Suïcidaliteit Voorkomen van suïcidaliteit Remco de Winter: introductie Bert van Hemert: workshop met mindmapping mindmapping Voorkomen van suïcidaliteit Trimbos instituut iov Min. VWS Vermindering van 10% over 5 jaar Rol huisar ts Trimbos geeft 9 aanbevelingen 3) verbeteren herkenning 5) Kennis & vaardigheden verbeteren Betere Betere screening in o.a. HA praktijk kan leiden tot lagere cijfers? Voor komen van suïcidaliteit Vele vormen van suïcidaliteit Acute vs chronisch Voorkomen van suïcide bij suïcidaliteit cidaliteit? 40 60% voorafgaande maanden bij hulpverlener Vervolg Trimbos, Preventie Interventies gericht op: risicofactoren/risicogroepen Effectiviteit interventies Specifieke zorg hulpverlening Landelijke aanpak Samenhang Algemene preventie Registratie Publieke domein 1
Preventie Vermeer deren kennis! Is Suicide te voorkomen? Soms wel! In ieder geval maximaal mogelijke zorgvuldigheid bij een beoordeling betrachten pluis niet pluis! Vermeerdering kennis en toegang zorg weten Hierarchie van suicidaliteit Suïcide 0.07 0.08% 0.08% Tentamen Suïcide Suïcide poging (intentie om te sterven) 1 4%? Verstoorde suïcide poging (intentie om te sterven, echter verstoord) 1 4%? Suïcidale intenties >2.7% > Suïcidale gedachten 11% Gedachten over de dood 34% 1 In Nederland 2005 1b 1572 suïcides, gemiddeld 4 per dag 1% van totaal aantal overledenen Mannen 2 x zo vaak als vrouwen Aantal suïcides is al jaren stabiel Belangrijkste doodsoorzaak jong volwassenen Concentratie op middelbare leeftijd (toename) Afname op jongere en oudere leeftijd 1b Aantallen Grote gemeenten oververtegenwoordigd 2% slagingspercentage pogingen Verhanging meest gekozen methode, (TS middelen) Aantal verschilt per land (Nederland middenmoot in Europa) Enkele cijfers 2a Parasuïcide: ± 100 per 100.000 per jaar Jaarlijks > 16.000 parasuïcides in Nederland Vaker vrouwen Suïcide: ± 11 per 100.000 per jaar Jaarlijks 1500 1600 1600 suïcides in Nederland Haagse regio 60 70 pj (HA 1: 3 jaar?) Op ongeveer 10 parasuïcides 1 suïcide Haagse regio 2002 20042004 1458 geraporteerden! 700 750750 pj minimaal 3 per jaar? 2a 2
35,0 Leeftijd en geslacht Suic id es in Ned erlan d 2000 2004 Pogingen / suicide ratio naar leeftijd en geslacht 30,0 suicide per 100.000 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 man vrouw 100 Aantal pogingen per suicide 0,0 15 19 20 29 30 39 40 49 50 59 60 69 70 79 >=80 Le eft ijd 350 Pogingen in Den Haag 2002 2004 80 60 40 Man Vrouw Pogingen per 100.000 x 300 250 200 150 100 50 0 Man Vrouw 20 0 15 24 25 34 35 44 45 54 55 64 65 74 >=75 15 24 25 34 35 44 45 54 55 64 65 74 >=75 Leeftij d Voorspellende waarde SMR Jaarlijks Lifetme Factoren geassocieerd met een of risico Eerdere suïcidepoging Eetstoornis Depressieve stoornis Sedativa misbruik Bipolaire stoornis Opiaat misbruik Dysthymie Obsessieve comp St 38 5 28% 23 20 3 15% 20 15 3 >15% 14 12 2 9% 12 2 8% 1) Suïcidale gedachten Suïcide pogingen (nu en verleden) (Letaliteit plannen of poging (nu en verleden) 2) Psychiatrische ziektebeelden Depr essieve stoornis Bipolaire stoornis Schizofrenie 3) Fysieke ziekte Ziekten CZS HIV/AIDS Neoplasmata Middelengebruik Comorbiditeit 3
4) Psychosociale factoren Recent verlies of ontbreken sociale steun Alleen wonen/sociale isolatie Werkeloosheid Verlies van of lage socio economische status Slechte band met familie Huiselijk geweld Recente ernstige stress 5) Misbr uik in het verleden Seksueel/fysiek misbruik Geestelijk misbruik Affectieve verwaarlozing 6) Genetisch en familiaire aspecten Familiaire belasting van suïcide Familiare belasting psychiatrische aandoeningen 7) Psychologische aspecten Hopeloosheid Psychische pijn pijn Ernstige/chronische angst, paniek aanvallen Schaamte of vernedering Laag zelfbeeld Extreme narcistische gevoeligheid Impulsiviteit Agressie (ook naar anderen gericht) Agitatie Gedrags problemen? 8) Demografische kenmer ken Beroep mannelijk Alleenstaand, gescheiden, weduw(e)(naar) (vooral man) Oudere leeftijd 9) Additionele factoren Beschikbaarheid middelen (vuur wapens, gif) Middelen gebruik/ intoxicaties Instabiele slechte therapeutische relatie Adolescentie Blank Blank Homoseksueel, biseksueel 4
B bescher mende factoren Thuiswonende kinderen Religie Tevredenheid over het leven Positieve realiteitstoetsing Voor komen van suicidaliteit Risicotaxatie Weging Beslissing Goed steunsysteem Positieve relatie met hulpverlener In de huisar tsenpraktijk Ervaringen? Verbeteringen? 5