- Memorie van toelichting Hoofdstuk 1 Voorafgaande bepaling 31 Hoofdstuk 2 Het Strafwetboek 31 Inleiding 31 1. Algemeen 31 2. De bouwstenen voor een optimale strafwetgeving ( accuraat, coherent, eenvoudig ) nader toegelicht 32 2.1. Accuraat 32 2.2. Coherent 36 2.3. Eenvoudig 37 Hoofdstuk I Algemene bepalingen 38 Indeling van de misdrijven (artikel 1) 39 Het legaliteitsbeginsel (artikel 2) 40 Toepassing van de strafwet in de tijd (artikel 3) 41 Toepassing van de strafwet in de ruimte (artikel 4) 42 Interpretatie van de wet (artikel 5) 43 Hoofdstuk 2 Misdrijf 45 Afdeling 1. Bestanddelen van het misdrijf 45 Bestanddelen van het misdrijf (artikel 6) 46 Het materieel bestanddeel (artikel 7) 46 Het schuldbestanddeel (artikel 8) 46 Het verzwarend bestanddeel (artikel 9) 54 25
1. Huidige situatie 54 2. Wijzigingen voorgesteld in het voorontwerp 57 Afdeling 2. Strafbare poging 58 De strafbare poging (artikel 10) 58 Afdeling 3. De rechtvaardigingsgronden 62 De rechtvaardigingsgronden (artikel 11) 62 Het gebod of de toelating van de wet en het bevel van de overheid (artikel 12) 63 De noodtoestand (artikel 13) 64 De wettige verdediging (artikel 14) 66 1. Verplaatsing van de wettige verdediging naar Boek I 66 2. Schrappen van de vermoedens van wettige verdediging 67 3. Verbod op eigenrichting 68 4. Omschrijving en toepassingsvoorwaarden 68 Het wettig verzet tegen misbruik door de overheid (artikel 15) 71 Hoofdstuk 3. Dader van het misdrijf 72 Afdeling 1. Algemene bepalingen 72 Beginsel van individuele verantwoordelijkheid (artikel 16) 72 Verantwoordelijkheid van rechtspersonen (artikel 17) 72 Afdeling 2. Deelneming aan een misdaad of een wanbedrijf 78 Strafbare deelneming (artikel 18) 78 Doorwerking van de verzwarende bestanddelen en verzwarende omstandigheden naar de deelnemers (artikel 19) 84 Afdeling 3. Schuldontheffingsgronden 86 De schuldontheffingsgronden (artikel 20) 86 26
De onweerstaanbare dwang (artikel 21) 87 1. De onweerstaanbare dwang in een afzonderlijke bepaling 87 2. Formulering van de bepaling 87 3. Interpretatie van de bepaling 89 4. Besluit 91 De onoverkomelijke dwaling (artikel 22) 92 Afdeling 4. Gronden van niet-toerekeningsvatbaarheid 93 De gronden van niet-toerekeningsvatbaarheid (artikel 23) 93 De geestesstoornis (artikel 24) 93 De minderjarigheid (artikel 25) 95 Hoofdstuk 4. Straffen 96 Afdeling 1. Algemeen 96 Doelstellingen van de straf (artikel 26) 98 Verzwarende omstandigheden (artikel 27) 102 Verzachtende omstandigheden (artikel 28) 103 Het voorlichtingsrapport (artikel 29) 103 Advies van een dienst gespecialiseerd in de begeleiding of behandeling van seksuele delinquenten (artikel 30) 104 Afdeling 2. De verschoningsgronden 106 De verschoningsgronden (artikel 31) 106 Noodweerexces (artikel 32) 108 Afdeling 3. Op natuurlijke personen toepasselijke straffen 112 Criminele hoofdstraffen (artikel 33) 112 Correctionele hoofdstraffen (artikel 34) 113 Bijkomende straffen toepasselijk op de misdaden en de wanbedrijven (artikel 35) 115 27
Afdeling 4. Op rechtspersonen toepasselijke straffen 116 1. Nieuwe straffen 116 2. Geldboete en conversiesysteem 116 Onderafdeling 1. Hoofdstraffen en bijkomende straffen 118 De op rechtspersonen toepasselijke criminele hoofdstraffen (artikel 36) 118 De op rechtspersonen toepasselijke correctionele hoofdstraffen (artikel 37) 118 Bijkomende straffen toepasselijk op de misdaden en de wanbedrijven gepleegd door rechtspersonen (artikel 38) 120 Onderafdeling 2. Bepalingen betreffende de specifieke straffen toepasselijk op de rechtspersonen 121 Dienstverleningsstraf ten gunste van de gemeenschap (artikel 39) 121 Ontbinding (artikel 40) 122 Verbod om een activiteit die deel uitmaakt van het maatschappelijk doel uit te oefenen (artikel 41) 122 Uitsluiting van deelneming aan overheidsopdrachten (artikel 42) 123 Afdeling 5. Bepalingen met betrekking tot de vrijheidsstraffen 125 Gevangenisstraf (artikel 43) 125 Toerekening van de hechtenis vóór de einduitspraak (artikel 44) 125 Plaats van tenuitvoerlegging van de vrijheidsstraffen (artikel 45) 125 Afdeling 6. Opgelegde behandeling 126 Opgelegde behandeling (artikel 46) 126 Afdeling 7. Straf onder elektronisch toezicht, werkstraf en probatiestraf 128 Straf onder elektronisch toezicht (artikel 47) 128 Werkstraf (artikel 48) 131 28
Probatiestraf (artikel 49) 133 Afdeling 8. Veroordeling bij schuldigverklaring 136 Veroordeling bij schuldigverklaring (artikel 50) 136 Afdeling 9. Geldstraffen 137 Geldboete (artikel 51) 137 Verbeurdverklaring (artikel 52) 141 Geldstraf vastgesteld op basis van het verwachte of uit het misdrijf behaalde voordeel (artikel 53) 145 Afdeling 10. Andere straffen 146 Ontzetting uit de rechten (artikel 54) 146 Beroepsverbod (artikel 55) 147 Bekendmaking van de beslissing houdende veroordeling (artikel 56) 149 De sluiting van de inrichting (artikel 57) 150 Het verval van het recht tot sturen (artikel 58) 150 Woon- of contactverbod (artikel 59) 152 Afdeling 11. Straftoemeting 153 Herhaling (artikel 60) 153 Eendaadse samenloop (artikel 61) 160 1. Het huidige systeem 160 2. Voorgestelde hervorming 160 Meerdaadse samenloop (artikel 62) 166 Afdeling 12. Uitstel van de tenuitvoerlegging van de straffen 166 Uitstel van de tenuitvoerlegging van de straffen (artikel 63) 168 Hoofdstuk 5. Burgerrechtelijke bepalingen 171 Burgerrechtelijke aansprakelijkheid voor de betaling van de geldelijke straf (artikel 64) 171 29
Teruggave en schadevergoeding (artikel 65) 171 Hoofdelijkheid (artikel 66) 172 Voorrangsregeling (artikel 67) 173 Onwaardigheid om te erven (artikel 68) 173 Hoofdstuk 6. Tenietgaan van straffen en van burgerrechtelijke veroordelingen 173 Dood van de veroordeelde (artikel 69) 173 Strafkwijtschelding (artikel 70) 174 Verjaring van de straf (artikel 71) 174 1. Afstemming van de aanvang van de verjaringstermijnen 174 2. Behoud van de huidige verjaringstermijnen naargelang de aard van de straf, doch zonder onderscheid tussen hoofd- en bijkomende straffen 174 3. Algemene definitie m.b.t. de stuiting van de verjaring van de straf 175 4. Algemene definitie m.b.t. de schorsing van de verjaring van de straf 176 Verjaring van burgerrechtelijke veroordelingen (artikel 72) 176 Hoofdstuk 7. Diverse bepalingen 177 Gevolgen van de veroordelingen uitgesproken in een andere lidstaat van de Europese Unie (artikel 73) 177 Toepassing van de bepalingen van Boek I van dit wetboek op de bijzondere wetten (artikel 74) 177 Hoofdstuk 3. Wijziging aan het Militair Strafwetboek 177 Hoofdstuk 4. Opheffingsbepalingen 178 Hoofdstuk 5. Inwerkingtreding 179 30