stad volledig vernieuwd) werden de nodige aanpassingswerken uitgevoerd. 4.2. Cultuurcreatie Deze doelstelling heeft betrekking op het creëren van kansen om creatief bezig te zijn, zowel individueel als in groepsverband. De werking van de Haspengouwse Academie (voor kinderen en jongeren) wordt zo goed mogelijk ondersteund, zowel financieel als logistiek. Zo werden i.s.m. de stad verschillende toonmomenten georganiseerd (jaarlijks concert, proclamatie, kunsttoer n.a.v. Open Monumentendag, tentoonstelling in de bibliotheek, Academie in de etalage ). Het is belangrijk om te blijven werken aan initiatieven waarbij de Academie ook buiten de eigen muren treedt zodat de inwoners van Zoutleeuw weten dat de Academie leeft, ook in hun stad. Voor volwassenen is er geen aanbod van de Academie in Zoutleeuw, zij moeten hiervoor naar de centrumschool in Sint-Truiden. Het ziet er niet naar uit dat hier in de nabije toekomst verandering in zal komen. Er moet gezocht worden naar alternatieve vormen van ondersteuning voor volwassen die hun creatieve talenten willen ontwikkelen. Ook binnen het verenigingsleven krijgen inwoners van Zoutleeuw kansen tot creatieve ontplooiing. De stad voorziet een ruime ondersteuning van het verenigingsleven. Het subsidiereglement van de cultuurraad zorgt voor een verdeling van de financiële middelen in functie van het aantal en de aard van de activiteiten die verenigingen organiseren. Dit reglement zal in de toekomst dan ook aangehouden worden. Naast verengingen ondersteunt de stad ook individueel initiatief en talent. De tentoonstellingsruimte biedt heel wat mogelijkheden voor beeldende kunstenaars. Op initiatieven als de Zoutleeuwse Zomerdagen krijgt locaal muzikaal talent de kans om op te treden in de eigen gemeente. Deze formule slaat aan en zal ook in de toekomst aangehouden worden. 15
4.3. Zorg voor erfgoed Deze doelstelling heeft betrekking op het ontsluiten van het rijke culturele patrimonium (historische gebouwen + waardevol landschap) van de stad. Zowel met betrekking tot het ontsluiten van het onroerend erfgoed als het waardevolle landschap speelt het uitgebreide aanbod en de goede werking van de toeristische dienst een belangrijke rol. Naast de organisatie van gidsbeurten en stadsbezoeken wordt ook via projecten als Open Monumentendag, Erfgoeddag (i.s.m. dienst cultuur), tentoonstellingen, volkscultuur geprobeerd om het rijke verleden van de stad voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken. Ook de bibliotheek heeft een collectie over Zoutleeuw vroeger en nu. Het bewaren van erfgoed vraagt vaak erg grote financiële inspanningen en is bijgevolg sterk afhankelijk van de opportuniteiten en financiële middelen van hogere instanties. Daarom is het belangrijk dat er actief gezocht wordt naar deze opportuniteiten, maar ook dat het aanbod dat er al is toegankelijk wordt gemaakt/gehouden en uitgebreid gepromoot wordt. 4.4. Verhogen van de cultuurparticipatie Met deze doelstelling wordt er naar gestreefd om zo veel mogelijk mensen te betrekken bij het culturele gebeuren in hun stad. Om mensen te kunnen betrekken bij het culturele gebeuren moeten ze uiteraard op de hoogte zijn van wat er leeft in hun stad. Met de uitgave van de seizoensbrochure en het gebruik van de (activiteitenkalender van de) website werden al een aantal inspanningen gedaan. Ook in de toekomst is het belangrijk om te blijven zoeken naar kanalen om het aanbod van de verschillende stadsdiensten op een aantrekkelijke manier te promoten bij het grote publiek. Zeker voor de bibliotheek is het verbeteren van de externe communicatie een belangrijk streefdoel. Laagdrempelige initiatieven die gericht zijn op een heel breed publiek hebben in het verleden al hun waarde bewezen (vb. Zomer op Straat) en zijn zeker voor herhaling vatbaar. Via de cultuurraad wordt voeling gehouden met wat leeft in het culturele veld. In samenwerking met de dienst cultuur organiseert de cultuurraad jaarlijks een aantal voorstellingen die een breed publiek aanspreken. Deze samenwerking heeft de voorbije jaren zijn doeltreffendheid al bewezen en zal ook in de toekomst verder gezet worden. Via projectwerking worden concrete acties naar specifieke doelgroepen uitgewerkt. In de voorbije beleidsperiode werd, in nauw overleg met de directies, een eerste aanzet gegeven tot scholenprogrammatie. Dit gebeurde nog te veel ad random, afhankelijk van het aanbod. Een beter gestructureerd aanbod voor de verschillende leeftijdsgroepen is aangewezen. Voor senioren, voor kinderen (buiten schoolverband) en voor families is er geen programma-aanbod. De bibliotheek heeft wel een uitgebreide en goed georganiseerde samenwerking met de scholen en werkt ook samen met de drie rustoorden in de gemeente. Ook de collectie is aangepast aan verschillende doelgroepen. 16
4.5. Gemeenschapsvorming Deze doelstelling heeft als uitgangspunt dat een gevoel van samenhorigheid leidt tot een positieve en aangename leefsfeer waaraan elke democratische samenleving behoefte heeft. Gemeenschapsvormende initiatieven verdienen dan ook alle steun. Het verenigingsleven is een ideale aanzet om mensen op een aangename manier in contact te brengen met elkaar. De verschillende stadsdiensten organiseren zelf een aantal gemeenschapsvormende initiatieven. Zo werden culturele verenigingen betrokken bij initiatieven van de stad, vb. verenigingenbeurs tijdens de Zoutleeuwse Zomerdagen. Bij de bibliotheekweek en de jeugdboekenweek wordt telkens de ontmoetingsfunctie van de bibliotheek in de kijker gezet. Daarnaast stimuleert de stad ook gemeenschapsvormende initiatieven door financiële en logistieke ondersteuning van wijkfeesten en kermissen, maar ook door te zorgen voor een geschikte infrastructuur, zowel in het centrum als in de deelgemeenten. Verder speelt het verenigingsleven een belangrijke rol in het gevoel van samenhorigheid in een (deel)gemeente. De stad voorziet dan ook een ruime financiële en logistieke ondersteuning van het verenigingsleven, en dit zowel voor hun reguliere werking als voor projecten. Juist omdat gemeenschapsvormende initiatieven de samenhang van de lokale gemeenschap versterken verdienen deze ook in de toekomst uitgebreide ondersteuning. Dit is uiteraard belangrijk voor de inwoners van de stad maar kan ook nieuwe inwoners aanmoedigen om zich snel te integreren en thuis te voelen in hun nieuwe stad. 4.6. Educatie Educatie, levenslang leren is een doelstelling die in de vorige beleidperiode voor de bibliotheek expliciet naar voor geschoven werd. Voor Deeltijds Kunstonderwijs kunnen kinderen en jongeren in Zoutleeuw terecht (zie 4.2: cultuurcreatie). Er is geen georganiseerd informeel vormingsaanbod in Zoutleeuw. De gratis computerlessen die in de bibliotheek door een vrijwilliger gegeven worden zijn een schuchtere poging maar de vraag naar computerles is groter dan het aanbod. Anderzijds speelt de bibliotheek wel in op de vraag naar levenslang leren via de collectie: aankoop van zelfstudiematerialen, snel inspelen op aankoopsuggesties Door de vrije toegankelijkheid, de lage drempel, ruime openingsuren en gratis en snel surfen is de bibliotheek een ideale leeromgeving. Ook via schoolbezoeken en klasuitleen neemt de bibliotheek zijn educatieve taak op. Vanuit de cultuurdienst blijft het educatieve aspect beperkt tot het ad hoc verspreiden van info over het vormingsaanbod in de regio. Tot op heden werd er nog geen beroep gedaan op georganiseerde informele vormingsinstanties als Vorming Plus, maar de contacten zijn gelegd: indien de vraag zich voordoet kan hierop ingespeeld worden. Verenigingen die een vormingsaanbod presenteren worden hierin gestimuleerd onder de vorm van subsidies (levert punten op volgens subsidiereglement van de cultuurraad. In de regio is een ruim vormingsaanbod maar de informatie hierover reikt vaak niet of onvoldoende tot bij de geïnteresseerden. Meer nog dan zelf vorming te organiseren is het verspreiden van info over vormingsmogelijkheden een belangrijke taak van de bibliotheek en de cultuurdienst. 17
4.7. Communicatie, coördinatie Deze doelstelling heeft betrekking op het op gang brengen en bevorderen van de communicatie over cultuur. De interne communicatie van de verschillende diensten naar het gemeentebestuur verloopt voornamelijk via de bevoegde schepen. Formeel overleg tussen de verschillende stadsdiensten gebeurt via de maandelijkse diensthoofdenvergadering, maar ook door informele contacten, vb. tijdens de middagpauzes. Door de drukke agenda van de eigen diensten blijven deze overlegmomenten beperkt tot het uitwisselen van informatie over geplande activiteiten, eerder dan overleg en afstemming. Door het optimaliseren van de samenwerking van de verschillende stadsdiensten kan naar buiten getreden worden met een geïntegreerd en gevarieerd aanbod dat een ruim publiek aanspreekt. Naast de interne communicatie is ook bovenlokaal overleg en regionale afstemming zowel voor de bibliotheek (regionaal overleg Hageland) als voor de cultuurdienst (regionaal overleg CBC s Hageland, Vlabra ccent) van groot belang. Hier kan immers know how uitgewisseld worden, maar er kunnen ook bovenlokale evenementen en activiteiten uitgewerkt worden. (vb. Zomer op Straat, Leeszomer, Mobiele Internet Klas). De regio s waarmee de bibliotheek en de cultuurdienst samenwerken verschillen. Een betere afstemming van deze regio s zou de bovenlokale en ook de lokale samenwerking ten goede komen. De communicatie naar de bevolking toe beperkt zich te vaak tot promotie van concrete acties en evenementen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een groot aantal promotiekanalen, waarbij recent ook de website en de seizoensbrochure vaste waarden geworden zijn. De bibliotheek, de toeristische dienst en de cultuurdienst zijn gevestigde infopunten met betrekking tot het cultuuraanbod. Over het beleid wordt er veel minder gecommuniceerd met de bevolking. De opmaak van beleidsplannen is een ideale gelegenheid om inspraak van de bevolking te organiseren maar dit mag niet beperkt blijven tot deze periode. Via de adviesraden wordt geprobeerd om voeling te houden met wat leeft in het culturele veld maar hierbij bereik je alleen (mensen die lid zijn van) verenigingen, terwijl ook mensen die geen aansluiting vinden bij een vereniging hierin een belangrijke bijdrage kunnen leveren. 18
HOOFDSTUK 2: Strategische doelstellingen Operationele doelstellingen In dit hoofdstuk worden de beleidsprioriteiten voor de komende zes jaar weergegeven in de vorm van 5 strategisch doelstellingen: 1. bestuurlijke context 2. aanbod-spreiding-participatie-creatie 3. cultureel erfgoed 4. levenslang-levensbreed leren 5.gemeenschapsvorming. Om deze strategische doelstellingen te concretiseren worden telkens een aantal operationele doelstellingen uitgewerkt, die op hun beurt kunnen gelinkt worden met concrete acties. De voorgestelde acties zijn niet exhaustief: in functie van zich aandienende opportuniteiten kunnen ook andere acties uitgewerkt worden die bijdragen tot de realisatie van de vooropgestelde doelen. STRATEGISCHE DOELSTELLING 1: Bestuurlijke context Goed functionerende en op elkaar afgestemde stadsdiensten en -bestuur zorgen er voor dat het culturele leven, in voortdurende dialoog met het culturele veld, optimaal ondersteund en gestimuleerd wordt. Toelichting: Cultuurbeleid heeft in Zoutleeuw een vaste plaats verworven op de politieke agenda. Het beleid en de werking van de verschillende stadsdiensten worden door een betere afstemming en in samenspraak met de culturele actoren geoptimaliseerd. Operationele doelstelling 1.1: cultuur op de politieke agenda Cultuur behoudt zijn prominente plaats op de politieke agenda van Zoutleeuw: op lokaal niveau krijgen de diensten alle kansen om optimaal te functioneren; daarnaast staat de stad ook open voor regionale samenwerking die zich aandient. Toelichting: De dynamiek die het decreet van 13 juli 2001 houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal cultuurbeleid op gang gebracht heeft kan alleen behouden worden door een continue aandacht en stimulering van het cultuurbeleid op lokaal vlak. De diensten krijgen hiervoor alle ontwikkelingskansen. Maar het cultuurbeleid wordt niet enkel beschouwd vanuit lokaal perspectief: ook de regionale dimensie ervan is belangrijk. Gezien de positieve ervaring met regiowerking en gezien de plannen die o.a. de provincie Vlaams-Brabant heeft om hier verder op in te zetten in de komende jaren (niet als doel op zich, maar als middel om cultuurdeelname en betrokkenheid te bevorderen), komt het er voor onze gemeente op aan om deze evolutie op de voet te volgen, mee vorm te geven en in te vullen en om op die manier gebruik te maken van de opportuniteiten die deze provinciaal ondersteunde regiowerking inzake cultuur kan bieden. Instrumenten Acties Voortdurende bijscholing en opleiding, ICTopleidingen: Opleiding bijscholing personeel budgetten voorzien in begroting cultuur en bibliotheek Uitbreiding personeelskader Regionaal overleg cultuur / bibliotheek Regio-overleg CBC s Hageland 19
Vlabra ccent / regio-overleg bibliothecarissen Hageland Samenwerkingsverbanden met regio bibliotheken Mobiele Internet Klas, Leeszomer, Provinciaal Bibliotheeksysteem Samenwerkingsverbanden met regio cultuur Zomer-op-straat, samenwerking intergemeentelijke Operationele doelstelling 1.2: samenwerking verschillende stadsdiensten De verschillende stadsdiensten die bezig zijn met cultuur en vrije tijd plegen op regelmatige basis overleg om zo hun samenwerking te optimaliseren. Toelichting: Door meer en betere interne communicatie en onderlinge afstemming van werking en activiteiten treden de verschillende stadsdiensten naar buiten met één geïntegreerd en gevarieerd aanbod. De bevolking weet waar ze terecht kan met hun culturele vragen en noden en worden hier efficiënt geholpen. Instrumenten Regelmatig overleg tussen vrijetijdsdiensten en opzetten van gemeenschappelijke projecten Eén aanspreekpunt voor organisatoren Acties Begroting bibliotheek en cultuur Managementteam met CBC als coördinator vrijetijdsdiensten Uitbreiding Passant verhuis dienst cultuur naar cultuurzaal: samenbrengen van verschillende vrijetijdsdiensten Operationele doelstelling 1.3: belang van inspraak Overleg met het culturele veld neemt een belangrijke plaats in: enerzijds is er het gestructureerd overleg via de adviesraden en anderzijds detecteren de diensten actief de culturele noden en behoeften. Toelichting: De gemeentelijke adviesraden (cultuurraad, beheersorgaan bibliotheek, beheersorgaan gemeenschapscentrum) zijn de meest voor de hand liggende link tussen het bestuur en het culturele veld. Zij krijgen maximale (financiële / logistieke) ondersteuning. De cultuurraad is de spreekbuis voor het verenigingsleven. Toch moeten ook extra inspanningen gedaan worden om mensen die geen aansluiting vinden bij het verenigingsleven te betrekken bij de opmaak, de uitvoering en de evaluatie van het cultuurbeleid. Cultuurraad Instrumenten Beheersorgaan bibliotheek Beheersorgaan gemeenschapscentrum Gebruikersonderzoek bibliotheek Bereikbaarheid cultuurdienst: aanspreekpunt voor organisatoren Acties Secretariaat door ambtenaar Ondersteuning door CBC Jaarlijkse toelage voor organisatie van projecten Secretariaat door ambtenaar Samenstelling goedgekeurd door GR Begroting bibliotheek Verhuis naar cultuurzaal De Passant 20
STRATEGISCHE DOELSTELLING 2.1: Aanbod spreiding participatie - creatie Het stadsbestuur en de verschillende stadsdiensten creëren in samenwerking met het rijke verenigingsleven een gevarieerd en integraal cultuuraanbod waarin iedereen zijn gading vindt. Toelichting: Een uitgebreid en gevarieerd cultuuraanbod in Zoutleeuw komt tot stand door een combinatie van verschillende cultuuraanbieders, elk vanuit hun eigen invalshoek: de verschillende stadsdiensten, het verenigingsleven, de Haspengouwse Academie. Voor elk van deze initiatiefnemers draagt een aantrekkelijke communicatie en promotie rond hun aanbod in belangrijke mate bij tot het welslagen van activiteiten en evenementen. Operationele doelstelling 2.1.1: aanbod dienst cultuur De dienst cultuur, de cultuurraad en de dienst toerisme bieden initiatieven aan die voor iedereen toegankelijk zijn, complementair met het verenigingsleven. Toelichting: Waar verenigingen nog vaak gericht zijn op de eigen leden is het aan de stadsdiensten om een aanbod te voorzien dat voor iedereen toegankelijk is. Instrumenten Laagdrempelige initiatieven die toegankelijk zijn voor een ruim publiek. Acties Deelname aan initiatieven als Open Monumentendag, Erfgoeddag, 11-juli-viering, Zoutleeuwse Zomerdagen, programmatie dienst cultuur (i.s.m. cultuurraad) Zomer op straat (i.s.m. Vlabra ccent: cultuuren gemeenschapscentra Vlaams-Babant) Operationele doelstelling 2.1.2: aanbod bibliotheek De bibliotheek biedt een op de noden van gebruikers afgestemd kwalitatief aanbod op vlak van ontspanning en informatie, en dit op een toegankelijke en laagdrempelige wijze. Toelichting: De bibliotheek is ruim toegankelijk. Verschillende doelgroepen kunnen er terecht voor een aangepast en gevarieerd aanbod. Er worden voortdurend inspanningen gedaan om zo goed mogelijk in te spelen op de verwachtingen van een zo ruim mogelijk publiek. Instrumenten Toegankelijkheid van de bibliotheek en de collectie Doelgroepwerking Gevarieerde collectie Acties Klantvriendelijke openingsuren en lage tarieven Catalogus online via PBS Starten met ZIZO voor volwassenen Starten met genre etiketten voor jeugd fictie Thema- en genreactie Schoolwerking Samenwerking met rustoorden Starten met bibliotheek aan huis Starten met dvd collectie Inspelen op aankoopsuggesties 21