De ANBODE Mededelingenblad van de afdeling UTRECHT Januari 2014 nummer 1 Spaar bomen en help bezuinigen: stuur uw e-mail adres naar redactie@anbo-utrecht.nl en u ontvangt dit blad voortaan per mail
ANBO Utrecht wenst u een goed en gezond 2014 PIJNLIJKE FOUT In ANBODE 6 stond een pijnlijke fout van de redactie bij KUNSTKIJKEN: op 11 februari geldt in het Rijksmuseum in Amsterdam niet meer de korting met een ING-pas. Tenzij u nog net voor 1 januari een e-ticket bestelde. DAGTOCHTEN Aanmelding voor de dagtochten gaat niet meer met een aanmeldstrookje in de ANBODE. Lees paginaꞌs 3 en 7. WEBSITES Op internet vindt u de afdeling Utrecht van ANBO op het vernieuwde anbo-utrecht.nl en ook op anbo.nl bij ꞋMijn afdelingꞌ. VERKIEZING GEMEENTERAAD Op 19 maart kunt u uw stem uitbrengen voor de gemeenteraad. ANBO vindt het van groot belang dat u aan deze verkiezingen meedoet. Want de komende jaren wordt veel beleid dat nu het Rijk nog uitvoert, naar de gemeente overgeheveld. Wilt u meepraten over zaken als zorg en huisvesting? Dan moet u dus in de toekomst bij de gemeente zijn. Daarom wijst ANBO Utrecht u de weg naar de verkiezingsprogrammaꞌs. Die moeten begin februari duidelijk worden; de websites van ANBO Utrecht zullen er dan naar verwijzen. Bijna elke partij zegt wel iets over ꞋseniorenꞋ, maar u bent méér. U bent ook ouder en grootouder, huurder of huiseigenaar, sporter, kunstminnaar of dierenliefhebber. Aan u de keuze waar u in uw stemgedrag het accent legt. 2
Van het bestuur In de eerste vergadering van het nieuwe jaar werden vanzelfsprekend de beste wensen uitgewisseld, persoonlijk en voor de ANBO, zowel plaatselijk als landelijk. Het zal een jaar met veranderingen worden: er is een nieuwe secretaris, mevrouw Jos Cuijpers! Dat is goed voor het bestuur, want in de loop van het jaar treden in ieder geval voorzitter Nelleke Wuurman en bestuurslid mevrouw Sironie Sietaram terug. Op de jaarvergadering in april hopen we nadere mededelingen te kunnen doen. Dan zal ook het jaarverslag gepresenteerd worden. Aan de orde zijn veel zaken: de ANBODE wordt positief beoordeeld, maar een kleurenkaftje behoort niet tot de financiële mogelijkheden. De dagtochten: de betaling gaat nog steeds via de rekening van de ANBO-Reiscommissie, nummer NL32INGB0002525033, de betaling van de meerdaagse reizen gaat via een factuur van Eemland. Wel is er een kleine verandering omdat veel mensen klaagden over het te kleine aanmeldstrookje. U kunt zich nu gewoon opgeven bij mevrouw Van Ooijen met een klein briefje met uw naam en adres, telefoonnummer van bereikbare familie en van huisarts. En diezelfde gegevens van eventuele introducees. Vergeet die naam of namen niet! De website is vernieuwd, met heel veel dank aan de heer Bob Selman. Probeert u erop te kijken: de website is actueel en informatief! Inhoudelijk is er natuurlijk veel aan de hand, sluiting van verzorgingshuizen komt steeds dichterbij, huishoudelijke hulp wordt verminderd, buurtteams moeten in de wijken hulp verlenen, maar hoe, dat is nog niet helemaal duidelijk. Wel zijn wij ons ervan bewust dat de ouderenorganisaties de vinger aan de pols moeten houden, via COSBO, via de Adviescommissie voor het Ouderenbeleid. Het bestuur zoekt nog steeds versterking, behalve de genoemde vacatures is er ook nog een vacature in het bestuur van COSBO. Wie o wie? 3
LEDENVERGADERING: STEL U KANDIDAAT Op donderdag 17 april houdt ANBO Utrecht de ledenvergadering. Belangrijk voor de toekomst: meerdere bestuursleden, onder wie voorzitter Nelleke Wuurman, treden af. Stel u dus kandidaat. De ledenvergadering vindt plaats in het Marcuscentrum, Wijnesteinlaan 2, 3525 AL Utrecht. Om 2 uur Ꞌs middags. Nog tot het begin van de vergadering kunt u zich als kandidaat melden. U heeft dus ruim de tijd om na te denken over uw bijdrage aan een actieve, bruisende afdeling Utrecht van ANBO. U hoeft niet in alles uit te blinken: belangrijk is dat bestuursleden met uiteenlopende kwaliteiten elkaar aanvullen. Helpt u bijvoorbeeld mee aan de organisatie van de belastingservice? Daarvoor hoeft u niet alle kneepjes van het invullen te kennen, als u maar doorverwijst. Heeft u ideeën voor leuke uitjes voor ANBO-leden? Vindt u dat de gemeente Utrecht met wonen en zorg voor ouderen best nog een stapje harder mag lopen? Bent u actief in andere verenigingen in Utrecht, zodat u een praktisch netwerk meebrengt? In al die gevallen bent u een nuttige aanvulling in het bestuur van ANBO Utrecht. Meer informatie bij aftredend voorzitter Nelleke Wuurman, 030 261 07 33, en bij secretaris Jos Cuijpers, 030 252 13 26. De zojuist aangetreden secretaris mevrouw Jos Cuijpers: "Als secretaris kan ik een bijdrage leveren aan de belangenbehartiging van ouderen in Utrecht. Ik heb onder andere ervaring als organisatieadviseur voor de thuiszorg en voor verzorgingstehuizen. Die ervaring zet ik in." En dus vraagt ze: "Doet u ook mee?" 4
SOMS LIEVER EEN TRAPJE DAN EEN HELLING U moet met een stok gaan lopen. U vraagt de gemeente hoe u uw huis nog in- en uitkomt. "Vaak is het advies een helling", zegt deskundige Jeroen van der Meulen. "Toch is een trapje soms beter." Het is zijn vaste overtuiging: standaardoplossingen bestaan niet. "Consulenten van gemeenten denken vaak wel zo. Logisch, want woningaanpassing is maar een klein deel van hun werk. Maar met een stok is een helling lastiger te belopen dan een horizontaal vlak. Praktischer zijn dan een paar treetjes met een leuning. Bovendien moet een helling ook net maar kunnen. Wordt deze niet te steil? Zit de schuurdeur in de weg? Dat overzien de meeste klanten zelf niet meteen." "In de revalidatie heb ik geleerd te kijken naar mogelijkheden en hoe die te realiseren. Het is een feest als dat lukt en de cliënt daardoor zelfstandiger wordt", zegt Van der Meulen. "Zelfstandigheid is een groot goed." Jeroen van der Meulen combineert een technische en een paramedische opleiding. Hij vertaalt beperkingen naar een technische oplossing die de zelfstandigheid vergroot. jeroenvandermeulen.nl 06 44 10 84 71 5
KUNSTKIJKEN 11 MAART EN 8 APRIL De tweede dinsdag in maart, dinsdag 11 maart 2014, gaan we naar Den Haag. Daar zijn in Panorama Mesdag ook schilderijen te zien van Suze Robertson (1885-1913). Toegang met museumkaart gratis; zonder 10. We vertrekken met de trein van 09.59 uur vanaf spoor 8a van station Utrecht Centraal en komen 10.37 uur aan op Den Haag Centraal. Vandaar bus 24 tot Mauritskade, waarna 3 minuten lopen naar Panorama Mesdag in de Zeestraat. Kosten trein: enkeltje Utrecht Centraal - Den Haag met korting 6,30, zonder korting 10,50. De tweede dinsdag in april, dinsdag 8 april 2014, gaan we kijken in het vernieuwde Van Goghmuseum in Amsterdam. Toegang met museumkaart gratis; zonder museumkaart 15. We vertrekken met de trein van 09.40 uur vanaf spoor 5a van station Utrecht Centraal en komen 10.07 uur aan op Amsterdam Centraal. Vandaar de tram. Kosten trein: enkele reis Utrecht Centraal - Amsterdam Centraal: met korting 4,30, zonder korting 7,20. Voor beide trips geldt: verzamelen uiterlijk tien minuten voor vertrek in het midden van de centrale hal, waar ook banken staan en een aankondigingenbord hangt. Wie mee wil, graag melden per e-mail bij Theo Festen, tfesten@hotmail.com of per telefoon bij Corrie van Bekkum, 030 262 42 02. Let op. Vanwege vankanties is nog onduidelijk of KUNSTKIJKEN doorgaat in mei, juni en de zomermaanden daarna. 6
Voor alle reizen geldt: geef u op bij L. van Ooijen, Bovenpolder 254, 3453 NP De Meern, 030 879 62 28. DAGTOCHTEN 25 FEBRUARI EN 25 MAART De dagtocht op dinsdag 25 februari opent het seizoen met ꞋAmsterdam en het Land van LeeghwaterꞋ. Na koffie met gebak in het Miranda Paviljoen maakt u een toeristische tocht door het Land van Leeghwater, ingepolderd land met dorpjes en kreekjes. Lunch in Oterleek met soep, twee soorten stamppot en toetje. Daarna bingo en bijpraten. De prijs is 40 per persoon, introducee 42,50 per persoon, te voldoen op rekening NL32INGB0002525033 tnv. ANBO Reiscommissie. Geef u op vóór 18 februari. Vertrek Utrecht 9 uur bij Shoppingcenter Overvecht C&A; vertrek Maarssenbroek Bisonspoor AH 9.15 uur. De dagtocht op dinsdag 25 maart heet ꞋUilen en de VijfheerenlandenꞋ. Na koffie met gebak in Kinderdijk (molens!) lunch in Het Wapen van Ameide. Daarna komt de eigenaar met een aantal uilen in de zaal. Hij vertelt wetenswaardigheden over deze dieren. Kosten 42 per persoon, introducee 44,50, te voldoen op rekening NL32INGB0002525033 tnv. ANBO Reiscommissie. Geef u op vóór 18 maart. Vertrek Maarssenbroek Bisonspoor AH 8.30 uur, vertrek Utrecht bij Shoppingcenter Overvecht C&A 8.45 uur. U moet 10 minuten voor vertrek aanwezig zijn. MEERDAAGSE REIS 14 TOT 18 APRIL Van maandag 14 april 2014 t/m vrijdag 18 april 2014 is de voorjaarsreis naar Zuid-Limburg met standplaats Grand Hotel Monopole in Valkenburg. Kosten 399 per persoon, toeslag eenpersoonskamer 35 per persoon. Eemland Reizen stuurt u de rekening. 7
DE DICHTER EN DE OUDERDOM 7 We blijven, zoals afgesproken, nog even in vroeger tijd. Albert Verwey (1865-1937), de voorganger van P.N. van Eyck als hoogleraar Nederlandse letterkunde in Leiden, was eveneens dichter. Oorspronkelijk behoorde hij tot de groep van de Tachtigers. Deze Tachtigers (Jacques Perk, Willem Kloos, Herman Gorter) brachten een vernieuwing teweeg in de vaderlandse letteren. Jacques Perk stierf jong, 22 jaar oud. Willem Kloos overleefde zijn eigen dichterschap. Zo sprak de jongere dichter Pieter Cornelis Boutens over Kloos als over iemand die zijn eigen weduwe was geworden. Herman Gorter, bekend vooral door zijn lange gedicht MEI, werd later voorvechter van het socialisme. Albert Verwey begaf zich al snel naar de zijlijn van die Tachtigers. Hij was misschien ook te nuchter en te überlegen. Dat belette hem echter niet drie dikke delen poëzie na te laten, waar heden ten dage nog maar een enkeling uit leest. Verwey blijft in zijn gedichten vooral een denker en moraliseert soms. Neem bijvoorbeeld het gedicht SCHUIF OP NAAR 'T GRAF: Schuif op naar 't graf: uw huis moet leeg. Een nieuw bewoner staat ervoor. Hij is nu jong en gij zijt veeg. Zijn voet volgt in uw spoor. Benijd hem niets: de tijd is kort. Een ander volgde alweer zijn stem. Ge ligt nog nauwlijks of hij stort U na en wacht op hém. Albert Verwey was in ieder geval de meest nuchtere onder de Tachtigers. Ik durf niet te zeggen dat hij een groot dichter was. Hij was vooral ook organisator, richtte een tijdschrift op en werd later dus benoemd tot hoogleraar Nederlandse letteren aan de Universiteit van Leiden. 8
Toch heb ik wel een zwak voor een aantal van zijn gedichten. Neem bijvoorbeeld een gedicht als dit uit de nalatenschap: DAMSPEL: Wij zijn als schijven die een hand Vooruit schuift naar een schijnbaar eind: Dan worden wij gekroond en gaan Met brede sprongen over 't veld, Nu voor- dan achterwaarts, - tot wij Alleen, bevrijd en zichtbaar staan. Verwey was als dichter zeker niet zonder gevoel. Het verbaast mij bij hem ook niet dat hij als oudere man invoelbaar melancholiek kan terugkijken op zijn jeugd in het lange gedicht HET VERBORGEN VUUR. Ik citeer daarvan de eerste strofe: Toen was ik jong, nu ben ik oud. Wat is het onderscheid gering. De maand valt in hetzelfd seizoen, Het middaguur is nog als toen, En ik zit hier, die saamspraak houd Met hem en met mijn mijmering... De dichter Adriaan Roland Holst (over wie we het al eerder hadden) las dagelijks in de gedichten van Verwey, want, zo zei hij: "er moet in Nederland toch iemand zijn die nog Verwey leest." De gedichten van Albert Verwey zijn te vinden in de twee delen Gedichten, in 1938 uitgegeven door uitgeverij Querido en uitgeverij Mees. In 1983 voegde uitgeverij De Arbeiders Pers daar nog een kloek derde deel aan toe: Dichtspel. Theo Festen tfesten@hotmail.com 9
LAAT UW BELASTING INVULLEN VIA ANBO Angst voor de blauwe envelop? Niet nodig. Wanneer u AOW heeft en niet meer inkomen dan 30.939 (gehuwden 42.438) kunt u bij ANBO terecht. Via 0900 82 12 183 hoort u welke belastinginvuller het dichtst bij u in de buurt zit. Bent u zelf niet mobiel, dan kan de belastinginvuller bij u thuis komen. Als tegemoetkoming in de reiskosten daarvoor betaalt u nooit meer dan 10 euro. Verder is het belangrijk dat u de invuller vraagt om het pasje dat bewijst dat deze alle bijscholingen heeft gevolgd. Dit moet u bij de hand houden: Jaarinkomen: de jaaropgaven van de SVB, pensioenfondsen en lijfrenteverzekeraars over 2013; WOZ-beschikking van de gemeente met peildatum 01-01-2012 en de jaaropgave 2013 van uw hypotheek; Financieel jaaroverzicht van bank- en girorekeningen; Rekeningen van overige buitengewone uitgaven voor ziekte (die niet binnen ziektekostenverzekering vallen); Bezoeken aan ziekenhuis en specialist, met datum, vanwege aftrek voor reiskosten; Overzicht van gedane giften; Beschikking over huur- en zorgtoeslag; Uw aangifte van vorig jaar. De invuller verzendt uw aangifte elektronisch; uw DigiD is daar niet bij nodig. U krijgt een afschrift. Om te voorkomen dat u later met vragen zit, laat de belastinginvuller zijn of haar naam en telefoon achter. Die staan op de brief die u moet ondertekenen als bewijs dat u zelf verantwoordelijk bent en blijft voor uw aangifte. De belastinginvuller is niet aansprakelijk. 10
INVULLER THEO LIEVERSE: DANKBAAR WERK "Zelf blijf ik fris. Door de cursussen ben ik van ontwikkelingen van de belastingen op de hoogte. Leuk. En de mensen zijn dankbaar, dus je krijgt er veel voor terug." Theo Lieverse is nu voor het derde jaar belastinginvuller voor ANBO. Ooit werkte hij op een administratiekantoor waar honderden aangiften werden verwerkt. "Die vaardigheid raak je nooit kwijt. Verder deed ik elk jaar zoꞌn 7, 8 aangiften voor familie en vrienden." Inmiddels is daar de ervaring met leden van ANBO bijgekomen. Voor ANBO had hij vorig jaar al de helft Ꞌvaste klantenꞌ, nieuwe kwamen via het meldpunt. "Reiskosten heb ik niet in de stad", zegt Lieverse, "ik kom op de fiets bij de mensen die niet bij mij kunnen komen. Aan iedereen vraag ik de juiste papieren klaar te leggen. Soms hoor ik dan: Ꞌdat heb ik nóóit gehad, mijnheerꞌ, bijvoorbeeld een jaaroverzicht, maar dan komt het toch uit de stapel te voorschijn. Slechts een enkele keer heb ik een kopie moeten opvragen bij de Sociale Verzekeringsbank." Lieverse merkt dat veel mensen huiverig zijn van de blauwe envelop: "Veel mensen hebben hun zaken zo goed op een rij dat ik denk: Ꞌje zou best alles zelf kunnen invullenꞌ. De Belastingdienst zegt toch: Ꞌleuker kunnen we het niet maken, wel makkelijkerꞌ? Dat klopt! Het is makkelijker geworden. De meeste gegevens heeft de Belastingdienst al ingevuld. Eigenlijk hoef je dus alleen te controleren of die kloppen. Maar die laatste stap? Die is toch eng. Daarom is het een prima service van ANBO om leden met hun belastingpapieren te helpen." 11
VERHUISADVISEUR HELPT MET ZOEKEN WONING De Verhuisadviseur is terug in Utrecht. Zij helpt ouderen met het zoeken naar een woning die beter past bij het ouder worden. Claartje Sadée gaat dit werk doen. Zij knoopt aan bij een geslaagde proef uit 2009. De gemeente Utrecht wil niet alleen ouderen helpen. Opzet is ook dat er meer doorstroming komt op de woningmarkt. Daartoe krijgen ouderen voorrang bij de toewijzing als zij kiezen voor een appartement en een grotere sociale huurwoning achterlaten. Verhuisadviseur Claartje Sadée kan u advies geven maar ook actief met u op zoek gaan naar een passender woning. Belangstelling? De Verhuisadviseur is er voor mensen van 60 jaar en ouder met een sociale huurwoning. Bel 030 236 18 04 of mail verhuisadviseur@stade.nl NODIG: ACTIEPLANNEN OUDERENHUISVESTING ꞋStel in elke wijk in samenspraak met de bewoners een actieplan op voor de huisvesting van ouderen.ꞌ Dat adviseert de ACO, Advies Commissie Ouderenbeleid, burgemeester en wethouders van Utrecht. De ACO geeft meteen een lange lijst met suggesties. Zoals het bewoonbaar maken van leegstaande gebouwen. Het opstellen van een checklist, waarmee ouderen zelf beoordelen of hun woning op lange duur geschikt is. Hulp bij verhuizing. Naast ouderenbonden wil de ACO ook migranten bij de discussie betrekken. Langer thuis wonen mag niet tot vereenzaming leiden. Daarom, zegt de ACO, is dagactivering belangrijk. 12
NEEM COMPUTERLES BIJ BARTHOLOMEUS Januari is nog maar net gestart en toch zegt manager welzijn Lia Vergouw van het Bartholomeus Gasthuis: "De computercursus van januari zit al vol." Geen nood: u kunt zich alvast voor de volgende cursus opgeven. Bel met coördinator V. van Ꞌt Hullenaar, 030 272 53 31, dan komt u op de lijst van gegadigden. Voor slechts 39,50 krijgt u 9 weken lang 2 keer per week les. Op maandag en woensdag wordt u 2 uur lang individueel begeleid. Een leerling van het ROC zit tussen u en één andere cursist in. Zo krijgt u instructie. Daarna wijst de ROCꞋer u telkens hoe u nog beter per computer werkt. "Deze cursus is opgezet voor mensen die nog niet met een computer werken. Na die 9 weken kunnen ze e-mailen en zoeken via Google", aldus Lia Vergouw. "Verder kan iedereen eigen interesses aangeven. De een wil ook een nette pagina maken in Word, een ander wil met fotoꞌs aan de gang of bankzaken regelen." Na de cursus is er nazorg: "Op dinsdagmiddag en donderdagmorgen houdt SeniorWeb spreekuur in ons restaurant. Afspraak via onze receptie, 030 231 02 54." FAMILIE-LINQ VOOR DE HELE STAD UTRECHT ANBODE meldde al de proef met Familie-LinQ voor ouderen zonder computer in de binnenstad. Nu mogen alle ouderen in Utrecht meedoen. U krijgt gratis een ꞋfotolijstjeꞋ waarop u fotoꞌs kunt zien die uw familie op het beveiligde net heeft gezet. Contact met kinderen en kleinkinderen gaat met sprongen vooruit! Bel Familie- LinQ op 030 239 31 69. 13
UTRECHT LEZING 26 FEBRUARI De Utrechtse schilders vanaf de 15e eeuw tot heden. Drs. Barry Heinrichs, woensdag 26 februari 14 uur. In Lombok, gebouw De Wijkplaats, bij de Kanaalstraat. Adres: Johannes Camphuijsstraat 101, 3531 SE Utrecht OV: lijn 14, Kanaalstraat halte Billitonkade Utrecht was eeuwenlang een belangrijk schilderscentrum. Al in de 15e en 16e eeuw werd Utrecht de grootste stad van de Noordelijke Nederlanden en het voornaamste culturele centrum. Grote schilders als Jan Grossaert en Jan van Scorel introduceerden de Renaissance. Met de opkomst van het protestantisme schilderde Abraham Bloemaert naast themaꞌs uit de bijbel ook die uit klassieke mythologie en literatuur. Italië was bron van inspiratie voor Utrechtse Caravaggisten als Hendrick ter Bruggen en Gerard van Honthorst. En ook voor het Magisch Realisme van Pyke Koch en Moesman. Ook het hedendaagse werk van Frans Franciscus heeft binding met het zonnige zuiden. Barry Heinrichs is kunsthistoricus. Zo organiseert hij lezingen in het Centraal Museum en de Rietveldhuizen. Toegang en koffie en thee gratis. Wel bij de collecte graag een bijdrage in de kosten van minimaal 5 euro. Iedereen is welkom, zaal open vanaf 13.30 uur. DOMPLEIN TREKT STEEDS MEER BEZOEKERS De Domtoren trok in 2013 62.000 bezoekers, een record. En onder het Domplein kunt u nu al een kijkje nemen in de kelders van het UCK. Kaartjes bij de VVV. Vanaf 2 juni kunt u terecht in DOMunder, het publiekscentrum onder het Domplein: 2000 jaar geschiedenis. 14
GESCHIEDENIS VAN ANBO UTRECHT Begin oktober 2013 vierde de afdeling Utrecht van ANBO het 65-jarig bestaan. Wat waren toen belangrijke punten voor ouderen? En is daar veel in veranderd? In het jaarverslag 1952/1953 somt het hoofdbestuur de eisen op van de Algemene Bond van Ouden van Dagen: "Geen twee stelsels naast elkander, doch opneming van de noodwet-trekkers in de pensioenwet. Opheffing van de gemeenteklasse. Uitkering aan de gehuwde vrouw, bij overlijden van haar man, als deze trekkend was, op 60 jarige leeftijd. De mogelijkheid te openen dat geen aftrek in inkomsten meer plaats vindt. De afstand van 60 pct. voor ongehuwden van de uitkering voor gehuwden, kleiner te doen zijn." Bron: Achtste jaarverslag, januari 1952 december 1953, pagina 2;Ꞌnoodwet-trekkersꞋ: mensen met een uitkering vanwege de Noodwet Drees; ꞋgemeenteklasseꞋ: onderscheid tussen grote en kleine gemeenten, waar de kosten van levensonderhoud verschilden 15
Ik zie het zitten! Ik hoor erbij! Ik voel me goed! Ik meld een nieuw lid van ANBO aan en stuur de bon op naar ANBO, Postbus 2012, 3440 DA Woerden: Naam Adres Postcode Woonplaats Telefoon E-mail Geboortedatum ANBODE niet juist bezorgd? Dan graag retour naar redactie: Mw N. C. Wuurman, Ebrodreef 22, 3561 JN Utrecht 030 261 07 33 / ncwuurman@gmail.com Mw. Anne Pols, Korte Smeestraat 25, 3512 NW Utrecht 030 234 07 52 / annepols@gmail.com E: redactie@anbo-utrecht.nl I: anbo-utrecht.nl en anbo.nl/afdelingen/utrecht Repro HOENSON webwinkel: www.hoenson.nl - winkel : spoorhaag 107 Houten info@hoenson.nl - repro@hoenson.nl - Tel. 030-637 86 15