ISW Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Waterland PROVINCIE NOORD HOLLAND PROGRAMMA- BEGROTING 2012 Vastgesteld door het Algemeen Bestuur op.., de secretaris, de voorzitter, (A.T.M. Verheijden) (D. Bijl)
ISW Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Waterland Gemeenschappelijke regeling van de gemeenten: Beemster Edam-Volendam Landsmeer Purmerend Waterland Wormerland Zeevang Waterlandlaan 81 1441 RS PURMEREND Tel: 0299 880100 2
AANBIEDING Pagina AANBIEDING 5 PROGRAMMAGROTING Deel 1 Programma s: 0. Geconsolideerd 7 Beleidsbegroting 8 Financiële begroting 12 Meerjarenbegroting 14 1. Bestuur en beleidscoördinatie 15 Beleidsbegroting 16 Financiële begroting 23 Meerjarenbegroting 27 2. Waterlands Archief 29 Beleidsbegroting 30 Financiële begroting 32 Meerjarenbegroting 35 3. Verbonden partijen 37 Beleidsbegroting 38 Financiële begroting 39 Meerjarenbegroting 39 Algemene dekkingsmiddelen en resultaat 41 Bijdragen deelnemende gemeenten 2012 Bijdragen deelnemende gemeenten meerjarenraming 2013-2015 43 Bijlagen 44 3
AANBIEDING 4
AANBIEDING Aanbieding De programmabegroting betreft de programma s Bestuur en beleidscoördinatie, Waterlands Archief en Verbonden Partijen. Purmerend, 18 mei 2011 Het dagelijks bestuur van het ISW 5
AANBIEDING 6
PROGRAMMA - 0 - GECONSOLIDEERD Programmabegroting - 0 - Geconsolideerd 7
PROGRAMMA - 0 GECONSOLIDEERD B E L E I D Programma s Paragrafen In deze begroting zijn 3 programma s gedefinieerd. Deze programma s zijn in de volgende hoofdstukken afzonderlijk toegelicht. Op deze plaats wordt volstaan met het verwijzen naar die hierna volgende hoofdstukken. Veel gemeenten hebben er tot nu toe voor gekozen om per paragraaf een nota uit te brengen, waarin de ontwikkelingen die van belang zijn, de uitgangspunten, een visie, een lange termijn aanpak en prioriteiten worden verwoord. Deze nota s zijn opgenomen in de verordening ex artikel 212 van de gemeentewet, waarin de raad uitgangspunten stelt t.a.v. het financiële beleid, beheer en de organisatie. In de jaarlijkse begroting kan dan vervolgens volstaan worden met het toelichten van de voortgang en / of afwijkingen. Verbonden partijen Op deze plaats besteden we kort aandacht aan de volgende (verplichte) paragrafen. Verbonden partijen zijn die partijen waarmee het ISW een bestuurlijke relatie heeft én waarin het een financieel belang heeft. Het ISW kent twee verbonden partijen. Enkele jaren geleden heeft de provincie anticiperend op de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening (nooit vastgesteld) het initiatief genomen om te komen tot oprichting van het Programmabureau de Groene Long. Gezien beheersproblemen heeft de provincie besloten tot het oprichten van de Stichting Laag Holland per 1 januari 2006. Via het ISW hebben de Waterlandse gemeenten zitting in het bestuur van de Stichting en betalen zij hun bijdragen. De bijdragen van de Waterlandse gemeenten aan de Stadsregio Amsterdam (SRA) lopen via het ISW. Naast de bijdragen aan de SRA wordt een vergoeding voor inzet personeel van de gemeente Purmerend inzake werkzaamheden SRA via de ISW begroting geraamd. Op grond van het BBV mogen deelnemingen niet meer worden geconsolideerd, ook niet die met een belang van meer dan 50% zoals bij dezen beide het geval is. Het inzicht in de verbonden partijen wordt volgens het BBV op een meer systematische manier verkregen door relevante informatie op te nemen in de paragraaf verbonden partijen. De informatie over de verbonden partijen Stichting Laag Holland en de Stadsregio Amsterdam is in deze begroting verder uitgewerkt in programma 3 Verbonden partijen. 8
PROGRAMMA - 0 - GECONSOLIDEERD B E L E I D Weerstandsvermogen De paragraaf weerstandsvermogen geeft aan hoe robuust de begroting is. Dit is van belang wanneer zich een financiële tegenvaller voordoet. Aandacht voor het weerstandsvermogen kan (mede) voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuiniging. Het ISW beschikt niet over een algemene reserve om tegenvallers op te vangen. Financiële tegenvallers komen direct tot uiting in de hoogte van de bijdragen van de deelnemende gemeenten. Deze situatie is bedrijfseigen. De organisatie van het ISW is van oudsher vertrouwd met het budgetgerichte element in de bedrijfsvoering van het ISW. Financiering Bedrijfsvoering Bij het opstellen van de begroting bestaat het risico van het onverhuurd blijven van ruimten in het Waterlandhuis. Medio maart 2011 zijn alle ruimten nagenoeg geheel verhuurd zodat in 2012 op basis van deze gegevens een voordelig exploitatiesaldo zal ontstaan. Voor de financiering van het Waterlandhuis is in 2010 een vaste geldlening ad. 500.000,-- afgesloten. Verder wordt de exploitatie van het ISW gefinancierd met de jaarlijkse bijdragen van de deelnemende gemeenten en met eigen middelen ( reserves en voorzieningen). Twee maal per jaar ontvangt het ISW als voorschot 50% van de in de jaarbegroting vastgestelde bijdragen. Een tijdelijke liquiditeitsbehoefte wordt ingevuld via een kortlopende schuld bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), via rekening-courant en/of kasgeldleningen. De uitvoering van de taken die de deelnemende gemeenten het ISW hebben opgelegd, geschiedt vanuit de, in belangrijke mate zelfstandig opererende, bedrijfsonderdelen Waterlands Archief en Beleidscoördinatie. De werkzaamheden zoals personeelszaken, salarisadministratie en boekhouding zijn uitbesteed. Alleen de functies financiën en systeembeheer worden nog in eigen beheer uitgevoerd. 9
PROGRAMMA - 0 GECONSOLIDEERD B E L E I D Onderhoud kapitaalgoederen Het ISW beschikt over kapitaalgoederen met een boekwaarde per 31 december 2012 van rond 1.402.870 waarvan 4.352 voor het gebouw, het Waterlandhuis. Voor het Waterlandhuis is een onderhoudsbegroting beschikbaar. Op basis daarvan is een onderhoudsreserve ingesteld voor dekking van de uitgaven die niet behoren tot het dagelijkse onderhoud. Daarnaast is een egalisatiereserve leegstand ingesteld om gederfde huurinkomsten als gevolg van langdurige leegstand en exploitatietekorten op te kunnen vangen. Sinds eind 2008 zijn alle beschikbare ruimten in het Waterlandhuis nagenoeg geheel verhuurd. In de vergadering van 3 november 1997 heeft de Waterlandraad besloten de maximale hoogte van de reserve vast te stellen op 68.067. Dit bedrag wordt voldoende geacht om tekorten door leegstand of niet sluitende exploitatie te kunnen dekken. De bedragen in onderstaand overzicht zijn afgerond op duizendtallen. Het percentage verschil is berekend over de niet-afgeronde bedragen. 1. Waterlandhuis bedragen x 1000 2010 2011 2012 rekening begroting verschil doorberekening algemene dienst 33 34 22-35% doorberekening rente 60 64 53-18% afschrijving investeringen 99 101 106 5% stelpost onvoorzien 2 2 toevoeging voorzieningen kosten inhuur personeel 45 61 49-19% kosten eigen personeel 92 90 108 20% kosten inkoop goederen en diensten 140 133 144 8% bijdrage aan reserves 90 82 87 6% af: renteresultaat af: interne doorbelasting -70-75 -55-27% af: opbrengst huren -300-307 -316 3% af: opbrengst dienstverlening (extern) -20-184 -199 8% af: bijdrage van reserves per saldo (netto kosten) -5 10
PROGRAMMA - 0 - GECONSOLIDEERD B E L E I D Waterlandhuis Er wordt van uitgegaan dat door huurderswisselingen gemiddeld 50m2 onverhuurd is. In die situatie is de exploitatie van het Waterlandhuis niet alleen kostendekkend maar zal ook een voordelig exploitatieresultaat ontstaan. 11
PROGRAMMA - 0 GECONSOLIDEERD F I N A N C I E E L EXPLOITATIE BEGROTING 2012 Bedragen x 1000 Rekening Begroting Begroting 2010 2011 2012 na wijz. Verschil 2012 ten opzichte van 2011 PROGRAMMA'S NETTO KOSTEN PROGRAMMA'S 1. Kapitaallasten -36 0 0 0 0,0% 1. Waterlandhuis -5 0 0 0 0,0% 1. Bestuur en beleidscoördinatie 384 490 405-84 -17,2% 2. Waterlands archief 894 955 978 23 2,4% 3. Verbonden partijen 431 442 437-5 -1,1% Resultaat vòòr bestemming 263 Totaal 1.931 1.887 1.820-66 -3,5% ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN BIJDRAGEN DEELNEMENDE GEMEENTEN * Beemster 117 113 109-4 -3,7% Edam-Volendam 331 326 313-13 -4,0% Landsmeer 130 125 121-4 -3,2% Purmerend 853 838 809-29 -3,5% Waterland 217 209 205-4 -1,9% Wormerland 195 190 183-8 -4,1% Zeevang 88 86 81-4 -4,8% Totaal 1.931 1.887 1.820-66 -3,5% *vòòr resultaatbestemming INZET MIDDELEN LASTEN 2.1 - Kosten inkoop goederen en diensten 687 647 654 7 1,1% 2.2 - Kosten eigen personeel 959 1.002 976-25 -2,5% 2.3 - Kosten inhuur personeel 45 61 49-12 -18,9% 2.4 - Verstrekte bijdragen en subsidies 431 442 437-5 -1,1% 2.5 - Rentelasten 34 71 51-20 -28,7% 2.6 - Afschrijvingslasten 158 160 166 6 3,7% 2.7 - Toevoeging voorzieningen 2 2 2 0 0,0% 2.8 - Stelpost onvoorzien 0 3 3 0 0,0% Totaal lasten 2.317 2.388 2.339-49 -2,0% BATEN (exclusief bijdragen deelnemende gemeenten) 1.1 - Opbrengst dienstverlening 317 271 298 27 9,9% 1.2 - Opbrengst doeluitkeringen rijk 0 0 0 0 0,0% 1.3 - Rentebaten 12 10 7-3 -27,5% 1.4 - Opbrengst huren 300 307 316 9 2,8% 1.5 - Overige opbrengsten 49 0 0 0 0,0% Totaal baten 678 588 621 33 5,5% SALDO LASTEN MIN BATEN 1.640 1.800 1.719-81 -4,5% Bijdragen reserves 28 86 102 15 17,7% Resultaat vòòr bestemming 263 0,0% NETTO KOSTEN PROGRAMMA'S 1.932 1.887 1.820-66 -3,5% 12
PROGRAMMA - 0 - GECONSOLIDEERD F I N A N C I E E L Inzet middelen De naastgelegen, geconsolideerde exploitatiebegroting geeft onder: PROGRAMMA S de toerekening van de netto kosten aan de programma s van het ISW; ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN de opbrengst uit de bijdragen van de deelnemende gemeente; INZET MIDDELEN de lasten en baten behorende bij de uitvoering van de programma s. Voor de programma s van het ISW zijn in de hierna volgende hoofdstukken afzonderlijke financiële overzichten opgenomen en toegelicht. Investeringen De geconsolideerde boekwaarde van de investeringen van het ISW bedragen per 1 januari 2012 1,709 miljoen en per 31 december 2012 1,543 miljoen. In de toelichting op de programma s is per programma het verloop van de boekwaarde opgenomen en toegelicht. Reserves In geconsolideerde reserves is per 1 januari 2012 574.821 beschikbaar en per 31 december 2012 676.582. In de toelichting op de programma s is per programma het verloop van de reserves opgenomen en toegelicht. Voorzieningen In geconsolideerde voorzieningen is per 1 januari 2012 52.686 beschikbaar en per 31 december 2012 46.847. In de toelichting op de programma s is per programma het verloop van de voorzieningen opgenomen en toegelicht. Meerjarenraming Zie volgende pagina. 13
PROGRAMMA - 0 GECONSOLIDEERD F I N A N C I E E L MEERJARENBEGROTING 2012-2015 Bedragen x 1000 Begroting Begroting Begroting Begroting 2012 2013 2014 2015 PROGRAMMA'S NETTO KOSTEN PROGRAMMA'S 1. Bestuur en beleidscoördinatie 405 242 246 249 2. Waterlands archief 978 995 1.012 1.029 3. Verbonden partijen 437 440 441 442 Resultaat vòòr bestemming Totaal 1.820 1.677 1.699 1.720 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN BIJDRAGEN DEELNEMENDE GEMEENTEN Beemster 109 87 88 89 Edam-Volendam 313 269 272 275 Landsmeer 121 106 109 112 Purmerend 809 829 840 851 Waterland 205 166 168 169 Wormerland 183 153 154 156 Zeevang 81 67 67 68 Totaal 1.820 1.677 1.699 1.720 *vòòr resultaatbestemming INZET MIDDELEN LASTEN 2.1 - Kosten inkoop goederen en diensten 654 643 649 656 2.2 - Kosten eigen personeel 976 850 864 878 2.3 - Kosten inhuur personeel 49 84 85 85 2.4 - Verstrekte bijdragen en subsidies 437 440 441 442 2.5 - Rentelasten 51 47 47 47 2.6 - Afschrijvingslasten 166 166 166 166 2.7 - Toevoeging voorzieningen 2 2 2 2 2.8 - Stelpost onvoorzien 3 3 3 3 Totaal lasten 2.339 2.235 2.258 2.280 BATEN (exclusief bijdragen deelnemende gemeenten) 1.1 - Opbrengst dienstverlening 298 307 307 307 1.2 - Opbrengst doeluitkeringen rijk 0 0 0 0 1.3 - Rentebaten 7 7 7 7 1.4 - Opbrengst huren 316 335 345 354 1.5 - Overige opbrengsten 0 0 0 0 Totaal baten 621 649 658 668 SALDO LASTEN MIN BATEN 1.719 1.586 1.599 1.612 Bijdragen reserves 102 91 100 108 NETTO KOSTEN PROGRAMMA'S 1.820 1.677 1.699 1.720 De meerjarenramingen worden op programma-niveau per programma toegelicht. 14
PROGRAMMA - 1 - BESTUURSONDERSTEUNING Programmabegroting - 1 - Bestuur en Beleidscoördinatie 15
PROGRAMMA - 1 - BESTUUR EN COORDINATIE B E L E I D Programma Bestuur en beleidscoördinatie Inleiding. Doelstelling De hoofddoelstelling van het ISW is politiek-bestuurlijke en beleidsmatige samenwerking Het betreft niet alleen de afstemming van beleid, maar daar waar mogelijk ook het gezamenlijk ontwikkelen van beleid. Bestuur Het dagelijks bestuur heeft als voornaamste taken: aantal beheerstaken (begroting; rekening). bewaken integraliteit van beleid. DB-leden zijn voorzitter van een of meer ISW-portefeuillehoudersoverleggen; signaleren en bespreken van daaruit knelpunten in samenwerking. voorzitter koppelt terug uit DB stadsregio. Zwaartepunt van de beleidsbepaling en -afstemming ligt bij de portefeuillehoudersoverleggen. De (ambtelijke en de) portefeuillehoudersoverleggen dienen ook voor informatie-uitwisseling. Het ISW omvat naast de politiek-bestuurlijke samenwerking nog het Waterlands Archief. Ambtelijke ondersteuning Van de ambtelijke beleidsafdeling van het ISW (het ISW-bureau) wordt verwacht, dat zij zich bezig houdt met de ondersteuning van de politiek bestuurlijke samenwerking op het punt van beleid en het ondersteunen van de portefeuillehouders- en ambtelijke overleggen. Het betreft hier een kleine en hoogwaardige afdeling met breed inzetbare generalisten. Begin 2011 hebben wij besloten tot het herorganiseren van de ambtelijke ondersteuning. In plaats van een eigen beleidsafdeling binnen het ISW, wordt de ondersteuning in de toekomst geleverd door ambtenaren van de deelnemende gemeenten, die voor een deel van hun tijd zijn vrijgemaakt voor regionale werkzaamheden. Deze ondersteuning wordt in principe geleverd door de gemeente van waaruit de voorzitter van het desbetreffende portefeuillhoudersoverleg afkomstig is. (Uitsluitend) de netto-loonkosten van de betrokken ambtenaar worden door het ISW aan de desbetreffende gemeente vergoed. De omvang van de ambtelijke ondersteuning vanuit de gemeenten ligt in principe vast. Het kan in enige periode wenselijk zijn om tijdelijk méér of juist minder ondersteuning in te zetten; het initiatief hiertoe ligt bij het desbetreffende portefeuillehoudersoverleg; het Algemeen Bestuur beslist. De ISW-secretaris blijft in dienst van het ISW. Zijn bestaande taken worden gecontinueerd en hij heeft een coördinerende taak jegens de gemeentelijke regionaal ondersteunende ambtenarenen; daarnaast verzorgt hij inhoudelijke ambtelijke ondersteuning op één of meer beleidsterreinen. Overgangsperiode De huidige beleidsmedewerkers bij het ISW-bureau zijn zich aan het heroriënteren op een andere werkgever. Wij ondersteunen hen hierbij volledig o.a. daardat zij ingeval van vacatures bij één van de deelnemende gemeenten als interne kandidaten worden beschouwd. Zo lang betrokken medewerkers nog in dienst zijn bij het ISW, verrichten zij hun huidige taken. Vanuit budgettair oogpunt bezien, zijn wij er voorzichtigheidshalve vanuit gegaan, dat zij in 2012 nog in dienst zijn van het ISW. 16
PROGRAMMA - 1 - BESTUUR EN COORDINATIE B E L E I D De inhoudelijke beleidsterreinen Algemeen Naast het anticiperen op landelijke ontwikkelingen wordt van de regio verwacht dat zij inspeelt op ontwikkelingen op het niveau van de Metropoolregio Amsterdam (MRA), de stadsregio Amsterdam (SRA) en de provincie. Dit is tweerichtingsverkeer; enerzijds gaat het erom, dat bestuurders en ambtenaren van de ISW-gemeenten op adequate wijze geïnformeerd worden over zaken die in genoemde grotere verbanden aan de orde zijn en anderzijds dienen de Waterlandse belangen en beleidsuitgangspunten in die grotere verbanden ingebracht te worden. De voorzitter van het ISW is lid van het dagelijks bestuur van de SRA. Bestuurlijk en ambtelijk is het ISW vertegenwoordigd in SRA en in de MRA. Provinciale, SRA en Metropoolonderwerpen worden -voor zover voor de regio van belang- voorbesproken in Waterlands verband, zowel ambtelijk als bestuurlijk. Ook het ondersteunen van de samenwerking tussen de Waterlandse gemeenten onderling, bijvoorbeeld op het terrein van Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken, behoort tot de kerntaken van het ISW. Daarnaast probeert het ISW de slag te maken van een sectorale naar een meer integrale benadering. Het integraal benaderen heeft ten doel lopende projecten of sectorale discussies ook op een hoger abstractieniveau te beschouwen. Dit in aanvulling op de praktische bijstand op sectoraal- of projectniveau aan gemeenten. Deze integrale benadering heeft het voordeel dat tegengestelde belangen kunnen worden onderkend. In het bewustzijn, dat bepaalde zaken om een integrale oriëntatie vragen treft u hierna een sectorale opsomming van het beleidsprogramma 2011 aan. De inhoudelijke vraagstukken zijn namelijk nog steeds overwegend sectoraal of in ieder geval aan een sector toe te wijzen. De portefeuilleverdeling in ons dagelijks bestuur is ook sectoraal en de medewerkers binnen het ISW zijn aan te spreken op hun specifieke taakveld. Het programma is een leidraad aan de hand waarvan het ISW uitvoering zal geven aan zijn intermediaire rol. Eigen aan deze intermediaire positie is echter dat lopende het jaar, aan de hand van de actualiteit (in gemeenten, naar aanleiding van activiteiten van provincie en SRA) een aanpassing op die agenda plaatsvindt. Dit zal -evenals onderstaande inhoudelijke aspiraties- in overleg met desbetreffende portefeuillehouder worden vorm gegeven en worden gecommuniceerd via het portefeuillehoudersoverleg en ons bestuur. Ruimtelijke Ordening Het taakveld Ruimtelijke Ordening bij het ISW is primair gericht op de politiek bestuurlijke samenwerking op Waterlandse schaal en het behartigen van de belangen van de gemeenten op bovenlokaal niveau. Hierbij moet gedacht worden aan de Stadsregio Amsterdam, provincie Noord-Holland, MRA, het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Laag Holland als meest prominente partners. Het ISW verzorgt het secretariaat van het PHO RO&Landschap, dat zo n zes maal per jaar bijeenkomt. Uitwerking Regiovisie Waterland 2040 In 2011 worden diverse projecten nader geconcretiseerd en in uitvoering genomen. Dit loopt door in 2012. 17
PROGRAMMA - 1 - BESTUUR EN COORDINATIE B E L E I D Rijksbufferzone Amsterdam-Purmerend; bestuursakkoord en gebiedsvisie In 2011 is het bestuursakkoord Pilot Waterland ondertekend en is gestart met het opstellen van een gebiedsvisie. Het akkoord kent een looptijd van 3 jaar. Het ISW heeft hierin een trekkersrol namens de gemeenten van de regio Waterland in de ambtelijke projectgroep. Natura 2000 Het ISW vertegenwoordigt de Waterlandse gemeenten in de projectgroep NATURA 2000. Belangwekkend proces met het oog op de ontwikkeling van de landbouw en de planologische ruimte in de aangrenzende gebieden (i.h.k.v. externe werking). Stadsregio Amsterdam Het PHO Ruimte&Wonen wordt in het overleg van het PHO RO&Landschap van de regio Waterland voorbereid. Het ISW neemt bij de SRA deel aan de ambtelijke werkgroep RO&Wonen. Metropool Regio Amsterdam (MRA) en metropolitane landschapsprojecten In het najaar van 2011 staat wederom een MRA-conferentie gepland, het ISW heeft in dit proces veelal een ondersteunende en soms vertegenwoordigende rol om de standpunten en belangen van de regio Waterland ambtelijk in te brengen. In het uitvoeringsprogramma Metropolitaan Landschap zijn een tweetal projecten opgenomen die onder verantwoordelijkheid van het ISW nader worden uitgewerkt, te weten het project recreatietransferia en het project Gouwzeedriehoek. Voor het eerste project is in 2010 een haalbaarheidstudie naar kleine transferia uitgevoerd door ISW, Water Land en Dijken en Landschap Noord-Holland. De uitvoering daarvan loopt van 2011 t/m 2013 Voor de Gouwzeedriehoek wordt in 2011 een aangepast plan van aanpak opgesteld. Ook hierbij wordt de uitvoering in 2012 en verder voorzien. Beide gericht op het versterken van de toeristisch recreatieve infrastructuur van de regio Waterland. Het ISW heeft een deels trekkende en deels coördinerende rol. RRAAM (waaronder TMIJ/TBES) Gemeente Waterland/ISW hebben een zetel verkregen in de Stuurgroep Toekomst Markermeer/IJmeer. Wij volgen dit proces op de voet om te zorgen voor een evenwichtig programma met kansen voor de waterkwaliteit, natuurontwikkeling ten behoeve van dit doel en dit alles afgewogen tegen de randvoorwaarden die toerisme en recreatie stellen aan de inrichting. De uitbouw van Almere buitendijks wijzen wij af. De lobby om de visie van de regio Waterland daarin terug te vinden, loopt daarom nog door richting 2012 en verder. Vanuit het RRAAM-proces zijn diverse bestuurlijke stukken te verwachten in 2012; hierop dient vanuit de regio gereageerd te worden. Het ISW ondersteunt en coördineert dit. Verkeer en vervoer Voor verkeer en vervoer is een apart PHO Verkeer en Vervoer voor de regio Waterland; dit is vooral ingegeven omdat uitvoering gegeven moet worden aan de projecten met betrekking tot mobiliteit zoals die in de Regiovisie Waterland 2040 zijn opgenomen. De portefeuillehouder verkeer en vervoer van het Dagelijks Bestuur van het ISW is voorzitter van dit portefeuillehoudersoverleg, dat zo n vier maal per jaar bijeen komt. In het verlengde hiervan is er ook een ambtelijk overleg verkeer en vervoer op de schaal van Waterland. Het ISW voert van beide overleggen het secretariaat. Dit wordt in 2012 gecontinueerd. Overigens wordt geprobeerd het portefeuillehoudersoverleg V&V en RO zo veel mogelijk samen te laten vergaderen. 18
PROGRAMMA - 1 - BESTUUR EN COORDINATIE B E L E I D SRA Het Portefeuillehoudersoverleg zoals dat in Stadsregionaal verband wordt gehouden en waar ook de regio Waterland aan deelneemt, wordt gezamenlijk voorbeid door de Waterlandse gemeenten. Dit portefeuillehoudersoverleg komt zo n zes maal per jaar bijeen Het ISW neemt ook deel aan de werkgroep verkeer en vervoer van de Stadsregio Amsterdam. Het ISW signaleert de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van verkeer en vervoer door deelname aan dit overleg en legt een koppeling met de andere beleidsterreinen, zoals ruimtelijke ordening en economie. Naast de participatie in de Stadsregio wordt ook samengewerkt met de Provincie Noord-Holland en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Het ISW heeft hierbij met name een coördinerende rol voor de regio. Plan van Aanpak Bereikbaarheid Waterland Eind 2010 is de Verkenningstudie Bereikbaarheid Waterland gereed gekomen. De rol van het ISW hierbij is met name ondersteunend en coördinerend voor het gemeentelijk deel. De uitvoering van de eerste quick wins wordt voorzien in 2011 en 2012. Natuur en Landschap Nationaal Landschap Laag Holland In 2011 heeft een samenvoeging plaats gevonden van de ILG-gebiedscommissie Laag Holland en de stuurgroep Nationaal Landschap Laag Holland. De nieuwe stuurgroep Laag Holland krijgt dus een dubbele taak: behoud en ontwikkeling van de kernkwaliteiten van het nationaal landschap en advisering over de uitvoering van het ILG. De Waterlandse gemeenten en het ISW hebben (samen met een aantal andere gemeenten in het gebied, met de provincie en nog enkele betrokken andere organisaties) de samenwerkingsovereenkomst Nationaal Landschap Laag Holland 2009-2011 ondertekend; in deze overeenkomst leggen partijen zich vast om bij hun beleid uit te gaan van de kernkwaliteiten van het gebied. Ook stellen de overheden een jaarlijks bedrag ter beschikking t.b.v. projecten gericht op het behoud/versterking van de kernkwaliteiten van het gebied. Het ISW zit namens de Waterlandse gemeenten in de stuurgroep en het (ambtelijke) kernteam; Purmerend heeft eveneens zitting in de stuurgroep. De financiële bijdragen van de Waterlandse gemeenten lopen via het ISW. 2011 is het laatste jaar van de overeenkomst. Wat er m.i.v. het jaar 2012 gaat gebeuren, is op dit moment niet bekend. Een aantal aan de overeenkomst deelnemende partijen staat aarzelend t.o.v. nieuwe financiële verplichtingen; overigens niet omdat men ontevreden zou zijn met hetgeen in het kader van het nationaal landschap wordt verricht, maar omdat men moet bezuinigen. In de voorliggende programmabegroting 2012 hebben wij opnieuw een bedrag ad 60.000,- ten laste van de Waterlandse gemeenten en ten gunste van Nationaal Landschap Laag Holland opgenomen. Vanuit de stuurgroep Laag Holland zullen in dezen initiatieven worden genomen. Als er geen nieuwe overeenkomst met financiële verplichtingen komt, zal het bedrag ad 60.000,- weer van de begroting afgevoerd worden. Landschap Waterland Landschap Waterland is een recreatieschap gericht op de ontwikkeling en het instandhouding van recreatieve voorzieningen in de regio Waterland (incl Graft-De Rijp); met name gaat het hier om wandel-, fiets-, kano- en ruiterroutes. Het ISW is bestuurlijk als adviserend lid en ambtelijk lid van de ambtelijke adviescommissie. Het is de bedoeling dat per 1-1-2012 Landschap Waterland en recreatieschap Het Twiske fuseren tot één gemeenschapelijke regeling. De financiële bijdragen van de deelnemende gemeenten blijven de eerste jaren nog gebaseerd op de huidige twee aparte regelingen. 19
PROGRAMMA - 1 - BESTUUR EN COORDINATIE B E L E I D Economische zaken In 2011 wordt duidelijk tot welk type BreedNet de gemeenten Beemster en Zeevang zullen besluiten. Duidelijk is nu al dat aan de oorspronkelijke BreedNet-voorwaarden deels niet voldaan kon worden. 2010 is het jaar geworden waarin het Bureau Toerisme Laag Holland definitief van start is gegaan. 2011wordt het jaar van opbouw, waarna in 2012 groei in een bestendiger tempo kan volgen. In ieder geval wordt er naar gestreefd -naast Purmerend, Waterland en Zeevang en de komst van de drie tot het Land van Leeghwater behorende gemeenten- ook nieuwe partners aan te trekken.. Voor 2012 betaalt het ISW voor de laatste maal namens de deelnemende gemeenten een jaarlijkse bijdrage ad 6.250,- aan het project Amsterdam bezoeken, Holland zien. Het kunstprogramma een Dijk van Kust kende in 2009 zijn eerste uitvoering. De resultaten zijn geëvalueerd, en werden aangemerkt als voor verbetering vatbaar. In 2010 en 2011 is daarom in de uitvoering een pas op de plaats gemaakt tijdens welke onderzocht wordt of en hoe tot een succesvolle herijking van het concept kan worden gekomen. Inmiddels heeft dit geleid tot een Plan van Aanpak waarover nog definitief besloten zal moeten worden. Bij een positieve besluitvorming zal daar in 2012 een eerste bescheiden resultaat van te zien zijn. 2016, een eeuw na de grote dijkdoorbraak van 1916, dient hierbij als richtjaar. In 2009 is samen met de Kamer van Koophandel en de VoWa het Economisch Actieprogramma Waterland geactualiseerd. De uitvoering hiervan is in 2010 begonnen en zal in 2011 worden voortgezet, waarbij het ISW en de Kamer gezamenlijk de voortgang monitoren en stimuleren. In 2012 zullen hier concrete projecten uit voort vloeien. Waar mogelijk zal dit in samenhang gebeuren met projecten zoals die voortvloeien uit de Uitvoeringsagenda van de Regiovisie. In 2009 is, eveneens samen met de Kamer van Koophandel, een inventarisatie naar de reële kwantitatieve behoefte van bedrijventerreinen uitgevoerd. Op basis hiervan is in 2010 bekeken of hier een nadere kwalitatieve uitwerking moest worden te worden gegeven. Na een positief besluit hierover is in 2011 gestart met het opstellen van een bedrijfslocatievisie die wellicht in 2012 zal uitmonden in een aantal concrete uitvoeringsprojecten. Uiteraard zal ook in 2012 binnen het ISW het economisch aspect van beleidsmaatregelen zoveel mogelijk integraal met andere belangen worden afgewogen. Participatie In het Economisch Actieplan Regio Waterland wordt in diverse hoofdstukken impliciet aandacht gevraagd voor het functioneren van de arbeidsmarkt. Ook de Noordvleugel conferentie heeft dit onderwerp op de agenda gezet om te komen tot een sociaal-economische actieprogramma voor de korte en middellange termijn. Daarnaast staat in het Educatief Plan 2010 opgenomen dat de Talentenwerkplaats (begeleiding en scholing naar werk voor mensen onder de 27 jaar) zich ook richt op mensen van 27 jaar en ouder. Voor die laatste categorie is traditioneel minder aandacht. Het gaat dan om het aanbieden van kortdurende beroepsgerichte opleidingen en/ of stages. Ontwikkelingen Op 1 januari 2009 is het Participatiefonds in het leven geroepen. In dit fonds zijn de budgetten WWB (Wet werk en bijstand) werkdeel, Inburgering en Volwasseneneducatie gebundeld om werklozen aan 20
PROGRAMMA - 1 - BESTUUR EN COORDINATIE B E L E I D een baan te helpen, nieuwkomers in te burgeren en laagopgeleiden te scholen. Doel is om de schotten tussen de verschillende geldstromen die gericht zijn op arbeidsparticipatie en maatschappelijke participatie, weg te halen. Gemeenten worden hiermee in staat gesteld om cliënten beter te helpen participeren. In verband hiermee zijn de educatiebudgetten van de Waterlandse gemeenten die tot en met het jaar 2009 door het ministerie van O,C &W aan het ISW werden verstrekt, met ingang van 2009 aan de gemeenten overgemaakt. Hierdoor is het voor de gemeenten makkelijker om op genoemde (samenhangende) terreinen integraal beleid te voeren. In het Portefeuillehoudersoverleg Onderwijs/Volwasseneneducatie van 6 december 2010 is besloten dat er geen gezamenlijke beleidsontwikkeling op het terrein van Volwasseneneducatie plaats vindt. In hetzelfde portefeuillehoudersoverleg is de wens uitgesproken dat men graag een pho-overleg Sociale Zaken/Arbeid zou zien, waar de problemen en aanpak van de onderkant van de Arbeidsmarkt worden besproken. Hoe gaan we (gezamenlijk) om met reïntegratie, uitkeringen, WSW? Dit kan technisch niet samenvallen met het bestuur van Baanstede (vanwege verschillende portefeuilleverdelingen binnen gemeenten), maar moet ook niet samenvallen, omdat beleid iets anders is dan uitvoering (daar is de Baanstede voor). Ook ambtelijk overleg hiervoor is gewenst. Onderwijs / Jeugdbeleid Leerlingzorg / preventieve jeugdzorg De gemeenten in de regio hebben te kennen gegeven samen met de schoolbesturen te willen blijven investeren in leerlingzorg in de vorm van een (onderwijs) Zorgloket Waterland. De eerste afsprakenperiode liep van 2005 t/m 2009. De Wet op de jeugdzorg en de WMO (prestatieveld 2) vragen om een ketenbenadering tussen jeugdzorg en jeugdbeleid. In het kader van deze wetten zijn tussen gemeenten en schoolbesturen in de regio Waterland afspraken gemaakt over de invulling van de vijf gemeentelijke functies voorafgaande aan de jeugdzorg. Deze vijf functies zijn: informatie en adviesfunctie, signaleringsfunctie, toeleidingsfunctie, licht pedagogische hulp en coördinatie van zorg. In 2009 zijn tussen school- en gemeentebesturen voor de periode 2011 t/m 2012 over de invulling en uitvoering nieuwe afspraken gemaakt. Het Portefeuillehoudersoverleg Onderwijs/Volwasseneneducatie van 6 december 2010 heeft besloten om met het oog op de subsidieafspraken voor de periode ná 2012 bij elkaar te komen om -indien mogelijk- het beleid van de gemeenten in dezen op elkaar af te stemmen. Zorg/WMO Samenwerking Regionale Wmo Voor wat betreft Wmo en Zorg hebben de portefeuillehouders besloten zo veel mogelijk lokaal op te pakken. In de uitwerking hiervan blijkt overigens wel, dat (regionale) aanbieders van zorg en maatchappelijke ondersteuning niet overal lokaal een volledig aanbod kunnen leveren (tenzij betrokken gemeente bereid is daar een onevenredig hoge prijs voor te betalen). Het jaar 2011 zal nader uit moeten wijzen hoe een goed evenwicht gevonden kan worden tussen lokaal wat kan en regionaal wat moet. Het ISW vervult hierin geen ondersteunende rol meer. 21
PROGRAMMA - 1 - BESTUUR EN COORDINATIE B E L E I D Wat kost het? Kosten 405.255 Opbrengsten nihil Gemeentelijke bijdragen 405.255 De kosten en opbrengsten van het programma en de overige geldstromen, zoals investeringen en reserves worden toegelicht in het hierna volgende financiële deel van deze programmabegroting. De bijdragen van de deelnemende gemeenten worden toegelicht in het hoofdstuk Algemene dekkingsmiddelen. 22
PROGRAMMA - 1 - BESTUURSONDERSTEUNING F I N A N C I E E L Inzet middelen De netto kosten voor dit programma bedragen: 1.1 Bestuur en beleidscoördinatie 405.255 De netto kosten nemen in 2012 17% af ten opzichte van 2011. In 2011 (primitieve begroting) bedroeg de toename 3% ten opzichte van 2010. De bedragen in onderstaand overzicht zijn afgerond op duizendtallen. Het percentage verschil is berekend over de niet-afgeronde bedragen. 1. Bestuur en beleidscoördinatie bedragen x 1000 na wijz. 2010 2011 2012 rekening begroting verschil doorberekening waterlandhuis 70 75 55-27% doorberekening rente 1 1 1-41% afschrijving investeringen 9 9 9 5% toevoeging voorzieningen kosten inhuur personeel kosten eigen personeel 274 336 276-18% kosten inkoop goederen en diensten 155 146 131-10% af: renteresultaat af: interne doorbelasting -33-34 -22-35% af: doorberekening dienstverlening (intern) -43-44 -45 1% af: overige opbrengsten -49 af: opbrengst dienstverlening (extern) per saldo (netto kosten) 384 490 405-17% Toelichting op de volgende posten van het overzicht: Doorberekening Waterlandhuis De doorberekening van 55.000 betreft het aandeel in de kosten van het Waterlandhuis. In 2012 wordt 145 m2 aan kantoor- en vergaderruimten geraamd. In de begroting 2011 was dit 233 m2. Dit verklaart de forse daling. Afschrijving investeringen, toevoeging voorzieningen en bijdrage van reserves De afschrijving investeringen, de toevoeging voorzieningen en bijdrage van reserves zijn verklaard in de hierna volgende paragrafen investeringen, voorzieningen en reserves. Kosten eigen personeel De daling van de kosten eigen personeel in 2012 met 60.000 ofwel 18% heeft de volgende oorzaken. De formatie wordt voor 2012 geraamd op 5,3 fulltime formatieplaatsen (Waterlandhuis, ondersteuning middelen en beleid). In de begroting 2011 was dit 6,4 fte s. 23
PROGRAMMA - 1 - BESTUURSONDERSTEUNING F I N A N C I E E L formatie in fte's 2011 2012 Waterlandhuis 1,85 2,15 Middelenfunctie 0,85 0,85 Beleid 3,73 2,33 Totaal 6,43 5,33 De algemene loonkostenstijging is geraamd op 1%. Kosten inkoop goederen en diensten De afname wordt voornamelijk verklaard door vervallen van de kosten FPU gemeenten en bijstelling van de bureau- en drukkosten op basis van de rekeningcijfers 2010. Renteresultaat Een voordelig renteresultaat wordt niet geraamd. Interne doorbelasting De interne doorbelasting van 33.708 betreft de toerekening aan: de exploitatie van het Waterlandhuis 21.862 De interne doorbelasting is ten opzichte van 2011 afgenomen als gevolg van een wijziging in de interne verrekening van de huisvestingkosten receptie die per saldo budgettair neutraal is. Doorberekening dienstverlening intern De opbrengst van 44.678 betreft bijdragen van het volgende programma: 2. Waterlands archief 44.678 Opbrengst dienstverlening extern De baten zijn vervallen. Overige opbrengst Er worden geen baten geraamd. De baten in 2010 waren incidenteel. Investeringen De boekwaarde van de investeringen in het Waterlandhuis, apparatuur en inventaris bedraagt per 1 januari 2012 1.504.232. Nieuwe investeringen Voor 2012 worden geen vervangingsinvesteringen geraamd. Afschrijving 2012 In 2012 wordt 114.934 op de investeringen afgeschreven, waarvan 105.714 op het Waterlandhuis. Het afschrijvingsbedrag is gebaseerd op de technische levensduur van de activa. Per 31 december 2012 bedraagt de resterende boekwaarde naar verwachting 1.402.871. 24
PROGRAMMA - 1 - BESTUURSONDERSTEUNING F I N A N C I E E L Voorzieningen Voor dit programma is de volgende voorziening beschikbaar: Voorziening aangegane verplichtingen personeel Milieu Ter dekking van de kosten naar verwachting lopend tot 2017. Per 1 januari 2012 is een bedrag beschikbaar van 43.008. Mutaties 2012 In 2011 wordt hieraan ten gunste van de uitvoering van dit programma 7.838 onttrokken. Het saldo van de voorziening bedraagt per 31 december 35.169. Reserves Voor dit programma zijn de volgende reserves beschikbaar: Reserve onderhoud Waterlandhuis De reserve dient ter dekking van de onderhouduitgaven die niet behoren tot het dagelijks onderhoud. Per 1 januari 2012 is een bedrag beschikbaar van 134.234. Mutaties 2012 In 2012 wordt hieraan ten laste van de uitvoering van het programma Waterlandhuis 43.356 toegevoegd. In 2012 worden geen uitgaven verwacht. Het saldo bedraagt per 31 december 177.591. Egalisatiereserve Leegstand Waterlandhuis Deze reserve is ingesteld om gederfde huurinkomsten als gevolg van langdurige leegstand en exploitatietekorten op te kunnen vangen. Per 1 januari 2012 is een bedrag beschikbaar van 89.869. Mutaties 2012 In 2012 wordt het voordelige exploitatiesaldo van het gebouw van 47.390 en de rente ad. 2.247 aan de reserve toegevoegd. Het saldo van de reserve bedraagt per 31 december 139.506. Egalisatiereserve automatisering Voor onderhoud van het pc-netwerk is slechts op een gedeelte van de apparatuur (server, printers en tapestreamer) een onderhoudscontract afgesloten. Jaarlijks wordt het overschot op de betreffende begrotingspost toegevoegd. Kosten voor grote reparaties en vervanging van de overige apparatuur worden uit de reserve gedekt. 25
PROGRAMMA - 1 - BESTUURSONDERSTEUNING F I N A N C I E E L Per 1 januari 2012 is een bedrag beschikbaar van 20.881. Mutaties 2012 In 2012 wordt ten laste van de uitvoering van dit programma 522 toegevoegd. Voor 2012 worden geen uitgaven verwacht. Het saldo van de reserve bedraagt per 31 december 21.403. Reserve Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek De reserve dient ter dekking van de kosten preventief geneeskundig onderzoek dat eens per vijf jaar plaats vindt. Per 1 januari 2012 is een bedrag beschikbaar van 9.366. In 2012 wordt ten laste van de uitvoering van dit programma 234 toegevoegd. Voor 2012 worden geen uitgaven verwacht. Het saldo van de reserve bedraagt per 31 december 9.600. Budgetegalisatieresere Vanaf de begroting 2009 is het systeem van budgetfinanciering ingevoerd. Een logische consequentie van deze systematiek is dat in de jaarrekening ook het geraamde budget wordt aangehouden. Hierdoor komen meevallers/bezuinigingen ten gunste van de dienst, maar tegenvallers moet de dienst zelf opvangen uit een budget-egalisatiereserve. Het maximum van de toevoeging is bepaald op 10% van de gemeentelijke bijdragen. Per 1 januari 2012 is een bedrag beschikbaar van 56.197. In 2012 wordt ten laste van de uitvoering van dit programma 1.498 toegevoegd. Voor 2012 worden geen uitgaven verwacht. Het saldo van de reserve bedraagt per 31 december 57.602. Reserve reorganisatie Deze reserve is in 2010 gevormd ten behoeve van de kosten die voortvloeien (vanaf 2013) uit de reorganisatie die het gevolg is van de overgang van formatie beleid naar de gemeenten. Per 1 januari 2012 is een bedrag beschikbaar van 175.328. In 2012 wordt ten laste van de uitvoering van dit programma 4.383 toegevoegd. Voor 2012 worden geen uitgaven verwacht. Het saldo van de reserve bedraagt per 31 december 179.711 26
PROGRAMMA - 1 - BESTUURSONDERSTEUNING F I N A N C I E E L Meerjarenraming 2012-2015 1. Bestuur en beleidscoördinatie bedragen x 1000 2012 2013 2014 2015 bedragen x 1000 doorberekening waterlandhuis 55 12 12 13 doorberekening rente 1 1 1 1 afschrijving investeringen 9 6 6 6 toevoeging voorzieningen kosten inhuur personeel 50 51 51 kosten eigen personeel 276 137 140 143 kosten inkoop goederen en diensten 131 104 105 105 af: renteresultaat af: interne doorbelasting -22-22 -22-23 af: doorberekening dienstverlening -45-45 -46-47 af: overige opbrengsten af: opbrengst dienstverlening per saldo (netto kosten) 405 242 246 249 index 100 60 61 61 Toelichting: In 2013 dalen de huisvestingskosten sterk door vermindering van de gehuurde ruimten als gevolg van de overgang van formatie beleid naar de gemeenten. Vanaf 2013 wordt 0,52 formatie beleid ingehuurd via de gemeenten. De kosten eigen personeel dalen vanaf 2013 ook fors ten gevolge van de overgang van beleid naar de gemeenten. De netto kosten (lees bijdragen van de deelnemende gemeenten) zullen over de periode 2013 tot en met 2015 slechts trendmatig stijgen. 27
PROGRAMMA - 1 - BESTUURSONDERSTEUNING F I N A N C I E E L 28
PROGRAMMA - 2 - WATERLANDS ARCHIEF Programma- begroting - 2 - Waterlands Archief 29
PROGRAMMA - 2 - WATERLANDS ARCHIEF B E L E I D Programma 2012 Wat willen we? Het Waterlands Archief is een archiefdienst in de zin van de Archiefwet 1995. In die hoedanigheid beheert het Waterlands Archief (WA) de archieven van de bij het ISW aangesloten gemeenten. Daarnaast heeft het WA archieven van waterschappen, notarissen en van particuliere instellingen (kerken, bedrijven, verenigingen) en families en personen in bewaring. De hierna genoemde taken zijn verankerd in de wet en maken deel uit van het overheidsbeleid gericht op de vergroting van de (digitale) toegankelijkheid en het publieksbereik. De hoofdtaak van het WA is gericht op het duurzaam behoud, de toegankelijkheid en het gebruik van de archieven en collecties, zodat de verantwoordingsfunctie van de archieven wordt gewaarborgd en de kennis van de cultuurhistorie van de regio toeneemt en behouden blijft. Hiertoe worden de volgende kerntaken uitgevoerd: -collectievorming (inspectie, advisering en acquisitie) -beheer (materieel beheer, ontsluiting, digitalisering) -gebruik en publieksbereik (beschikbaar stellen van de collecties, educatie, presentatie) Naast bovengenoemde primaire taken, worden secundaire taken uitgevoerd gericht op het goed laten functioneren van de organisatie zoals beleid, management, bedrijfsvoering, automatisering en facilitaire zaken. De financiële administratie alsmede personeelszaken worden gedeeltelijk uitbesteed middels het ISW. Beleidsvoornemens Collectievorming Inspectie en advisering. In het kader van de wettelijke toezichthoudende taak op het beheer van de niet overgebrachte archieven worden bij de gemeenten inspecties uitgevoerd en wordt daarover rapport uitgebracht aan de colleges van B&W (zorgdragers). In verband met de toenemende digitalisering van werkprocessen en archivering, neemt de adviserende taak t.a.v. de gemeenten verder toe. Met het oog op de deskundigheidsbevordering van de medewerkers DIV organiseert het WA jaarlijks een bijeenkomst over actuele thema s. Daarnaast adviseert het WA de gemeenten ten aanzien van de aan het WA over te dragen archieven. Eind 2012 moeten alle gemeentelijke archieven over 1970-1990 zijn overgebracht. Het WA werkt samen met de gemeenten aan de realisatie (2015) van een digitaal depot (Edepot) voor het duurzaam bewaren van digitale informatie. Acquisitie. Om onderzoekers in staat te stellen een breed beeld van het maatschappelijk leven in het verleden te krijgen worden naast de archieven van lokale en regionale overheden, representatieve archieven en collecties van particulieren, bedrijven, kerken, verenigingen aangeworven. Hiertoe wordt een acquisitieplan opgesteld waarin de leemten in de collectie worden gesignaleerd en oplossingen worden aangedragen om deze op te vullen. Beheer Materieel beheer. Om het logistiek beheer te verbeteren wordt het digitaal archiefbeheersysteem verder geïmplementeerd, waarbij bezoekersregistratie, uitleenadministratie en depotbeheer worden gekoppeld. Achterstanden m.b.t. de materiële verzorging van de archieven worden verder aangepakt in samenhang met de bewerking van deze archieven. Eind 2012 dient minimaal 150 m van de te bewerken archieven zuurvrij te zijn verpakt. Ontsluiting en digitalisering. 30
PROGRAMMABEGROTING - 2 WATERLANDS ARCHIEF B E L E I D Inventarisatie. Overheidsarchieven dienen in goede, geordende en toegankelijke staat te worden beheerd (Archiefwet 1995 art. 3). In 2009 is een begin gemaakt met het wegwerken van achterstanden (1500 m ) in de bewerking en ontsluiting van archieven. Eind 2012 dient deze achterstand met 350 m te zijn verminderd. Voor de beschrijving wordt gebruikt gemaakt van het geautomatiseerde inventarisatieprogramma Mais Flexis. De geproduceerde toegangen worden via de website en www.archieven.nl raadpleegbaar gesteld. Toegangen. Bestaande (niet toereikende) toegangen (25%) moeten geschikt gemaakt worden voor digitale raadpleging. Eind 2012 dient 5% van deze toegangen online te zijn geplaatst. DTB en BS. De doop-, trouw- en begraafregisters van voor 1811, die dienen als voorloper van de burgerlijke stand, moeten eind 2012 gedigitaliseerd en raadpleegbaar zijn via de website. Bekeken moet worden of en in hoeverre het WA de akten van de burgerlijke stand moet digitaliseren. Deze zijn gedeeltelijk al digitaal beschikbaar via WieWasWie.nl. Notarieel archief. Vanwege de veelvuldige raadpleging van deze bron door het publiek is in 2010 begonnen met de digitale ontsluiting van de protocollen van de notarissen in de regio Waterland. In 2012 worden met behulp van vrijwilligers de 19 e eeuwse notariële akten verder gescand en digitaal raadpleegbaar gemaakt (met de applicatie Memorix Genealogie van Pictura). Archiefbank. In 2012 moet een begin worden gemaakt met de Archiefbank door deze mogelijkheid in Mais Flexis actief te gaan benutten. Bij de keuze en selectie van wat gedigitaliseerd moet worden, spelen de wensen en behoeften van de gebruikers een belangrijke rol. Naast de door ons zelf aangeboden bestanden, kan de gebruiker op verzoek en tegen betaling bronnen laten digitaliseren (scanning on demand). De scans worden opgeslagen in de Archiefbank en kunnen vervolgens weer door anderen worden gebruikt. Beeldbank. In 2012 moeten minimaal 1000 foto s, afbeeldingen en prenten worden gedigitaliseerd en aan de Beeldbank worden toegevoegd. De beschrijvingen hiervan worden gemaakt met behulp van vrijwilligers en de verschillende historische verenigingen in de regio. E- depot. De digitale (duurzaam te bewaren) archieven die bij de gemeenten ontstaan, moeten worden beheerd in een digitaal depot. Het WA is het punt waar het beheer van deze archieven samenkomt. In 2011 wordt op initiatief van het WA een gezamenlijke, intergemeentelijke werkgroep ingesteld die de voorbereidingen treft voor aansluiting in 2015 bij een gemeenschappelijke e- depotvoorziening (liefst met meer partners, provinciaal of landelijk). In 2012 moet een begin worden gemaakt met concrete voorbereidingen zoals ontwikkelen van gestandaardiseerde metadatasystemen, afspraken maken over kwaliteitseisen en procedures etc. Gebruik en publieksbereik Dienstverlening. De website wordt verder uitgebouwd tot digitale studiezaal. De zoekinstrumenten moeten het publiek in staat stellen zoveel mogelijk zelfstandig onderzoek te doen. Steeds meer veelgevraagde bronnen moeten digitaal worden aangeboden. De focus van de dienstverlening verschuift gestaag van fysiek naar virtueel. Zo moet worden voorzien in een digitale archiefmedewerker aan wie online informatie kan worden gevraagd. Het contact met het virtuele publiek zal meer interactief moeten worden door het inzetten van nieuwe toepassingen als web 2.0. Dit betekent dat meer mensen en middelen ingezet worden voor de digitale dienstverlening. Om dit mogelijk te maken moet de openstelling van de fysieke studiezaal eventueel worden ingeperkt. Ook zullen de mogelijkheden onderzocht moeten worden om te laten betalen voor bepaalde digitale diensten en producten. 31
PROGRAMMA - 2 - WATERLANDS ARCHIEF B E L E I D Educatie. De publiekstaak is nog te veel gericht op het geïnteresseerde publiek dat zelf de weg naar het archief al heeft gevonden. Er moet meer gebruik gemaakt worden van de mogelijkheden die internet biedt om historische informatie te presenteren voor potentieel geïnteresseerden. De samenwerking met de openbare bibliotheek, het onderwijs, musea en historische verenigingen moet worden geïntensiveerd zodat wij ook hun netwerk aanboren en de naamsbekendheid van onze dienst wordt vergroot. De Schatkamer op onze website moet verder worden ingericht en meer tentoonstellingen en presentaties moeten virtueel plaatsvinden. Het huidige cursusaanbod wordt verbreed. Naast de bestaande cursussen Paleografie, worden bij gebleken behoefte cursussen Digitaal archiefonderzoek, Genealogie en Huizenonderzoek aangeboden. Presentatie. We zoeken naar nieuwe presentatievormen zoals een digitaal podium en een kennisbank waaraan ook het publiek zijn historische kennis en informatie kan toevoegen. De naamsbekendheid van het WA moet worden vergroot en de maatschappelijke betekenis moet duidelijker zichtbaar worden. Communicatie en PR moeten daarom meer aandacht krijgen. Met enige regelmaat moeten presentaties gehouden worden voor politiek en publiek. Er moet meer en tijdig publiciteit gezocht worden bij activiteiten m.b.t. jubilea, herdenkingen en andere regionale en lokale gebeurtenissen en aangelegenheden. De website moet voortdurend geactualiseerd worden. D.m.v. participatie in de verschillende overlegorganen zoals het Historisch Platform Purmerend, het Comité Open Monumentendag, Cultureel Erfgoed Noord-Holland, Oneindig Noord- Holland en de Kring van Noord-Hollandse Archivarissen wordt een relevant netwerk opgebouwd en onderhouden. Organisatie De kwaliteit en de productiviteit van de organisatie worden op een hoger peil gebracht door de verdere implementatie van het projectmatig werken, door de verdere verbetering van de bedrijfscultuur en de permanente deskundigheidsbevordering van de medewerkers. Samenvatting Het beleid is gericht op het duurzaam behoud, een grotere toegankelijkheid en het optimaal gebruik van de archieven en collecties. De focus ligt hierbij vooral op de digitalisering: uitbreiding en verbetering van de digitale dienstverlening en de voorbereiding van een gemeenschappelijk e- depot. Maar ook de papieren archieven behoeven de nodige aandacht. Zo wordt er hard doorgewerkt aan het wegwerken van achterstanden in de ontsluiting van de gemeentelijke archieven. Daarnaast is er de nodige aandacht voor de vergroting en verbreding van het publieksbereik Intern ligt de focus op het verder professionaliseren van de organisatie om zo -in een prettig werkklimaat- een optimaal resultaat te kunnen bereiken. De directeur/archivaris verwacht dat het WA als middengrote archiefdienst zo naar behoren aan de wettelijke verplichtingen en de maatschappelijke verwachtingen zal kunnen voldoen. Ook is de dienst zo voldoende voorbereid op de ontwikkelingen die zich momenteel en in de komende jaren binnen het archiefwezen voltrekken. Wat kost het? Kosten 1.084.727 Opbrengsten 105.906 Gemeentelijke bijdragen 978.821 De kosten en opbrengsten van het programma en de overige geldstromen, zoals investeringen en reserves worden toegelicht in het hierna volgende financiële deel van deze programmabegroting. De bijdragen van de deelnemende gemeenten worden toegelicht in het hoofdstuk Algemene dekkingsmiddelen. 32