Studiegids Bacheloropleiding Informatica voltijd 2014-2015

Studiegids Bacheloropleiding Informatica voltijd 2014-2015 1/104

Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep... 7 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel... 7 2.1.3 Competenties beginnende beroepsbeoefenaar... 7 2.1.4 Vaardigheden afgestudeerde... 10 2.1.5 Werkveld en functies... 11 2.2 Opleidingsprofiel... 11 2.2.1 Algemeen... 11 2.2.2 Doelstelling opleiding... 12 2.2.3 Het hbo-niveau van de opleiding... 12 2.2.4 Didactische uitgangspunten... 13 2.3 Inrichting opleiding... 15 2.3.1 Opleidingsvarianten... 15 2.3.2 Verkorte en versnelde opleidingsroutes... 16 2.3.3 Getuigschriften... 16 2.3.4 Graden en titulatuur... 16 2.3.5 Opleidingsstructuur... 17 2.4 Propedeuse... 18 2.4.1 Programma... 18 2.4.2 Studieadvies... 21 2.4.3 Overstappen... 24 2.5 Hoofdfase... 25 2.5.1 Toelating hoofdfase... 25 2.5.2 Programma s... 25 2.5.2.1 Stappenplan Studievoortgang... 26 2.5.2.2 Studieprogramma hoofdfase en vervangingsregeling... 26 2.5.3 Stages en stagewaardigheid... 35 2.5.4 Profileringsruimte... 35 2.5.5 Excelleren... 36 2.5.6 Afstuderen... 36 2.5.7 Vervolgopleidingsmogelijkheden... 37 2.6 Examencommissie... 37 2.6.1 Instelling en benoeming... 37 2.6.2 Samenstelling... 37 2.6.3 Taken en bevoegdheden... 38 2.6.4 Verzoekschrift... 38 2.7 Introductie- en begeleidingsdagen, excursies, werkweken en trainingen... 39 2.8 Voorzieningen... 39 2.8.1 Begeleiding... 39 2.8.2 ICT-faciliteiten... 40 2.8.2.1 Algemeen... 40 2.8.2.2 E-mail... 41 2.8.2.3 SharePoint... 41 2.8.2.4 OSIRIS Student... 42 2.8.2.5 Wachtwoord... 43 2.8.2.6 Informatiebeveiliging en privacy... 43 2.8.2.7 Registratie studievoortgang... 44 2.8.3 Onderwijsbureau... 44 2.8.4 Studievereniging... 45 2.8.5 Opleidingscommissies... 46 2.9 Contactgegevens... 46 3 Cursussen 49 2/104

3.1 Cursusdeelname... 49 3.2 Inschrijving voor cursussen... 49 3.3 Aanwezigheidsplicht... 49 3.4 Ingangseisen... 50 3.5 Cursusbeschrijvingen... 50 4 Tentamens en examens 51 4.1 Introductie... 51 4.2 Vrijstellingen... 52 4.3 Organisatie tentamens... 53 4.3.1 Tentamenvorm en -duur... 53 4.3.2 Tentamenrooster... 54 4.3.3 Inschrijving en deelname (her)tentamens... 55 4.3.4 Voorzieningen in geval van een functiebeperking... 56 4.3.5 Legitimatieplicht bij tentamens... 57 4.3.6 Gang van zaken tijdens tentamens... 58 4.4 Beoordeling... 60 4.4.1 Toekennen resultaat en inzage... 60 4.4.2 Onregelmatigheden / fraude... 61 4.4.3 Bewaring en teruggave tentamen- en examenwerk... 62 4.4.4 Geldigheidsduur resultaten... 63 5 Diplomering 64 5.1 Procedure afgifte getuigschrift... 64 5.2 Aantekening cum laude of met genoegen... 64 6 Roosters 66 6.1 HU-onderwijsjaarrooster... 66 6.2 Vakanties en vrije dagen... 72 6.3 Lesdagen en -tijden... 72 6.4 Openingstijden gebouwen... 72 6.5 Roosterinformatie en -wijzigingen... 72 7 Klachten, bezwaar en beroep 74 7.1 Inleiding... 74 7.2 Bezwaar... 74 7.3 Beroep... 75 7.3.1 Beroep aantekenen... 75 7.3.2 Hoger beroep... 76 7.4 Klachten... 76 7.4.1 Klacht indienen... 76 7.4.2 Herzieningsverzoeken bij klachten... 76 7.5 Ongewenst gedrag... 77 8 Studentzaken 78 8.1 Studiebegeleiding... 78 8.2 Profileringsfonds... 78 8.3 Studentendecaan... 79 8.4 Centrum Studiekeuze... 79 8.5 Vertrouwenspersoon... 79 8.6 Studentenarts... 80 8.7 Bureau Studentenpsychologen... 80 8.8 Mediation... 81 8.9 Studeren met een functiebeperking... 81 8.10 Verbetering taalvaardigheden... 82 8.11 Bibliotheek... 82 8.12 Internationalisering... 82 8.12.1 Study abroad... 83 8.12.2 Stage in het buitenland... 83 8.13 Medezeggenschap... 83 8.13.1 Inspraakorganen... 84 8.13.2 Ondersteuning bestuurlijk actieve studenten... 84 3/104

8.14 Studium Generale... 85 8.15 Studentenvereniging... 85 8.15.1 Algemeen... 85 8.15.2 Bestuursbeurs... 85 8.16 Topsport... 85 8.17 Trajectum... 86 8.18 Sport... 86 8.19 Veilig, gezond en milieuvriendelijk studeren... 86 8.20 Verzekeringen: aansprakelijkheid, ongevallen en reisverzekering... 89 8.21 Werken naast je studie... 89 8.22 Huisvesting... 90 9 Over de HU 91 9.1 Algemene informatie... 91 9.1.1 Onderwijsprofiel HU... 91 9.1.2 Bachelor- en masterstelsel... 92 9.1.3 Hogeschool- en faculteitsregelingen... 93 9.1.4 Orderegels... 94 9.1.5 Kwaliteitszorg... 94 9.1.6 Organogram HU... 95 9.1.7 Locaties HU... 96 9.2 Algemene informatie faculteit Natuur en Techniek... 96 9.2.1 Algemeen... 96 9.2.2 Organogram faculteit... 96 9.2.3 Contactgegevens... 97 9.2.4 Plattegrond... 97 9.2.5 Praktische voorschriften en aanwijzingen... 97 9.2.6 Faciliteiten... 98 9.2.7 In- en uitschrijven voor de opleiding... 98 9.2.8 Toelatingsonderzoek... 99 9.2.9 Studiekosten, eigen bijdragen en tegemoetkoming... 100 9.2.9.1 Collegegeld... 100 9.2.9.2 Kosten voor boeken en leermiddelen... 101 9.2.9.3 Overige kosten... 101 9.2.9.4 Financiële tegemoetkoming... 101 10 Bijlagen 102 10.1 Onderwijs- en examenregeling... 102 10.2 Cursusbeschrijvingen... 102 11 Belangrijke veelgebruikte afkortingen 103 Bijlage Cursusbeschrijvingen 104 Deze studiegids is op 12 mei 2014 vastgesteld door Stella Kuin, gevolgd door een positief advies van de (G)OC, en goedgekeurd door de faculteitsdirecteur op 20 juni 2014. 4/104

1 Voorwoord Beste student, Voor je ligt de studiegids 2014-2015 van de opleiding Informatica voltijd. We hopen dat je bij onze opleiding een prettige en succesvolle studietijd hebt. In deze studiegids vind je belangrijke spelregels en informatie die je daarbij kunnen helpen. Hogeschool Utrecht biedt vraaggestuurd en competentiegericht onderwijs aan. Competentiegericht: dat wil zeggen dat jij goed voorbereid bent als je het beroepsleven begint (2.1). Vraaggestuurd: we streven ernaar het onderwijs en ook de ondersteuning eromheen zo in te richten dat jij je in en tijdens je studie kunt ontwikkelen op een manier die jij belangrijk vindt en die bij je past. Hieronder vind je informatie over de belangrijkste aspecten van je studie en de keuzes die jij kunt maken. Invloed van de student Veel van onze mogelijkheden zijn ontwikkeld of verbeterd op initiatief van je medestudenten. De hogeschool beschouwt je als partner, je maakt deel uit van onze kennisgemeenschap. De HU hecht daarom veel waarde aan jouw mening en ideeën. Dat begint al bij de evaluaties van alle cursussen, waar je als student je oordeel en verbetertips kunt geven. Ook organiseren we op opleidingen of faculteiten onderwijsdialogen, waarin we samen in gesprek gaan over je opleiding en alles eromheen. De HU ondersteunt actief deelname van studenten in opleidingscommissies en medezeggenschapsorganen (8.13). We vragen je elk jaar de NSE (Nationale Studenten Enquête) in te vullen. En ben je bijzonder tevreden over het onderwijs van die ene docent(e), nomineer hem/haar dan als docent(e) van het jaar! Excelleren De HU waardeert en stimuleert verschillende vormen van excellentie. Als je uitstekende resultaten in je studie behaalt, kun je bij je diploma de aantekening cum laude of met genoegen ontvangen (5.2). Maar je kunt ook uitblinken in andere aspecten, zoals innovatie en leiderschap. Ook dat wil de HU graag onderstrepen, hiervoor zijn honourstrajecten ontwikkeld. Je kunt met het volgen van deze trajecten Ster Verklaringen behalen. Als je vijf verschillende Ster Verklaringen behaalt, kun je het Honours Certificaat verkrijgen. Dit is een officieel HU-waardepapier dat je bij je afstuderen naast je diploma ontvangt (2.5.5). Verbreden en verdiepen Veel opleidingen kennen afstudeerrichtingen, waarin je je kunt specialiseren op een onderdeel van je vakgebied. Daarnaast kennen de meeste opleidingen de zogenaamde vrije profileringsruimte (van 30 EC, een halfjaar), die je kunt gebruiken om je te verdiepen binnen je eigen vakgebied, of om kennis te maken met een geheel ander vakgebied. Dit kan binnen jouw faculteit, of bij een opleiding van een andere faculteit maar ook een cursus aan een andere instelling is vaak mogelijk (2.5.4). Ook kun je een eigen examenprogramma ontwikkelen; je studieloopbaanbegeleider (SLB er, 2.8.1) kan je hierover adviseren. De examencommissie van je opleiding (2.6) moet daar toestemming voor geven. Ook is er Studium Generale dat inspirerende programma s aanbiedt. Wat anders? Je kunt je studietijd natuurlijk ook willen benutten om je zo breed mogelijk te ontwikkelen, en juist ervaring buiten je reguliere studie op te doen. Wil je een tijdje studeren in het buitenland (8.11)? Of denk je erover bestuurlijk actief te worden in bijvoorbeeld je studievereniging, je gezelligheidsvereniging of je studentensportclub? (8.15, 8.18). Hiervoor noemden we al medezeggenschap en opleidingscommissies. Of combineer je topsport met een studie (8.16)? Er is van alles denkbaar dat door de HU actief ondersteund wordt. Studievertraging Door allerlei oorzaken kan je studie niet verlopen zoals je dat graag zou willen. Als dat komt door bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld door ziekte of familieomstandigheden, dan zijn er verschillende regelingen waarop je een beroep kunt doen. Als je door jouw persoonlijke situatie tentamens mist, kun je om een extra herkansing vragen (4.3.3). Haal je te weinig studiepunten en dreig je een negatief studieadvies te krijgen dan kun je hulp krijgen bij het maken van een studieplanning (2.4.2). En had je een 5/104

studiebeurs, maar studeer je door deze omstandigheden zo lang dat je er geen recht meer op hebt? Dan is er wellicht een mogelijkheid tot financiële ondersteuning (8.2). In al deze gevallen geldt: meld het zo spoedig mogelijk aan je studieloopbaanbegeleider (2.8.1) of je studentendecaan (8.3)! Het is natuurlijk niet wenselijk dat je (veel) te lang over je studie doet. Om dat te voorkomen bieden opleidingen soms extra inhaaltrajecten aan. Die worden via intranet bekendgemaakt. En heb je een functiebeperking? Dan kun je mogelijk langer over je studie doen, maar dat hoeft lang niet altijd het geval te zijn. De hogeschool kent een breed scala aan voorzieningen die je in je studie kunnen ondersteunen (8.9). Problemen en klachten Heb je problemen die je studie negatief beïnvloeden? Of vragen omdat je niet precies weet waar je terecht kunt? Bij je SLB er (2.8.1) of een studentendecaan (8.3) ben je aan het juiste adres; zij kunnen je adviseren of doorverwijzen. Als je klachten hebt over de bejegening door studenten of medewerkers, kun je ook een vertrouwenspersoon (8.5) inschakelen. Als er sprake is van een escalerende situatie kunnen onze studentmediators vaak helpen om verdere escalatie te voorkomen en de samenwerking weer te herstellen (8.8). En gaat er binnen de HU iets fout of ben je het niet eens met een besluit? Op elke faculteit of opleiding is een klachtenloket waar je terecht kunt met bezwaren en klachten (7.1). Ook hiervoor kun je bij de studentendecaan terecht. Wat verwacht de HU van jou? Wij streven ernaar je een opleiding en studieklimaat te bieden waarin je je optimaal kunt ontplooien. De HU verwacht van elke student dat hij/zij zich aan de interne regels houdt (9.1.4). Ongewenst gedrag (bijvoorbeeld intimidatie, hatemails, verbaal of fysiek geweld) wordt niet getolereerd. Als je een diploma haalt, moet je dat ook verdiend hebben. Fraude (4.4.2) wordt niet getolereerd. Zeker als dit gevolgen heeft voor onschuldige medestudenten, doordat tentamenresultaten ongeldig worden verklaard, zijn de straffen zwaar. Zowel ongewenst gedrag als fraude kan leiden tot verwijdering van de opleiding. Je ziet, er zijn heel veel mogelijkheden bij de HU om een prettige studietijd te hebben. Je vindt het merendeel terug in deze studiegids. Lees de gids goed door, voordat je aan je studie begint. Via de inhoudsopgave kun je altijd achterhalen waar je iets kunt vinden. Maar is het niet duidelijk of kun je het niet vinden: kijk op intranet, of vraag het je SLB er of de onderwijsbalie (2.8.3). We wensen je een prettige studietijd en veel succes in dit studiejaar. Mede namens alle collega s die aan jouw opleiding bijdragen, Stella Kuin Directeur Institute for ICT 6/104

2 Inrichting van de opleiding 2.1 Beroepsprofiel Een beroepsprofiel beschrijft de taken, taakgebieden en werkzaamheden van professionals op een specifiek werkterrein. In de volgende paragrafen wordt een beschrijving gegeven van de verschillende beroepsprofielen behorend bij de ICT-opleidingen. Ten eerste worden de vaardigheden van de afgestudeerde beschreven en vervolgens wordt per opleiding een onderverdeling gemaakt naar: uitwerking van beroepsprofiel, competenties beginnende beroepsbeoefenaar, werkveld en functies. De beroeps- en opleidingsprofielen van de studies zijn vastgesteld in samenspraak met het beroepenveld. Daarmee is geborgd dat deze profielen aansluiten bij de eisen die de beroepspraktijk stelt aan een opleiding in het betreffende domein en voldoen aan de eisen die aan een Bachelor of ICT worden gesteld. De profielen zijn voor alle varianten (voltijd, deeltijd, duaal) van een studie hetzelfde. 2.1.1 Beroep Het beroep informaticus is veel breder en veelzijdiger dan alleen het programmeren van software. Informatici bedenken, ontwerpen, ontwikkelen en testen ICT-oplossingen voor complexe bedrijfsvraagstukken. Ze ontwikkelen applicaties waarmee bedrijfsprocessen efficiënter en/of effectiever verlopen. Informatici maken bij het ontwikkelen van deze ICT-oplossingen gebruik van hun creativiteit, actuele technologieën en standaardmethodieken. 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel Het vakgebied van de informaticus is voortdurend in ontwikkeling; met name toepassingsgericht onderzoek van informatici zelf zorgt voor een uitbreiding van technieken en mogelijkheden. Gedurende hun loopbaan blijven Informatici dus voortdurend bijleren en zich ontwikkelen en om zo op de hoogte te blijven van, en te kunnen werken met, de nieuwste technologieën, methodieken en standaarden. De constante factor is de zoektocht naar nieuwe toepassingen van ICT en de steeds verder gaande complexiteit. Door de toenemende behoefte aan business integratie zijn de technische en organisatorische aspecten van innovatieve softwaresystemen belangrijk. Door de verschuiving van traditionele bedrijfsapplicaties naar webgebaseerde applicaties, is er meer aandacht gekomen voor het inrichten en configureren van systemen, en het ontsluiten van informatie. Een niet onbelangrijk onderdeel hierbij is het vinden van een optimaal evenwicht tussen de gebruikerservaring, betrouwbaarheid, beveiliging en de bruikbaarheid en de bruikbaarheid. Informatici van nu weten ook hoe de informatie die aanwezig is in de bedrijfssystemen het best gestructureerd, georganiseerd en gepresenteerd kan worden, met daarbij de desktop- of mobiele webbrowser als frontend. 2.1.3 Competenties beginnende beroepsbeoefenaar De eindtermen van de opleiding worden weergegeven in competenties die de beginnende beroepsbeoefenaar dient te bezitten. Bij de opleidingen van het Institute for ICT maken we gebruik van de landelijk afgesproken competentieprofielen. Deze profielen zijn opgenomen in de website Domeinbeschrijving Bachelor of ICT uit 2014 (gepubliceerd op www.hbo-i.nl) en zijn tot stand gekomen in overleg met alle HBO ICT-opleidingen in Nederland (HBO-I, 2014). Een competentie is de combinatie van kennis, vaardigheden en attitudes die nodig is om een taak in een bepaalde (beroeps)context uit te kunnen oefenen. De competenties kunnen worden onderverdeeld in twee 7/104

categorieën. Aan de ene kant zijn dit de algemene HBO-competenties (ook wel Professional Skills genoemd). De andere categorie bevat de specifieke ICT-competenties (zoals beschreven door het HBO-I). Professional Skills Professional Skills zijn algemene competenties die kenmerkend zijn voor iedere HBO-bachelor, toegespitst op het toekomstige werkveld, de ICT. Alle opleidingen van het Institute for ICT hanteren de volgende acht Professional Skills. Een beschrijving van de totstandkoming en de uitwerking van deze skills is te vinden op Sharepoint (Mariëlle Nijsten en Pieter Mostert (HU), 2012). Leiderschap Samenwerken Planning & organisatie Communicatie Analyse & informatieverwerking Creatief problemen oplossen Leren & persoonlijke ontwikkeling Ethische verantwoordelijkheid Voor deze competenties worden drie beheersingsniveaus gehanteerd, die overeenkomen met drie belangrijke momenten in de opleiding: 1. Einde van de propedeuse 2. Begin van de stage 3. Einde van de opleiding De niveaus per skill zijn uitgewerkt in een document van Mariëlle Nijsten en Pieter Mostert ( (Mariëlle Nijsten en Pieter Mostert (HU), 2012). Deze niveau-indeling lijkt veel op de indeling van (Dan Greve en Daan Andriessen (HU), 2013): 1. Taakgericht: Probleem ligt vast, aanpak wordt binnen beperkte ruimte gekozen. Oplossing moet verantwoord worden. 2. Probleemgericht: Probleem moet afgebakend worden, methode gekozen. Correctheid oplossing moet aangetoond worden. 3. Situatiegericht: Probleem wordt zelfstandig aangekaart, afgebakend en opgelost. ICT-competenties De vijf specifieke competenties die kenmerkend zijn voor de Bachelor of ICT zijn beschreven in de publicatie van het HBO-I (HBO-I, 2014). Hieronder worden deze competenties toegelicht, evenals het model en de beheersingsniveaus waarmee ze worden uitgewerkt. Beheren Analyseren Adviseren Ontwerpen Realiseren Elke competentie is toepasbaar op verschillende gebieden binnen de ICT. We maken onderscheid tussen de toepassing op de verschillende ICT-achitectuurlagen. Deze onderverdeling omvat de verschillende niveaus tussen de gebruikers van de software en de hardware. De vijf architectuurlagen zijn: Bedrijfsprocessen Gebruikersinteractie Infrastructuur Software Hardware interfacing Elke opleiding beschrijft zijn eindtermen aan de hand van het niveau waarop een afgestudeerde elke combinatie van ICT-architectuurlaag en ICT-competentie moet beheersen. In Figuur 1 is de samenhang tussen competenties, ICT-architectuurlagen en beheersingsniveaus weergegeven. 8/104

Figuur 1: ICT-competenties volgens het HBO-I. (Bron: Domeinbeschrijving Bachelor of ICT, 2009.) Het beheersingsniveau voor de ICT-competenties wordt aangeduid op een schaal van 1 tot 3, met de volgende betekenis: NIVEAU ZELFSTANDIGHEID GEDRAG CONTEXT 1 In staat kennis en vaardigheden toe te passen op eenvoudige problemen. Verantwoordelijk voor eigen acties. Stabiel. 2 Zelfstandig binnen gespecificeerde acties. Geeft leiding aan anderen binnen de gestelde grenzen. Kan conceptueel denken en modelleren, gebruikmakend van creatief denken. Voorspelbaar en soms onvoorspelbaar. 3 Gebruikt innovatieve methoden en toont initiatief. Innovatief, leiderschap, verantwoordelijkheid voor teams. Onvoorspelbare omgeving. Tabel 1: Beheersingsniveaus HBO-I (HBO-I, 2014). De opleiding Informatica baseert zich bij het beschrijven van haar eindtermen ook op dit model, waarbij er op enkele punten licht wordt afgeweken. De competentietabel van het HBO-I bestaat uit vijf rijen met ICT-architectuurlagen en vijf kolommen met de specifieke HBO-I competenties. Ten opzichte van het HBO-I model uit 2009 hanteren wij een iets andere, en voor ons logischere, volgorde van de architectuurlagen. Hieronder volgt de door ons gehanteerde volgorde en beschrijving van de architectuurlagen. Bedrijfsprocessen Gebruikersinteractie Infrastructuur De architectuurlaag bedrijfsprocessen heeft betrekking op het faciliteren van organisatieprocessen door middel van ict-systemen. Daarbij gaat het om de functionaliteit van het systeem als geheel (geautomatiseerde en nietgeautomatiseerde delen) bezien vanuit de context van de te realiseren organisatiedoelen. Gebruikersinteractie als architectuurlaag heeft betrekking op de interactie van de (eind)gebruiker met het ict-systeem. Deze interactie heeft betrekking op situaties waarin gebruikers met het ict-systeem benutten voor het uitvoeren van taken. Het gaat hierbij zowel om vorm als om inhoud. Voor alle beroepstaken in deze laag wordt rekening gehouden met user experience en waar mogelijk gebruik gemaakt van innovatieve technologieën. De architectuurlaag Infrastructuur betreft het geheel aan ict-systemen waarmee bedrijfsprocessen gefaciliteerd worden. Het gaat hier om beschikbaar stellen, beschikbaar houden en configureren van zowel hardware- als software-infrastructuur. 9/104

Software Hardware-interfacing In de architectuurlaag Software gaat het om het ontwikkelen van diverse soorten software. Deze software wordt in toenemende mate (voor de gebruikers wel of niet herkenbaar) opgenomen in een ict-infrastructuur. De software kan daarnaast voorkomen als min of meer losstaande component in de vorm van zelfstandige applicatie-software. Hardware interfacing is de architectuurlaag waar een elementaire software-interface wordt toegevoegd aan beschikbare ict-hardware. Hierbij gaat het om situaties waarbij in de software expliciet rekening moet worden gehouden met de mogelijkheden en beperkingen van de beschikbare hardware. Als opleiding streven wij naar de beheersingsniveaus per competentie zoals vastgelegd in Tabel 2-1 en Tabel 2-2. De getallen in de eerste tabel staan voor het beheersingsniveau voor de betreffende combinatie van competentie en architectuurlaag. Een beheersingsniveau 2 (3) betekent dat al onze afgestudeerden minimaal niveau 2 behalen, waar sommigen door keuzemogelijkheden in de opleidingen niveau 3 kunnen behalen. Alle afgestudeerden behalen in totaal eenzelfde aantal competenties op niveau 3, namelijk vier. De niveaus in deze tabel zijn vastgesteld in overleg met het beroepenveld, studenten en docenten. Analyseren Adviseren Ontwerpen Realiseren Beheren Bedrijfsprocessen 1 1 1 Gebruikersinteractie 1 (2) 1 2 (3) 2 (3) 2 Infrastructuur 1 1 Software 2 (3) 2 (3) 2 (3) 3 2 (3) Hardware interfacing 1 0 (1) Tabel 2-2: Beheersingsniveaus ICT-competenties na afronden opleiding Informatica. Voor de beroepsspecifieke competenties worden verschillende accenten gelegd, gerelateerd aan de verschillende fasen van systeemontwikkeling. Het belangrijkste accent van het beroepsprofiel ligt hierbij op de architectuurlagen software en gebruikersinteractie, waarbij opgemerkt wordt dat de grens tussen deze twee lagen in de praktijk steeds vaker vervaagt. De getallen in de tweede tabel staan voor de beheersingsniveaus per Professional Skill. We streven naar een beheersingsniveau 3 voor zes van deze acht competenties. Leiderschap Samenwerken Planning & organisatie Communicatie Analyse & informatievewerking Creatief problemen oplossen Leren en persoonlijke ontwikkeling Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid 3 3 3 3 3 3 3 3 Tabel 2-3: Beheersingsniveaus Professional Skills na afronden opleiding Informatica. 2.1.4 Vaardigheden afgestudeerde In de vorige paragraaf zijn de vaardigheden van een afgestudeerde beschreven in termen van competenties. De eindkwalificaties van opleiding Informatica zijn naast de door het HBO-I geformuleerde beroeps- en opleidingsprofielen gebaseerd op de onderwijsvisie van de HU en die van de Faculteit Natuur 10/104

en Techniek (FNT), waarin voor de technische opleidingen de algemene beschrijvingen van een bachelor verder zijn uitgewerkt. Deze onderwijsvisie komt bij het Institute for ICT o.a. tot uiting in de keuze van het didactisch model en de uitwerking van de Professional Skills per thema. 2.1.5 Werkveld en functies De afgestudeerde informaticus heeft de mogelijkheid om bij diverse soorten bedrijven te gaan werken. De meeste studenten zullen starten met een functie als junior applicatie-ontwikkelaar (developer). Met name bij het midden- en grootbedrijf is er behoefte aan informatici die oplossingen kunnen ontwikkelen om de brug te slaan tussen de business en (reeds bestaande) softwaresystemen, maar ook bij het kleinbedrijf kan de afgestudeerde aan het werk. Informatici kunnen enerzijds verantwoordelijk zijn voor de software van het primaire proces, terwijl zij anderzijds als ICT-specialist kunnen worden ingezet die vanuit het primaire proces werkt voor de klanten van het bedrijf. Andere functies als software engineer, information engineer, database specialist, application integrator, ops engineer, configuratiespecialist en (software) tester, bieden de mogelijkheid om de verworven competenties met betrekking tot analyseren, ontwerpen en applicatieontwikkeling in de praktijk toe te passen. Na enkele jaren ervaring behoren ook functies als ICTconsultant, technisch projectleider of software architect tot de mogelijkheden. Met de opgedane kennis en vaardigheden kan de Informaticus ook een adviserende rol gaan vervullen waarbij de uitgebrachte adviezen op een professionele manier onderbouwd kunnen worden. Voor alle genoemde functies geldt dat deze uitgevoerd worden in een snel wisselende omgeving die wordt gekenmerkt door het werken in projecten. Hier wordt naast inhoudelijke kennis een stevig beroep gedaan op het kunnen functioneren in multidisciplinaire teams en het in staat zijn tot het inwerken in een specifiek toepassingsdomein. Deze open omgeving doet een groot beroep op het inlevings- en leervermogen van de informaticus. De informaticus zal dus enerzijds in staat moeten zijn om nieuwe ontwikkelingen bij te houden en op waarde in te schatten, en anderzijds zal de informaticus zich met grote regelmaat nieuwe technieken eigen moeten maken. 2.2 Opleidingsprofiel Alle opleidingen van het Institute for ICT leiden op tot de titel Bachelor of ICT, maar natuurlijk liggen per opleiding de accenten anders. Hieronder staat wat de doelstelling van de opleiding Informatica is en hoe dat tot uiting komt in het opleidingsprofiel. 2.2.1 Algemeen De opleiding Informatica wordt vormgegeven vanuit onderstaande visie. Wij willen mensen opleiden tot bewust bekwame informatici, die met gebruik van actuele vakkennis kwalitatief hoogstaande softwaretoepassingen kunnen ontwikkelen en verbeteren. Onze afgestudeerden hebben een onderzoekende houding, overzien de samenhang en werken op een gestructureerde manier, waardoor ze voor complexe vraagstukken een goede oplossing kunnen ontwerpen, realiseren, testen en implementeren. De opleiding wordt verzorgd door motiverende vakdocenten die klaar staan om de studenten te begeleiden bij hun ontwikkeling tot goede informatica-ingenieurs. Samen streven wij ernaar een betekenisvolle bijdrage te leveren aan de samenleving en in het bijzonder aan het ICT-beroepenveld. De opleiding Informatica geeft studenten een gedegen basis voor een hun toekomstige carrière, het onderwijsaanbod is beproefd, maar zeker actueel, en de opleiding werkt nauw samen met het bedrijfsleven. De afgestudeerde studenten vinden makkelijk werk en ook op langere termijn zijn de 11/104

beroepsperspectieven gunstig. De opleiding biedt een motiverende leeromgeving en door de klassikale lessen is het contact tussen studenten en docenten direct en informeel. De opleiding hanteert een concentrisch opleidingsmodel. Dat wil zeggen dat elk van de competenties waarover een informaticus moet beschikken gedurende de opleiding een aantal keren aan bod komt, telkens op een hoger niveau van bekwaamheid. De specifieke competenties en de uiteindelijke beheersingsniveaus waarvoor wordt opgeleid, staan in paragraaf 2.1.3 beschreven. 2.2.2 Doelstelling opleiding De opleiding Informatica wil mensen opleiden tot bewust bekwame informatici, die met gebruik van actuele vakkennis kwalitatief hoogstaande softwaretoepassingen kunnen ontwikkelen en verbeteren. Bij de HU afgestudeerde informatici hebben een onderzoekende houding, overzien de samenhang en werken op een gestructureerde manier, waardoor ze voor complexe vraagstukken een goede oplossing kunnen ontwerpen, realiseren, testen en implementeren. Deze houding & vaardigheden achten wij essentieel voor de snel veranderende beroepspraktijk waar onze afgestudeerden in terecht komen. Ze moeten zich snel kunnen aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen in zowel techniek als werkwijze. Daarom kiezen wij voor een opleiding waarin abstractie, techniekoverstijgend inzicht en onderzoekend vermogen een belangrijke rol spelen. Deze keuze wordt gesteund door de bedrijven waarmee wij over ons curriculum hebben gesproken. De opleiding wordt verzorgd door motiverende vakdocenten die klaar staan om de studenten te begeleiden bij hun ontwikkeling tot goede informatica-ingenieurs. Samen streven wij ernaar een betekenisvolle bijdrage te leveren aan de samenleving en in het bijzonder aan het ICT-beroepenveld. 2.2.3 Het hbo-niveau van de opleiding Wij hebben als HU de taak om jou als student op te leiden voor een functie op hbo-niveau. Daarom moet je als afgestudeerde voldoen aan een aantal (beroeps)competenties die zijn afgeleid van het beroepsprofiel. Om het niveau van beroepsuitoefening te bepalen worden de volgende vijf samenhangende criteria gehanteerd: - Kennis en inzicht. - Toepassen van kennis en inzicht. - Oordeelvorming. - Communicatie. - Leervaardigheden. Deze vijf criteria zijn de Dublin descriptoren: de in Europees verband overeengekomen eindtermen voor de bachelor en master studies aan universiteiten en hogescholen in Europa. Voor de ICT-opleidingen zijn deze Dublin descriptoren uitgewerkt in het profiel voor de Bachelor ICT volgens de formuleringen van het HBO-I. Hieronder volgt een korte samenvatting van de uitwerking van het HBO-I. Kennis en inzicht: De Bachelor ICT heeft aantoonbare kennis en inzicht op de gebieden die te maken hebben met het vakgebied van de betreffende opleiding. De Bachelor ICT is breed opgeleid en heeft inzicht in de context waar ICT-systemen ontwikkeld en toegepast worden. Zowel gedurende als aan het einde van de opleiding wordt kennis en inzicht getoetst in: o methoden van systeemontwikkeling en beheer, o het hanteren van methodieken voor projectmanagement. Toepassen van kennis en inzicht: De vijf specifieke competenties van de ICT-opleidingen (B1 tot en met B5: Analyseren, adviseren, ontwerpen, realiseren en beheren) bevatten de vaardigheden die nodig zijn voor een professioneel functioneren als ICT er (zie ook paragraaf 2.1.3).In de HBO-competenties wordt beschreven dat de ICT er moet kunnen laten zien dat hij een breed inzicht heeft, methodisch en systematisch te werk kan gaan, en in teamverband kan functioneren. In de opleiding wordt vanaf het begin van de student verlangd, dat deze 12/104

zich bekwaamt in het ontwikkelen en/of beheren van ICT-systemen. De opdrachten worden steeds complexer en vereisen meer eigen inbreng en creativiteit naarmate de opleiding vordert. Oordeelvorming: Door bovenstaande onderwijsdidactiek leert de student in steeds complexer wordende opdrachten: o informatie te verzamelen o tot een oordeel te komen over de wijze waarop systemen ontwikkeld en/of beheerd moeten worden o tot een oordeel te komen over de mogelijkheden en tools die hiervoor beschikbaar zijn. De student moet elke gemaakte keuze kunnen beargumenteren. Communicatie: Gedurende de hele opleiding wordt door de studenten in projectteams samengewerkt. De samenwerking wordt vanuit de opleiding begeleid. Hierbij kan de student aantonen in teams te kunnen functioneren en in overleg met de andere leden van het projectteam tot beslissingen te komen. Leervaardigheden: De student wordt begeleid bij het verwerven van de eerder genoemde Professional Skills, waarin ook thema s als methodisch en reflectief denken en handelen en besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid aan de orde komen. In het kader van de Professional Skills werkt de student aan zelfsturing en reflectie op keuzen en op het eigen handelen. De opleidingen van het Institute for ICT hebben de laatste drie bovenstaande criteria verder uitgewerkt in de Professional Skills (zie paragraaf 2.1.4). 2.2.4 Didactische uitgangspunten Alle opleidingen van Hogeschool Utrecht zijn opgebouwd volgens een competentiegericht onderwijsmodel. Een competentie is de combinatie van kennis, vaardigheden en attitudes die nodig is om een taak in een bepaalde (beroeps)context uit te kunnen oefenen. Voor ons onderwijs betekent dit het volgende: Het onderwijs richt zich op het verwerven van beroepscompetenties: het in samenhang verwerven van kennis, vaardigheden en houdingsaspecten waarmee beroepstaken worden uitgevoerd in een internationale context. De competenties kunnen worden opgedaan in Nederland, maar ook in het buitenland. Leren is een doelgerichte activiteit van jou als student. Het onderwijs stimuleert daarom actief en zelfstandig leren. De docent ondersteunt en coacht jouw leerproces, maar is ook inhoudelijk expert op een bepaald competentiegebied. Het leren vindt zoveel mogelijk plaats in realistische leeromgevingen, waarbij leertaken lijken op beroepstaken. Moderne media worden ingezet. Het onderwijs baseert zich op het concurrency-principe. Leermomenten in de opleiding en in de beroepspraktijk beïnvloeden elkaar positief. Leren is een sociaal en interactief proces en doe je nooit alleen. Daarom werk je in je opleiding veel samen: met andere studenten, met docenten en met professionals uit de praktijk. Om vast te stellen op welk niveau je de competenties beheerst, worden er periodiek toetsen afgenomen. De toetsen worden beoordeeld en geven je inzicht in de vorderingen van je leerproces. Bij de opleidingen van het Institute for ICT wordt een concentrisch opleidingsmodel gehanteerd. Dat wil zeggen dat iedere competentie waarover een informaticus moet beschikken gedurende de opleiding een aantal malen aan bod komt. Telkens op een hoger niveau van bekwaamheid. Aan elke competentie is een concreet beheersingsniveau gekoppeld (zie Dimensie 3 en de beheersingsniveaus in paragraaf 2.1.4). Dit principe stelt de student in staat om aan het eind van de opleiding aan de eindtermen te voldoen. Deze eindtermen zijn aangegeven in de eerder vermelde competentiematrix van de opleiding. 13/104

De didactiek van de opleiding staat in het teken van competentiegericht onderwijs. Hierbij wordt gestreefd naar een optimale balans tussen levensechte praktijkopdrachten en verdiepende lesprogramma s en trainingen. De opleiding kent daarmee verschillende onderwijsvormen: Theorieonderwijs: hoorcolleges, responsie- en werkcolleges en zelfstudieopdrachten. Practicumonderwijs/werkgroepbijeenkomsten: trainingen die erop gericht zijn dat de student zich zowel methodische kennis eigen maakt als specifieke beroepsvaardigheden oefent. Praktijkbegeleiding: begeleiding van de praktijkperiode vanuit zowel de opleiding als de stageverlenende organisatie. Casus/projectonderwijs: groepsgewijze realisatie van producten in een afgebakende periode. Studieloopbaanbegeleiding: ondersteuning en coaching binnen de opleiding. Het 4C/ID-model Het 4C/ID-model staat voor vier componenten instructional design-model. Het uitgangspunt van dit model is dat samenstellende vaardigheden en bijbehorende kennis gecoördineerd en geïntegreerd aan bod komen. Dit model past goed binnen de gekozen onderwijscontext van projectgericht onderwijs. Het 4C/IDmodel onderscheid de volgende vier componenten: Leertaak Leertaken zijn realistische aan de beroepspraktijk ontleende en veelal complexe situaties die altijd gekoppeld zijn aan een geïntegreerde verzameling leerdoelen. Zij worden in de vorm van opdrachten, cases, problemen, taken of projecten aan studenten aangeboden 1. In de complexe leertaak worden door de student verschillende deelvaardigheden gecombineerd om een bevredigend resultaat te behalen. Het resultaat heeft vaak de vorm van een product of een dienst, wat in de beroepssituatie ook het geval is. Het vervullen van de leertaak als geheel eist van de student dat hij de hele leertaak kan overzien en de voortgang ervan kan bewaken. Een docent zorgt hierbij voor het begeleiden bij het uitvoeren van de taak. Deeltaken De deeltaken zorgen ervoor dat studenten deelvaardigheden afzonderlijk en voorafgaand aan de overkoepelde leertaak kunnen oefenen. Het automatiseren van vaardigheden is noodzakelijk als deze vaardigheden (cognitieve schema s) in de complexe taak aan de orde komen. Ondersteunende informatie Informatie en kennis die wordt aangeboden aan studenten en die helpt om bovenstaande leertaken uit te voeren. Just-in-time informatie (JIT-informatie) JIT Informatie wordt real time aan studenten aangeboden op het moment dat zij met de uitvoering van de taken bezig zijn. Hierdoor kan het soepel opbouwen van bepaalde routines plaatsvinden zonder dat het hoofdproces stagneert. In het hierboven beschreven model zijn studenten actief in het uitvoeren van leertaken en oplossen van realistische problemen die rechtstreeks van de beroepspraktijk zijn afgeleid. Studenten doen hierbij ervaring op met de gehele taak en bouwen de competenties geïntegreerd op. Docenten zijn de ontwerpers van het leerproces, ze hebben vooraf een analyse gemaakt van de belangrijkste leertaken en de aansluiting bij het niveau van expertise van de studenten. Docenten kunnen de leertaken op het juiste moment aan de studenten voorleggen, waarbij bewust rekening gehouden wordt met de verschillende functies van soorten informatie bij de uitvoering van de taken. Docenten gaan daar dusdanig mee om dat studenten zowel de kans krijgen om deelvaardigheden te automatiseren als om de coördinatie van eigen activiteiten te hanteren. 1 Innovatief Onderwijs Ontwerpen, 2002, Merriënboer Jeroen J.G, en Ameike M.B. Janssen-Noordman, Wolters Noordhoff 14/104

Uitwerking richting doelstelling opleiding Om het in paragraaf 2.2.2 genoemde doel van de opleiding Informatica t bereiken, worden de studenten in staat gesteld voldoende brede kennis op te doen in een aantal relevante delen van de Informatica. Daarnaast worden er specialisaties aangeboden waarin de student zich kan verdiepen in een van de hierboven genoemde aspecten, waarbij het overzicht over het geheel nooit uit het oog wordt verloren. Er wordt gebruik gemaakt van standaards en best practices. Om dat waar te maken worden ook mensen uit het beroepenveld regelmatig gevraagd om mee te denken en onderdelen van het onderwijs in te vullen. De opleiding Informatica leidt op tot een goede Informaticus die de juiste technieken en tools kan selecteren en vervolgens inzetten volgens de geldende maatstaven. Hierbij is het noodzakelijk dat studenten zich ontwikkelen in het in kaart brengen van de wensen en eisen van de opdrachtgever én eindgebruikers, zodat zij op basis daarvan een keuze maken welke onderdelen van het te realiseren systeem zélf worden gerealiseerd en voor welke delen gebruik gemaakt kan worden van (delen van) standaard softwarepakketten. Om studenten klaar te stomen om zelf weloverwogen deze keuzes te kunnen maken worden gedurende de opleiding verschillende methoden, technieken en pakketten behandeld. Op enkele technieken wordt dieper ingegaan om de technische vaardigheden goed te ontwikkelen, terwijl bij andere technieken juist wordt gericht op de breedte. De projectopdrachten zijn realistisch en in toenemende mate multidisciplinair van aard en afkomstig uit de beroepspraktijk. We streven naar projecten met externe opdrachtgevers zodat het beroepenveld zo optimaal mogelijk wordt betrokken bij ons onderwijs. Centraal in de opleiding Informatica staat het ontwikkelen van software voor omvangrijke, complexe bedrijfssystemen. Het ontwikkelen van deze software veronderstelt technische kennis en vaardigheden, maar ook bekendheid met én inzicht in de bedrijfsprocessen en branchespecifieke aspecten van bedrijven. Software wordt niet voor gebruik in een vacuüm ontwikkeld, maar staat in direct contact met de omgeving en de gebruikers en dient bij te dragen aan de doelstellingen en het rendement van het bedrijf. In hoofdlijnen bestaat het curriculum daarom uit de volgende onderdelen: Analyse van bedrijfssituaties. Analyse van processen en problemen en het modelleren van informatiesystemen. Specificatie van het ontwerp, de bouw en de implementatie van software voor bedrijfssystemen. Beroepsvaardigheden van een informaticus (Professional Skills, zie paragraaf 2.1.3). 2.3 Inrichting opleiding 2.3.1 Opleidingsvarianten Je kunt de opleiding Informatica voltijd volgen in voltijd of deeltijd. Informatie over de deeltijdopleiding is opgenomen in een aparte studiegids. Voltijdopleiding Een voltijdopleiding veronderstelt dat je veertig uur per week beschikbaar bent voor het volgen van onderwijs aan de hogeschool. Voltijdopleidingen zijn bedoeld voor studenten die rechtstreeks van de havo, het vwo of mbo (niveau 4) komen of die het 21+ toelatingsexamen succesvol hebben voltooid. Deeltijdopleiding Heb je een baan en wil je daarnaast studeren? Dan is er ook de mogelijkheid om te kiezen voor een deeltijdopleiding. Deeltijd wil zeggen dat je een beperkt aantal dagen per week en/of in de avonduren de opleiding volgt. In een deeltijdopleiding is veel aandacht voor hetgeen je parallel aan je studie in de beroepspraktijk leert. Om toegelaten te worden tot de deeltijdopleiding dien je als student aan dezelfde vooropleidingseisen te voldoen als bij de voltijdopleiding en die je een passende functie te hebben in het relevante werkveld. Het diploma van de deeltijdopleiding is gelijkwaardig aan dat van de voltijdopleiding. 15/104

2.3.2 Verkorte en versnelde opleidingsroutes Bij de opleidingen van het Institute for ICT zijn geen verkorte opleidingsroutes mogelijk. In het bijzonder is het voor studenten met een MBO-opleiding niet mogelijk om een vrijstelling te krijgen voor de stage, want in een HBO-stage wordt de vakkennis op een hoger niveau toegepast in complexere situaties. De reguliere studieduur is daarom voor iedereen 4 jaar. Zie paragraaf 2.3.5 voor de opleidingsstructuur. In het verleden was er wel een verkorte route mogelijk. Studenten met een relevante MBO4-opleiding die op of voor 1 september 2012 aan de opleiding zijn begonnen konden in het verleden een stagevrijstelling aanvragen. Deze vrijstelling kan nu niet meer worden aangevraagd. De studieduur van deze verkorte opleidingsroute was 3,5 jaar. Tabel opleidingsroute per vooropleiding: 4-jarig programma (reguliere route) P1 P2 H1 H2 H3 stage H4 H5 H6 afstuderen 3,5 jarig programma (mbo-techniek route; voor P1 P2 H1 H2 H5 H4 H6 afstuderen studenten die op of voor 1 september 2012 aan de opleiding zijn begonnen) Elke kolom vertegenwoordigt een semester. Met P wordt propedeuse bedoeld, met H de hoofdfase. 2.3.3 Getuigschriften Als bewijs dat je (een deel van) de opleiding hebt afgerond (propedeuse of bachelor), wordt door de examencommissie een diploma uitgereikt. De wettelijke term hiervoor is getuigschrift maar omdat wij in het gangbare taalgebruik binnen de HU over diploma s spreken, zullen we in deze studiegids de term diploma gebruiken. We kennen binnen deze bacheloropleiding de volgende diploma s: het propedeutisch diploma na het behalen van het propedeutisch examen; het bachelordiploma na het behalen van het afsluitend examen. De voorzitter en een lid van je examencommissie ondertekenen het diploma. Aan het bachelordiploma en de Ad wordt een Internationaal Diploma Supplement (IDS) volgens het Europese model toegevoegd. Hier zijn geen kosten aan verbonden. Het IDS geeft inzicht in de aard en de inhoud van de opleiding en de behaalde studieresultaten. Dit bevordert de internationale herkenbaarheid van de opleiding en het diploma. Je ontvangt per opleiding slechts één propedeutisch en één bachelordiploma. Het diploma wordt in beginsel in het Nederlands opgesteld. Op jouw verzoek kan er, in plaats van het Nederlandstalig diploma, een Engelstalig diploma worden verstrekt. Het Internationaal Diploma Supplement wordt altijd in het Engels opgesteld. Zie 5.1 voor de procedure voor afgifte van het diploma. Heb je meer dan een tentamen met goed gevolg afgelegd, maar krijg je geen diploma omdat je niet het hele examenprogramma hebt behaald, dan kun je de examencommissie vragen een verklaring af te geven. Daarop worden de behaalde tentamens vermeld. De verklaring wordt net als het diploma ondertekend door de voorzitter en een lid van je examencommissie. 2.3.4 Graden en titulatuur Als je een zogenaamde degree -opleiding (bacheloropleiding) bij de HU afrondt, krijg je een graad. De graad wordt namens het College van Bestuur verleend door de examencommissie. Bij een bacheloropleiding wordt de graad verleend, als je met goed gevolg het afsluitend examen hebt afgelegd. Aan de graad wordt een vermelding van het vakgebied, of het beroepenveld waarop de graad betrekking, heeft toegevoegd. 16/104

Het verlenen van de graad Bachelor geeft je het recht om deze, afgekort tot B (met toevoeging), achter je eigen naam te vermelden. De graad Bachelor geeft je ook het recht om een titel te voeren. In dat geval mag je in plaats van de graadvermelding (dus niet in combinatie) de volgende titel gebruiken: de titel ingenieur, afgekort tot ing. voorafgaand aan de naam, indien het een bacheloropleiding betreft op het gebied van landbouw en de natuurlijke omgeving of op het gebied van de techniek. Bij het Institute for ICT wordt voor alle opleiding(svariant)en de graad Bachelor of Information and Communication Technology (BICT) verleend. 2.3.5 Opleidingsstructuur Studiefases De opleiding bestaat uit twee studiefases die in dit hoofdstuk verder uitgewerkt worden: de propedeutische fase en de hoofdfase. De opleiding begint met een propedeutische fase van een jaar. Deze fase sluit je af met het behalen van een propedeutisch diploma. Na de propedeuse volgt de hoofdfase van drie jaar. Deze fase sluit je af met het behalen van een bachelordiploma. Zie verder paragraaf 2.4 en 2.5. Wettelijke studieduur, studielast en studiepunten De studielast van de opleiding en de bijhorende cursussen wordt uitgedrukt in hele studiepunten (EC) volgens het European Credit Transfer System (ECTS). Dit is een studiepuntensysteem om opleidingen internationaal vergelijkbaar te maken. De studielast van 1 EC komt overeen met 28 studie-(klok)uren (inclusief contacttijd). De reguliere bacheloropleiding duurt vier jaar. Bij de opbouw van de opleiding is een studielast van 60 EC per studiejaar als uitgangspunt genomen, oftewel 1680 uur. De totale studielast van de opleiding (onderwijs, zelfstudie en praktijktijd/stages) bedraagt dus 240 EC. De studiepunten zijn als volgt over de studiejaren verdeeld: propedeuse: 60 EC hoofdfase: 180 EC (major van 150 EC + profileringsruimte van 30 EC). Tabel verdeling studielast over opleiding: Propedeuse (60 EC) Major (150 EC) Hoofdfase (180 EC) Profileringsruimte (30 EC) In de bijlage Cursusbeschrijvingen is per cursus de studielast opgenomen, uitgedrukt in hele EC. EC worden pas toegekend nadat de desbetreffende cursus is afgerond met het bijbehorende tentamen. Als er deeltentamens worden afgenomen, krijg je pas EC als alle deeltentamens van een cursus zijn afgelegd en gezamenlijk tot een voldoende resultaat hebben geleid. Het kan zo zijn dat er ook eisen zijn gesteld aan de hoogte van het cijfer van het deeltentamen. Deze eisen zijn ook opgenomen in de cursusbeschrijving. Zie ook paragraaf 4.4. In het eerste studiejaar worden ongeveer 20 contacturen per lesweek ingeroosterd. Gemiddeld over het hele eerste jaar heb je ruim 12 contacturen per week. In de hoofdfase wordt er van studenten verwacht dat ze zelfstandiger te kunnen studeren en zijn er dus meer praktijk- en zelfstudie-uren per week. 17/104

Tabel opleidingsstructuur De voltijdopleiding kent een stage van een half jaar (30 EC) in het vijfde semester en een afstudeerperiode (die normaliter in een bedrijfsomgeving uitgevoerd wordt) van 30 EC in het achtste semester. In de semesters zes en zeven kiezen studenten een combinatie van een ICT-themaprogramma en een minor. Propedeuse Hoofdfase Algemeen Basis Verdiepend sem 1 sem 2 sem 3 sem 4 Structuur van de voltijdopleiding Stage sem 5 Specialiserend (thema / minor) sem 6/7 Afstuderen sem 8 2.4 Propedeuse De splitsing van de opleiding in een propedeutische fase en een hoofdfase is niet voor niets. De overheid markeert het eerste jaar (de propedeuse) omdat het drie belangrijke functies heeft. Oriëntatie Voor je studievoortgang is het van groot belang dat je een opleiding volgt die bij je past. Dat betekent dat de inhoud van de opleiding, het beroepenveld waarvoor je wordt opgeleid en de wijze waarop je opleiding is georganiseerd je moeten aanspreken. De propedeuse is er mede voor bedoeld om te kijken of dat het geval is, en is daar ook op ingericht. Selectie Aan het einde van je eerste studiejaar wordt de balans opgemaakt. Zit je wel op de juiste opleiding? Kun je het niveau aan? Is je studievoortgang voldoende? De antwoorden op die vragen blijken een grote voorspellende waarde te hebben voor het uiteindelijk behalen van je diploma in de termijn die daarvoor staat. Binnen de HU maken we de balans op met een individueel studieadvies op basis van het begeleidingstraject. Daarbij wordt gekeken naar het aantal behaalde EC. Het is heel belangrijk dat je de norm van dit studieadvies kent, en ook de regels die rondom deze norm gelden. Lees daarom 2.4.2, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Er geldt namelijk: wie niet aan de norm voldoet, en een bindend negatief studieadvies krijgt, mag de opleiding niet vervolgen. Verwijzing Als je onverhoopt niet op de juiste opleiding zit, raak dan niet in paniek. Van belang is dat je tijdig aankaart dat je twijfelt aan je studiekeuze. Wellicht is dat onterecht en is je beeld nog niet compleet. Er zijn voorzieningen die je ondersteunen bij studietwijfel. Je kunt bijvoorbeeld terecht bij Centrum Studiekeuze (8.4) en een studiekeuzetest doen. Belangrijk: neem in geval van twijfel tijdig contact op met de studentendecaan en/of met je studieloopbaanbegeleider. 2.4.1 Programma Per studiejaar stelt de opleiding het onderwijsprogramma (curriculum) van zowel de gehele studie als van de onderdelen vast. Dit studieprogramma geldt uitsluitend voor het studiejaar waarvoor het is vastgesteld. De cursussen van de propedeuse zijn hieronder aangegeven inclusief het aantal bijbehorende EC en de OSIRIS-code (2.8.2.4). Een gedetailleerd overzicht en beschrijvingen van de cursussen vind je in de bijlage Cursusomschrijvingen en in OSIRIS (www.osiris.hu.nl). Leeswijzer Binnen het Institute for ICT zijn er de volgende opleidingen: Informatica (I), Technische Informatica (TI), System and Network Engineering (SNE) en Business IT & Management (BI&M). In de tabel zullen de gegeven afkortingen worden gebruikt. In de volgende paragrafen staat per blok vermeld welke cursussen er gevolgd dienen te worden. Per cursus staan de volgende gegevens vermeld (elk in een eigen kolom): de cursuscode, de cursusnaam, de toetsvorm(en) en de onderlinge weging, het aantal contacturen per week en het aantal EC. Twee kolommen hebben misschien extra uitleg nodig: Toetsvorm en weging en Aantal contacturen per week. 18/104

In de kolom Toetsvorm en weging staat per deeltoets vermeld voor welk percentage het cijfer van die deeltoets meetelt voor het eindcijfer van de cursus. Soms staat hier 0%, V. Hier wordt mee bedoeld dat het cijfer niet meetelt voor het eindcijfer, maar dat het een voldoende moet zijn om de EC van de cursus te behalen. In de kolom Aantal contacturen per week staat aangegeven hoeveel, en wat voor soort, lesuren je voor die cursus kunt verwachten. Hierin worden de volgende afkortingen gebruikt: TH staat voor theorieles en PR staat voor practicum. Bij sommige cursussen staat er nog bij vermeld of lesuren begeleid (door een docent) of onbegeleid zijn. Als er niks bij staat, mag je ervan uitgaan dat de les begeleid is. Bij enkele cursussen staat ook aangegeven of de lesuren al dan niet aansluitend worden gegeven. Met 2TH + 2TH wordt bedoeld dat er per week 2 blokken van 2 lesuren worden gegeven. Tenslotte staat er soms Verplichte keus. Hier wordt mee bedoeld dat je slechts een deel van de genoemde vakken hoeft te volgen, afhankelijk van de door jou gekozen studie. Welk deel dat precies is, is per studie in de tabel aangegeven. Propedeuse ICT voltijd jaar 1, blok 1: Cursuscode Cursusnaam Toetsomschrijving in OSIRIS Toetsvorm en weging Aantal contacturen per week Aantal EC Studieloopbaanbegeleiding 1TH TICT-V1ITEC1-14 * ICT-technologie 1 (SNE +TI) Computersystemen 1: 3TH + 2PR Operating Systems 1: 5 2TH + 2PR Tentamen Tentamen ICT-technologie 1 100% (Computersystemen 1) Opdracht ICT-technologie 1 (Computersystemen 1 & Praktijk 0%,V Operating Systems 1) Extra wiskunde voor MBO 1TH TICT-V1PROF1-12* Professional Skills 1 (I+TI) 3TH + 3TH 5 Opdracht individueel rapport Opdracht 50% Opdracht beroepsproduct Opdracht 50% TICT-V1ORIC1-12* Organisatie en ICT 1 Organisatiekunde: 3TH 5 (BI&M+SNE ) Inleiding ICT: 3TH Aantal gastlessen Tentamen Organisatie en ICT 1 Tentamen 100% Opdracht Organisatie en ICT1 Opdracht 0%, V TICT-V1DB1-09* Databases 1(I+BI&M) 5 Deel 1 Tentamen Databases Tentamen 100% 2TH + 2TH Deel 2 Praktijkopdracht Databases Praktijk 0%, V 2PR TICT-V1PR1-14 Inleiding programmeren (BI&M, I, SNE, TI) 5 Verplichte keus: Deel 1 (I, TI) Tentamen JAVA Tentamen 50% 2TH Deel 2 (I, TI) Opdracht JAVA & 2PR (JAVA) & Opdracht 50% HTML/CSS/JSP 1TH + 2PR(HTML/CSS/JSP) Verplichte keus: 19/104

Cursuscode Cursusnaam Toetsomschrijving in OSIRIS Toetsvorm en weging Aantal contacturen per week Aantal EC Tentamen Programmeren Tentamen Deel 3 (BI&M, SNE ) 2TH PHP 50% Opdracht Programmeren PHP 2PR (PHP) & Deel 4 (BI&M, SNE ) Opdracht 50% & HTML/CSS/PHP 1TH + 2PR(HTML/CSS/PHP) * deze cursus volg je óf in blok 1 óf in blok 2, dit is afhankelijk van de indeling die wordt gemaakt. Voltijd jaar 1, blok 2 Cursuscode Cursusnaam Toetsomschrijving in OSIRIS Toetsvorm en weging Aantal contacturen per week Aantal EC Studieloopbaanbegeleiding 1TH TICT-V1ITEC1-14 * ICT-technologie 1 (I+BI&M) Computersystemen 1: 3TH + 2PR Operating Systems 1: 5 2TH + 2PR Tentamen ICT- Technologie1 (Computersystemen 1) Tentamen 100% Opdracht ICT-technologie 1 (Computersystemen 1 & Praktijk 0%,V Operating Systems 1) Extra wiskunde voor MBO 1TH TICT-V1PROF1-12* Professional Skills 1 3TH + 3TH 5 (BI&M+SNE ) Opdracht individueel rapport Opdracht 50% Opdracht beroepsproduct Opdracht 50% TICT-V1ORIC1-12* Organisatie en ICT 1 (I+TI) Organisatiekunde: 3TH Gastcollege: 2TH (2x) Inleiding ICT: 2TH 5 Tentamen Organisatie en ICT 1 Tentamen 100% Opdracht Organisatie en ICT 1 Opdracht 0%, V TICT-V1DB1-09* Databases 1 (SNE +TI) 5 Deel 1 Tentamen Databases Tentamen 100% 2TH + 2TH Deel 2 Praktijkopdracht Databases Praktijk 0%, V 2PR Verplichte keus: (PR2 voor I, TI) of (MOD voor BI&M) of (NETW1voor SNE ) TICT-V1PR2-09 Programmeren 2 (I+TI) 2TH + (2TH + 2PR) + 2PR 5 Deel 1 Tentamen Programmeren 2 Tentamen 100% Deel 2 Praktijkopdracht Programmeren 2 Praktijk 0%, V TCBI V1MOD-13 Processen Modelleren 1 3TH + 3TH 5 (BI&M) Tentamen MOD Tentamen 60% Opdracht MOD Opdracht 40% TCSB-V1NETW1-14 Inleiding Netwerken (SNE ) 1TH + 3PR + 2TH (fac.) 5 Tentamen Inleiding Netwerken Tentamen 28% Opdracht Inleiding Netwerken Opdracht 72% * deze cursus volg je óf in blok 1 óf in blok 2, dit is afhankelijk van de indeling die wordt gemaakt. 20/104