Leuk, geen activiteiten! Onderzoek met kinderen een oefening in terughoudendheid Dr. An Piessens Onderzoekscentrum Kind & Samenleving
Waarom onderzoek doen met kinderen? Omdat kinderen hier en nu deel uitmaken van de samenleving 2
Kinderen in de samenleving IVRK (1989) Provision, protection, participation Sociology of childhood Becoming & being Kinderen =sociale categorie (permanent onderdeel van de sociale structuur) Kinderen als actief in hun eigen leefwereld 3
Agency van kinderen Hoe kunnen we agency begrijpen? Ruimte tijd relatie autonomie 4
Agency Fysiek - Uitproberen - Beheersen - Vallen en opstaan 5
Fysiek - Uitproberen - Beheersen - Vallen en opstaan 6
Agency Ik wil van het touwtje springen! 7
8
Heerlijk bang zijn? 9
10
Nog eens! 11
Agency 12
Agency relaties ~ autonomie 13
https://www.youtube.com/user/kindsamenleving 14
Perspectief kinderen wijkt soms af van volwassenen Leuk, geen activiteiten vandaag, dan kunnen we spelen. Allez, stop eens met spelen, je bent hier wel om activiteiten te doen hé. (Kind) (Begeleider) 15
Perspectief kinderen wijkt soms af van volwassenen 16
Waarom onderzoek doen met kinderen? Omdat die deelname ondersteuning kan gebruiken 17
Van onderzoek naar beleid Toenemend pedagogisch ingrijpen in tijd en ruimte van kinderen. Beleid t.a.v. kinderen kan beter worden als er rekening gehouden wordt met hun perspectief. Perspectief kinderen valt niet altijd samen met perspectief volwassenen. 18
Deelname ondersteunen Door volwassenen & professionals Te sensibiliseren Methodieken te ontwikkelen 19
Van onderzoek naar vorming 20
Van onderzoek tot informatieproducten Jonge mantelzorgers? 21
Visie vertaald in onderzoek 22
Onderzoek met kinderen Belevingsonderzoek Terughoudendheid Ethiek Participatie 23
Belevingsonderzoek Hoe gaan kinderen om met hun leefwereld en hoe geven ze er betekenis aan? Betekenis via belevingen (pas daarna meningen/attitudes) Goede methodieken Inzicht in agency van kinderen mbt thema 24
Terughoudendheid 1) Beleving centraal (inhoud) Beleving centraal Goede selectie kinderen en jongeren Voelen ze zich verbonden met het thema? Afstand van eigen aannames 25
Voorbeeld Ouderbetrokkenheid ~ Relatie tussen school en gezin (VLOR) (meer betrokkenheid is in het belang van kinderen) Hertalen: hoe is school aanwezig thuis? Hoe is thuis aanwezig op school? Toonde rol van kinderen als gatekeepers gij moet toch niet altijd alles weten 26
Vraag Kan je elk onderwerp onderzoeken met kinderen? Bv hoe kunnen, willen en mogen kinderen in de stad zijn. Maar: stad ligt vaak buiten de belevingsruimte van kinderen. https://www.youtube.com/watch?v=h733wrwzqhm 27
Terughoudendheid 2) Methodologie (Volwassen) onderzoeker stap terug nemen Methodes Focusgroepen (ja, ook met kleuters) Observaties (reactief, semi-participerend) Halfopen interviews, paired-pal interviews Straatinterviews Spelvormen, vignettes Fototechnieken (photo-elicitation, ) Tekeningen Maquettes bouwen 28
Methodiek in de kijker PICTO-Play 1.0 speelnoden van kinderen op een afgebakend terrein kinderen uitdagen om prioriteiten te stellen binnen een realistisch kader (niets beloven dat je ook niet waar kan maken) (Handleiding en beeldcatalogus vrij af te halen op www.k-s.be) 29
KNIP de leukste dingen uit. HOOG EN LAAG Kleine bulten Zachte helling Kleine heuvel Grote heuvel Grote put Hellend vlak picto-play 1.0. Iedereen heeft 3 goudstukken om dingen mee te kopen. BODEM EN GROND Lang gras Bloemenweide Open grasveld Wild land Zand Boomschors Klimboom Rare boom Fruitboom Holle struik Losse takken Bosje Wilgenhut GROEN SPEELSE DINGEN Boomstamschijven Boombeeld Paaltjes Rail Klein Speeltoestetoestel Groot speel- Touwen en klimmen ZITTEN EN HANGEN Gewone bank Zitblok Liggende boomstam Picknickbank Rots Zittrapjes Fietsduikelrek Modder Ondiepe plas Dieper water Goot - greppel Steiger boven water WATER
Inspraak met picto-play 31
Terughoudendheid 3) Gevoelige onderwerpen (Probleem)jongeren niet met label definiëren Jonge mantelzorgers Thema langs een belevingsweg benaderen (en omzichtig) Via zorg, gezag, straf naar thema kindermishandeling/geweld 32
Terughoudendheid 3) Gevoelige onderwerpen Omzichtigheid in de onderzoekspraktijk Voorbeeld: Stoppen met spijbelen Jongeren gestopt met spijbelen (afstand) zware spijbelaars (beleving) Wat heeft jou doen stoppen met spijbelen? (positief en krachtgericht) 33
Documentaire voor leerkrachten https://www.youtube.com/user/kindsam enleving 34
Ethiek Extra aandacht voor gebruikelijke waarborgen en procedures Ongelijke machtsrelatie met onderzoeker Competenties van kinderen Kwetsbaarheid Ethiek is breder
Participatief? Echt participatief onderzoek, peer research Betere kwaliteit (?) Leerproces Delen eigenaarschap & burgerschap
Hoe maak je participatie waar? Smit, van der Valk & Wever (2011) 37
Participatief? Aansluiten bij leefwereld, termen van jongeren zelf Participatieve meerwaarde van onderzoek voor het beleid Vb tienerweefsel identificeren en op ruimtelijke planningslagen leggen
Meer weten? Onderzoek www.k-s.be e-zine QuaJong 39
Meer weten? Inspraak www.k-s.be Picto-play 1.0 Over reuzenkaarten en wegvragertjes (digitaal 15 ) E-zine Kind & Ruimte 40
Meer weten? Buitenschoolse opvang 41