( ( impuls Jaargang 7 Nr. 24 Zomer 2013 VOOR IEDEREEN EEN PLEK Collega in de schijnwerpers Schakelen tussen 4 scholen PASSEND ONDERWIJS Wat betekent dat voor de leerkracht? LB-leerkrachten Verschillen mogen er zijn School in de schijnwerpers Gedragsregels onder de loep Voortgezet onderwijs En het lot is gevallen op...
Voorwoord ( impuls Voor iedereen een plek ZOMER 2013 Nr.24 Anders dan vorige keer aangekondigd krijg ik toch nog één keer de ruimte voor het woord vooraf. Voordat een gasthoofdredacteur het stokje van me overneemt. De zomervakantie staat voor de deur, reisplannen zijn gesmeed en de koffers worden alweer bijna gepakt. Maar niet iedereen heeft gewacht op de zomer. Sommige Salomo-collega s reizen gewoon tijdens het schooljaar naar verre oorden, met een gerichte onderwijskundige vraag in de achterzak. In dit nummer wordt verslag gedaan van twee studiereizen. Drie collega s van De Trapeze reisden naar Noorwegen om te onderzoeken hoe daar met Positive Behavior Support wordt gewerkt. Het was erg stilletjes op de scholen die ze wilden bezoeken, toch werd het een inspirerende ervaring. Hun verslag kan worden gelegd naast het artikel dat beschrijft hoe de Bosch & Hovenschool met PBS aan de slag is gegaan. Ook leerkrachten van de Bavinckschool pakten hun koffers. Ze vlogen naar New York in het kader van hun Master SEN opleiding. Zij hadden zelfs een speciale koffer bij zich, helemaal gevuld met leervragen. Veel van wat in deze aflevering aan de orde komt, valt onder het motto Voor iedereen een plek. Of het nu gaat om het werk van de schooltherapeut, die kinderen een steuntje in de rug geeft zodat ze weer met plezier naar school gaan, over de loting in het VO, die uiteindelijk ook als doel heeft voor elke leerling een plek te hebben, of over Passend Onderwijs (en dus ook weer: een passende plek voor elke leerling). Terwijl wij ons opmaken voor de start van Passend Onderwijs bereiden de regiogemeenten en de jeugdzorginstellingen zich voor op de transitie jeugdzorg. Omdat het huidige jeugdzorgstelsel te versnipperd is, wordt de hele jeugdzorg tussen nu en 2015 overgeheveld naar de gemeenten. Dat moet gepaard gaan met inhoudelijke vernieuwing van de jeugdzorg. Voor ons wordt de samenwerking met de gemeenten door deze ontwikkeling nog belangrijker dan voorheen. Het is een uitdaging, voor Salomo en voor het samenwerkingsverband waarvan we deel uitmaken, om een zodanige invloed uit te oefenen op de herinrichting van de jeugdzorg, dat die optimaal aansluit bij onze eigen zorgstructuur en de extra ondersteuning oplevert waar we in praktijk behoefte aan hebben. Er loopt op een paar van onze scholen een pilot met zogeheten CJG-coaches die nuttige en leerzame ervaring oplevert voor toekomstig beleid. De afgelopen weken was ik op een aantal bijeenkomsten die over jeugdzorg gingen en waarin o.a. de pedagogische civil society aan de orde kwam. Ik besefte maar weer eens dat we een belangrijke vindplaats zijn. En dat we ons moeten (her)bezinnen op onze pedagogische opdracht en de vraag (in de woorden van prof. Jo Hermanns) hoe we van vindplaats naar werkplaats kunnen ontwikkelen.. Het is belangrijk dat we weten in te spelen op dit soort ontwikkelingen om ons heen, bijblijven en meedoen. Ook in andere opzichten blijft Salomo graag bij de tijd. Scan het kaartje hieronder maar eens met je smartphone of tablet en kijk wat er gebeurt. Wat je daarvoor eerst moet doen, staat ernaast uitgelegd. En lukt het je niet, kijk dan op de Salomo website. Voor nu wens ik je: Prettige vakantie! Ben Cüsters Foto: Sylvia Wiersma Voorwoord 2 Collega in de schijnwerpers 3 Jeroen van Hoek Cees weet raad 4 Column: Online 5 Muisstil voor je theatertje zitten 6 Wist je dat 6 Verschillen mogen er zijn 7 Wat betekent passend onderwijs 8 voor de leerkracht? Twee GMR- cracks nemen afscheid 9 School in de schijnwerpers 10 Bosch & Hovenschool Een steuntje in de rug 12 De Trapeze naar Oslo! 14 Een klankbord bieden 15 En het lot is gevallen op... 16 Door het oog van een ouder 18 De GMR over passend onderwijs 19 Iedereen kan wat bereiken 20 als je maar wil Schakelklas, Sylvia is verzameljuf 22 In Memoriam Wim Catsman 23 Gedicht 23 Colofon 23 1 Download de gratis Layar app op je smartphone of tablet. 2 Open de app en scan de afbeelding hiernaast met de camera op je toestel. 3 Klik de interactieve afbeelding op het scherm aan en bekijk de boodschap!
Jeroen helpt een handje collega in DE SCHIJNWERPERS Schakelen tussen 4 scholen Jeroen van Hoek is voorgedragen door Tineke Ingwersen met de vraag: hoe komen we aan meer mannen in het basisonderwijs? Daar geeft hij zijn visie op. Op 4 scholen is hij werkzaam als cluster-ict-coördinator en hij geeft ook nog les. Schakelen kan hij! Tekst: Betty van der Vlist Foto s: Jeroen van Hoek beheerders. Heeft hij 10 jaar gedaan, was leuk om te doen. Daarna werd hij coach van applicatiebeheerders bij een zorgverzekeraar, maar hij kreeg steeds meer werk te doen dat niets te maken had met coachen. En toen dacht hij: ik ga naar het basisonderwijs. Vanwege de diversiteit en omdat je met kinderen werkt. Waarom is dat zo belangrijk voor je? Hij houdt van afwisseling en kinderen zorgen daarvoor! Anders gaat hij het saai vinden. Het houdt hem scherp. Het werk als cluster-ictcoördinator zorgt ook voor die variatie. Steeds nieuwe mogelijkheden om jezelf te blijven ontwikkelen. Je moet dat wel zien én willen. Kunnen omgaan met onverwachte dingen. Dat maakt het leuk. En dan om op de vraag van Tineke terug te komen: je moet natuurlijk wel in essentie het is afwisselend. Zelfstandigheid wordt van je gevraagd. Niet voor iedereen is dit interessant, want je moet wel breed inzetbaar zijn met al die vakken die je geeft. Je moet kunnen coördineren, plannen en contacten met ouders onderhouden. Qua salaris is het basisonderwijs ondergewaardeerd, zeker als je het vergelijkt met het voortgezet onderwijs en het bedrijfsleven. Het zou schelen als er meer betaald zou worden. Maar ja, geld is niet het enige in het leven. In het bedrijfsleven had hij een leaseauto en dat drukte weer op zijn salaris. Meer doorstroommogelijkheden zijn er nodig, zoals nu de cluster-ict-coördinator. Er kan meer ingezoomd worden op kwaliteiten van mensen en daar kunnen LB-functies van gemaakt worden. Dat zou je meer moeten promoten. Hij heeft uit ideaal voor dit vak gekozen. En afwisseling heeft hij! 2 dagen per week werkt hij als cluster-ict-coördinator een dagdeel op de beide locaties van De Wadden, de Tijo van Eeghenschool en De Ark. De derde dag werkt hij als ICT-coördinator op De Wadden en de vierde dag geeft hij les in groep 6. Hij kijkt op verschillende scholen rond en het leuke is dat hij daarin kan schakelen. Als er een nieuwe cluster-coördinator zou komen, wat heeft die dan aan vaardigheden nodig? Moeiteloos schudt hij uit zijn mouw: ervaring in ICT-trainingen geven, je kunnen inleven in leerkrachten waar ze tegenaan lopen. Geduld hebben om het uit te leggen. Kleine stapjes nemen. Snel kunnen schakelen. Communicatief sterk. Er zijn voor mensen. Nee kunnen zeggen. Op de vrijdag staat hij weer met zijn voeten in de klei in groep 6. Dat bakent hij af. Het contact met kinderen vindt hij ontzettend leuk. En op vrijdagmiddag geeft hij tekenles. Dus dan doet hij toch nog iets aan beeldende vorming. ( impuls ( En toen dacht hij: ik ga naar het basisonderwijs D e vraag van Tineke. Helaas, daar heeft hij niet één pasklaar antwoord op. Een andere vraag dan: waarom ben jij het onderwijs ingegaan? Eerst heeft hij de lerarenopleiding gedaan. Scheikunde en handvaardigheid. Een unieke combinatie! Maar twee personen op de hele opleiding deden dit. Jeroen houdt van diversiteit en afwisseling en dat vond hij hier. De natuurkant, de wetenschappelijke tak en de beeldende vorming en creativiteit. Na zijn opleiding ging hij op het MBO lesgeven. Dat waren steeds vervangingen in natuur- en scheikunde en informatica. Als je iets wist, was je al gauw de expert. Maar er werd in beknibbeld, er was geen droog brood meer in te verdienen en hij ging bedrijfstrainingen op ICT-gebied geven: besturingssystemen (MS-Dos, Windows) Tekstverwerking (Word, WordPerfect), Spreadsheets (Excel, Lotus), Database programma s, Power- Point, Mailprogramma s. Voor zowel beginners als ervaren gebruikers en (technische) het werken met kinderen leuk vinden. Om het te promoten zou hij zeggen: het is een drukke baan, maar je hebt wel tussendoor twee weken vakantie (meivakantie was net geweest) en dat heb je niet in het bedrijfsleven. Je draagt veel verantwoordelijkheid en Uit ideaal voor dit vak gekozen
( impuls ZOMER 2013 Nr.24 Cees weet raad! Hoe sterk is de eenzame fietser? In de cao voor het primair onderwijs staat de fiets-privé-regeling in de rubriek persoonlijke vergoedingen. Opvallend is dat deze rubriek steeds verder slinkt. In de vorige cao (die van 2009) stond nog iets over de spaarloonregeling en de kinderopvang. In de onlangs afgesloten cao komen die onderwerpen niet meer voor. Langer geleden hadden we ook nog de PC-privé-regeling. Die regeling sneuvelde bij een bezuinigingsronde in 2004. Hoe sterk is de eenzame fietser, zong Boudewijn de Groot in 1973 (wie herinnert het zich nog?). Ook de fietsregeling wordt steeds eenzamer, maar houdt tot nu toe dapper stand. Tekst: Cees Vrooland I n de afgelopen jaren hebben veel van onze personeelsleden van de regeling gebruik gemaakt en in de komende jaren zullen er mogelijk nog velen volgen. Voor wie nog niet precies weet wat de regeling inhoudt, volgt hier enige toelichting. Eenvoudig is de regeling namelijk niet. ( Fiscale regelingen Bij de fietsregeling maken we op een handige manier gebruik van de mogelijkheden uit de belastingwetten. Volgens de fiscus is alles wat een werkgever aan zijn werknemers geeft loon en over loon moet loonbelasting worden betaald. Slechts enkele zaken zijn vrijgesteld van loonbelasting. Zo mag een werkgever, onder bepaalde voorwaarden, eens in de drie jaar, belastingvrij een fiets aan zijn werknemers geven. Nu is er binnen de begroting van Salomo helaas geen ruimte om aan alle werknemers periodiek een fiets te schenken. Bij een personeelsbestand van ongeveer 450 mensen zou dat ons naar schatting jaarlijks 150.000,00 kosten. Dat is vergelijkbaar met drie volledige arbeidsplaatsen. De fietsregeling biedt een mogelijkheid die onze werknemers fiscaal voordeel geeft en Salomo niets kost. Ruilen Onze werknemers leveren hun arbeid en ontvangen als beloning salaris. Niet alleen hun maandsalaris, maar ook vakantiegeld en de eindejaarsuitkering. Wie van de fietsregeling gebruik maakt, levert vrijwillig een deel van zijn salaris in en krijgt daarvoor de aanschafprijs van een fiets terug. Dat is voordelig omdat over salaris belasting moet worden betaald en de aanschafprijs van een fiets belastingvrij mag worden vergoed. Een voorbeeld ter verduidelijking: U koopt een fiets voor 1.000,00 (inclusief accessoires en verzekering). Voordeel van het gebruik van de fietsregeling: 300,00 Uw eindejaarsuitkering (EJU) is bruto 2.000,00 per jaar. Op uw EJU wordt 30% belasting ingehouden waardoor u netto gewoonlijk 1.400,00 ontvangt. U maakt gebruik van de fietsregeling en levert daarvoor een deel van uw EJU in. De uitwerking is dan als volgt. Bruto eindejaarsuitkering (EJU) 2.000,00 Aanschaf fiets 1.000,00 - Restant EJU 1.000,00 Loonheffing (30%) 300,00 - Netto uit te betalen EJU 700,00 Vergoeding fiets door 1.000,00 + de werkgever De werkgever betaalt totaal 1.700,00 Uw normale netto 1.400,00 - EJU bedraagt Voordeel van het gebruik 300,00 van de fietsregeling Voorwaarden en bedragen Het gebruik van de regeling is niet ongelimiteerd. De bedragen die onder de belastingvrijstelling vallen, zijn als volgt: De aanschafprijs van de fiets voor maximaal 749,00 per drie jaar; Accessoires voor maximaal 82,00 per jaar; De kosten van een gangbare verzekering voor een periode van drie jaar. Maakt u gebruik van de regeling, dan dient u de fiets voor meer dan de helft van uw werkdagen te gebruiken voor het woonwerkverkeer. Procedure Als u gebruik wilt maken van de regeling, dan kunt u, nadat u zelf een fiets heeft gekocht, een deelnameformulier invullen. Dat formulier stuurt u vervolgens, samen met de originele nota, naar het stafbureau van Salomo, waarna het wordt verwerkt in de salarisadministratie. Belangrijk is dat u het financiële voordeel pas geniet op het moment dat u daarvoor salaris inlevert. Schaft u bijvoorbeeld in augustus een fiets aan en maakt u gebruik van de fietsregeling door vermindering van de eindejaarsuitkering, dan heeft u het financiële voordeel pas in december, de maand waarin de eindejaarsuitkering normaal wordt uitbetaald. Hoe sterk is de eenzame fietser? Voor de eenzame fietsers uit 1973, die nu misschien iets minder sterk zijn dan toen, heb ik goed nieuws: de regeling geldt niet alleen voor gewone fietsen, maar ook voor elektrische fietsen met trapondersteuning. ( impuls
Column Online Steeds meer educatieve programma s die we dagelijks gebruiken op school maken de overstap naar een online omgeving. Overigens bestaan er gelukkig al veel online educatieve programma s. Er zijn echter programma s die al enige tijd op de markt zijn en binnenkort of kort geleden geheel online zijn gegaan. Een ontwikkeling die ik alleen maar kan toejuichen met het idee dat het gebruik en het beheer van programma s alleen maar eenvoudiger wordt. Maar is dat ook in alle gevallen zo? Tekst en foto s: Jeroen van Hoek D eze keer heb ik het over de online opvolger van Veilig Leren lezen en Ambrasoft. Ik ben erg benieuwd naar de online opvolger van Veilig Leren Lezen. In de huidige leerkrachtmodule kun je koppelingen leggen met het Cito LOVS. Als je dat doet, dan hoef je de toetsresultaten van lezen niet meer in te voeren in de toetssite van Zwijsen. Straks wordt het online oefenprogramma gekoppeld aan de leerkracht assistent. Dat zal ongetwijfeld voordelen gaan opleveren. Eén hiervan is dat het programma ook geschikt gaat worden voor tablets. Een ander voordeel lees ik op de site van Zwijsen dat kinderen gelijk na de instructie kunnen oefenen met de aangeboden leerstof zonder dat je hiervoor instellingen hoeft aan te passen. Zo nieuwsgierig als ik ben wil ik hier alvast meer van zien, tot nu toe heb ik namelijk alleen een aanbod gehad van Zwijsen voor een gratis overstap. Op de site van Zwijsen ( is momenteel een slideshow te zien. Ziet er veelbelovend uit. Een echte demo versie is helaas niet beschikbaar, bleek bij informeren. Deze zomer komt het programma beschikbaar, maar wanneer precies kon men mij niet vertellen. Een ander veel gebruikt programma op scholen is het schoolpakket van Ambrasoft, onderdelen binnen dit programma waren al online. Wat anders gaat is het inloggen op www.mijnklas.nl. Dit is de online omgeving van uitgeverij Noordhoff. Inmiddels is De Wadden overgestapt en hiermee heb ik weer de nodige ervaringen opgedaan. Overigens gebruiken we op één locatie de rekenmethode Rekenzeker en de bijbehorende oefensoftware vinden we op dezelfde plek als het schoolpakket. De overstap wordt geregeld door Ambrasoft en Skool. Hierbij worden alle leerlinggegevens overgezet en de resultaten blijven behouden. Elk kind zal voortaan moeten inloggen met een wachtwoord (of een plaatje). Het gaat nu wat te ver om een handleiding te schrijven, die is bovendien online te raadplegen, maar mijn eerste indruk is dat het instellen van de leerstofonderdelen als leerkracht overzichtelijk en makkelijk(er) te doen is. Soms is het even zoeken op de site waar je een bepaalde instelling kan doen, of ik snap de logica van de website niet, dat kan natuurlijk ook. Een groter verschil is de wijze waarop de school wil omgaan met de manier waarop de leerstof gepland gaat worden. Dit kan nu leerlinggestuurd of leerkrachtgestuurd plaatsvinden. De leerlinggestuurde werkwijze houdt in dat een leerling zelf (beperkt) kan kiezen welke oefenstof hij wil doen op de computer. Deze werkwijze lijkt op het huidige pakket. Nieuw is de geavanceerde planning en deze is leerkrachtgestuurd. De leerkracht bepaalt de keuzevrijheid door het instellen van (verplichte) opdrachten. De leerkracht bepaalt de keuzevrijheid door het instellen van verplichte opdrachten. Zodra de verplichte opdrachten af zijn komen de vrije opdrachten uit de leerlijn weer beschikbaar die het kind in eigen tempo kan spelen. In de leerkrachtgestuurde modus kunnen activiteiten gepland worden en kun je een repeterend weekrooster maken. Als school kies je dus voor één van de twee werkwijzes die de ICT-coördinator (de beheerder) kan instellen. Overigens kun je als school altijd switchen tussen beide instellingen. Zijn er dan ook nadelen aan de online versies? In mijn geval ben ik tegen het probleem aangelopen dat één school 2 locaties heeft met verschillen in de 1e en 2e lijns woordpakketten binnen Ambrasoft. Die verschillen kunnen nu niet meer bestaan en zullen anders opgelost moeten worden. ( impuls Leerlinggestuurd...... of leerkrachtgestuurd?
( impuls Zomer 2013 Nr.24 Muisstil voor je theatertje zitten Een project van drie lessen creatief gaf juf Cynthia van de Tijo van Eeghenschool in groep 3. Het Muizenhuis; Sam en Julia in het theater ; daar begon het mee. De kinderen mochten daarna hun eigen theatertje maken, wat een feest! Enthousiast vertelt Cynthia wat dit teweeg heeft gebracht: bij de kinderen én bij haar. Tekst en foto s: Cynthia Glebbeek E erst las ik het boek voor, daarna kletsten we samen wie er wel eens in het theater is geweest. Wat zagen zij daar en wat hoorden zij daar? Alles kwam samen in een woordweb. Het is heerlijk om al die ervaringen van de kinderen te horen en hun belevingswereld uit te breiden met dingen waar zij nog nooit geweest zijn. We keken filmpjes op het digibord van ballet, orkesten, poppentheaters, opera en toneel. We kwamen tot de conclusie dat je in het theater voor elk wat wils kunt zien en horen. Dan nu: aan de slag! Je mag in de aankomende lessen je eigen theatertje maken. Bij de creatieve lessen vind ik het heel belangrijk dat de kinderen kennis maken met en leren omgaan met verschillende technieken en materialen. Maar vooral hun eigen creativiteit aanboren staat voor mij centraal in de lessen. Bij dit project kiezen de kinderen zelf wat voor soort voorstelling ze maken in hun theater. De kinderen hadden van thuis een schoenendoos mee en ze mochten dingen meenemen die ze konden gebruiken. Fijn om te zien dat de kinderen zo goed konden delen met elkaar en bepaalde technieken aan elkaar uitlegden! Maar ook vriendelijk kunnen zeggen dat je een bepaald dingetje liever niet wil delen, vind ik heel knap (eigenlijk een beetje Rots en Water, toch?! Soms ga je met iemand mee en een andere keer blijf je bij je eigen idee). Er ontstonden heel mooie theatertjes. We zagen een schaats-, een dans- en een voetbalvoorstelling en er waren theatertjes in de Muisjes om van te smullen thema s muziek, toneel en zang. Trots dat ze waren op hun eigen werk! Tijdens de schrijf/ taalles schreven de kinderen een uitnodiging aan hun ouders om onze tentoonstelling te komen bezoeken aan het einde van het project. De klas mooi aankleden voor de tentoonstelling was simpel; een mooi velours stuk stof rond de deur draperen en onze klassenmoeder verzorgde taart en cakejes in muizenstijl, nog een heerlijke worteltaart van een vader en een cake van een oppasmoeder. Klaar is Kees! Muisstil was het toen de eerste ouders aankwamen; alle kinderen zaten stilletjes achter hun eigen tafeltje in spanning te wachten op alle nieuwsgierige ogen van de volwassenen. Al snel kwamen de kinderen los en vertelden vol enthousiasme over hun theatertjes en snoepten tussendoor samen met hun ouders van de cakejes, taart, limonade en thee! Wat een heerlijkheid! Wist je dat Samengesteld door Els Kinneging de Koningsspelen op 26 april jl. een groot succes waren, ondanks het tegenvallende weer? de Dreefschool die dag een surrogaatprins en -prinses op bezoek kregen? alle kinderen en personeel een mooie beker kregen als aandenken aan deze bijzondere dag? de meisjes van De Ark voor derde keer op rij kampioen werden bij het schoolvoetbal? de Oranje Nassauschool inspectiebezoek heeft gehad en een mooie beoordeling heeft gekregen? de in maart gehouden mobiliteitsmarkt weer een aantal goede matches opgeleverd heeft? het netwerk hoogbegaafdheid onlangs uitgebreid gesproken heeft over de relatieve waarde van IQ-testen? de ib ers bij een netwerkbijeenkomst gesproken hebben over VO-toelating en leerlingvolgsystemen voor sociaal-emotionele ontwikkeling? Jolande Groenheide de nieuwe ambtelijk secretaris wordt van de GMR? Salomo, als deelnemer aan het Samenwerkingsverband Zuid-Kennemerland, al in het nieuwe schooljaar start met Passend Onderwijs? dit gebeurt op experimentbasis, één jaar eerder dan de landelijke invoering van Passend Onderwijs? het Samenwerkingsverband Zuid- Kennemerland dit als eerste en enige binnen het PO doet? een interne werkgroep passend onderwijs de ontwikkelingen nauwlettend volgt? de Koningin Emmaschool binnenkort zijn intrek neemt in de nieuwe uitbreiding? de werkzaamheden aan de verdiepte gymzaal van de Tijo van Eeghenschool in de zomervakantie gaan starten? de renovatieplannen van de Oranje Nassauschool steeds vastere vorm krijgen? de aanbesteding van ICT hardware op poten wordt gezet?
Verschillen mogen er zijn Petra Rappoldt en Corinne Rijks over de LB-functie Leerkracht heeft ieder kind En dan bedoel ik niet alleen de taart waar ook ík van gesmuld heb, maar wat een heerlijkheid om de kinderen zo te zien genieten van zo n project waar ze, zonder het zelf altijd te weten, zo veel van leren! (creativiteit, taal, schrijven, samen delen, rots en water, meten!). Onder andere door dit project besef ik weer waarom ik leerkracht ben geworden. Leerkracht: ieder kind wíl leren en kán leren. Leerkracht heeft ieder kind. Die leerkracht (weer) ontdekken is waarom het gaat. De sterke kanten van ieder kind naar boven halen zorgt ervoor dat wij samen sterker worden. En zijn wij, de leerkrachten, het niet die de kinderen elke dag de kracht geven om te leren?! ( impuls ook de aanbesteding van de schoonmaak schone handen en voeten krijgt? er een personeelspanel is opgericht, als informele gesprekspartner en klankbord voor het bestuur? het eerste gesprek met het personeelspanel op 5 juni heeft plaatsgevonden? wij jullie alvast een mooie welverdiende en vooral zonnige zomervakantie toewensen? ( impuls Ze zijn steeds meer in opkomst: LB-leerkrachten. Op De Ark werken ze nu al een aantal jaar met LB-ers op het gebied van taal, passend onderwijs en hoogbegaafdheid. De LB-functie geeft je een mogelijkheid om door te groeien tot op het peil van schoolbeleid. Voor de collega s ben je een vraagbaak op dat terrein. Soms is het pionieren, maar dat maakt het juist tot een uitdaging. Tekst en foto s: Lianne Ruurda H et is even zoeken naar Corinne Rijks (hoogbegaafdheid in de onderbouw) en Petra Rappoldt (taalcoördinator) in het grote en mooie gebouw van De Ark. Als ik ze heb gevonden, word ik hartelijk ontvangen in het kleuterlokaal van Corinne waar de thee al klaar staat. Waarom een LB- functie? Corinne vertelt dat toen ze voor het eerst hoorde over de functie van LB-leerkracht ze er wel haar bedenkingen over had, want iedereen heeft zo zijn kwaliteiten. Waarom die verschillen zo benadrukken? Aan de andere kant, verschillen mogen er zijn! Door de kennis die jij bezit te delen, wordt de kwaliteit van het onderwijs beter en daar hebben collega s en leerlingen weer profijt van! Petra vult aan: Voor mij is het vooral de intrinsieke motivatie. De mogelijkheid om door te groeien. Het is leuk om breder bezig te zijn met taal dan alleen in je klas. Ik ben nu op grotere schaal bezig, namelijk met het taalbeleid voor de hele school! Wat zijn de werkzaamheden van een LBleerkracht? Een LB-leerkracht komt natuurlijk niet zo maar uit de lucht vallen. Het team en de MR kijken samen naar de behoeften van de school. Het is belangrijk dat het team het belang inziet van een LB-functie, zegt Corinne. Wanneer dat helder is mogen de leerkrachten daarop solliciteren. Als LB-leerkracht ben je bezig met het adviseren van collega s over jouw vakgebied. Je helpt en denkt mee met het schrijven van een beleidsplan. Petra heeft als taalcoördinator speciale aandacht voor woordenschat- ontwikkeling en Connectlezen op De Ark. Ze geeft hierover presentaties en schrijft mee aan het dyslexieprotocol. Net als haar andere LB-collega s bezoekt ook zij regelmatig een symposium of studiedag gericht op haar vakgebied. Alles wat zij daar heeft gezien en geleerd koppelt ze weer terug naar haar collega s op school. Er zijn raakvlakken met IB waardoor de lijnen nog wel eens onduidelijk zijn. Door veel te overleggen met de IB er worden de lijnen van de LB- taak steeds duidelijker. Het is soms pionieren, maar dat maakt het juist een uitdaging, vinden Corinne en Petra. Je moet wel je mond opendoen om wat van je functie te maken! Zorg dat wat je doet betekenis heeft. Op De Ark wordt de LB-er steeds meer zichtbaar. Dat komt volgens Corinne omdat de functie vanuit het team gedragen wordt. Collega s komen regelmatig bij de LB-ers aankloppen. Ook iets voor jou? Zie het LB-leerkracht zijn als een kans en niet als een belasting. Iedereen heeft de mogelijkheid om te solliciteren! Petra zegt: Het is leuk om verantwoordelijkheid te dragen voor het beleid. Het is mooi om te zien dat dingen waar jij mee bezig bent vorm krijgen in de school. Corinne vult haar aan: Als je je nek een beetje uitsteekt, zie je dat er veel waardering is voor jouw kennis. Zo merkte ik tijdens de studiedag van Salomo waar ik een workshop over hoogbegaafdheid gaf,dat ik de mensen kon inspireren met mijn verhaal. Het overbrengen van kennis geeft voldoening en is dat niet waar het in het onderwijs om draait? ( impuls
( impuls ZOMER 2013 Nr.24 Lucas (3e van links) bij het MT van de Kon. Emmaschool Wat betekent passend onderwijs voor de leerkracht? Passend onderwijs start één jaar eerder. Lucas Rurup, de directeur van ons samenwerkingsverband, geeft antwoord op de meest prangende vragen. Komen er door passend onderwijs meer zorgleerlingen in het regulier onderwijs? Wat gaat er nu precies veranderen? Wat wordt er van de scholen en leerkrachten verwacht? Tekst en foto: Lucas Rurup P ieter Gulickx van de Koningin Emmaschool vraagt of ik op 16 april op de MTstudiedag een toelichting wil geven over passend onderwijs. Ondanks dat het lastig is om op al onze basisscholen zelf uitleg te geven, ga ik graag op de uitnodiging in. Door de drukte van de laatste tijd stond ik netjes om kwart voor negen op de Koningin Emmaschool vergetende dat ik was uitgenodigd in de vergaderzaal op station Bloemendaal. Na een snelle fietstocht zijn we direct aan de slag gegaan met de vragen over passend onderwijs. Zo wilde de Koningin Emmaschool weten wat passend onderwijs voor de leerkrachten, IB-ers en leerlingen betekent. Hoe past deze ontwikkeling bijvoorbeeld bij de 1-Zorgroute in combinatie met het IGDI-model (ik moest deze afkorting zelf even opzoeken: Interactief Gedifferentieerd model voor Directe Instructie). We spraken over de meest prominente vragen. Komen er door passend onderwijs meer zorgleerlingen? We kijken steeds beter naar de behoeften van individuele leerlingen. We zijn eerder gaan signaleren, maar we zijn ook sneller gaan diagnosticeren. Aan de ene kant is dit goed, omdat we op deze manier steeds beter aan kunnen sluiten bij de onderwijsbehoeftes van de leerlingen, aan de andere kant zien we alles en bekruipt ons het gevoel dat we op alles een antwoord moeten hebben. Leerkrachten hoeven niet bang te zijn dat zij na de invoering extra zorgleerlingen op school krijgen. Het is niet waar dat er door de wetgeving passend onderwijs meer zorgleerlingen in Zuid-Kennemerland komen. Wij hebben in onze regio ruim 20.000 leerlingen op de basisschool. In Zuid-Kennemerland volgen 750 leerlingen (3,6%) onderwijs op een vorm van speciaal onderwijs of speciaal basisonderwijs. Stel dat we al deze scholen opheffen, dan gaat het nog steeds om één leerling per klas. En voor de geruststelling, we heffen de scholen voor speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs niet op. We gaan juist hun expertise meer inzetten op de basisschool. De basisschool kan straks het speciaal (basis) onderwijs vragen om mee te kijken bij vragen over een leerling. Wat betekent passend onderwijs nu echt? Het uitgangpunt van ons samenwerkingsverband is dat passend onderwijs moet gaan over de vraag: hoe sluit ons onderwijs aan bij onze leerlingen en hoe kunnen we dat verbeteren? We denken daarbij aan onderwijs en niet in de eerste plaats aan zorg. Dit betekent concreet dat wij niet kiezen voor een ondersteuningsprofiel, waarin staat hoeveel zorg een school aan kan, waar de grenzen van de school liggen of het aantal leerlingen met een stoornis of met dyslexie. In Zuid-Kennemerland kiezen we voor een onderwijsprofiel waarin we beschrijven hoe onze pedagogische benadering eruit ziet en hoe ons leesonderwijs is opgebouwd. De teams van onze scholen beschrijven nu de onderwijsarrangementen voor spelling, rekenen en ook de didactiek en pedagogiek. Iedere school beschrijft hun basisaanpak in de school en kijkt in een plusaanpak of een breedteaanpak wat zij extra kunnen bieden. Dit is voor iedere school anders. Zo geeft de ene school standaard zeven uur leesonderwijs in de week en de andere school drie uur. Op sommige scholen bleek ook een verschil tussen parallelgroepen te zijn. Wat gaat er nu veranderen? Met de komst van de wet passend onderwijs is er geen landelijke indicatiestelling meer. Dit betekent dat de slagboomdiagnostiek van de CvI en PCL echt verleden tijd is. De ouders, basisonderwijs en speciaal onderwijs bepalen samen welk onderwijs een leerling nodig heeft. De school krijgt een eigen budget om ondersteuning op school of een plek op het speciaal (basis)onderwijs zelf in te kopen. Dit noemen we zorgplicht. Dit betekent dat er voor iedere leerling in de regio een onderwijsplek moet zijn. Als ouders zich aanmelden of een leerling zit op school moet er een passende plek in de regio aangeboden kunnen worden. Een grote verandering is ook dat de rugzak langzaam verdwijnt. Het is niet meer mogelijk om een nieuwe rugzak aan te vragen. De basisscholen ontvangen van het samenwerkingsverband een budget per leerling. Ze kunnen dat vrij besteden en leggen achteraf verantwoording af. De basisschool kan deze middelen gebruiken om de mogelijkheden op school uit te breiden of ondersteuning inkopen op het speciaal (basis) onderwijs. Zijn nu alle vragen beantwoord? Nee, niet alle vragen zijn deze ochtend beantwoord. Hoe moet de school omgaan met het spanningsveld tussen cito/inspectienormen en goede zorg voor alle leerlingen? Wat als we het echt niet redden met een leerling? Er spelen nu en straks allerlei vraagstukken op school. Die kunnen te maken hebben met het gedrag dat een leerling laat zien, een grote cognitieve achterstand, een verstoorde relatie school-ouders of andere problematiek. Is dit een uitzonderlijke situatie, dan hoeft en kan de school weinig aanpassen. Het kan ook zijn dat het ieder schooljaar één of twee leerlingen betreft. De school moet blijvend kritisch naar zijn eigen aanpak kijken en zich afvragen hoe bijvoorbeeld andere scholen omgaan met leerlingen van verschillend vaardigheidsniveau. Hoe kunnen wij vastgelopen communicatie weer lostrekken? Een school die echt passend onderwijs geeft, kijkt eerst kritisch naar zijn eigen mogelijkheden en is bereid zelf te veranderen voordat de leerling moet veranderen. De school moet openstaan voor het idee Wat wij denken dat onmogelijk is, wordt door een andere school misschien al uitgevoerd. Deze zoektocht moet je in passend onderwijs niet alleen doen. Er zijn ruim 90 scholen in het samenwerkingsverband met allerlei expertise. Iedere school heeft een onderwijsconsulent die graag meedenkt over deze vraagstukken. De ingeslagen weg met de verbeteringen via de 1-Zorgroute en het IGDI-model sluiten dus precies aan bij de doelstellingen van passend onderwijs. In samenwerking met alle scholen heb ik er het volste vertrouwen in dat wij alle leerlingen een passende plek kunnen bieden. Kijk voor de onderwijsprofielen op www.passendonderwijs-zk.nl -onze scholen. ( im