AMS FOCUS 212 PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 212 Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij 1. Blik op de productierekeningen 2. Productiewaarde 3. Intermediair verbruik 4. Netto toegevoegde waarde 1. BLIK OP DE PRODUCTIEREKENINGEN De Vlaamse land- en tuinbouw tekent in 212 een sterke stijging op van de productiewaarde. De kosten nemen ook toe, maar in mindere mate. Daardoor verbetert het globale inkomen sterk na het extreem lage cijfer van 211. De netto toegevoegde waarde per arbeidseenheid is 47% hoger dan in het crisisjaar 211 en bereikt hiermee bijna het niveau van 21. 2. PRODUCTIEWAARDE De eindproductiewaarde van de Vlaamse land- en tuinbouwsector in 212 wordt geraamd op 5,69 miljard euro of een sterke stijging t.o.v. 21 (+12%) (figuur 1). De toename is merkbaar bij de drie deelsectoren. Figuur 1: Evolutie van de eindproductiewaarde, miljoen euro, 2-212 5. Meer informatie 6. 5. 4. 3. 2. 1. akkerbouw tuinbouw veeteelt totaal (*): voorlopige cijfers Meer info vindt u op /studies Vermenigvuldiging en/of overname van gegevens zijn toegestaan mits de bron expliciet vermeld wordt: Bernaerts E. (212) Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 212, Departement Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie, Brussel. Depotnummer: D/212/3241/384 1
FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 212 Veeteelt De veeteelt is in Vlaanderen de belangrijkste sector (6,4% van de totale eindproductiewaarde), met als drie voornaamste producten varkens- en rundvlees en melk (figuur 2). In 212 bedraagt de globale waarde van de veeteeltproducten 3,43 miljard euro of een stijging van 7% ten opzichte van 211. Met uitzondering van de zuivelsector, evolueren alle subsectoren in positieve zin. Figuur 2: Verdeling van de productiewaarde van de veeteeltproducten, 212 melk 18% eieren 5% andere 1% runderen 2% gevogelte 9% varkens 47% De varkenssector neemt veruit het grootste aandeel voor zijn rekening (47% van de productiewaarde van de veeteelt) en tekende een omzetstijging van 14% op ten opzichte van 211. Die toename is vooral te danken aan de hogere prijzen. De slachtingen blijven nagenoeg op het niveau van 211. In de rundvleessector wordt het kleinere productievolume gecompenseerd door de globale prijsstijging, zodat de omzet stijgt met 5%. Vooral vlees van de lagere kwaliteitscategorieën is in prijs gestegen door een goede exportvraag. De pluimveevleessector noteert een waardestijging (+5%) door een productie- en een prijsverhoging. Na het slechte cijfer van 211, vertoont de omzetwaarde van de eiersector een grote opwaartse beweging (+52%). Dat is vooral te danken aan de sterke prijshausse. Als gevolg van het verbod op legbatterijen in de Europese Unie, liep de Europese eierproductie terug, wat een positief effect had op de prijsvorming. In tegenstelling tot de andere veeteeltsectoren, wordt de productiewaarde van de zuivelsector sterk neerwaarts bijgesteld (-9%). De sector heeft te kampen met een prijsvermindering door de zwakkere prijsvorming van zuivelproducten op de internationale markten. Tuinbouw De productiewaarde van de tuinbouwproducten wordt geschat op 1,55 miljard euro of een stijging met 13%. De tuinbouw neemt 27,2% van de totale productiewaarde voor zijn rekening, met groenten als grootste sector (figuur 3). De waardestijging manifesteert zich bij de 3 deelsectoren (groenten +22%, fruit +15% en sierteelt +2%). Voor een aantal producten zijn er echter nog weinig cijfers beschikbaar zodat de raming met de nodige omzichtigheid dient te worden geïnterpreteerd. 2
FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 212 Figuur 3: Verdeling van de productiewaarde van de tuinbouwproducten, 212 niet-eetbare tuinbouwproducten 34% groenten 43% fruit 23% De sterke omzetstijging bij de groenten komt er na de extreem lage waarde van 211. In 211 werd de groentesector immers zwaar getroffen door de EHEC-crisis. De evolutie is sterk productafhankelijk, maar gemiddeld noteren de groenten onder beschutting een grotere herstelbeweging (+43%) dan de groenten in openlucht (+4%). De groenten onder beschutting daalden vorig jaar ook sterker dan de groenten in openlucht. Volgens de eerste cijfers voor de fruitsector, is er een omzetstijging van ongeveer 15%. Volgens de laatste oogstramingen is de productie van appelen en peren kleiner dan het voorgaande seizoen. De prijzen liggen momenteel echter beduidend hoger dan het voorgaande seizoen. De stijging bij de sierteelt is vooral toe te schrijven aan de betere prijsvorming. Het areaal daalt in 212. Akkerbouw De waarde van de akkerbouwproducten bedraagt in 212 naar schatting 74 miljoen euro of een groei met 44% ten opzichte van 211. De akkerbouw is, met een aandeel van 12,4% in de totale eindproductiewaarde, een kleinere sector. Granen, aardappelen en suikerbieten zijn de voornaamste akkerbouwproducten. Zij nemen in 212 samen 82% voor hun rekening (figuur 4). Figuur 4: Verdeling van de productiewaarde van de akkerbouwproducten, 212 overige 18% granen 22% suikerbieten 8% aardappelen 52% 3
FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 212 Bij de graangewassen en de aardappelen wordt een sterke waardestijging opgetekend, terwijl de suikerbieten in waarde verminderen. De productiewaarde van graan wordt voor 212 geraamd op 158 miljoen euro of een stijging met 52% ten opzichte van 211. De Vlaamse graanoogst was beduidend hoger dan de uitzonderlijk kleine oogst van 211. De oppervlakte wintergranen is opnieuw genormaliseerd. In 211 was dat areaal immers uitzonderlijk klein door het natte najaar van 21. Door een krappe wereldgraanbalans zit ook de prijs in de lift. Bij de aardappelen is de waardevermeerdering (+77%) te danken aan de sterke prijsstijging ten opzichte van de zeer lage prijs van het voorgaande seizoen. De productie is duidelijk afgenomen, zowel in Vlaanderen als in andere Europese landen, wat de vrije marktprijs positief beïnvloedt. De suikerbietenteelt noteert een lagere waarde (-17%), vooral door de lagere suikerproductie ten opzichte van de recordopbrengst van 211. 3. INTERMEDIAIR VERBRUIK Het jaar 212 wordt gekenmerkt door verder stijgende kosten. Volgens een eerste raming zou de waarde van het intermediair verbruik stijgen met 5% en 4,22 miljard euro bedragen. Het intermediair verbruik is de laatste jaren sterk gestegen (figuur 5). Vooral de kosten voor veevoeders (+8%), meststoffen (+4%) en energie (+4%) lopen op. De veevoeders maken in 212 52% uit van het intermediair verbruik. Alhoewel de veevoederprijzen in het begin van 212 nog lager waren dan in 211, is de gemiddelde jaarprijs duidelijk hoger dan in 211. Ook de energieprijzen zetten de stijgende trend van 211 verder door. Figuur 5: Evolutie van het intermediair verbruik, miljoen euro, 2-212 5. 4. 3. 2. 1. 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212(*) veevoeders meststoffen energie andere (*): voorlopig cijfer 4. NETTO TOEGEVOEGDE WAARDE Uit de respectieve ontwikkelingen van de waarde van de eindproductie en van het intermediair verbruik en rekening houdend met de afschrijvingen en de netto subsidies wordt de netto toegevoegde waarde, als indicator voor het globale inkomen van de land- en tuinbouwactiviteit, geraamd op 1.252 miljoen euro of een stijging met 46% ten opzichte van het crisisjaar 211 (figuur 6). 4
NTW (miljoen euro) NTW/AE (euro) FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 212 Het aantal arbeidseenheden, uitgedrukt in aantal personen van 2 tot 65 jaar die voltijds op een landbouwbedrijf werkzaam zijn, is licht gedaald (-,5%), zodat de netto toegevoegde waarde per arbeidseenheid met 47% stijgt tot 31.819 euro. Het globale inkomen per arbeidseenheid tekent hiermee een herstelbeweging op tot bijna het niveau van 21. Er dient wel opgemerkt te worden dat het een globaal gemiddeld inkomen betreft, dat een grote variatie tussen de sectoren en tussen de bedrijven onderling maskeert. Figuur 6: Evolutie van de netto toegevoegde waarde (NTW) en de netto toegevoegde waarde per arbeidseenheid (NTW/AE), 2-212 2. 4. 1.5 3. 1. 2. 5 1. NTW NTW/AE (*): voorlopige cijfers 5. MEER INFORMATIE Een samenvattend overzicht met de cijfers van de afgelopen jaren is terug te vinden in tabel 1 op de volgende pagina. Er moet uitdrukkelijk gewezen worden op het zeer voorlopige karakter van de voorgestelde cijfers van 212. Voor meer details in verband met de berekeningswijze wordt verwezen naar de jaarlijkse publicatie Economische resultaten van de Vlaamse land- en tuinbouw, die terug te vinden is op de website (/studies). In het voorjaar 213 zal een geactualiseerde versie van dit rapport beschikbaar zijn. 5
FOCUS: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 212 Tabel 1: Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw, miljoen euro, 27-212 27 28 29 21 211 212(*) EINDPRODUCTIE 4.951 4.945 4.56 5.153 5.55 5.685 AKKERBOUWPRODUCTEN 55 437 385 591 488 74 Granen 138 97 83 146 14 158 Aardappelen 29 218 181 39 26 365 Suikerbieten 66 46 48 48 7 58 TUINBOUWPRODUCTEN 1.571 1.51 1.455 1.612 1.372 1.548 -GROENTEN : 62 641 66 717 547 67 Beschutte teelt 35 349 289 374 257 368 In openlucht 27 292 317 343 29 31 -FRUIT : 419 357 329 37 33 347 Appelen 142 15 89 112 85 12 Peren 153 135 133 14 97 13 -NIET-EETBARE PRODUCTEN 532 512 52 524 523 531 VEETEELTPRODUCTEN 2.875 2.998 2.72 2.95 3.195 3.434 -DIEREN : 2.73 2.24 2.121 2.195 2.381 2.621 Runderen 586 569 583 612 655 687 Varkens 1.216 1.386 1.289 1.31 1.41 1.64 Gevogelte 248 263 23 258 299 314 -DIERLIJKE PRODUCTEN : 82 758 599 754 815 812 Melk en melkderivaten 658 624 459 632 695 631 Eieren 144 134 139 122 119 182 INTERMEDIAIRE CONSUMPTIE : 3.322 3.779 3.395 3.611 4.1 4.219 Veevoeders 1.597 1.863 1.592 1.75 2.18 2.185 Meststoffen-Grondverbeteringsmiddelen 16 212 159 141 161 167 Energie en smeermiddelen 42 483 393 47 54 526 BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE TEGEN MARKTPRIJZEN 1.629 1.165 1.166 1.542 1.55 1.466 Afschrijvingen 475 498 59 5 53 513 Subsidies -taksen 3 323 317 32 33 299 NETTO TOEGEVOEGDE WAARDE TEGEN FACTORKOSTEN 1.454 991 973 1.345 855 1.252 Aantal arbeidseenheden 44.537 43.845 42.536 42.24 39.548 39.353 NETTO TOEGEVOEGDE WAARDE PER ARBEIDSEENHEID (euro) 32.639 22.592 22.884 31.997 21.613 31.819 (*): voorlopige cijfers 6