Jaarverslag versie 2.0 AB. Versie 0.1. Pagina 1 van 63

Jaarverslag 2014 AB versie 30-06-2014 2.0 AB Versie 0.1 Pagina 1 van 63 versie 2.0 AB

Pagina 2 van 63

Managementsamenvatting Jaarverslag 2014 Het jaar 2014 heeft in het teken gestaan van 3 belangrijke thema s. 1 De cliëntaantallen De economische groei in 2014 is niet krachtig genoeg gebleken voor werkgelegenheidsherstel. Gedurende het jaar 2014 heeft voor de ontwikkeling van de cliëntaantallen tot twee maal toe een bijstelling op de prognose plaatsgevonden. In de primitieve begroting werd uitgegaan van een nivellering van de cliëntaantallen t.o.v. 2013. In de 1e BERAP 2014 werd de verwachting uitgesproken dat het cliëntenbestand van ISD BOL in 2014 met 5% zou toenemen. In de 2 e Berap 2014 werd deze stijging echter niet meer reëel geacht en werd de verwachting uitgesproken dat de cliëntaantallen ISD BOL-breed over 2014 niet met 5% zouden stijgen maar met 3,3%. Uiteindelijk wisten we de stijging van de cliëntaantallen ISD BOL-breed te beperken tot 1,2%. 2 De bezuinigingstaakstelling Ook in 2014 zijn wij in de bedrijfsvoering terughoudend geweest met het doen van uitgaven. Teruglopende budgetten binnen de deelnemende gemeenten vergen ook van ISD BOL de inspanning om de kosten zo laag mogelijk te houden. Wij blijven ons dan ook steeds de vraag van nut en noodzaak in de uitgaven stellen. In de vergadering van 14 mei 2014 heeft door het Algemeen Bestuur van ISD BOL besluitvorming plaatsgevonden omtrent de bezuinigingsmogelijkheden op de bedrijfsvoeringkosten. Verwezen wordt in dit verband naar paragraaf 6.1 van dit jaarverslag. De totale bedrijfsvoeringkosten blijven ultimo 2014 onder het niveau van de primitieve begroting. 3 De invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015 In 2014 zijn wij gestart met de pilot sluitende aanpak en het daaraan verbonden nieuwe poortproces. Gelet op de resultaten van dit nieuwe poortproces continueren wij deze werkwijze ook in 2015. Pagina 3 van 63

De afrekening over 2014 per gemeente bedraagt samengevat: Brunssum*: Bijgestelde begroting na 2 e berap ISD BOL 2014 19.495.325 bevorderen uitstroom 1.567.450 beperken instroom 14.514.236 maatsch.participatie 757.306 bedrijfsvoering 2.656.333 Afrekening jaarrekening ISD BOL 2014 -/- 287.573 bevorderen uitstroom 65.389 beperken instroom - 251.397 maatsch.participatie 40.902 bedrijfsvoering - 142.467 Totaal generaal gemeente Brunssum 2014 19.207.752 bevorderen uitstroom 1.632.839 beperken instroom 14.262.839 maatsch.participatie 798.208 bedrijfsvoering 2.513.866 Onderbanken*: Bijgestelde begroting na 2 e berap ISD BOL 2014 3.119.911 bevorderen uitstroom 214.897 beperken instroom 2.406.719 maatsch.participatie 112.306 bedrijfsvoering 385.989 Afrekening jaarrekening ISD BOL 2014 -/- 287.463 bevorderen uitstroom - 32.732 beperken instroom - 234.854 maatsch.participatie 893 bedrijfsvoering - 20.770 Totaal generaal gemeente Onderbanken 2014 2.832.448 bevorderen uitstroom 182.165 beperken instroom 2.171.865 maatsch.participatie 113.199 bedrijfsvoering 365.219 Landgraaf*: Bijgestelde begroting na 2 e berap ISD BOL 2014 Afrekening jaarrekening ISD BOL 2014 Totaal generaal gemeente Landgraaf 2014 22.291.716 bevorderen uitstroom 2.092.404 -/- 846.552 bevorderen uitstroom - 265.118 21.445.194 bevorderen uitstroom 1.827.286 beperken instroom 16.110.107 beperken instroom - 527.229 beperken instroom 15.582.878 maatsch.participatie 1.119.826 maatsch.participatie 105.522 maatsch.participatie 1.225.348 bedrijfsvoering 2.969.379 bedrijfsvoering - 159.697 bedrijfsvoering 2.809.682 * zie de bijlage Totaaloverzicht baten en lasten per gemeente uit de jaarrekening ISD BOL 2014 Wij zijn tevreden over de behaalde resultaten. Het Dagelijks Bestuur Pagina 4 van 63

Inhoudsopgave Mangementsamenvatting 3 1. Inleiding 7 2. Algemeen 9 3. Kerntaak: bevorderen uitstroom 15 3.1 Afdeling Werk en Participatie 15 3.2 Financiële verantwoording kerntaak bevorderen uitstroom 24 4. Kerntaak: beperken instroom 29 4.1 Afdeling Inkomen 29 4.2 Afdeling Bedrijfsvoering, Beleid en Juridische Zaken 32 4.3 Financiële verantwoording kerntaak beperken instroom 34 5. Kerntaak: maatschappelijke participatie 36 5.1 Financiële verantwoording kerntaak maatschappelijke participatie 41 6. Bedrijfsvoering 44 6.1 Bezuinigingen 44 6.2 Afdeling Bedrijfsvoering, Beleid en Juridische Zaken 45 6.3 Financiële verantwoording bedrijfsvoering 49 6.4 Weerstandvermogen 54 6.5 Financiering 57 Bijlage 58 Verdeling kosten 59 Overzicht compensabele btw 60 Specificaties per gemeente 61 Lijst van afkortingen 62 Pagina 5 van 63

Pagina 6 van 63

1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2014 van ISD BOL. Het jaarverslag van ISD BOL is tot stand gekomen zoals bedoeld in artikel 23 van de Gemeenschappelijke Regeling ISD BOL en voorziet tevens in de informatie van het beleidsverslag zoals bedoeld in artikel 18 lid 5 van de Gemeenschappelijke Regeling ISD BOL en maakt onderdeel uit van de jaarstukken. De jaarstukken 2014 zijn samengesteld volgens de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). De opzet van de jaarstukken sluit aan bij de opzet van de programmabegroting 2014 en de daarop gebaseerde 1 e en 2 e BERAP 2014. In de jaarstukken wordt verantwoording afgelegd over heel 2014. Zowel de beleidsmatige als de financiële realisatie worden afgezet tegen de voornemens van de (bijgestelde) begroting en het onderliggende bedrijfsplan. Daarbij vindt de beleidsmatige verantwoording plaats in het jaarverslag en de financiële verantwoording in de jaarrekening. De jaarstukken omvatten: - het jaarverslag 2014 en - de jaarrekening 2014. Het jaarverslag en de jaarrekening maken onderdeel uit van de planning & control-cyclus. Planning en control staan centraal ten aanzien van het beheersen van de bedrijfsvoering. De planning wordt afgestemd op de missie, visie, maatschappelijke effecten en de hieruit afgeleide doelen. De beheersing vindt plaats door verantwoording af te leggen over de realisatie van de doelen en indien nodig actief bij te sturen. De verantwoording wordt toegepast op zogenaamde afwijkingen en/of relevante onderwerpen die van groot belang zijn voor de organisatie. Deze onderwerpen kunnen van politiek belang zijn of vormen een kans of bedreiging voor de bedrijfsvoering van ISD BOL. De p&c-cyclus bestaat uit meerdere documenten (begroting, beleidsplan, bedrijfsplan, bestuursrapportages en jaarstukken). De volgtijdelijkheid van de verschillende documenten is belangrijk. Aangezien de ISD BOL een gemeenschappelijke regeling is, ligt de productie van jaarrekening, de 1 e bestuursrapportage (BERAP) en begroting dicht op elkaar. Gevolg hiervan is dat de ontwerpbegroting 2014 al in maart 2013 is opgesteld. In de 2 e BERAP ISD BOL 2014 is de begroting 2014 bijgesteld naar de op dat moment meest actuele situatie. Pagina 7 van 63

Leeswijzer Met het vaststellen van het jaarverslag en de jaarrekening legt het Dagelijks Bestuur van de ISD BOL verantwoording af over het gevoerde beleid in 2014. Het jaarverslag sluit zo nauw mogelijk aan bij de maandelijkse managementrapportages ISD BOL en de 1 e en 2 e bestuursrapportage ISD BOL en zijn gebaseerd op het vastgestelde bedrijfsplan 2014, waarbij het stramien van de programmabegroting wordt gevolgd. Conform dit stramien wordt gerapporteerd over de drie kerntaken te weten: kerntaak bevorderen uitstroom, kerntaak beperken instroom en kerntaak maatschappelijke participatie. Het bedrijfsplan 2014 is de uitwerking van het Beleidsplan 2011-2014: "Kiezen voor werk" en de op 26 juni 2013 door het Algemeen Bestuur definitief vastgestelde programmabegroting 2014. In het bedrijfsplan 2014 ISD BOL zijn 13 beleidsinhoudelijke activiteiten opgenomen waarover we in dit jaarverslag rapporteren. Door op deze wijze te rapporteren wordt de verbinding gelegd tussen alle P&C-documenten van ISD BOL. Hiermee wordt invulling gegeven aan de PDCA-cyclus voor de P(lanning) & C(ontrol)- documenten binnen de ISD BOL en wordt over het hele verslagjaar gelijkluidend gerapporteerd. De 13 beleidsinhoudelijke activiteiten vinden plaats binnen de 3 afdelingen van ISD BOL, te weten: de afdeling Werk en Participatie, de afdeling Inkomen en de afdeling Bedrijfsvoering, Beleid en Juridische Zaken. Per kerntaak wordt inzichtelijk gemaakt welke afdeling binnen ISD BOL verantwoordelijk is voor de onderscheidenlijke beleidsinhoudelijke activiteiten. Het bedrijfsplan van 2014 wijkt op een aantal punten af van de bedrijfsplannen 2011, 2012 en 2013. Om de aansluiting te bewaren tussen de jaarstukken (en onderliggende 1 e en 2 e BERAP s) en de meerjarenbegrotingen van de gemeenten, bevat de bijlage "specificaties per gemeenten" naast de beleidsinhoudelijke activiteiten voor 2014 tevens aanvullende gegevens zoals deze werden gerapporteerd over meergenoemde jaren. Pagina 8 van 63

2. Algemeen Ontwikkeling cliëntaantallen In de 1 e BERAP ISD BOL 2014 werd niet meer vastgehouden aan de prognose die opgesteld was voor de programmabegroting 2014 e.v. namelijk een nivellering van de cliëntaantallen (0%) en werd deze bijgesteld naar een verwachtte stijging van de cliëntaantallen met 5%. In de 2e BERAP ISD BOL 2014 werd deze stijging niet meer reëel geacht en vond bijstelling plaats naar een verminderde stijging van 3,3%. Resultaat ontwikkeling cliëntaantallen Eind 2014 bedraagt het aantal WWB-cliënten 2088 en het aantal IOAW-cliënten 74; een stijging van 1,2% ten opzichte van de startsituatie in 2014. De ISD BOL realiseert hiermee een positiever resultaat dan de prognose, zoals deze is afgegeven in de 2 e BERAP ISD BOL. Binnen de deelnemende gemeenten zijn wel verschillen waarneembaar. De gemeente Brunssum stijgt ten opzichte van de startsituatie in 2014 met 0,8%, de gemeente Onderbanken daalt met 9,3% en de gemeente Landgraaf stijgt met 2,6%. Aantallen Start 2014 Realisatie 1 sept. 2014 Prognose ultimo 2014 Realisatie ultimo 2014 WWB + IOAW +2,2% +3,3% +1,2% Brunssum 943 918 WWB 25 IOAW Onderbanken 151 140 WWB 11 IOAW Landgraaf 1.043 1000 WWB 43 IOAW 951 (+0,8%) 143 (-5,3%) 1.071 (+ 2,6%) 970 951 (+0,8%) 924 WWB 27 IOAW 146 140 (-9,3%) 132 WWB 8 IOAW 1.092 1.071 (+2,6%) 1032 WWB 39 IOAW Totaal 2.137 2.165 2.208 2.162 Dit resultaat wordt grotendeels veroorzaakt door het nieuwe poortproces. Zie in dit verband de activiteit "Beperken instroom cliënten < 27 jaar " en de activiteit "Beperken instroom cliënten > 26 jaar. Pagina 9 van 63

In de maandelijkse managementrapportages van ISD BOL worden de ontwikkelingen van de cliëntaantallen binnen de regiogemeenten getoond. Deze ontwikkelingen zijn in dit jaarverslag op de navolgende pagina opgenomen. Pagina 10 van 63

percentage 108,00% Procentuele ontwikkeling cliënten: basis is 31 december 2013 ISD BOL Pentasz Kompas Heerlen Kerkrade 106,00% 104,00% 102,00% 100,00% 98,00% 31-12-13 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec ISD BOL 100,00% 100,51% 101,40% 101,54% 102,43% 102,85% 101,82% 102,20% 101,31% 100,37% 99,77% 99,86% 101,17% Pentasz 100,00% 100,83% 100,36% 101,90% 103,33% 103,56% 105,58% 104,75% 103,09% 101,43% 100,48% 102,26% 102,02% Kompas 100,00% 100,20% 103,61% 101,60% 103,81% 101,80% 102,00% 107,82% 105,61% 98,60% 99,60% 99,80% 99,60% Heerlen 100,00% 101,35% 102,65% 101,93% 103,08% 103,19% 103,60% 102,81% 100,94% 99,62% 99,21% 99,42% 99,80% Kerkrade 100,00% 100,79% 100,32% 101,47% 101,74% 102,32% 103,11% 102,74% 101,58% 100,58% 100,68% 100,00% 101,32% maand Pagina 11 van 63 versie 2.0 AB

Cliëntprofielen Binnen ISD BOL is de indeling van cliënten gebaseerd op de doelgroepen A, B, T en D. Deze indeling is medio 2014 ingevoerd ter voorbereiding op de Participatiewet per 1 januari 2015. cliënten die op basis van het ontwikkelplan c.q. plan van aanpak direct bemiddelbaar zijn naar de arbeidsmarkt, vallen onder doelgroep A; cliënten die op basis van het ontwikkelplan c.q. plan van aanpak niet direct bemiddelbaar zijn naar de arbeidsmarkt, vallen onder doelgroep B; cliënten die tijdelijk arbeidsongeschikt en tijdelijk niet in staat zijn om maatschappelijk te participeren vallen onder doelgroep T; cliënten die duurzaam arbeidsongeschikt en duurzaam niet in staat zijn om maatschappelijk te participeren vallen onder doelgroep D. In onderstaande grafiek wordt de indeling naar cliëntprofiel per 31 december 2014 getoond. indeling cliëntprofielen Doelgroep D 7 Doelgroep T 28 Doelgroep C 1.141 1.298 31-12-2014 31-12-2013 Doelgroep B 792 910 Doelgroep A 335 384 0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 Gedurende 2015 zal de doelgroep C afnemen en toegewezen worden aan de overblijvende doelgroepen A, B, T en D. Deze herindeling vindt voornamelijk plaats via de screeningsprojecten. Pagina 12 van 63 versie 2.0 AB

Participatieladder Algemeen De participatieladder laat in zes stappen zien in hoeverre een burger meedoet aan de samenleving. De stappen variëren van sociaal geïsoleerd tot duurzaam werkend zonder gemeentelijke ondersteuning. 6 Betaald werk 5 Betaald werk met ondersteuning 4 Onbetaald werk 2 3 Deelname georganiseerde activiteiten Sociale activiteiten buitenshuis 41 Ge ïsoleerd Door het gebruik van de participatieladder wordt de focus verbreed van enkel re-integratie naar werk naar het veel bredere perspectief van participatie. Indeling cliënten op de participatieladder per 31 december 2014 De participatieladder meet niet alleen hoeveel mensen er in slagen betaald werk te vinden, maar ook andere resultaten zoals de participatiegraad in de maatschappij. Er is geen directe relatie tussen de doelgroep en de trede op de participatieladder (de ladder meet daadwerkelijke participatie in de maatschappij en zegt niet direct iets over de afstand tot de arbeidsmarkt). Indeling participatieladder trede 6 3 2 trede 5 148 176 trede 4 306 402 trede 3 trede 2 523 607 1.075 1.025 31-12-2013 31-12-2014 trede 1 279 287 Geen groeipotentieel 0 1 0 200 400 600 800 1000 1200 Pagina 13 van 63

Hierbij moet tevens bedacht worden dat, naast wijzigingen op de participatieladder, het cliëntenbestand van 31 december 2013 niet hetzelfde is als per 31 december 2014. De in- en uitstroom van (nieuwe) cliënten maakt dat het cliëntenbestand als totaal steeds verandert. Pagina 14 van 63

3. Kerntaak: bevorderen uitstroom Conform het stramien van de programmabegroting wordt gerapporteerd per kerntaak. Binnen de kerntaak "bevorderen uitstroom" worden 7 beleidsinhoudelijke activiteiten uitgevoerd die opgenomen zijn in het bedrijfsplan 2014. Deze beleidsinhoudelijke activiteiten worden uitgevoerd door de afdeling Werk en Participatie. 3.1 Afdeling Werk en Participatie Ten aanzien van de kerntaak "bevorderen uitstroom" voert de afdeling Werk en Participatie binnen ISD BOL een 7-tal activiteiten uit die de uitstroom van bestaande cliënten dient te bevorderen, te weten: * activiteit "Uitstroom naar werk ; * activiteit "Uitstroom naar opleiding"; * activiteit "Meten effectiviteit re-integratie inspanningen"; * activiteit "Matchen vraag en aanbod"; * activiteit "Pilot sluitende aanpak voor nieuwe instroom"; * activiteit "Schadelastbeperking"; * activiteit "Fraudebestrijding". Pagina 15 van 63

aantal Activiteit: Uitstroom naar werk Doel: Cliënten laten uitstromen naar werk. Maatregel: Cliënten met een WWB-uitkering laten uitstromen naar werk. Dit doen we door cliënten te re-integreren en te begeleiden naar werk. Resultaat: Van het totale cliëntenbestand stromen 180 cliënten uit naar werk. Toelichting: De economische situatie zal naar verwachting ook in 2014 niet significant verbeteren. De target van 180 is gezien de resultaten van 2012 en 2013 ambitieus. Rapportage: Uitstroom naar werk doelsteling gerealiseerd 200 150 100 50 0 180 174 165 157 150 135 137 120 111 105 90 82 75 68 60 57 45 44 35 30 20 15 11 4 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand Tot en met 31 december 2014 zijn 174 cliënten volledig uitgestroomd naar werk. Een uiteindelijke realisatie van 97%. Vanaf de maand september zien we een behoorlijk herstel van de uitstroom naar werk. Desondanks is de uitstroom ultimo 2014 nog enigszins achter gebleven bij de verwachtingen. Van belang is hier te vermelden dat een uitkering formeel pas wordt beëindigd nadat de cliënt 30 dagen heeft gewerkt. Mede in dit verband kan dan ook gemeld worden dat in januari en februari 2015 nog 27 WWB-uitkeringen met terugwerkende kracht beëindigd zijn met een einddatum gelegen in 2014. Daarmee zijn in totaal 201 cliënten volledig uitgestroomd naar werk. Pagina 16 van 63

aantal Activiteit: Uitstroom naar opleiding Doel: Jongeren laten uitstromen naar een opleiding. Maatregel: Jongeren met een WWB uitkering laten uitstromen naar een opleiding. Dit doen we door cliënten in samenwerking met bureau VSV (terug) te begeleiden naar school. Resultaat: 20 jongeren stromen uit naar een opleiding. Toelichting: Van jongeren die een bindend studieadvies krijgen en niet teruggaan naar school zal de uitkering worden beëindigd. Ook die beëindigingen zullen in dit resultaat worden meegenomen. Rapportage: 30 Uitstroom naar opleiding Doelstelling gerealiseerd 25 20 18 19 18 21 20 20 20 16 15 12 10 10 5 0 6 5 3 3 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand Tot en met december zijn 21 cliënten uitgestroomd naar een opleiding en wordt voldaan aan de gestelde target. Pagina 17 van 63

percentage Activiteit: Meten effectiviteit re-integratie inspanningen Doel: Meten effectiviteit re-integratie inspanningen door W/P-consulenten en banenmakelaars. Maatregel: Zoveel mogelijk cliënten ondersteunen (in of extern traject) bij hun zoektocht naar werk. Deze ondersteuning wordt geboden door de W/P-consulenten al dan niet met hulp van de banenmakelaars. Resultaat: 1: Percentage uitstroom naar werk naar aanleiding van een traject is 70% van de totale uitstroom naar werk; 2: Van de uitstromers naar werk naar aanleiding van een traject wordt 50% geplaatst op vacatures die zijn geacquireerd door de banenmakelaars. Rapportage: Meten effectiviteit re-integratie inspanningen Doelstelling gerealiseerd 100% 100% 90% 80% 73% 75% 70% 60% 50% 40% 60% 52% 46% 47% 43% 61% 55% 54% 52% 30% 20% 10% 0% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand Van de - in totaal 174 uitgestroomde cliënten naar werk zijn 90 cliënten (52%) volledig uitgestroomd naar werk door middel van een traject. Het resultaat is achtergebleven bij de verwachting. Cliënten zijn in 2014 beter in staat geweest om zelf, dus zonder reintegratietraject, uit te stromen naar werk. Hiermee gaan we in 2015 rekening houden. Van de 90 cliënten die zijn uitgestroomd naar werk via een traject, zijn 27 cliënten (30%) bemiddeld door de banenmakelaar. Dit achterblijvende resultaat wordt grotendeels veroorzaakt door de ondercapaciteit bij de functie banenmakelaar. Vanaf medio juni is de capaciteit van de banenmakelaar verdubbeld van 0,5 naar 1,0 fte. Pagina 18 van 63

aantal Activiteit: Matchen vraag en aanbod Doel: Het matchen van vraag en aanbod van vacatures met onze (potentiële) cliënten. Maatregel: Het binnenhalen van vacatures toegespitst op het aanbod van onze (potentiële) cliënten. In overleg met de banenmakelaars plaatsen W/P-consulenten van de afdelingen Werk en Participatie (potentiële) cliënten van ISD BOL op de gerealiseerde (parttime of fulltime) vacatures. Resultaat: 55 (potentiële) cliënten (dit is inclusief Nuggers) van ISD BOL zijn geplaatst op de binnengehaalde vacatures. Bij 35 cliënten zal dit leiden tot uitstroom en 20 cliënten blijven in de uitkering met inkomsten uit een deeltijdbaan. Toelichting: De targets gelden alleen voor de interne banenmakelaar en zijn gelijk aan die van 2013. Het WSP heeft eigen targets. Plaatsingen door het WSP worden apart bijgehouden. Rapportage: 80 Matchen vraag en aanbod doelstelling volledige uitstroom gerealiseerde volledige uitstroom doelstelling gedeeltelijke uitstroom gerealiseerde gedeeltelijke uitstroom 70 60 50 44 49 40 30 20 10 0 38 35 32 32 29 26 2324 20 22 17 19 20 17 15 15 18 12 13 13 12 9 10 10 8 5 6 5 6 7 5 3 4 5 6 7 8 9 10 10 11 12 12 13 3 2 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand Tot en met december zijn 62 cliënten geplaatst op binnengehaalde vacatures. Van deze 62 cliënten zijn 49 cliënten geplaatst op fulltime vacatures waardoor de target ten aanzien van de volledige uitstroom ruimschoots is behaald. De overige 13 cliënten zijn geplaatst op parttime vacatures waardoor gedeeltelijke uitstroom is gerealiseerd. Pagina 19 van 63

Activiteit: Pilot sluitende aanpak voor nieuwe instroom Doel: Invoeren gedachtengoed uit Participatiewet dat iedereen die iets kan, iets terugdoet voor zijn uitkering waarbij de mogelijkheden van de cliënt bepalend zijn en niet de belemmeringen. Maatregel: Cliënten worden aangemeld en geplaatst op een werkervaringsplaats, bij een gemeentelijk werkbedrijf, een maatschappelijke baan/vrijwilligerswerk of mantelzorg. Resultaat: 90% van de nieuwe cliënten van ISD BOL zijn binnen 12 weken na aanvangsdatum uitkering aangemeld bij een werkervaringsplaats, bij een gemeentelijk werkbedrijf, een maatschappelijke baan/vrijwilligerswerk of mantelzorg. Toelichting: Wij hebben niet gewacht tot de inwerkingtreding van de Participatiewet op 1 januari 2015, maar zijn al in 2014 begonnen met nieuwe cliënten te behandelen volgens het principe van de participatiemaatschappij. Dit gebeurt middels de pilot "Participatiewet in 2014". Doelstelling is dat 90% van de nieuwe cliënten binnen 12 weken via de sluitende aanpak zijn aangemeld voor de gemeentelijke werkstructuur (gemeentelijk werkbedrijf/ vrijwilligerscentrale/ wijkconsulent) of een Werkervaringsplek. De Pilot Participatiewet 2014 heeft geleid tot een nieuw poortproces, dat sinds 6 mei 2014 ingericht en gestart is. Bovenstaande betekent niet dat het zittend bestand geen aandacht krijgt. Vanaf 1 september wordt in Brunssum en vanaf 13 oktober in Landgraaf het zittende bestand gescreend op participatiemogelijkheden. Dit zijn alle cliënten die reeds op 1 januari 2014 een WWBuitkering ontvingen. Van deze cliënten moet duidelijk worden wat ze in het kader van participatie nog kunnen en moet er tevens voor gezorgd worden dat ze daadwerkelijk op hun niveau gaan participeren. Op deze wijze zal er in de loop van 2015 sprake zijn van een sluitende aanpak van het hele cliëntenbestand van Brunssum en Landgraaf. Pagina 20 van 63

Rapportage: Pilot sluitende aanpak nieuwe instroom sluitende aanpak gerealiseerd géén sluitende aanpak (traject niet gerealiseerd) géén sluitende aanpak (traject niet tijdig gerealiseerd) géén sluitende aanpak (ontheven) 5; 1% 30; 5% 60; 10% 516; 84% Aanmeldingen sluitende aanpak voor nieuwe uitstroom (na 12 weken): 611 Sluitende aanpak gerealiseerd: 516 (84,5 %) Géén sluitende aanpak (traject niet tijdig gerealiseerd): 30 ( 4,9 %) Géén sluitende aanpak (traject niet gerealiseerd): 5 ( 0,8 %) Géén sluitende aanpak (ontheven): 60 ( 9,8 %) Sluitende aanpak meten wij sinds 1 januari 2014. Het invoeren van het "gedachtegoed" dat iedereen die iets kan, iets terugdoet voor zijn uitkering is niet zomaar van de ene op de andere dag gerealiseerd. De invoering hiervan en de daarmee gepaard gaande wijzigingen in (denk)processen en werkzaamheden zijn een transformatieproces geweest naar een volledig nieuwe werkwijze. De gestelde target van 90% is met 84,5% niet gerealiseerd. Voortschrijdend inzicht in de pilot vergde soms een wijziging in benadering. Dit vertaalt zich in traject niet gerealiseerd of traject niet tijdig gerealiseerd. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan de Inburgeraars. Een categorie die ook benoemd was voor de sluitende aanpak. Feitelijk kunnen deze cliënten niet aan een re-integratie instrument deelnemen omdat ze voltijds dienen in te burgeren. Maar ook het Dariuz-instrument dat vanaf 6 mei 2014 is ingezet en waarvoor nog niet alle consulenten op 6 mei 2014 gecertificeerd waren. Pagina 21 van 63

percentage Activiteit: Schadelastbeperking Doel: Bevorderen dat cliënten flexibele arbeid accepteren. Maatregel: Cliënten moeten gestimuleerd c.q. geprikkeld worden ook beschikbaar te zijn voor de flexibele arbeidsmarkt. Resultaat: Bij minimaal 175 cliënten worden maandelijks inkomsten uit arbeid gekort. Rapportage: Schadelastbeperking doelstelling gerealiseerd 225 210 209 212 203 214 204 207 213 206 195 192 197 192 196 180 165 150 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand In 2014 is deze target over elke maand gerealiseerd. Pagina 22 van 63

aantal Activiteit: Fraudebestrijding Doel: Het bestrijden van fraude. Maatregel: Effectieve bestrijding van frauduleus handelen van cliënten. Resultaat: 50% van de afgehandelde fraude onderzoeken dient te leiden tot een beëindiging van de uitkering dan wel een aangifte bij het Openbaar Ministerie (O.M.). Rapportage: Afgehandelde fraudeonderzoeken uitk. aangepast n.a.v. fraudeond. uitk. beëindigd n.a.v. fraudeond. uitk. beëindigd voordat fraudeond. afgesl. uitk. ongewijzigd voortgezet 16 14 12 10 8 6 4 2 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Tot en met december zijn 113 fraudeonderzoeken afgehandeld. Bij 54 (48 %) onderzoeken werd de uitkering beëindigd en bij 43 onderzoeken werd de uitkering ongewijzigd voortgezet. Bij 12 onderzoeken werd de norm van de uitkering aangepast. Bij 4 uitkeringen werd de uitkering beëindigd voordat het fraudeonderzoek was afgerond. maand Pagina 23 van 63

3.2 Financiële verantwoording kerntaak: bevorderen uitstroom 2013 2014 bevorderen van de uits troom primitieve bijgestelde werkelijk begroting begroting werkelijk las ten w-deel 3.732.412 4.286.000 3.806.236 3.614.269 kinderopvang 67.515 244.340 68.515 28.021 totaal las ten 3.799.927 4.530.340 3.874.751 3.642.290 baten rijksbijdrage 4.734.143 4.704.824 3.856.236 3.877.316 overige opbrengsten 0 bijdrage gemeente re-integratie -1.001.732-418.824-50.000-263.047 bijdrage derden 0 bijdrage gemeente kinderopvang 67.515 244.340 68.515 28.021 totaal baten 3.799.927 4.530.340 3.874.751 3.642.290 Kinderopvang V 40.494 Het voordeel van de kosten kinderopvang is onderverdeeld onder diverse posten. Gemeente Brunssum: - Uitgaven kinderopvang regulier (V 5.399) - Uitgaven SMI (N 6.167) - Doorbelasting bedrijfsvoeringkosten ( V 4.536) Gemeente Onderbanken: - Uitgaven kinderopvang regulier (V 1.000) - Uitgaven SMI (V 2.930) - Doorbelasting bedrijfsvoeringkosten ( V 2.638) Gemeente Landgraaf: - Uitgaven kinderopvang regulier (N 5.232) - Uitgaven SMI (V 18.193) - Doorbelasting bedrijfsvoeringkosten ( V 17.197) De uitgaven voor kinderopvang blijven binnen het vastgestelde budget. Pagina 24 van 63

Toelichting jaarresultaat 2014 De Rijksbijdrage is zoals uit voorgaand overzicht blijkt, ook in 2014 wederom verlaagd. Bedroeg de Rijksbijdrage in 2013 nog 4.734.143, in 2014 bedraagt deze nog maar 3.877.316. Op grond van de loon-prijsontwikkeling is het budget naar boven bijgesteld in oktober 2014. Deze bijstelling was respectievelijk voor Brunssum, Onderbanken en Landgraaf, 9.178, 1.358, en 11.902. De gemeente Onderbanken heeft dit laatste bedrag niet ter beschikking gesteld aan ISD BOL. In onderstaande tabel wordt inzicht gegeven in de totstandkoming van de mogelijk te besteden budgetten (exclusief de budgetten uit de meeneemregeling) zoals deze zijn opgenomen in de tabel op de volgende pagina. In de kolom aanpassing budget staat het bedrag op grond van de loon-prijsontwikkeling. In de kolom verplichting 2013 staat het bedrag dat als geplande uitgave over 2013 was gereserveerd en dat uiteindelijk toch niet tot een uitgave heeft geleid. budget niet verdeeld aanpassing verplichting mogelijk 2014 budget budget 2013 te besteden +/+ -/- +/+ +/+ budget Brunssum 1.577.357 357 9.178 52.910 1.639.088 Onderbanken 233.329 329 0 2.315 235.315 Landgraaf 2.045.550 4.550 11.902 31.088 2.083.990 Om met het verminderde budget over 2014 toch invulling te kunnen geven aan het meerjarenbeleidsplan 2011-2014, is met de gemeenten afstemming gezocht over de bestedingsdoeleinden. De keuzes die hierbij zijn gemaakt en de aanvullend beschikbaar gestelde budgetten, worden per gemeente getoond op het overzicht zoals dit op de volgende pagina is opgenomen. Per uitgavenpost wordt vermeld wat het beschikbare budget is, wat er daadwerkelijk betaald is en welke verplichtingen zijn aangegaan. Dit overzicht werd door het MT van ISD BOL gebruikt om sturing aan de organisatie te geven bij de inspanningen die moeten leiden tot werk, re-integratie en participatie. Pagina 25 van 63

Besteding Werkdeel WWB in 2014 gemeente kostenpost budget betaald restant overschot in 2014 verplichting Brunssum Arbo controles 9.000 7.720,11 237,78 1.042,11 Arbo trajecten 35.000 12.137,62 291,64 22.570,74 BetereBuren regulier 400.000 400.007,00 0,00-7,00 Diagnose (incl. ROP) 50.000 66.446,73 0,00-16.446,73 Inburgeringstrajecten 10.000 0,00 0,00 10.000,00 Leer-/werktrajecten 15.000 7.057,12 0,00 7.942,88 Loonkostensubsidies 30.000 57.038,72 29.388,14-56.426,86 Maatwerk en overig 55.000 108.502,35 3.718,00-57.220,35 Préstarttrajecten 15.000 1.640,76 0,00 13.359,24 Reiskosten ivm traject 10.000 7.262,85 0,00 2.737,15 Vrijwilligerscentrale 9.000 6.559,46 0,00 2.440,54 Premies 70.000 89.530,55 0,00-19.530,55 Urenverantwoording 702.000 702.000,00 0,00 0,00 Trajecten VSV 10.000 9.942,76 0,00 57,24 ID-subsidies 132.000 87.877,58 31.161,50 12.960,92 Perron 045 25.000 0,00 25.000,00 0,00 Project: het roer om 0,00 0,00 0,00 Nog niet toegewezen budget 62.088 0,00 0,00 62.088,29 Subtotaal 1.639.088 1.563.723,61 89.797,06-14.432,38 meeneemreg. Trajectbegeleider BetereBuren 109.000 0,00 0,00 109.000,00 meeneemreg. Banenmakelaar BetereBuren 30.500 16.278,03 0,00 14.221,97 meeneemreg. Gemeentelijke infrastructuur 24.500 28.742,13 883,80-5.125,93 Subtotaal 164.000 45.020,16 883,80 118.096,04 Brunssum 1.803.088 1.608.743,77 90.680,86 103.663,66 Onderbanken Arbo controles 500 237,78 0,00 262,22 Arbo trajecten 12.500 1.171,94 0,00 11.328,06 Diagnose (incl. ROP) 5.000 9.500,70 0,00-4.500,70 Inburgeringstrajecten 1.000 0,00 0,00 1.000,00 Leer-/werktrajecten 4.000 1.495,00 0,00 2.505,00 Loonkostensubsidies 10.000 6.075,00 5.000,00-1.075,00 Maatwerk en overig 30.000 20.901,84 0,00 9.098,16 Préstarttrajecten 6.000 0,00 0,00 6.000,00 Reiskosten ivm traject 1.000 2.234,31 0,00-1.234,31 Vrijwilligerscentrale 15.500 6.794,88 0,00 8.705,12 Premies 8.000 13.084,00 0,00-5.084,00 Urenverantwoording 113.000 113.000,00 0,00 0,00 Trajecten VSV 1.500 1.444,52 0,00 55,48 ID-subsidies 0 0,00 0,00 0,00 Nog niet toegewezen budget 2.315 0,00 0,00 2.315,10 Vastgestelde bestemming 25.000 0,00 25.000,00 0,00 Subtotaal 235.315 175.939,97 30.000,00 29.375,13 meeneemreg. Extra inzet VWC 14.000 0,00 0,00 14.000,00 meeneemreg. Gemeentelijke infrastructuur 3.500 3.412,15 128,40-40,55 Subtotaal 17.500 3.412,15 128,40 13.959,45 Onderbanken 252.815 179.352,12 30.128,40 43.334,58 Landgraaf Werkbedrijf Landgraaf 300.000 300.000,00 0,00 0,00 Arbo controles 13.000 13.455,49 0,00-455,49 Arbo trajecten 40.000 12.978,13 0,00 27.021,87 Diagnose (incl. ROP) 55.000 58.263,62 0,00-3.263,62 Inburgeringstrajecten 12.000 10.563,50 23.806,21-22.369,71 Leer-/werktrajecten 40.000 2.894,48 15.000,00 22.105,52 Loonkostensubsidies 50.000 47.859,16 5.551,88-3.411,04 Maatwerk en overig 80.000 67.038,07 338,80 12.623,13 Préstarttrajecten 15.000 1.684,32 0,00 13.315,68 Reiskosten ivm traject 10.000 4.731,45 0,00 5.268,55 Vrijwilligerscentrale 100.000 55.099,65 0,00 44.900,35 Premies 78.000 73.293,20 0,00 4.706,80 Urenverantwoording 787.000 787.000,04 0,00-0,04 Trajecten VSV 12.000 11.112,72 0,00 887,28 ID-subsidies 449.000 258.728,98 48.705,23 141.565,79 Nog niet toegewezen budget 42.990 0,00 42.989,74 Subtotaal 2.083.990 1.704.702,81 93.402,12 285.884,81 meeneemreg. Project: screening 32.000 16.335,00 0,00 15.665,00 meeneemreg. Trajectbegeleider GWL 109.000 0,00 109.000,00 meeneemreg. Slimme arrangementen 75.000 0,00 75.000,00 meeneemreg. Gemeentelijke infrastructuur 26.500 26.249,55 987,80-737,35 Subtotaal 242.500 42.584,55 987,80 198.927,65 Landgraaf 2.326.490 1.747.287,36 94.389,92 484.812,46 totaal 4.382.393 3.535.383,25 215.199,18 631.810,70 Pagina 26 van 63

Inleiding In het algemeen kan gesteld worden dat uit voorgaand overzicht blijkt dat het beschikbare budget Werkdeel WWB 2014 bij alle 3 de gemeenten toereikend was om het beleids- en bedrijfsplan in 2014 uit te voeren. Sterker nog, bij alle 3 de gemeenten wordt een overschot gerealiseerd. Dit overschot wordt naar de gemeenten teruggestort. Over de (gedeeltelijke) besteding van dit overschot zijn reeds afspraken gemaakt tussen ISD BOL en de gemeenten. De 'restant verplichting' is als balanspost meegenomen in het resultaat over 2014. De verwachting is dat deze verplichtingen in het eerste kwartaal van 2015 door ISD BOL betaald worden. Algemeen Arbotrajecten De uitgaven voor arbotrajecten zijn ver achtergebleven bij de verwachtingen. In de nieuwe werkwijze pilot sluitende aanpak is het uitgangspunt wat cliënten wél nog kunnen en niet zozeer wat ze niet kunnen. Dit is dan ook terug te zien in het aantal toegekende vrijstellingen in 2014 (9,5%). Diagnose De uitgaven voor diagnose zijn in 2014 hoger uitgevallen dan verwacht. Dit heeft vooral te maken met het toegenomen aantal niet-willerstrajecten bij de Werkmeester. Verder heeft het nieuwe poortproces, waarbij voor alle nieuwe cliënten de Dariuz Wegwijzer wordt ingezet, gezorgd voor extra investeringen in Diagnose. Hierbij moet gedacht worden aan certificering van alle consulenten, extra trainingen en de licenties van Dariuz. Premies De uitgaven voor premies zijn wederom toegenomen. Wanneer cliënten steeds meer geactiveerd worden om te participeren, bestaat er ook steeds meer recht op de premie maatschappelijke participatie! Verder blijken er bij de individuele gemeenten specifieke afwijkingen bij diverse kostenposten te zijn opgetreden. Hieronder een opsomming daarvan. Pagina 27 van 63

Brunssum De uitgaven voor loonkostensubsidies (LKS) zijn in Brunssum fors hoger dan geraamd. Dat heeft 2 oorzaken: 1. Vanwege het krappe budget Werkdeel WWB in Brunssum, zijn uitgaven soms te laag geraamd; 2. Uit een analyse is gebleken dat het aantal plaatsingen in 2013 van cliënten uit Brunssum waarbij LKS is aangevraagd een stuk hoger was dan bijvoorbeeld in Landgraaf. Omdat deze LKS pas in 2014 tot uitbetaling zijn gekomen, heeft dit geleid tot een (forse) overschrijding van het budget. Verder is opvallend dat in Brunssum de uitgaven voor Maatwerk fors meer zijn dan geprognosticeerd. Ook hier speelt dat ze aan de lage kant geraamd zijn. In Brunssum blijkt een behoorlijk beroep te zijn gedaan op de trajecten Retour (sluitende aanpak voortijdige schoolverlaters 16 en 17 jaar). Daarnaast veroorzaken de sporttrajecten en maatwerkoplossingen voor klanten vanaf 27 jaar het overschrijden van dit deelbudget. Onderbanken Ook in Onderbanken is de toename in de uitgaven op de premies zichtbaar. Landgraaf In Landgraaf vallen de lagere uitgaven voor de vrijwilligerscentrale op. Dit wordt mede veroorzaakt door een intensivering bij het Gemeentelijk Werkbedrijf en de overlapping van beide doelgroepen. Verder valt op dat in Landgraaf de uitgaven voor ID-subsidies fors lager zijn dan geraamd. Dit komt voornamelijk door het feit dat de gemeente Landgraaf ID-ers in dienst genomen heeft, tegen een loon boven de norm in de ID-regeling. Screeningsprojecten Naast de reguliere uitvoering van de re-integratietaken is in 2014 gestart met een screeningsproject voor de gemeente Brunssum en een screeningsproject voor de gemeente Landgraaf. Door beide gemeenten is de wens uitgesproken om te komen tot screening van het volledige uitkeringsbestand bij ISD BOL. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een organisatie brede gevalideerde methodiek en instrumentarium: WegWijzer (2.0) van Dariuz. Bij de uitvoering van deze screening wordt gebruik gemaakt van de diensten van Callant b.v.. Voor cliënten vanuit de gemeente Brunssum is de screening gestart op 1 september 2014. Voor cliënten vanuit de gemeente Landgraaf is de screening gestart op 13 oktober 2014. Beide screeningsprojecten zijn thans nog in uitvoering. Ook de gemeente Onderbanken heeft de wens uitgesproken om een screening uit te voeren voor de cliënten uit de gemeente Onderbanken. Deze screening wordt uitgevoerd in 2015. Pagina 28 van 63

4. Kerntaak: beperken instroom Binnen de kerntaak "beperken instroom" worden 3 beleidsinhoudelijke activiteiten uitgevoerd, die opgenomen zijn in het bedrijfsplan 2014. Deze beleidsinhoudelijke activiteiten worden uitgevoerd door de afdeling Inkomen en de afdeling Bedrijfsvoering Beleid en Juridische Zaken. 4.1 Afdeling Inkomen Ten aanzien van de kerntaak "beperken instroom" voert de afdeling Inkomen binnen de ISD BOL een 2-tal activiteiten uit die de instroom van potentiële cliënten dient te beperken, te weten: * activiteit "Beperken instroom cliënten < 27 jaar "; * activiteit "Beperken instroom cliënten > 26 jaar. Pagina 29 van 63

percentage Activiteit: Beperken instroom cliënten < 27 jaar Doel: Beperken instroom cliënten < 27 jaar (jongeren). Maatregel: Jongeren die zich melden voor een WWB-uitkering houden wij tegen aan de jongerenpoort. Resultaat: Van alle jongeren die een uitkering aanvragen is 50% tegengehouden aan de poort. Toelichting: De cliënten die in de 4 weken zoekperiode zitten worden buiten beschouwing gelaten. Bij het meten van het resultaat worden ook meegenomen: aanvraag buiten behandeling gesteld (cliënt verschijnt niet op afspraak), aanvraag afgewezen en aanvraag ingetrokken (op verzoek cliënt). Rapportage: Beperken instroom jongeren doelstelling gerealiseerd 70% 60% 50% 47% 48% 50% 54% 56% 58% 60% 62% 62% 63% 40% 37% 30% 26% 20% 10% 0% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand Van alle jongeren die een uitkering aanvragen zijn 63% tegengehouden aan de poort. De pilot sluitende aanpak en de invoering van het nieuwe poortproces zijn naar ons oordeel een succes. Voor de vraag wat er vervolgens met de jongeren gebeurt is in 2014 onderzocht in het project tussen wal en schip. De voornaamste conclusie uit de projectrapportage was dat ± 60% van de jongeren die werden tegengehouden aan de poort niet terugkwamen omdat zij werk hadden gevonden. Pagina 30 van 63

percentage Activiteit: Beperken instroom cliënten > 26 jaar Doel: Beperken instroom cliënten > 26 jaar (niet jongeren). Maatregel: Cliënten met een A-profiel die zich melden voor een WWB-uitkering houden wij tegen aan de poort. Resultaat: Van alle WWB-cliënten (vanaf 27 jaar) die een uitkering aanvragen bij het Werkplein is 30% tegengehouden aan de poort. Toelichting: Bij het meten van het resultaat worden ook meegenomen: aanvraag buiten behandeling gesteld (cliënt verschijnt niet op afspraak), aanvraag afgewezen en aanvraag ingetrokken (op verzoek cliënt). Rapportage: Beperken instroom doelstelling gerealiseerd 60% 50% 40% 36% 38% 39% 40% 40% 42% 30% 31% 20% 21% 17% 21% 25% 24% 10% 0% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand Ook hier zien we dat sinds de invoering van het nieuwe poortproces de gestelde target ruimschoots wordt gehaald. Pagina 31 van 63

4.2 Afdeling Bedrijfsvoering, Beleid en Juridische Zaken Ten aanzien van de kerntaak: "beperken instroom" voert de afdeling Bedrijfsvoering Beleid en Juridische Zaken binnen de ISD BOL de activiteit Debiteurenontvangsten uit. Deze activiteit is onder de kerntaak "beperken instroom" gebracht omdat de uitvoering van deze activiteit, net als de activiteiten "Beperken instroom cliënten < 27 jaar " en "Beperken instroom cliënten > 26 jaar, een direct gevolg heeft voor de omvang van de uitkeringslasten (I-deel). Pagina 32 van 63

euro Activiteit: Debiteurenontvangsten Doel: De lastendruk van de deelnemende gemeenten verminderen. Maatregel: Een effectief invorderingsbeleid hanteren. Resultaat: Ultimo 2014 totaal 501.000 aan debiteurenontvangsten innen. Toelichting: Ten onrechte genoten uitkering dient teruggevorderd te worden. Onder debiteurenontvangsten worden tevens de ontvangsten begrepen die de onderhoudsplichtige bijdraagt in de kosten van levensonderhoud van de cliënt (verhaal). De afgelopen jaren is geconstateerd dat invordering van de componenten krediethypotheken en verrekeningen moeilijk te voorspellen zijn, zeker met het oog op de economische crisis. Reden om deze componenten niet op te nemen in de doelstelling van deze activiteit. Rapportage: Debiteurenontvangsten doelstelling gerealiseerd 90.000 80.000 82.767 70.000 60.000 60.129 57.195 50.000 46.860 49.341 40.000 33.794 34.816 39.043 38.093 32.017 30.000 25.415 20.000 10.283 10.000 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand De gerealiseerde debiteurenontvangsten voor het hele jaar 2014 bedragen 509.753 (exclusief verrekeningen/krediethypotheek) en realiseren daarmee 102% van de gestelde target. De ontvangsten voor de componenten verrekeningen en krediethypotheken staan in onderstaande tabel. omschrijving realisatie BOL heel jaar verrekeningen/krediethyp. 91.490 Pagina 33 van 63

4.3 Financiële verantwoording kerntaak: beperken instroom 2013 2014 Beperk en van de ins troom primitieve bijgestelde werkelijk begroting begroting werkelijk las ten bbz - i deel 94.425 210.000 112.000 109.182 bbz declarabel 142.377 347.500 275.000 100.191 wwb i-deel 29.845.849 31.669.282 31.296.362 30.398.006 ioaw i-deel 1.190.074 1.310.000 1.220.000 1.096.784 ioaz i-deel 77.873 96.000 105.000 95.932 Koopkracht tegenmoetkoming 0 0 0 211.780 overige 23.543 61.000 22.700 5.707 hoogwaardige handhaving 6.050 0 0 0 totaal las ten 31.380.190 33.693.782 33.031.062 32.017.583 baten rijksbijdrage 31.699.025 28.993.412 32.010.303 32.267.455 bijdrage gemeente -318.835 4.700.370 1.020.759-249.872 hoogwaardige handhaving 0 debiteurontvangsten uitkeringen 0 0 0 0 totaal baten 31.380.190 33.693.782 33.031.062 32.017.583 Toelichting De uitgaven BBZ-declarabel t.o.v. de prognose uit de 2 e BERAP ISD BOL 2014 laten voor de gemeenten het volgende beeld zien: Brunssum een voordelig resultaat van 83.373; Onderbanken een voordelig resultaat van 43.291 en Landgraaf een voordelig resultaat van 48.145. Lasten BUIG (Bbz I-deel+WWB I-deel+ Ioaw I-deel + Ioaz I-deel) Aan de lastenkant zien we bij alle 3 BOL-gemeenten een nagenoeg gelijk beeld; onderuitputting t.o.v. de prognose uit de 2 e BERAP ISD BOL 2014 op de totaal begrootte uitgaven die ten laste komen van het budget BUIG. De onderuitputting bij de gemeente Onderbanken is het grootst, mede het gevolg van de niet doorgezette groei van het WWBcliëntenbestand zoals geprognosticeerd in de 2 e BERAP ISD BOL 2014. In cijfers: Brunssum 203.784 (-/- 1,48%), Onderbanken 190.979 (-/- 9,8%) en Landgraaf 503.593 (-/- 3,42%)*. * zie de bijlage Gerealiseerde baten en lasten per programma uit de jaarrekening ISD BOL 2014 Pagina 34 van 63

Bij de Ioaw / Ioaz / Bbz-startende ondernemers relatief kleine uitkeringsbestanden -, hebben mutaties in het aantal klanten uiteindelijk een geringe impact op de totale ten laste van het budget BUIG geraamde uitgaven. Het totaalbeeld laat een onderuitputting zien voor alle drie de gemeenten. Baten BUIG De macrobudgetten voor de verschillende regelingen worden afzonderlijk geraamd, vervolgens opgeteld en over de gemeenten verdeeld. De gemeenten ontvangen dus één budget. Voor wat betreft de inkomsten BUIG (Rijksbijdrage) werd bij de 2 e BERAP ISD BOL 2014 nog het nader voorlopig budget 2014 gepresenteerd. Het definitief budget 2014 is voor alle drie de gemeenten naar boven bijgesteld. Deze positieve bijstelling bedraagt voor Brunssum, Onderbanken en Landgraaf respectievelijk 180.409, 27.880 en 197.761. Door de ontwikkelingen in het cliëntenbestand vanaf de 2 e BERAP ISD BOL 2014 wordt de uiteindelijke bijdrage van de gemeenten omgebogen van een bijdrage van 953.711 naar een overschot voor de gemeenten van -/- 485.796. De verschillen binnen BUIG per gemeente zijn wel significant.* Gemeente Prognose bijdrage/overschot 2 e BERAP ISD BOL 2014 Werkelijk(e) bijdrage/overschot Jaarrekening ISD BOL 2014 Brunssum 264.021-164.026 Onderbanken 176.029-60.826 Landgraaf 513.661-260.944 ISD BOL 953.711-485.796 * zie de bijlage Gerealiseerde baten en lasten per programma uit de jaarrekening ISD BOL 2014 De debiteuren zijn niet overgedragen aan de ISD BOL. De ontvangsten worden rechtstreeks overgemaakt naar de desbetreffende gemeente. Pagina 35 van 63

5. Kerntaak: maatschappelijke participatie Binnen de kerntaak "maatschappelijke participatie" wordt 1 beleidsinhoudelijke activiteit uitgevoerd, die opgenomen is in het bedrijfsplan 2014. Deze beleidsinhoudelijke activiteit, " Beheersen uitgavenpatroon bijzondere bijstand en minimaregelingen in 2014 wordt uitgevoerd door de afdeling Inkomen. Activiteit: Beheersen uitgavenpatroon bijzondere bijstand en minimaregelingen in 2014 Doel: Het tijdig informeren van de gemeenten indien de prognose uitgaven bijzondere bijstand en minimaregelingen afwijkt van het uitgavenpatroon. Maatregel: Monitoren uitgavenpatroon bijzondere bijstand en minimaregelingen. Resultaat: Omschrijving primitieve Bedrijfsplan Na bijstelling realisatie BOL begr. 2014 2014 berap 2 t/m verslagmnd Maatschappelijke participatie: 225.750 - individueel verkleining doelgroep 100.440 127.440 132.367 - gezinnen inperking doelgroep internet 108.810 135.810 132.126 - maatschappelijke participatie gezinnen 21.000 30.000 25.298 Chronisch zieken 31.710 31.710 26.310 28.064 Collectieve ziektekostenverzekering 99.000 102.500 107.000 107.100 Schoolkosten 28.000 28.000 32.100 27.811 Langdurigheidstoeslag 335.000 377.100 442.500 412.552 Overige bijzondere bijstand 471.050 517.200 540.500 652.688 - budgetbeheer 37.200 37.200 30.300 17.689 - bewindvoering 342.000 342.000 532.000 632.446 totaal 1.569.710 1.665.960 2.003.960 2.168.141 - drempel -27.300-27.300-27.300-45.674 Toelichting: De cijfers van het budget 2014 zijn gebaseerd op de primitieve begroting (opgesteld begin 2013). Omdat hier sprake is van open eind regelingen worden de prognoses periodiek bijgesteld. Deze bijstellingen laten wij zien in kolommen Bedrijfsplan 2014 en Na bijstelling berap 2. Pagina 36 van 63

euro euro Rapportage: Maatschappelijke participatie: individuele participatie 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2013 37.756 19.303 10.126 9.846 9.977 4.593 3.067 4.462 12.671 5.035 5.654 797 2014 38.059 18.244 21.345 8.246 7.901 7.069 4.638 6.360 5.004 6.356 6.557 2.932 maand 60.000 Maatschappelijke participatie: gezinsmaatschappelijke participatie 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2013 39.230 29.445 12.525 6.608 5.054 5.581 2.550 3.215 4.654 2.765 4.422 900 2014 48.187 26.379 19.314 6.525 5.283 6.450 3.030 3.375 3.103 3.766 5.363 1.350 maand Pagina 37 van 63

euro euro Chronisch zieken 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2013 7.800 4.750 2.975 1.525 1.150 825 950 500 1.100 850 225 300 2014 12.285 3.700 2.825 1.900 1.175 1.425 475 850 575 1.150 1.425 100 maand 7.000 Schoolkosten 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2013 4.021 2.186 1.784 674 1.021 2.054 4.771 6.236 4.529 1.867 2.443 46 2014 4.203 707 2.026 446 1.036 1.358 2.613 5.767 4.255 3.056 2.127 219 maand Pagina 38 van 63

euro euro Bewindvoeringskosten 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2013 44.864 32.468 18.753 30.465 20.442 50.291 55.547 43.838 44.657 36.610 38.912 76.226 2014 40.323 31.370 37.825 38.457 39.198 50.526 70.262 78.507 65.099 62.018 64.322 55.029 maand 4.500 4.000 3.500 3.000 Budgetbeheer 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2013 1.907 946 1.700 2.210 3.448 2.338 2.842 4.153 3.021 3.159 2.142 1.997 2014 2.133 2.332 1.309 2.038 751 1.021 2.697 725 829 1.042 1.859 464 maand Pagina 39 van 63

euro Langdurigheidstoeslag 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2013 128.553 45.559 28.270 23.836 22.386 87.378 23.563 17.997 29.388 10.445 17.070 8.241 2014 154.125 36.668 27.605 21.169 19.534 24.635 24.733 22.960 29.172 26.045 20.484 5.080 maand Pagina 40 van 63

5.1 Financiële verantwoording kerntaak: maatschappelijke participatie 2013 2014 Maats chappelijk e participatie primitieve bijgestelde werkelijk begroting begroting werkelijk las ten minima effectrapportage 0 21.750 12.778 12.778 medische keuring ggd 1.765 0 0 1.511 maatschappelijke participatie 261.097 225.750 293.250 289.791 chronisch zieken 22.983 31.710 26.310 28.064 schoolkosten 31.632 28.000 32.100 27.811 collectieve ziektekostenverzekering 103.398 99.000 107.000 107.100 langdurigheidstoeslag 442.686 335.000 442.500 412.552 budgetbeheer 29.862 37.200 30.300 17.689 bewindvoering 493.073 342.000 532.000 632.446 overige bijzondere bijstand 480.417 422.000 513.200 607.013 totaal las ten 1.897.106 1.542.410 1.989.438 2.136.756 baten bijdrage gemeente 1.887.905 1.537.856 1.984.884 2.136.756 bijdrage derden 9.201 4.554 4.554 0 debiteurontvangsten uitkeringen 0 totaal baten 1.897.106 1.542.410 1.989.438 2.136.756 Toelichting jaarrekening 2014 Onderstaand worden de verklaringen voor de afwijkingen nader gespecificeerd. ( V = voordelig, N is nadelig) Lasten Maatschappelijke participatie V 3.459 Chronisch zieken N 1.754 Schoolkosten V 4.289 Collectieve ziektekosten verzekering N 100 Pagina 41 van 63

Langdurigheidtoeslag V 29.948 De kosten van de langdurigheidstoeslag van Brunssum ( 8.781) en Landgraaf ( 23.851) zijn lager dan begroot. In Onderbanken ( 2.684) zijn de kosten hoger dan begroot. Zowel in Brunssum als in Landgraaf heeft de verwachtte trend van hogere uitgaven zich niet voortgezet. Budgetbeheer V 12.611 De dalende lijn in uitgaven van de laatste jaren zet zich door bij het budgetbeheer. Bewindvoering N 100.427 We zien de laatste jaren hier een sterk stijgende lijn in de uitgaven. Een toenemend aantal cliënten wordt door de rechtbank onder bewind gesteld. Wij hebben hier geen invloed op. In de 3 e verzamelbrief 2014 van het ministerie van SZW wordt hieromtrent verwezen naar een tweetal landelijke onderzoeken. Ook deze onderzoeken kunnen de oorzaken van deze stijging niet duiden. Overig bijzondere bijstand N 98.813 De kosten voor de overige bijzondere bijstand zijn in vergelijking met het kalenderjaar 2013 gestegen. Meer specifiek zien we in het kalenderjaar 2014 een stijging van de kosten voor: bijzondere bijstand levensonderhoud aan cliënten jonger dan 21 jaar (aanvulling op lage jongerennorm indien jongere zelfstandig woont); de woonkostentoeslag voor burgers die niet tot de doelgroep van de huurtoeslag behoren. Er zijn als gevolg van de crisis meer mensen met een eigendomswoning afhankelijk geworden van een minimumuitkering, hetgeen een stijging van de woonkostentoeslag verklaart; rechtsbijstand als gevolg van de wetswijzigingen binnen de gesubsidieerde rechtsbijstand; inrichting. In Brunssum is deze stijging verklaarbaar als gevolg van de instroom van een groter aantal nieuwkomers; specifiek voor Landgraaf zien we ook een grote stijging met betrekking tot de kosten Heugderlicht. Pagina 42 van 63

Baten Bijdrage derden N 4.554 Vanuit het collectieve ziektekostencontract is in 2014 geen vergoeding uitgekeerd. In de voorgaande jaren was dit wel het geval. Pagina 43 van 63

6. Bedrijfsvoering 6.1 Bezuinigingen Bij het opstellen van de primitieve begroting 2014 is door het Dagelijks Bestuur kaderstellend bepaald dat de totaalsom van de bedrijfsvoeringskosten gemaximeerd worden op 6.000.000. Door een eerste bezuinigingsronde werd in de primitieve begroting de totaalsom voor de bedrijfsvoeringskosten geprognosticeerd op 5.998.740. In de vergadering van 14 mei 2014 zijn in opdracht van het Algemeen Bestuur van ISD BOL aanvullende bezuinigingen doorgevoerd door herijking van het serviceniveau in de uitvoering van wettelijke - en niet-wettelijke taken. Onderstaand wordt een opsomming gegeven van deze additionele bezuinigingen. Bezuinigingsmogelijkheid Halvering opleidingsbudget Afstoten 3 e etage ISD BOL De vacante functie afdelingshoofd participatie is niet meer ingevuld. Afschaffen van de commissie voor de bezwaarschriften Telefonie onderbrengen bij uitkeringsadministratie Doorgevoerd Doorgevoerd per 1 januari 2014 (zie 1 e BERAP). Per 1 januari 2015 is de huur van de 3 e etage opgezegd. De financiële doorvertaling hiervan vindt plaats in de 1 e BERAP 2015. Doorgevoerd per 1 januari 2014 (zie 1 e BERAP). Er heeft een herverdeling van de aandachtsgebieden plaatsgevonden binnen het MT van ISD BOL. Definitief doorgevoerd per 1 juli 2014. Er heeft een reductie van medewerkers Telefonie & Balie plaatsgevonden. Vacante functies bij uitkeringsadministratie zijn ingevuld door boventallige medewerkers Telefonie & Balie. Pagina 44 van 63

6.2 Afdeling Bedrijfsvoering, Beleid en Juridische Zaken In het bedrijfsplan ISD BOL 2014 zijn voor de afdeling Bedrijfsvoering, Beleid en Juridische Zaken 2 beleidsinhoudelijke activiteiten opgenomen. Deze 2 activiteiten zullen dan ook in dit jaarverslag gerapporteerd worden. Dit betreffen de activiteiten: * activiteit "Terugdringing ziekteverzuim"; * activiteit "Verminderen looptijd openstaande facturen". Pagina 45 van 63

percentage Activiteit: Terugdringen ziekteverzuim Doel: Het ziekteverzuim van de medewerkers van ISD BOL verminderen. Maatregel: 2x per jaar intervisie Encare met hoofden; Verplicht drie-partijen gesprek medewerker/afdelingshoofd/directeur bij derde ziekmelding in de voorgaande 12 maanden; Directe interventie op initiatief van afdelingshoofd, om langdurig ziekteverzuim te voorkomen; P&O medewerker neemt deel aan werkgroepen (zoals Preventieteam, WVG-commissie, SMT, BHV) en stemt dit af. Resultaat: Ultimo 2014 een actueel ziekteverzuimpercentage dat gelijk of kleiner is dan 4,5%. Toelichting: De norm voor het ziekteverzuimpercentage wordt bijgesteld. Als organisatie blijven we inzetten op de terugdringing van het ziekteverzuim. We stellen de norm van 5,5% in 2013 bij naar 4,5% in 2014. Rapportage 8,00% Ziekteverzuim 2014 doelstelling voortschrijdend ziekteverzuimperc. ziekteverzuimperc. voortschrijdend ziekteverzuimperc 7,00% 6,00% 5,00% 5,54% 6,45% 6,00% 5,69% 5,84% 7,17% 6,51% 6,32% 6,14% 5,75% 6,04% 5,30% 5,43% 5,44% 5,56% 5,44% 5,45% 5,44% 7,04% 6,24% 5,92% 5,22% 4,00% 4,57% 3,00% 2,00% 1,00% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec maand Het ziekteverzuim zit met 5,92% ruim boven het gewenste resultaat van 4,5%. Pagina 46 van 63

Onderzoek heeft plaatsgevonden naar de oorzaken van dit ziekteverzuimpercentage. Uit onderstaande grafiek blijkt dat bijna 75% (= 4,36%) van het ziekteverzuim veroorzaakt wordt door langdurig ziekteverzuim. Aan dit langdurig ziekteverzuim liggen niet-arbeid gerelateerde medische oorzaken ten grondslag, waar ISD BOL als werkgever weinig invloed op heeft. Pagina 47 van 63