Inhoudsopgave Lijst van afkortingen 13 1 Inleiding 17 1.1 Sociale zekerheid: wat is dat eigenlijk? 17 1.2 Focus van dit boek 18 1.3 Recht op sociale zekerheid? 20 1.4 Ontwikkeling van het socialezekerheidsstelsel 21 1.4.1 Opbouwfase 21 1.4.2 Uitbouwfase 22 1.4.3 Reconstructies 22 1.5 Omvang van de sociale zekerheid 24 1.6 Samenvatting 24 2 Het socialezekerheidsstelsel 25 2.1 Inleiding 25 2.2 Socialezekerheidsregelingen 25 2.3 Personele werkingssfeer 28 2.3.1 Werknemersverzekeringen 29 2.3.2 Volksverzekeringen 31 2.3.3 Bijstandsregeling 33 2.3.4 Geen uitkering bij niet rechtmatig verblijf 33 2.4 Materiële werkingssfeer 34 2.5 Uitkeringssystematiek 35 2.6 Uitvoering 36 2.7 Wet beperking export uitkeringen en woonlandbeginsel 37 2.8 Rechtsbescherming 38 2.9 Samenvatting 39 7 3 Ziekte 41 3.1 Inleiding 41 3.2 Arbeidsrechtelijke bescherming bij ziekte 41 3.2.1 Wie heeft recht op loondoorbetaling bij ziekte? 41 3.2.2 Aan welke voorwaarden moet worden voldaan? 41
Socialezekerheidsrecht in kort bestek 3.2.3 Hoeveel moet de werkgever betalen? 43 3.2.4 Hoelang duurt de loonbetalingsplicht? 43 3.2.5 Wanneer hoeft de werkgever geen loon door te betalen? 44 3.2.6 Verplichtingen en sancties 45 3.3 Vangnet Ziektewet 47 3.3.1 Wie heeft recht op ziekengeld? 47 3.3.2 Aan welke voorwaarden moet worden voldaan? 47 3.3.3 Uitbetaling van ziekengeld 49 3.3.4 Hoogte en duur van het ziekengeld 50 3.3.5 Zwangerschap en bevalling 51 3.3.6 Verplichtingen en sancties 52 3.3.7 Uitvoering en financiering 54 3.4 Samenvatting 55 8 4 Arbeidsongeschiktheid 57 4.1 Inleiding 57 4.2 Wie heeft recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering? 57 4.3 Aan welke voorwaarden moet worden voldaan? 58 4.4 Hoe wordt de mate van arbeidsongeschiktheid vastgesteld? 60 4.5 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen 62 4.5.1 IVA-uitkering 62 4.5.2 WGA-uitkering 63 4.5.3 Wajong-uitkeringen 66 4.6 Verplichtingen en sancties 68 4.7 Uitvoering 69 4.8 Financiering 70 4.9 Samenvatting 70 5 Werkloosheid 73 5.1 Inleiding 73 5.2 De transitievergoeding 73 5.3 De Werkloosheidswet 75 5.3.1 Wie heeft recht op een werkloosheidsuitkering? 75 5.3.2 Aan welke voorwaarden moet worden voldaan? 75 5.3.3 Hoogte en duur van de werkloosheidsuitkering 78 5.3.4 Verplichtingen en sancties 80 5.3.5 Faillissementsuitkering 83 5.3.6 Regeling calamiteiten WW 83
Inhoudsopgave 5.3.7 Uitvoering en financiering 84 5.4 Samenvatting 84 6 Ouderdom 85 6.1 Inleiding 85 6.2 Wie is verzekerd? 85 6.3 Pensioen en toeslag 86 6.4 Ingangsdatum AOW-pensioen 87 6.5 Invloed leefvorm 88 6.5.1 Ongehuwd samenwonen 88 6.5.2 Uitzonderingen 89 6.5.3 Onweerlegbare rechtsvermoedens 90 6.6 Verplichtingen en sancties 91 6.7 Uitvoering en financiering 92 6.8 Aanvullend pensioen 93 6.9 Samenvatting 93 7 Overlijden 95 7.1 Inleiding 95 7.2 Wie is verzekerd? 95 7.3 Nabestaanden- en wezenuitkering 96 7.3.1 Nabestaandenuitkering 96 7.3.2 Wezenuitkering 100 7.4 Uitvoering en financiering 100 7.5 Aanvullend pensioen 101 7.6 Samenvatting 101 9 8 Kinderen 103 8.1 Inleiding 103 8.2 Wie komen in aanmerking voor kinderbijslag en het kindgebonden budget? 103 8.3 Kinderbijslag 104 8.4 Kindgebonden budget 107 8.5 Uitvoering en financiering 108 8.6 Samenvatting 109 9 Gezondheidszorg 111 9.1 Inleiding 111 9.2 Zvw en Wlz 112 9.2.1 Voor wie zijn deze wetten bedoeld? 112
Socialezekerheidsrecht in kort bestek 9.2.2 Waarop kan aanspraak worden gemaakt? 113 9.2.3 Aan welke voorwaarden moet worden voldaan? 114 9.2.4 Zorg in natura of vergoeding van kosten 114 9.2.5 Persoonsgebonden budget 116 9.2.6 Eigen bijdrage 116 9.2.7 Verplichtingen en sancties 117 9.2.8 Uitvoering 117 9.2.9 Financiering 117 9.3 Wmo 2015 118 9.3.1 Maatschappelijke ondersteuning 118 9.3.2 Persoonsgebonden budget 121 9.3.3 Eigen bijdrage 121 9.3.4 Verplichtingen en sancties 122 9.3.5 Uitvoering en financiering 122 9.4 Samenvatting 122 10 10 Behoeftigheid 125 10.1 Inleiding 125 10.2 De Participatiewet 125 10.2.1 Wie komen voor bijstand in aanmerking? 125 10.2.2 Noodzakelijke bestaanskosten 127 10.2.3 Algemene bijstand 128 10.2.4 Aanvullende inkomensondersteuning 129 10.2.5 Middelentoets 130 10.2.6 Vormen van bijstand (geldlening of natura) 131 10.2.7 Jongeren 132 10.2.8 Zelfstandigen 132 10.2.9 Verplichtingen en sancties 133 10.2.10 Opschorting, terugvordering en verhaal 135 10.2.11 Uitvoering en financiering 136 10.3 TW, IOAW, IOAZ en IOW 137 10.3.1 Kenmerken 137 10.3.2 Toeslagenwet 137 10.3.3 IOAW en IOAZ 138 10.3.4 IOW 138 10.4 Samenvatting 139 11 Re-integratie 141 11.1 Inleiding 141 11.2 Re-integratieondersteuning UWV 141
Inhoudsopgave 11.2.1 Wanneer kan aanspraak op ondersteuning worden gemaakt? 141 11.2.2 Waaruit bestaat de ondersteuning? 142 11.2.3 Welke re-integratie-instrumenten kunnen worden ingezet? 142 11.3 Gemeentelijke re-integratieondersteuning 144 11.3.1 Wanneer kan aanspraak op ondersteuning worden gemaakt? 144 11.3.2 Waaruit bestaat de ondersteuning? 144 11.3.3 Welke re-integratie-instrumenten kunnen worden ingezet? 145 11.4 Banenafspraak en quotumregeling 146 11.5 Samenvatting 147 12 Handhaving 149 12.1 Inleiding 149 12.2 Terugvordering 150 12.3 Sancties 151 12.3.1 Het sanctiestelsel 151 12.3.2 Boeten 151 12.3.3 Maatregelen 153 12.3.4 Waarschuwingen 154 12.4 Strafrechtelijke vervolging 154 12.5 Huisbezoek 155 12.6 Sociale zekerheid, en detentie 155 12.7 Samenvatting 156 11 13 Internationaal 157 13.1 Inleiding 157 13.2 Bronnen van het internationale socialezekerheidsrecht 157 13.3 Sociale zekerheid en internationale grondrechten 158 13.4 Normverdragen inzake sociale zekerheid 159 13.5 Werkingsverdrag EU 160 13.6 EU-coördinatierecht 162 13.6.1 Op wie is de verordening van toepassing? 162 13.6.2 Op welke stelsels is de verordening van toepassing? 163 13.6.3 Belangrijke beginselen 163 13.6.4 Regels voor afzonderlijke prestaties 166
Socialezekerheidsrecht in kort bestek 13.6.5 Sociale paragrafen in EU-overeenkomsten met derde landen 168 13.7 Bi- en multilaterale coördinatieverdragen 168 13.8 Samenvatting 169 Trefwoordenregister 171 12