CLEANING VARIABELEN EN AANMAAK NIEUWE VARIABELEN DIRECTIEVRAGENLIJST 2008-2009 (Nathalie Vandenberghe, augustus 2011) NOOT: net zoals voor het schooljaar 2007-2008 werden de gegevens van alle vestigingsplaatsen ingevoerd in de betreffende tabel, dus ook de gegevens van de niet-deelnemende vestigingsplaatsen. DEEL 1: ALGEMENE GEGEVENS 1.1 De school en haar vestigingsplaatsen Het onderwijsaanbod Voor één vestigingsplaats werd het onderwijsaanbod niet ingevuld. Op basis van gegevens vanwege het Departement Onderwijs (www.ond.vlaanderen.be) leiden we af dat het een vestigingsplaats met een kleuter- en lagere afdeling is. Het pedagogisch project We hebben de gegevens zoals ingevuld in de vragenlijst ( pedp1-8 ) vergeleken met de gegevens van het Departement Onderwijs ( methodenaam ). Dit heeft niet geleid tot een specifieke cleaning na invoer. Verder hebben we de variabele pedp aangemaakt. Deze laatste variabele is een verzameling van de waarden van de variabelen pedp1-8, analoog met de variabele pedp tijdens de schooljaren 2003-2004, 2004-2005, 2006-2007 en 2007-2008. 1.2 Klassen in de lagere afdeling(en) Aantal homogene klassen, graadklassen en/of andere gemengde leeftijdsgroepen In principe dient het totaal aantal klassen ( KLO ) gelijk te zijn aan de som van het aantal homogene klassen ( LHO ) en het aantal graadklassen of andere gemengde leeftijdsgroepen ( GRD ). Voor 15 vestigingsplaatsen ging deze gelijkheid niet op. Het betreffen telkens vestigingsplaatsen waarvan de gegevens voor één of meerdere van de drie variabelen ontbreken. Bijgevolg werd er niet verder gecleand. 1.3 Leerkrachten, leerlingen en wekelijkse lestijden Aantal leerlingen. Voor de autonome kleutervestigingsplaatsen is het aantal leerlingen in de lagere afdeling ( LLN_LO ) gelijk aan nul, voor de autonome lagere vestigingsplaatsen, is dit het geval voor het aantal kleuters ( LLN_KO ). Aantal leerkrachten die minstens halftijds een onderwijsopdracht hebben Voor het aantal leerkrachten met minstens een halftijdse onderwijsopdracht, dient het aantal leerkrachten ( HAL ) minstens even groot te zijn aan het aantal klassen in de lagere afdeling ( KLO ). Dit is het geval voor 183 vestigingsplaatsen. Voor vijf vestigingsplaatsen is het aantal leerkrachten kleiner dan het aantal klassen. Voor vier van de vijf vestigingsplaatsen hebben we de code 6666 ( ongeldig ) toegekend, omdat we vermoeden dat de directeur het aantal leerkrachten dat halftijds werkt heeft ingevuld (Tabel 1). Voor de laatste vestigingsplaats vermoeden we dat de directeur enkel het aantal leerkrachten heeft ingevuld voor de lagere afdeling, terwijl er ook een kleuterafdeling is. Eenzelfde vermoeden hebben we voor de vestigingsplaats 003046A. 1
Tabel 1 Cleaning van de variabele HAL (deel1) SchoolID VestigingID LLN_KO_VP LLN_LO_VP KLO HAL HAL (gecleand) 739 956 95 136 6 1 6666 101 130 31 82 6 1 6666 672 861 80 136 8 2 6666 541 693 107 213 11 5 6666 216 281 9999 9999 6 5 5 Voor de overige 37 vestigingsplaatsen, met een lagere afdeling, kunnen we bovenstaande vergelijking niet nagaan omdat het aantal leerkrachten dat minstens een halftijdse onderwijsopdracht heeft en/of het aantal klassen in de lagere afdeling niet werd ingevuld. In het laatste geval (4 vestigingsplaatsen) hebben we de variabele HAL vergeleken met het aantal leerlingen in de kleuter- LLN_KO_VP en lagere afdeling LLN_LO_VP. Ook voor de 22 vestingsplaatsen met enkel een kleuterafdeling hebben we de variabele HAL vergeleken met het aantal leerlingen in de betreffende vestigingsplaats ( LLN_KO_VP ). In elk van beide gevallen heeft dit niet geleid tot het cleanen van de ingevulde waarden, de ratio aantal leerlingen/aantal leerkrachten (die minstens halftijds werken) leek ons voor elke vestigingsplaats aannemelijk. Aantal klasleerkrachten in het zesde leerjaar met minstens een halftijdse onderwijsopdracht Deze variabele werd in de directievragenlijst opgenomen om de grootte van de groep klasleerkrachten in het zesde leerjaar die minstens halftijds lesgeven nauwkeuriger te kunnen bepalen bij het berekenen van de responsgegevens van de leerkrachtvragenlijst zesde leerjaar. Voor twee vestigingsplaatsen lijkt de ingevulde waarde voor deze variabele relatief gezien groot, respectievelijk klein. De waarden in de vestigingsplaatstabel hebben we bijgevolg aangepast (Tabel 2). Tabel 2 Cleaning van de variabele HAL_KLASLK_L6 SchoolID VestigingID HAL_KLASLK_L6 HAL_KLASLK_L6 (gecleand) 264 340 1 6666 517 655 7 6666 Aantal wekelijks georganiseerde lestijden in de lagere school Bij deze variabele merken we het groot aantal lege (N=29 of 12%) en ongeldige waarden (d.i. waarden groter dan 36 en kleiner dan 20; N=74 of 30%) op. De geldige waarden hebben we ter controle gebruikt bij het cleanen van de variabele lkl6200 in de leerkrachtvragenlijst van het zesde leerjaar. Voor de vestigingsplaatsen die enkel een kleuterafdeling hebben (N=32), kreeg deze variabele de code 7777 ( niet van toepassing ). 2
DEEL 2: PERSONEELSOMKADERING 2.1 Niet door het Departement Onderwijs gefinancierde omkadering 2.2 Aanwending van lestijden in het lager onderwijs Lestijden aangewend voor klasleerkrachten De lestijden aangewend voor klasleerkrachten in het lager onderwijs ( KLLT ) hebben we vergeleken met het aantal klassen in het lager onderwijs ( KLO ), het aantal leerkrachten in het lager dat minstens halftijds werkt ( HAL ) en het aantal lagere schoolleerlingen ( LLN_LO_VP). Voor 7 vestingsplaatsen vermoeden we dat de directeur het aantal klasleerkrachten heeft ingevuld in plaats van het aantal lestijden aangewend voor klasleerkrachten. Voor vier vestigingsplaatsen heeft de directeur (vermoedelijk) het aantal wekelijkse lestijden ingevuld. Voor deze vestigingsplaatsen hebben we in elk van beide gevallen de variabele KLLT de code 6666 ( ongeldig ) gegeven. Tabel 3 Cleaning van de variabele KLLT SchoolID VestigingID KLLT KLLT (gecleand) SchoolID VestigingID KLLT KLLT (gecleand) 101 002485A 24 6666 011979 011979A 8 6666 9 000117A 24 6666 020933 020933A 8 6666 999 009126A 24 6666 014431 014431A 12 6666 625 021071A 28 6666 001545 001545A 9 6666 513 016981A 19 6666 021171 021171A 12 6666 631 021171B 10 6666 011973 011973 8 6666 Lestijden aangewend voor taakleerkrachten Lestijden aangewend voor ambulante leerkrachten Voor volgende vestigingsplaatsen vermoeden we dat de directeurs het aantal ambulante leerkrachten heeft ingevuld in plaats van het aantal lestijden aangewend voor ambulante leerkrachten. Voor deze vestigingsplaatsen hebben we de code 6666 (ongeldig) toegekend aan deze variabele (Tabel 4). Tabel 4 Cleaning van de variabele AMLT SchoolID VestigingID AMLT AMLT (gecleand) 513 650 3 6666 474 599 1 6666 1167 285 1 6666 631 810 2 6666 Lestijden aangewend voor leerkrachten lichamelijke opvoeding Voor volgende vestigingsplaatsen vermoeden we dat de directeurs het aantal leerkrachten lichamelijke opvoeding heeft ingevuld in plaats van het aantal lestijden aangewend voor leerkrachten lichamelijke opvoeding. Voor deze vestigingsplaatsen hebben we de code 6666 (ongeldig) toegekend aan deze variabele ( 3
Tabel 5). 4
Tabel 5 Cleaning van de variabele LOLT SchoolID VestigingID KLO LLN_LO_VP LOLT LOLT (gecleand) 513 650 19 416 3 6666 474 599 8 164 1 6666 71 91 9 153 1 6666 409 527 8 126 1 6666 572 731 6 112 1 6666 612 779 6 134 2 6666 625 801 11 172 2 6666 631 810 9 109 1 6666 631 811 7 87 1 6666 905 1154 9999 109 2 6666 910 1161 6 115 1 6666 949 1216 6 9999 1 6666 Lestijden aangewend voor leerkrachten godsdienst, niet-confessionele zedenleer en cultuurbeschouwing Voor volgende vestigingsplaatsen vermoeden we dat de directeurs het aantal leerkrachten godsdienst, zedenleer of cultuurbeschouwing heeft ingevuld in plaats van het aantal lestijden dat hiervoor aangewend wordt. Voor deze vestigingsplaatsen hebben we de code 6666 (ongeldig) toegekend aan de variabele (Tabel 6). Tabel 6 Cleaning van de variabele GZCLT SchoolID VestigingID KLO LLN_LO_VP GZCLT GZCLT (gecleand) 609 779 6 134 3 6666 905 1154 9999 109 2 6666 949 1216 6 9999 2 6666 Aanwending van de aanvullende lestijden GOK in het lager onderwijs Onderstaande tabel biedt een overzicht van de vestigingsplaatsen waarvan we vermoeden dat de directeurs het aantal leerkrachten heeft ingevuld dan wel het aantal GOK-lestijden aangewend in het lager onderwijs. Tabel 7 Cleaning van de variabele GOLO SchoolID VestigingID GOLO GOLO (gecleand) 71 91 2 6666 409 527 1 6666 474 599 1 6666 513 650 1 6666 572 731 1 6666 625 801 8 6666 631 810 2 6666 631 811 1 6666 Wat het aantal GOK-lestijden betreft dat per vestigingsplaats aangewend wordt in het lager onderwijs, kunnen we het aantal zoals ingevuld in de directievragenlijst niet zonder meer vergelijken met de gegevens van het departement Onderwijs (percentage GOK-doelgroepleerlingen en het totaal aantal GOK-lestijden voor de hele school (ongeacht de 5
vestigingsplaats en zowel voor kleuter als lager). Tevens beschikken we slechts over de gegevens van de derde GOKcyclus met betrekking tot het schooljaar 2009-2010. Deze gegevens van het Departement Onderwijs hebben we wel aangewend om na te gaan of de gegevens van de directievragenlijst niet al te sterk afwijken ervan. Dit bleek niet het geval te zijn. Bijgevolg heeft er geen verdere cleaning plaats gevonden. Bijzondere pedagogische taken Uitgangspunt bij cleaning: Lestijden of uren kinderverzorging (max. 3 percent van het totale lestijden- (reguliere en aanvullende) en urenpakket) kunnen worden aangewend voor bijzondere pedagogische taken. Deze taken kunnen enkel worden aangewend voor schoolgebonden opdrachten gericht op het optimaliseren van de pedagogisch-didactische organisatie (bijv. coördinatieopdrachten) (omzendbrief BaO/2005/09 Personeelsformatie Scholen in het Gewoon Basisonderwijs ). Bijgevolg werden lestijden aangewend voor taken die hier niet onder vallen, verwerkt bij andere lestijden. Daarnaast werden gegevens betreffende zorg en ICT desgevallend verwerkt onder de vragen betreffende de scholengemeenschap en het zorgbeleid. Andere (omschrijf) Ook deze vraag heeft betrekking op de aanwending van het volledige lestijdenpakket in het lager onderwijs, waarbij gegevens betreffende zorg en ICT desgevalled verwerkt werden onder de vragen over de scholengemeenschap en het zorgbeleid. 2.3 Aanvullende GOK-lestijden 2.4 Aanvullende lestijden onthaal anderstalige nieuwkomers 2.5 Aanvullende lestijden integratie van anderstaligen 2.6 Taakleerkracht 2.7 Ambulante leerkracht 2.8 Zorgbeleid zorgcoördinator Grootte van de opdracht van de zorgcoördinator. Diploma van de zorgcoördinator De verschillende antwoorden voor de variabele ( ZRG_DIP ) hebben we als volgt geuniformiseerd, onder valt/vallen tevens (schoolid): kleuterleider: kleuteronderwijs (71, 264, 420, 1002, 1005), kleuteronderwijzer (397, 667, 671, 1011, 1032) regent: leerkracht lichamelijke opvoeding (923) onderwijzer: bachelor lager onderwijs (324), gegradueerde lager onderwijs (226), lagere school (22), leerkrachtenopleiding (29), lager onderwijs (123, 221, 255, 264, 332, 608, 722), lager onderwijzer (397, 553), leerkracht lager onderwijs (609), leerkracht lager (888) maatschappelijk assistent: maatschappelijk werker (315, 616, 931) licentiaat psychologie: psycholoog (universitair diploma) (3, 374) licentiaat pedagogische wetenschappen: pedagogie (879) licentiaat pedagogische wetenschappen (orthopedagogiek): orthopedagoog (universiteit) (57, 169, 177, 225, 874, 916) VOZO: BaNaBa zorg (332), zorgcoördinator (489, 640), opleiding zorgco (888) VOBO: attest buitengewoon onderwijs (008599) licentiaat logopedische en audiologische wetenschappen: logopedist (universitair diploma) (9, 397, 628), logopedie (universitair diploma) (277) 6
gegradueerde logopedie: logopedist (hogeschool) (46, 110, 138, 219, 282, 353, 609, 617, 869, 903, 999, 1167), logopedie (hogeschool) (133, 193, 199, 222, 611, 631, 653) gegradueerde orthopedagogie: orthopedagogie (hogeschooldiploma) (177), orthopedagoog (hogeschooldiploma) (379) 2.9 Samenwerking in het kader van een scholengemeenschap DEEL 3: DE DIRECTIE VAN DE SCHOOL Feitelijke invulling directiefunctie Type activiteiten Beleidsdomeinen: percentage tijd besteed aan de diverse beleidsdomeinen Voor 5 directeurs (434, 523, 796, 855, 858) en één lid van het directieteam is de som van de verschillende percentages niet gelijk aan 100%. In de tabel (directievragenlijst0809_0809_dir3) zelf hebben we de waarden herleid volgens de regel van drie hebben herleid zodat het totaalpercentage 100 wordt. Pedagogische taken Geen specifiek cleaning na invoer DEEL4: DE ONDERWIJSLEEROMGEVING In het algemeen hebben we het gemiddelde genomen indien de directie twee opeenvolgende scores heeft omcirkeld. Voor de school 177 hebben de twee directies de vraag beantwoord, elk voor de vestigingsplaats(en) waarvoor ze verantwoordelijk zijn. Voor bepaalde items liggen de antwoorden uiteen. Omdat de tabel opgesteld is op schoolniveau hebben we desgevallend het gemiddelde genomen van de uiteenliggende scores. In een toelichting bij de tabel hebben we tevens de antwoorden van elk van beide directies vermeld per item waarop ze betrekking hebben. DEEL5: ORGANISATIE VAN SPORT-, CULTURELE EN ANDERE ACTIVITEITEN Tijdens de invoer en de cleaning zijn we volgende problemen tegengekomen: Een aantal directeurs heeft in de betreffende cellen in de vragenlijst een kruisje ingevuld in plaats van een aantal. In de totale onderzoeksgroep (respectievelijk referentiesteekproef) betreft het minimaal twee directeurs en maximaal 10 directeurs (respectievelijk 6 directeurs). Het aantal verschilt naargelang de activiteit. Verder vermelden drie directeurs (waarvan één in de referentiesteekproef) voor bepaalde activiteiten in bepaalde leerjaren de antwoorden occasioneel, enkele keren per schooljaar of op regelmatige basis. Wat betreft sportactiviteiten, vermelden sommige directeurs tevens naschoolse sportactiviteiten of sportactiviteiten tijdens de middagpauze. Indien het tijdstip uitdrukkelijk vermeld werd, hebben we ook deze activiteiten tussen vierkante haakjes geplaatst in de antwoordcategorie andere. Sommige directies vermelden tevens meerdaagse activiteiten of, in het geval van sportactiviteiten, naschoolse sportactiviteiten of sportactiviteiten over de middag. Omdat de vraag slechts betrekking heeft op (hoogstens) ééndaagse activiteiten tijdens de schooluren (wat ook expliciet vermeld werd in de vraag), hebben we bij de verwerking geen rekening gehouden met deze antwoorden. De directeurs van de SiBO-basisscholen maken niet steeds eenzelfde onderscheid tussen andere studieuitstappen en andere schoolreizen. Eenzelfde uitstap (bijvoorbeeld bezoek aan technopolis, dagje aan zee) wordt zowel als andere studieuitstap, als als andere schoolreis beschouwd. In onderstaande tabellen hebben we de resultaten voor andere studieuitstappen en andere schoolreizen samengebracht. 7
DEEL 6: ACHTERGRONDGEGEVENS VAN DE DIRECTEUR Geboortejaar Geslacht Lesopdracht ( LES3, LES4 ) Officieel titularis of waarnemend directeur Coördinerend directeur op niveau van de scholengemeenschap (j/n) Enkel de nieuwe directeurs dienden volgende vragen in de vragenlijst in te vullen, voor de overige directeurs hebben we ons gebaseerd op gegevens uit de directievragenlijst 0708, respectievelijk uit de directievragenlijst 0607, die we in de tabel, al dan niet aangepast (bijv. aantal jaren directeur) opgenomen. Dit was het geval voor volgende directeurs (DirectieIDrespon): Tabel 8 DirectieID s voor directeurs waarvoor we achtergrondgegevens gehaald hebben uit directievragenlijst 0708 129 274 373 442 531 655 786 83 860 159 30 374 444 536 68 793 835 869 165 300 390 448 538 684 795 845 875 194 308 404 455 545 689 796 846 877 196 326 407 474 547 702 799 848 878 207 342 413 483 573 709 800 849 893 208 345 42 493 6 712 803 852 894 231 35 434 502 62 72 812 854 895 233 359 438 52 639 740 817 855 896 245 366 439 523 642 76 819 857 96 262 372 440 53 644 780 820 858 97 Tabel 9 DirectieID s voor directeurs waarvoor we achtergrondgegevens gehaald hebben uit directievragenlijst 0607 829 156 174 651 683 742 453 Basisdiploma Valt tevens onder (DirectieIDrespon): Onderwijzer: ped hoger onderwijs (836), bachelor onderwijzer (915), HOKT Lager onderwijzer (306), lager onderwijs (807, 797, 943, 743, 834, 498, 902, 844), bachelor lager onderwijs (873) Kleuterleider: kleuteronderwijzer (895, 748, 880) Regent: regentaat Nederlands-Engels-geschiedenis (899), regent LO-Bio (811), Regent Lichamelijke Opvoeding (916), aggregaat lager secundair onderwijs (LSO) (644, 978), GLSO Nederlands-Engels-Geschiedenis (910, 690) Bijkomende diploma s De meeste directeurs vermelden de PROFS-opleiding ( professionalisering schoolleiders basisonderwijs ) onder de cursus directievorming, één als basisdiploma (743), twee als andere bijkomende diploma (870, 871). Tijdens het cleanen hebben we de PROFS-opleiding beschouwd als een cursus directievorming. Aantal les vooraleer directeur ( LES1 (huidige school), LES2 (in het totaal)) Aantal jaren directeur Werkervaring buiten het onderwijs 8