Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 29 APRIL 2014 P N/1 Hof van Cassatie van België Arrest **101 Nr. P N I P W M, eiser, met als raadsman mr. Pol Vandemeulebroucke, advocaat bij de balie te Antwerpen, II

2 29 APRIL 2014 P N/2 D F, eiser, met als raadsman mr. Filiep Deruyck, advocaat bij de balie te Antwerpen, III 1. H B-S, 2. M S, eisers, alle cassatieberoepen tegen BELGISCHE STAAT, fod Financiën, vertegenwoordigd door de minister van Financiën, met kantoor te 1000 Brussel, Wetstraat 14, voor wie optreedt de directeur der douane en accijnzen van de provincie Antwerpen, met kantoor te 2060 Antwerpen, Ellermanstraat 21, vervolgende partij, verweerder, vertegenwoordigd door mr. Antoine De Bruyn, advocaat bij het Hof van Cassatie, tevens met als raadsman mr. Stefan De Vleeschouwer, advocaat bij de balie te Brussel. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF De cassatieberoepen zijn gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Antwerpen, correctionele kamer, van 26 juni De eiser I voert in een geschrift grieven aan. De eiser II voert in een memorie die aan dit arrest is gehecht, twee middelen aan. De eisers III voeren geen middel aan.

3 29 APRIL 2014 P N/3 Raadsheer Erwin Francis heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Luc Decreus heeft geconcludeerd. II. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Ontvankelijkheid van het geschrift van de eiser I 1. Het geschrift van de eiser I is ter griffie ontvangen op 17 maart 2014, dit is meer dan twee maanden nadat de zaak op 14 januari 2014 op de algemene rol werd ingeschreven en bijgevolg buiten de termijn bepaald in artikel 420bis, tweede lid, Wetboek van Strafvordering. Het geschrift is laattijdig, mitsdien niet ontvankelijk. Ontvankelijkheid van de cassatieberoepen 2. Het arrest spreekt de eisers I en II vrij voor verschillende telastleggingen. 3. Het arrest verklaart de fiscaalrechtelijke vorderingen van de verweerder ongegrond tegen de eisers I, III.1 en III.2 en gedeeltelijk ongegrond tegen de eiser II. 4. In zoverre tegen die beslissingen gericht, zijn de cassatieberoepen bij gebrek aan belang niet ontvankelijk. Eerste middel 5. Het middel voert schending aan van de artikelen 324bis en 324ter Strafwetboek: het arrest veroordeelt de eiser ten onrechte wegens deelname aan een criminele organisatie; een dergelijke organisatie vereist het oogmerk tot het in onderling overleg plegen van misdaden en wanbedrijven die strafbaar zijn met een gevangenisstraf van drie jaar of een zwaardere straf; ook na de heromschrijving en precisering van de feiten, oordeelt het arrest dat het oogmerk van de criminele organisatie louter bestond in het organiseren van een internationaal georganiseerde en gestructureerde sigarettensmokkel; dat misdrijf was ten tijde van de feiten ech-

4 29 APRIL 2014 P N/4 ter slechts strafbaar met maximum één jaar gevangenisstraf; de omstandigheid dat feiten van sigarettensmokkel zouden gepaard gaan met andere strafbare feiten zoals valsheid in geschrifte, waarop een gevangenisstraf van meer dan drie jaar staat, doet daaraan geen afbreuk omdat het arrest niet vaststelt dat het plegen van deze andere strafbare feiten het vereiste oogmerk van de criminele organisatie uitmaakt. 6. Krachtens artikel 324bis Strafwetboek wordt met criminele organisatie bedoeld, iedere gestructureerde vereniging van meer dan twee personen die duurt in de tijd, met als oogmerk het in onderling overleg plegen van misdaden en wanbedrijven die strafbaar zijn met gevangenisstraf van drie jaar of een zwaardere straf, om direct of indirect vermogensvoordelen te verkrijgen. 7. Tot de in die bepaling bedoelde misdaden en wanbedrijven behoren niet alleen de misdrijven die rechtstreeks ertoe strekken directe of indirecte vermogensvoordelen te verkrijgen, maar ook andere misdrijven waarvan het van meet af aan duidelijk is dat het plegen ervan noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de eerst vermelde misdrijven, zodat zij samen met die misdrijven begrepen zijn in het onderlinge overleg dat behoort tot het oogmerk van de criminele organisatie. De omstandigheid dat die andere misdrijven zelf niet strekken tot het verkrijgen van vermogensvoordelen, doet aan het voorgaande geen afbreuk. In zoverre het middel uitgaat van een andere rechtsopvatting, faalt het naar recht. 8. Het arrest (p. 60) oordeelt: Zoals de eerste rechter terecht oordeelt houdt sigarettensmokkel steeds andere strafrechtelijk vervolgbare handelingen in, zoals onder meer gebruik van valse stukken in België (vervalste Bill Of Lading, CMR documenten e.d. om de lading in te klaren en te vervoeren door België, huurcontracten met betrekking tot onroerende goederen opgesteld onder een valse naam), handelingen waarop gevangenisstraffen van drie jaar of een zwaardere straf staan Het feit dat er voor sommige van deze strafbare handelingen in huidig dossier geen vervolging is ingesteld lastens [de eiser] en/of andere beklaagden doet geen afbreuk aan het voormelde. 9. Vervolgens heromschrijft het arrest (p. 88) het feit van de telastlegging B.I (deelname van de eiser aan een criminele organisatie als nemer van beslissingen) als volgt:

5 29 APRIL 2014 P N/5 van 19 maart 2007 tot 25 maart 2008 Wetens en willens te hebben deelgenomen aan het nemen van welke beslissing dan ook in het raam van de activiteiten van een criminele organisatie, zijnde een gestructureerde vereniging van meer dan twee personen, die duurt in de tijd en met als oogmerk het in onderling overleg plegen van misdaden en wanbedrijven die strafbaar zijn met een gevangenisstraf van drie jaar of een zwaardere straf om direct of indirect vermogensvoordelen te verkrijgen, wetende dat deze deelname bijdraagt tot de oogmerken van deze criminele organisatie, meer bepaald een criminele organisatie die gericht is op het organiseren vanuit België van een internationaal georganiseerde en gestructureerde sigarettensmokkel, met als eindbestemming de Britse markt, waarbij er onderliggende misdrijven zoals valsheid in geschriften en gebruik, witwas en valse naamdracht gepleegd werden en waarbij vennootschapsstructuren werden gebruikt teneinde het geheel een schijn van legaliteit te verschaffen. 10. Aldus oordeelt het arrest dat tot het oogmerk van de criminele organisatie niet alleen sigarettensmokkel behoorde, maar ook onder meer misdrijven van valsheid in geschrifte die van meet af aan noodzakelijk waren voor het verwezenlijken van die smokkel, en verantwoordt het de beslissing naar recht. Het middel kan niet worden aangenomen. Tweede middel 11. Het middel voert schending aan van artikel 7 EVRM, artikel 15 IVBPR, de artikelen 12, tweede lid, en 14 Grondwet, artikel 44 Strafwetboek, de artikelen 3 en 4 Voorafgaande Titel Wetboek van Strafvordering en de artikelen 1382 en 1383 Burgerlijk Wetboek: het arrest spreekt de verbeurdverklaring uit van de nietaangehaalde goederen, voorwerp van feit 4 van zaak II, en veroordeelt de eiser, bij niet-wederoverlegging ervan, tot betaling van de som van euro, zijnde de tegenwaarde ervan; in zoverre die veroordeling tot betaling van de tegenwaarde van de goederen bij niet-wederoverlegging ervan aan te merken is als een straf, spreekt het arrest een veroordeling uit waarvoor geen wettelijke grondslag bestaat; in zoverre die veroordeling aan te merken is als een burgerrechtelijk gevolg van de strafrechtelijke veroordeling tot verbeurdverklaring, overschrijden de appel-

6 29 APRIL 2014 P N/6 rechters hun bevoegdheid door schadevergoeding toe te kennen voor schade die zou voortvloeien uit de niet-uitvoering van de straf, terwijl zij enkel bevoegd zijn voor het toekennen van schadevergoeding voor zover zij vaststellen dat de te vergoeden schade voortvloeit uit een bewezen verklaard, als misdrijf omschreven feit waarvoor de burgerlijke partij zich heeft gesteld. 12. Artikel 39, vierde lid, van de wet van 10 juni 1997 betreffende de algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het verkeer daarvan en de controles daarop, zoals van toepassing ten tijde van de feiten, thans artikel 45, vierde lid, van de wet van 22 december 2009 betreffende de algemene regeling inzake accijnzen, beveelt de inbeslagneming en de verbeurdverklaring van de goederen waarop de accijns verschuldigd is, de bij de overtreding gebruikte vervoermiddelen en de voorwerpen die gediend hebben of bestemd waren om de fraude te plegen. Deze verbeurdverklaring heeft een zakelijk karakter omdat het uitspreken ervan niet vereist dat de veroordeelde eigenaar is van de verbeurd te verklaren goederen en evenmin dat de ontduiker bekend is. Bij de verbeurdverklaring van niet-aangehaalde goederen rust op de veroordeelde de verplichting om deze voor te brengen. 13. De veroordeling tot betaling van de tegenwaarde van de verbeurdverklaarde goederen vormt een toepassing van de uit artikel 1382 Burgerlijk Wetboek voortvloeiende regel dat elke schuldenaar van een zaak als schadevergoeding de tegenwaarde ervan moet betalen indien hij ze heeft onttrokken aan zijn schuldeiser, of wanneer hij, door zijn toedoen, tekort komt aan de verplichting om de zaak te leveren. Die veroordeling maakt geen straf uit, maar is het burgerrechtelijke gevolg van de strafrechtelijke veroordeling tot verbeurdverklaring. In zoverre het middel ervan uitgaat dat die veroordeling een straf is, faalt het naar recht. 14. De strafrechter ontleent zijn bevoegdheid om de betaling te bevelen van de tegenwaarde van de verbeurdverklaarde goederen bij niet-wederoverlegging ervan, aan de hiervoor vermelde regel.

7 29 APRIL 2014 P N/7 In zoverre het middel ervan uitgaat dat de strafrechter geen bevoegdheid heeft die betaling te bevelen, faalt het eveneens naar recht. Ambtshalve onderzoek van de beslissing op de strafvordering 15. De substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven rechtsvormen zijn in acht genomen en de beslissing is overeenkomstig de wet gewezen. Dictum Het Hof, Verwerpt de cassatieberoepen. Veroordeelt de eisers tot de kosten. Bepaalt de kosten in het geheel op 590,22 euro, waarvan op elk cassatieberoep 194,74 euro verschuldigd is. Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, tweede kamer, samengesteld uit afdelingsvoorzitter Paul Maffei, als voorzitter, de raadsheren Geert Jocqué, Peter Hoet, Antoine Lievens en Erwin Francis, en op de openbare rechtszitting van 29 april 2014 uitgesproken door afdelingsvoorzitter Paul Maffei, in aanwezigheid van advocaat-generaal Luc Decreus, met bijstand van griffier Frank Adriaensen. F. Adriaensen E. Francis A. Lievens P. Hoet G. Jocqué P. Maffei