Stichting Scholengroep Primato Toelichting op de begroting 2014 Harry Gerichhausen/Wim Oude Vrielink Oktober 2013 Toelichting op de begroting 2014 Pagina 1
Inhoudsopgave Voorpagina 1 Inhoudsopgave 2 1. Inleiding.....3 2. Algemene informatie 4 - juridische structuur - organisatiestructuur 3. De bouwstenen voor de begroting 2014 5 - een prognose van het leerlingenaantal...6 - bekostigingssystematiek....6 4. Het primaire proces...6 - kwaliteitszorg - passend onderwijs..7 - personeel - personele reductie - Payroll-contracten - professionalisering 5. Huisvesting..8 - huisvesting tot 2015 - huisvesting vanaf 2015 6. Financiën...8 - Schatkistbankieren - Een sluitende begroting. 9 - Verdeling der middelen - Investeringen Ten Slotte..10 Toelichting bij de meerjarenbegroting. 10 Toelichting op de begroting 2014 Pagina 2
1. Inleiding Hierbij bieden wij u de concept-begroting voor het kalenderjaar 2014 van de Stichting Scholengroep Primato aan. In onderstaande toelichting worden de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de gemaakte keuzes nader verklaard, tevens worden een aantal relevante ontwikkelingen beschreven. Deze begroting is tot stand gekomen in nauw overleg met alle relevante stakeholders van de organisatie, wij willen alle betrokkenen graag bedanken voor hun inzet en betrokkenheid. Voordat we dieper ingaan op de begroting 2014 lijkt het opportuun om even stil te staan bij de actualiteit. In 2013 heeft er een forse reorganisatie plaats gehad binnen de Stichting Scholengroep Primato. Deze ingreep was noodzakelijk aangezien de lasten structureel hoger lagen dan de baten en de reserves vrijwel uitgeput waren. Naast bezuinigingen op de materiële kosten is een verlaging van de loonkosten gerealiseerd middels een sociaal plan. Hierdoor is voorkomen dat er sprake was van gedwongen ontslagen, echter een dergelijk plan heeft een grote impact op de totale organisatie. In de onderstaande toelichting wordt hier verder op ingegaan. Toelichting op de begroting 2014 Pagina 3
2. Algemene informatie Juridische structuur: De Stichting Scholengroep Primato (bevoegd gezag nummer 41814) is met ingang van 1 augustus 2008 een zelfstandige stichting. Het stichtingsbestuur bestaat uit 5 leden, de besturingsfilosofie is gebaseerd op de uitgangspunten van het Policy Governance model. De uitvoerende taken zijn gemandateerd aan de algemene directie, met ingang van 1 augustus 2013 bestaat deze uit 2 leden (tezamen 1 Fte). Ten aanzien van de omschreven structuur is inmiddels een transitieproces naar een Raad van Toezichtmodel ingezet. Organisatiestructuur: De Stichting Scholengroep Primato vormt het bevoegd gezag over 9 scholen (brinnummers), waaronder 1 school voor speciaal basisonderwijs. Het onderwijs wordt verzorgd in 13 leslocaties. Iedere school wordt aangestuurd door een directeur, waar passend en gewenst is tevens sprake van locatieleiders. Naam school Brinnummer Sector Obs Anninksschool 15JC PO BS 't Schöppert 15XP PO OBS Drienermarke 15ZP PO Daltonschool Hengelo Zuid 16BH PO Waarbeekschool 16CV PO OBS De Piramide 16IE PO BS De Timp/de Meent 16KN00/16KN02 PO Europaschool 23RX PO SBO De Stiepel 19TD PO Het onderwijskundig leiderschap van de scholen is belegd bij de directeur. De overige beleidsterreinen vormen het primaire aandachtsgebied van de algemene directie, hiertoe behoort heel nadrukkelijk ook de kwaliteitszorg. De organisatie wordt ondersteund door een staf, tevens zijn er taken uitbesteed aan een administratiekantoor. Het directieberaad vormt het belangrijkste adviesorgaan voor de algemene directie. Periodiek wordt er verslag gedaan aan het bestuur. Toelichting op de begroting 2014 Pagina 4
Gezien de precaire financiële situatie zal er bezuinigd worden op de bezetting van het stafbureau, in 2014 zal een reductie van 0,8 fte worden gerealiseerd. Verder zal er worden onderzocht of digitalisering van diverse processen kan leiden tot een grotere efficiency. 3. De bouwstenen voor de begroting 2014 De bekostiging van het primair onderwijs is gebaseerd op een stelsel waarbij het leerlingenaantal per 1 oktober de belangrijkste variabele vormt. Onderstaand de aantallen per 1 oktober 2013: Naam school 01-10-2012 01-10-2013 Anninksschool 211 223 t Schöppert 195 220 Drienermarke 143 170 Daltonschool Hengelo Zuid 349 353 Waarbeekschool 246 248 De Piramide 432 427 De Timp De Meent 269 235 Europaschool 280 258 Totaal basis onderwijs 2125 2134 De Stiepel 129 121 Totaal aantal leerlingen per teldatum 2254 2255 Opmerking bij de gekozen grondslagen voor de diverse baten en lasten: Hierbij is uitgegaan van alle bekende variabelen, waar mogelijk zijn aangekondigde wijzigingen (prijsen premiestijgingen) al meegenomen in de begroting. Hierbij is met name al geanticipeerd op de forse stijging van de premies voor het Participatiefonds. De mogelijke effecten van het zojuist afgesloten onderwijsakkoord zijn nog onduidelijk en dus niet meegenomen in voorliggende begroting. Toelichting op de begroting 2014 Pagina 5
Een prognose van het leerlingenaantal: Leerling telling 1 okt.telling 1 okt.telling 1 okt.telling 1 okt.telling 1 okt.telling 2012 2013 2014 2015 2016 Anninkschool 211 223 223 220 220 Schöppert 195 220 211 194 171 D'marke 143 170 144 145 141 DHZ totaal 349 353 355 360 360 Vöckerschool 212 224 226 230 230 Breemars 137 129 129 130 130 Waarbeek Totaal 246 248 255 261 266 Waarbeek 91 95 101 106 109 AMG Schmidt 155 153 154 155 157 Piramide Totaal 432 427 416 415 412 Wilbert 137 427 416 415 412 Willem 137 0 0 0 0 Woolde 158 0 0 0 0 Timp 176 235 216 177 177 Meent 93 Europaschool 280 258 238 219 206 totaal b.o. 2125 2134 2058 1991 1953-67 9-76 -67-38 Stiepel 129 121 125 125 125-25 -8 4 0 0 Primato 2254 2255 2183 2116 2078 Verschil tov jaar er voor -92 1-72 -67-38 Cummulatief t.o.v. okt 2008-182 -181-253 -320-358 Bekostigingssystematiek: De bekostigingssystematiek binnen het primair onderwijs maakt dat we voor het kalenderjaar 2014 voor 7/12 worden bekostigd op basis van het aantal leerlingen per 1-10-2012 en voor 5/12 op basis van het aantal leerlingen per 1-10-2013. Gezien het geringe verschil tussen beide aantallen is het effect voor 2014 klein, echter in de nabije toekomst zal de demografische krimp zorgen voor een verdere daling van het aantal leerlingen hetgeen automatisch leidt tot een daling van de baten. Adequaat en tijdig anticiperen op deze trend is van groot belang teneinde de baten en de lasten in evenwicht te houden. 4. Het primaire proces Kwaliteitszorg Zorg dragen voor kwalitatief goed onderwijs is uiteraard ons primaire doel. Hierbij kunnen we constateren dat de Onderwijsinspectie alle Primato scholen een basisarrangement heeft toegekend, Niettemin achten wij het noodzakelijk om het komend jaar extra te investeren in de kwaliteit van het primaire proces, er is inmiddels een start gemaakt met een integraal kwaliteitsplan. Toelichting op de begroting 2014 Pagina 6
Het komend jaar zal dit verder worden uitgerold in de gehele organisatie. Hiermee is tevens het voornaamste speerpunt voor 2014 geformuleerd. Binnen de begroting is 20.000 euro opgenomen voor deze kwaliteitsimpuls. Het betreft hier extra inzet van interne expertise (interne begeleider vanuit het sbo), ondersteuning vanuit Expertis en de inzet van een kwaliteitsmedewerker van een ander schoolbestuur. Passend Onderwijs Voor 2014 is de invoering van Passend Onderwijs gepland, deze ingrijpende wijziging heeft gevolgen voor de verdeling van de zorgbudgetten. Op basis van de eerste schetsen van het beleid binnen het nieuwe samenwerkingsverband hebben we de financiele vertaling gemaakt. Overigens hebben we hier een veiligheidsmarge van 10% aangehouden. Vooralsnog lijken de effecten voor 2014 marginaal, echter in de volgende jaren zullen de herverdeeleffecten fors zijn. Personeel Alle medewerkers van Primato zijn de afgelopen periode geconfronteerd met de gevolgen van het eerder genoemde sociaal plan. Niet alleen degenen die gebruik hebben gemaakt van de regeling, maar ook zij die het aan het werk blijven. Het vertrek van zoveel collega s leidt immers tot een toename van de werkdruk. Grotere klassen en minder tijd voor ambulante taken maken dat we scherpere keuzes moeten maken. Ondanks het reeds eerder ingezette verzuimbeleid zien we een stijgend ziekteverzuim, dit heeft uiteraard gevolgen voor deze begroting. Hoewel de vervangingskosten worden vergoed door het vervangingsfonds leidt het verzuim wel degelijk tot extra kosten in het kader van reintegratieactiviteiten en dergelijke. De systematiek van het vervangingsfonds ken een zogenaamde bonus-malusregeling. Zodra de vervangingskosten hoger worden dan de ontvangen premie is er sprake van een malus. Hiermee is rekening gehouden in deze begroting. Maar bovenal is het welzijn van alle Primato medewerkers onze prioriteit, immers zij werken iedere dag aan het realiseren van onze opdracht. Het moge duidelijk zijn dat verzuimbeleid een tweede speerpunt vormt. In dit kader zal er in 2014 een zogenaamd RIE onderzoek worden uitgevoerd, ook hiervoor is een budget opgenomen in de begroting. Voor beide posten is ca. 35.000 begroot. Personele reductie Is de werkgelegenheid in 2013 teruggelopen met 22 FTE tot een totaal aantal van 142,8 FTE. Ook voor 2014 zullen we nog ca. 2 FTE moeten krimpen middels een gedwongen ontslagprocedure. De gevolgen hiervan zijn verwerkt in onderhavige begroting. Het natuurlijk verloop is vrijwel nihil ten gevolgen van het sociaal plan, ook de economische recessie maakt dat medewerkers langer door willen werken. Voor de formatie 2014-2015 lijkt geen reductie noodzakelijk. Payroll-contracten De rigiditeit van de bestaande wet-en regelgeving rondom arbeidsovereenkomsten binnen het primair onderwijs maakt dat wij regelmatig gebruik moeten maken van tijdelijk personeel op basis van Payroll-contracten. Dit leidt helaas tot extra kosten, hier is rekening mee gehouden in de begroting. Toelichting op de begroting 2014 Pagina 7
Professionalisering Het eerder genoemde speerpunt met betrekking tot de kwaliteitszorg vraagt om verdere professionalisering van onze medewerkers, gezien de beperkte budgetruimte is ervoor gekozen om optimaal gebruik te maken van de interne expertise. Ter illustratie: momenteel worden er medewerkers getraind in PBS (positif behaviour support), een bewezen methode om gedragsproblematiek te kunnen hanteren. Deze kennis zal vervolgens verspreid worden binnen de hele organisatie. Waar nodig wordt gebruik gemaakt van externe kennis, hierbij trachten we zoveel mogelijk de diverse subsidiemogelijkheden te benutten. 5. Huisvesting Huisvesting tot 2015 Conform de huidige regelgeving is het schoolbestuur verantwoordelijk voor het onderhoud aan de binnenzijde en het buitenschilderwerk van de schoolgebouwen. In het verleden is bezuinigd op deze post, dientengevolge is er sprake van een achterstandssituatie. Ter voorkoming van een verdere verslechtering is er gekozen voor een onderhoudsvoorziening. Op basis van een meerjarenonderhoudsplan zijn de te verwachten kosten in beeld gebracht. Door een jaarlijkse dotatie wordt voorkomen dat er schommelingen ontstaan in de jaarlijkse lasten. De dotatie is berekend op 367.500 euro per jaar. Huisvesting vanaf 2015 Vanaf 2015 zullen schoolbesturen ook verantwoordelijk worden voor het overige onderhoud van de schoolgebouwen. Samen met de andere schoolbesturen en de gemeente Hengelo zullen we hier het komend jaar beleid voor ontwikkelen. Uiteraard dient ook hier voorkomen te worden dat Primato geconfronteerd wordt met onvoorziene uitgaven. Inmiddels is er sprake van een tweetal structurele besparingen binnen dit domein: 1. Sluiting van de Meent (samenvoeging met de Timp) heeft geleid tot lastenverlichting en de verhuizing van de Stiepel naar een kleinere locatie heeft hetzelfde effect. Voor het komend jaar staat de verhuizing van de Waarbeek naar de Berflo Es gepland. Gezien het gegeven dat Primato dit pand niet in eigendom krijgt is er rekening gehouden met de huurkosten. 2. In de afgelopen jaren hebben kinderopvangorganisaties veelvuldig gebruik gemaakt van leegstaande lokalen, dit leidde tot win-win situaties, echter de sterke terugloop van het gebruik van dergelijke voorzieningen heeft geleid tot faillissementen binnen deze sector, betreffende inkomsten staan dan ook onder druk. Toelichting op de begroting 2014 Pagina 8
6. Financiën Schatkistbankieren Ten gevolge van het eerder genoemde sociaal plan en het exploitatietekort voor 2013 werd een liquiditeitsprobleem voorzien. Ter voorkoming hiervan is Primato gebruik gaan maken van de faciliteiten van het zogenaamde schatkistbankieren. Hierbij is sprake van een rekening courantverhouding met de rijksoverheid waarbij we tevens beschikken over voldoende kredietruimte om aan onze verplichtingen te voldoen. De gemeente Hengelo staat garant voor genoemd krediet. De liquiditeitsprognoses vallen ruim binnen de gestelde limiet. Binnen deze begroting is rekening gehouden met een terugdringing van dit krediet ten bedrage van ca. 57.000 euro. Een sluitende begroting Naast de reeds eerder beschreven specifieke situatie van Primato, wordt ook onze organisatie geconfronteerd met de zogenaamde stille bezuinigingen binnen het onderwijs. Prijsstijgingen worden niet of slechts deels gecompenseerd en normvergoedingen zijn gebaseerd op het onderwijs uit de vorige eeuw. Het is dus scherp aan de wind zeilen om de begroting sluitend te krijgen, mede gezien de eerdere aflossing op het krediet. Hierbij is het van belang om de balans tussen kwaliteit van het primaire proces en een gezonde financiele positie te bewaken. Daarom hebben we er bewust voor gekozen de begroting precies sluitend te maken, daarmee willen we duidelijk maken dat we optimaal investeren in het primaire proces, maar hierbij wel binnen de financiële kaders blijven. Uiteraard zijn er ook onzekerheden/risico s binnen deze begroting, waar mogelijk hebben we hierin voorzien door het opnemen van budgetten ter dekking van deze posten. Verdeling der middelen: Met ingang van het schooljaar 2013-2014 heeft Primato gekozen voor een nieuw verdeelmodel met betrekking tot de toedeling van de formatie. Hierbij worden alle baten op Primato niveau samengevoegd en vervolgens herverdeeld op basis van de werkelijke leerlingenaantallen op 1 augustus. Binnen dit model wordt tevens rekening gehouden met een evenwichtige verdeling van de impulsgelden en de gewichtenregeling. Ten aanzien van de materiële baten vindt een verdeling plaats na aftrek van de bovenschoolse lasten, hierdoor krijgt iedere school een eigen budget. Investeringen: Door de dreigende liquiditeitsproblemen in 2013 is een aantal investeringen uitgesteld, deze zullen in 2014 alsnog plaats vinden, het gaat hierbij vooral om investeringen in ICT en meubliair ten behoeve van de nieuwe school in Berflo Es. De afschrijvingen voor 2014 zijn gebaseerd op de situatie in oktober 2013, waarbij tevens rekening is gehouden met eventuele extra investeringen in de laatste maanden van 2013. Toelichting op de begroting 2014 Pagina 9
Ten slotte: Een sluitende begroting is slechts een begin, de werkelijke realisatie is de echte uitdaging! Primato gaat die uitdaging aan. Toelichting bij de meerjarenbegroting: > Het grote verschil in personele lasten tussen de begroting van 2013 en de daaropvolgende jaren is het gevolg van de reorganisatie. > De dalende afschrijvingen maken duidelijk dat er de laatste jaren weinig is geïnvesteerd, tevens heeft het een relatie met de krimp van het aantal leerlingen. > De stijgende huisvestingslasten worden veroorzaakt door de eerder genoemde onderhoudsvoorziening. > De overige instellingslasten zijn gestegen door de geplande aflossing van de kredietfaciliteit (57.000) en de investering ten behoeve van het RI&E onderzoek (25.000). > Het tekort in 2015 wordt veroorzaakt door de te verwachten daling van het aantal leerlingen per 1 oktober 2014. Uiteraard geldt dit ook voor het tekort in de daarop volgende jaren. Deze prognoses zullen leiden tot tijdige maatregelen met betrekking een verdere personeelsreductie. Toelichting op de begroting 2014 Pagina 10