Private Company barometer
Inhoud Achtergrond Private companies en economische omstandigheden Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Private companies en kredietverlening / financiering Bijlagen
Achtergrond De PwC Private Companies Barometer is een onderzoek van naar actuele kwesties, trends en ontwikkelingen binnen private companies. Het onderzoek wordt twee keer per jaar gehouden onder de belangrijkste beslissers binnen private companies. Het onderzoek heeft gelopen van 26-03-2010 tot en met 12-04-2010. Aan het onderzoek hebben 569 beslissers meegedaan.
Sectie 2 Achtergrond Private companies en economische omstandigheden Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Private companies en kredietverlening / financiering Bijlagen
Private companies en economische omstandigheden De crisis heeft een duidelijke impact op Private Companies. Welke effecten ondervindt uw onderneming van de huidige economische omstandigheden? Sterk negatieve effecten 27% 30% 32% 41% Enigszins negatieve effecten 36% 42% 44% 51% Geen effect Enigszins positieve effecten Sterk positieve effecten 16% 9% 10% 11% 12% 8% 8% 4% 6% 5% 7% 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) Slide 5
Private companies en economische omstandigheden De crisis heeft een duidelijke impact op Private Companies. Welke effecten ondervindt uw onderneming van de huidige economische omstandigheden? (n=569) Sterk negatieve effecten 31% Enigszins negatieve effecten 40% Geen effect 14% Enigszins positieve effecten 9% Sterk positieve effecten 5% Slide 6
Private companies en economische omstandigheden Korte termijn oplossing zoals kostenbesparingen primaire reactie. Aanpassingen in strategie en investeringen/innovaties op lager plan. Welke maatregelen heeft uw onderneming genomen ten tijde van de veranderende economische omstandigheden? (n=569) Algemene kosten gereduceerd 58% Inkoopkosten gereduceerd 45% Strategie aangepast 42% Personeel ontslagen 34% Geïnvesteerd in marketing en sales 33% Innovatieprojecten geïnitieerd 32% Cash gegenereerd (voorraden afgebouwd) 25% Verkoopprijzen verlaagd Bedrijfsstructuur gereorganiseerd Samenstelling managementteam gewijzigd Personeel aangenomen Verkoopprijzen verhoogd Gesneden in marketing en sales Nieuwe kapitaal- of financieringsbronnen aangeboord Rolverdeling aandeelhouders/managers gewijzigd Innovatieprojecten stopgezet 11% 11% 11% 10% 7% 23% 21% 20% 19% Kleinere bedrijven hebben minder vaak personeel ontslagen en in mindere mate bezuinigd op algemene kosten. Grote bedrijven hebben minder vaak hun strategie aangepast en minder vaak geïnvesteerd in marketing en sales. Een andere (huis)bank genomen 5% Overige antwoorden 10% Slide 7
Private companies en economische omstandigheden Kostenbesparingen helpen bedrijven in deze tijd het meest. Welke van deze maatregelen helpen uw onderneming het meest in deze tijd van veranderende economische omstandigheden? (n=569) Algemene kosten gereduceerd Strategie aangepast Personeel ontslagen Inkoopkosten gereduceerd Innovatieprojecten geïnitieerd Geïnvesteerd in marketing en sales Cash gegenereerd (voorraden afgebouwd) Bedrijfsstructuur gereorganiseerd Verkoopprijzen verlaagd Personeel aangenomen Samenstelling managementteam gewijzigd Verkoopprijzen verhoogd Rolverdeling aandeelhouders/managers gewijzigd Nieuwe kapitaal- of financieringsbronnen aangeboord Gesneden in marketing en sales Innovatieprojecten stopgezet Een andere (huis)bank genomen Overige antwoorden 20% 18% 15% 12% 12% 9% 7% 5% 4% 4% 4% 3% 3% 2% 1% 7% 27% Bij kleinere bedrijven helpt het initiëren van innovatie projecten beter. Bij grote bedrijven werkt het generen van cash beter (afbouwen voorraden). Slide 8
Private companies en economische omstandigheden Rol dga bij helft bedrijven meer prominent door huidige omstandigheden (m.n. bedrijven 20 100 mio) Welke van de volgende uitspraken zijn op uw organisatie van toepassing? Door de huidige economische omstandigheden: 21% Treedt de dga/de leiding meer op de voorgrond 17% 23% 11% Neemt dga/leiding meer touwtjes in handen in dagel. besturen Rol overige aandeelh.(nietdga) in dagelijkse sturing gering 2% 3% 4% 26% 38% 32% 27% 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) Is er niets veranderd in de rol van de dag/de leiding 39% 48% 51% 58% Slide 9
Private companies en economische omstandigheden Rol dga bij helft bedrijven meer prominent door huidige omstandigheden (m.n. bedrijven 20 100 mio) Welke van de volgende uitspraken zijn op uw organisatie van toepassing? Door de huidige economische omstandigheden: (n=569) Treedt de dga/de leiding meer op de voorgrond 19% Neemt dga/leiding meer touwtjes in handen in dagel. besturen 28% Rol overige aandeelh.(niet-dga) in dagelijkse sturing gering 2% Is er niets veranderd in de rol van de dag/de leiding 50% Slide 10
Private companies en economische omstandigheden Ondernemingen varen primair op eigen gevoel en ervaring. Welk van onderstaande uitspraken is het meest op uw onderneming van toepassing? Managementbeslissingen worden primair genomen op basis van: (n=569) Ervaring, gevoel en ondernemerschap 76% Management informatie uit de eigen systemen 24% Slide 11
Private companies en economische omstandigheden Zes op de tien verwachten komende 12 maanden omzetstijging. Dit heeft een positieve invloed op het verwachte investeringsniveau. Wat zijn uw verwachtingen voor de komende 12 maanden met betrekking tot: (n=569) Wat zijn uw verwachtingen voor de komende 12 maanden met betrekking tot: De omzet Wat zijn uw verwachtingen voor de komende 12 maanden met betrekking tot: Het investeringsniveau Wat zijn uw verwachtingen voor de komende 12 maanden met betrekking tot: Uw personeelsbestand 17% 17% 16% 23% 43% 47% 60% 40% 37% Kleine bedrijven (0-19 mio) verwachten minder vaak dalingen qua personeel en omzet. Vaker verwachten zij een daling met betrekking tot de effectieve belastingdruk. Wat zijn uw verwachtingen voor de komende 12 maanden met betrekking tot: Internationaal zakendoen 9% 54% 36% Wat zijn uw verwachtingen voor de komende 12 maanden met betrekking tot: Effectieve belastingdruk 16% 59% 25% Daling Gelijkblijvend Stijging Slide 12
Private companies en economische omstandigheden In totaal verwacht een kwart de komende 12 maanden een overname te plegen. Zijn er binnen uw onderneming plannen voor overnames? 17% Verwachten in komende 12 mndn een overname te plegen 29% 39% 45% Verwachten in komende 12 mndn overgenomen te worden Verwachten zowel overn. te plegen als overgenomen te worden 3% 8% 6% 2% 4% 2% 9% 6% 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) 76% Geen verwachtingen komende 12 mndn wat betreft overnames 52% 56% 46% Slide 13
Private companies en economische omstandigheden In totaal verwacht een kwart de komende 12 maanden een overname te plegen. Zijn er binnen uw onderneming plannen voor overnames? (n=569) Verwachten in komende 12 mndn een overname te plegen 25% Verwachten in komende 12 mndn overgenomen te worden 4% Verwachten zowel overn. te plegen als overgenomen te worden 5% Geen verwachtingen komende 12 mndn wat betreft overnames 66% Slide 14
Private companies en economische omstandigheden Bij helft bedrijven is de waarde objectief vastgesteld. Bij ruime meerderheid van deze bedrijven is dat het afgelopen jaar gebeurd. Wanneer is dat gebeurd? (Basis - Waarde onderneming objectief vastgesteld, n=282) Minder dan een jaar geleden 71% 1 tot 2 jaar geleden 22% 3 tot 5 jaar geleden 5% Langer dan 5 jaar geleden 2% Slide 15
Private companies en economische omstandigheden Private companies voelen zich onderschat en achtergesteld ten opzichte van multinationals. Zijn meer op zichzelf aangewezen. Graag uw mening op de volgende stellingen over private companies in het algemeen: (n=569) Het belang van private companies voor de Nederlandse economie wordt onderschat 9% 48% 41% Private companies worden ten opzichte van multinationals het minst door de overheid gesteund in economisch zware tijden 16% 51% 31% Als gevolg van de economische omstandigheden hebben private companies in 2009 geen of minder dividend uitgekeerd 3% 20% 62% 15% Private companies worden ten opzichte van multinationals het minst door de kredietverstrekkers gesteund in economisch zware tijden 3% 21% 46% 30% Private companies beschikken gemiddeld over meer geduldkapitaal 4% 23% 56% 18% Helemaal mee oneens Mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Slide 16
Private companies en economische omstandigheden Vertrouwen in zelfredzaamheid is groot. Private companies profiteren iets sneller van het herstel. Graag uw mening op de volgende stellingen over private companies in het algemeen: (n=569) Private companies profiteren sneller van het nog fragiele herstel 4% 38% 51% 7% Private companies hebben minder diep in hun personeelsbestand hoeven snijden 7% 42% 45% 6% Bijstorten door aandeelhouders is in 2009 binnen de private companies gemeengoed geworden 5% 54% 36% 4% Het moment van verkoop van ondernemingen wordt door de economische omstandigheden naar voren gehaald 14% 51% 32% 3% Private companies profiteren ook nu als laatste van economische groei 10% 65% 20% 4% Helemaal mee oneens Mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Slide 17
Sectie 2 Achtergrond Private companies en economische omstandigheden Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Private companies en kredietverlening / financiering Bijlagen
Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Private companies voelen zich nauwelijks gestimuleerd en ondersteund door de overheid. Vertrouwen in overheid is laag. Kunt u op een schaal van 1 tot 10 (1 is zeer laag, 10 is zeer hoog) aangeven hoeveel vertrouwen u er in heeft dat de overheid de private companies ondersteunt en stimuleert in het ondernemerschap? 10% 11% 5% 14% 10% 22% 33% 25% 26% 24% 9-10 8 7 6 66% 57% 68% 57% 64% 1-5 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) Totaal Slide 19
Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Waarom geeft u een 1-6? Slide 20
Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Waarom geeft u een 7-10? Slide 21
Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Wat verwacht u van de overheid het komende jaar om de sector private companies te ondersteunen en stimuleren? Slide 22
Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Bedrijven zijn het meest gebaat bij garantie ondernemingsfinanciering. Bij welke vormen van stimulering of subsidie zijn private companies volgens u momenteel het meest gebaat? Tijdelijke regeling Deeltijd WW Garantie Ondernemingsfinanciering Stimulering duurzame energieproductie (SDE) Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) Exportkredietverzekering (EKV) Regeling willekeurige afschrijving Innovatiekrediet voor MKB 12% 5% 16% 13% 31% 25% 42% 35% 35% 51% 41% 45% 46% 20% 23% 19% 33% 40% 41% 43% 36% 41% 20% 30% 24% 55% 38% 39% 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) Slide 23
Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Bedrijven zijn het meest gebaat bij garantie ondernemingsfinanciering. Bij welke vormen van stimulering of subsidie zijn private companies volgens u momenteel het meest gebaat? (n=569) Garantie Ondernemingsfinanciering 48% Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) 47% Regeling willekeurige afschrijving 40% Innovatiekrediet voor MKB 34% Tijdelijke regeling Deeltijd WW 30% Exportkredietverzekering (EKV) 22% Stimulering duurzame energieproductie (SDE) 12% Slide 24
Sectie 2 Achtergrond Private companies en economische omstandigheden Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Private companies en kredietverlening / financiering Bijlagen
Private companies en kredietverlening / financiering Bijna 90% heeft een kredietaanvraag gedaan. In de helft van de gevallen (ook) bij een andere bank dan de huisbank. Kredietaanvragen. (Basis - heeft de afgelopen 12 maanden een of meerdere kredietaanvragen gedaan) 53% Een kredietaanvraag bij de huisbank 48% 51% 24% 7% Een kredietaanvraag bij de niet-huisbank 3% 5% 9% 0 19 miljoen (n=129) 20 49 miljoen (n=33) Meerdere kredietaanvragen bij de huisbank 3% 9% 16% 50 99 miljoen (n=37) 100 miljoen of meer (n=45) 7% Kredietaanvragen zowel bij huisbank als bij andere banken 27% 37% 39% 60% Slide 26
Private companies en kredietverlening / financiering Bijna 90% heeft een kredietaanvraag gedaan. In de helft van de gevallen (ook) bij een andere bank dan de huisbank. Was dat: (Basis - Een of meerdere kredietaanvragen bij banken gedaan, n=255) Een kredietaanvraag bij de huisbank 49% Een kredietaanvraag bij de niethuisbank 6% Meerdere kredietaanvragen bij de huisbank 6% Kredietaanvragen zowel bij huisbank als bij andere banken 39% Slide 27
Private companies en kredietverlening / financiering Financieringsbehoefte vooral ten behoeve van investeringen, continuering krediet en werkkapitaal. Waar komt bij u vooral de financieringsbehoefte vandaan? Investeringen Continuering van het krediet (aflopend contract) Werkkapitaal (toename voorraden / debiteuren) Overname(s) Autonome groei Aankoopverliezen (startups) 22% 15% 24% 23% 18% 19% 20% 12% 6% 16% 33% 40% 35% 42% 53% 55% 51% 58% 49% 47% 52% 36% 53% 0 19 miljoen (n=129) 20 49 miljoen (n=33) 50 99 miljoen (n=37) 100 miljoen of meer (n=45) Financiering van verliezen Verlaging kredietruimte door kredietverzekeraars Overige antwoorden Management participatie 21% 18% 14% 4% 9% 9% 8% 9% 9% 9% 5% 4% 6% 6% 5% Slide 28
Private companies en kredietverlening / financiering Financieringsbehoefte vooral ten behoeve van investeringen, continuering krediet en werkkapitaal. Waar komt bij u vooral de financieringsbehoefte vandaan? (Basis - Een of meerdere kredietaanvragen bij banken gedaan, n=255) Investeringen 55% Werkkapitaal (toename voorraden / debiteuren) 45% Continuering van het krediet (aflopend contract) 31% Overname(s) 26% Autonome groei 22% Financiering van verliezen 17% Aankoopverliezen (start-ups) Verlaging kredietruimte door kredietverzekeraars 11% 9% Management participatie 5% Overige antwoorden 7% Slide 29
Private companies en kredietverlening / financiering Kredietaanvragen verlopen moeilijker dan in voorafgaande jaren. Hoe beoordeelt u deze kredietaanvra(a)g(en) en de behandeling ervan door uw huisbank (of de bank waar u de meeste zaken regelt)? (Basis - Een of meerdere kredietaanvragen bij banken gedaan, n=255) Dit ging gemakkelijk, 24% Dit ging makkelijker dan in de voorafgaande jaren 2% Dit ging moeilijk 22% Ging moeilijker dan in voorafgaande jaren (meer afwijzingen) 52% Slide 30
Private companies en kredietverlening / financiering Wensen ten aanzien van de hoogte van het krediet worden lang niet altijd vervuld. Heeft u het gewenste, benodigde kapitaal kunnen lenen? (Basis - Een of meerdere kredietaanvragen bij banken gedaan, n=255) Nee, geheel niet 24% Nee, slechts gedeeltelijk 28% Ja, het gehele bedrag 47% Kleine bedrijven (0-19 mio) kregen minder vaak het gehele bedrag. Slide 31
Private companies en kredietverlening / financiering Op 1 segment na (50-99 mio) is 40% ontevreden over zijn (huis)bank waar de aanvraag is gedaan. Op een schaal van 1 tot 10 aangeven, hoe tevreden bent u momenteel over uw huisbank/de bank waar u deze kredietaanvraag gedaan heeft? 3% 3% 2% 3% 19% 24% 32% 29% 22% 14% 6% 16% 18% 27% 16% 16% 7% 13% 9-10 8 7 6 1-5 8% 38% 42% 40% 37% 22% 0 19 miljoen (n=129) 20 49 miljoen (n=33) 50 99 miljoen (n=37) 100 miljoen of meer (n=45) Totaal Slide 32
Private companies en kredietverlening / financiering Waarom geeft u een 1-6? Slide 33
Private companies en kredietverlening / financiering Waarom geeft u een 7-10? Slide 34
Private companies en kredietverlening / financiering Dit heeft gevolgen voor de loyaliteit naar huisbank. Deze staat bij 40% onder druk. Welke van de volgende uitspraken zijn op uw situatie van toepassing: (n=569) Door de economische omstandigheden is de loyaliteit naar onze huisbank op het spel gezet De relatie met onze huisbank is verslechterd Wanneer er sprake is van herstel gaan wij serieus op zoek naar een andere huisbank 61% 65% 35% 68% Door de economische omstandigheden is de relatie met onze huisbank verbeterd 32% 87% Nee, niet van toepassing 39% 13% Ja, van toepassing Slide 35
Private companies en kredietverlening / financiering De sector heeft het nog zwaarder dan de bedrijven zelf. Hoe groter de instelling hoe beter men zich begrepen en serieus genomen voelt door banken. In hoeverre bent u het eens met onderstaande stellingen en is dit van toepassing op uw eigen bedrijf? (n=569) De bureaucratische houding van banken staat ondernemen in de weg Voor onze sector zijn er minder alternatieven om kapitaal aan te trekken Private companies worden door banken minder serieus genomen Businessplannen van private companies worden door de banken niet begrepen Private companies betalen meer risicotoeslagen dan beursgenoteerde ondernemingen 77% 59% 57% 66% 51% 46% 42% 50% 67% Van toepassing op eigen bedrijf 80% Mee eens Slide 36
Private companies en kredietverlening / financiering Kredietverstrekking door participatiemaatschappijen niet interessant voor grotere bedrijven (50+ mio). Is kredietverstrekking door participatiemaatschappijen voor u het overwegen waard? 34% 42% Ja 30% 26% 40% 0 19 miljoen (n=321) 32% Nee 52% 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) 49% 26% Te weinig zicht op om er een oordeel over te kunnen geven 26% 18% 25% Slide 37
Private companies en kredietverlening / financiering Kredietverstrekking door participatiemaatschappijen niet interessant voor grotere bedrijven (50+ mio). Is kredietverstrekking door participatiemaatschappijen voor u het overwegen waard? (n=569) 33% Ja 43% Nee Te weinig zicht op om er een oordeel over te kunnen geven 25% Slide 38
Sectie 2 Achtergrond Private companies en economische omstandigheden Private companies en wet- en regelgeving / vestigingsklimaat Private companies en kredietverlening / financiering Bijlagen
Bijlagen Type organisatie. Aan wat voor type organisatie geeft u leiding? 76% 55% (Niet beursgenoteerde) private onderneming 52% 56% 22% Familiebedrijf waarbij verantwoordelijkhheid/aandelen bij familie 39% 44% 35% 1% Familiebedrijf waarbij verantwoordelijkhheid/aandelen externen 6% 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) 1% 5% 2% Overige antwoorden 3% 5% Slide 40
Bijlagen Functie. Welke functie bekleedt u daarbinnen? 21% 39% CEO/ algemeen directeur 30% 37% 7% 17% CFO/ financieel directeur 31% 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 39% 68% 35% DGA 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) 30% 15% 4% Andere directiefunctie 9% 9% 8% Slide 41
Bijlagen Aandeelhouder. Bent u aandeelhouder? 69% 70% Ja 50% 44% 0 19 miljoen (n=104) 20 49 miljoen (n=43) 50 99 miljoen (n=54) 100 miljoen of meer (n=71) 31% 30% Nee 50% 56% Slide 42
Bijlagen Sector. In welke sector is uw organisatie actief? (n=569) 34% Zakelijke dienstverlening Financiële dienstverlening 10% Industrie 10% 8% Handel Bouw 7% Entertainment en media 5% Food 5% Transport en logistiek 5% Retail 4% Energie en utilities 3% Vastgoed 3% Agri 2% Telecommunicatie 2% Farmaceutische industrie 1% Non Food (leverancier retail) 1% Slide 43
Bijlagen Aantal werknemers. Hoeveel medewerkers heeft uw bedrijf? (aantal ftes) 93% 33% Minder dan 100 16% 6% 6% 39% 100-249 27% 14% 1% 20% 250 499 34% 12% 500-999 1.000 3.000 5% 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) 17% 13% 3% 5% 32% Meer dan 3.000 1% 23% Slide 44
Bijlagen Aantal werknemers ten opzichte van 12 maanden geleden. Aantal werknemers ten opzichte van 12 maanden geleden: 31% 24% Meer 29% 25% 50% 0 19 miljoen (n=321) 20 49 miljoen (n=66) 50 99 miljoen (n=77) 100 miljoen of meer (n=84) 36% Evenveel 30% 39% 19% 39% Minder 42% 36% Slide 45
Bijlagen Omzet. Wat was uw netto omzet in het afgelopen boekjaar? (n=569) 56% 0 19 miljoen 20 49 miljoen 12% 14% 50 99 miljoen 100 miljoen of meer Geen antwoord 15% 4% Slide 46