Healthcare@Work 14 december 2018
Vacturegraad Déja vu Zijn personeelstekorten groter dan tien jaar geleden? Beveridge curve 3,5 3,0 2008 2007 2018 2,5 2,0 2009 2011 2006 2017 2005 2016 2015 1,5 1,0 2010 2012 2013 2014 0,5 0,0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Werkloosheidspercentage Bron: CBS
Is de zorg een verhaal apart? (1) Zijn personeelstekorten in de zorg groter dan in andere sectoren? 3,5 3,0 Vacaturegraad (openstaande vacatures per 100 banen) 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Bron: CBS A-U Alle economische activiteiten 86 Gezondheidszorg
Is de zorg een verhaal apart? (2) Zijn vacatures in de zorg moeilijker te vervullen? 70 Percentage vacatures dat binnen een kwartaal wordt vervuld (voortschrijdend gemiddelde over 4 kwartalen) 65 60 55 50 45 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Bron: CBS A-U Alle economische activiteiten 86 Gezondheidszorg
Andere sectoren Onderwijs 48,2 Zorgsector 30,0 17,6 26,4 Buiten arbeidsmarkt
Drie aangrijpingspunten Uitstroom Instroom Zittend personeel
Kwart uitstroom naar andere sectoren 80.000 Uitstroom van personeel gezondheidszorg 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 19.381 20.398 12.703 26.385 17.621 20.000 10.000 34.852 29.927 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Binnen de sector Buiten de sector Niet-werkend Bron: AZWinfo.nl
Gezondheidszorg vergrijst snel 25 Aandeel 55-plussers (%) 20 15 10 5 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Totaal Gezondheidszorg Bron: CBS
Potentieel aanbod van buiten de sector Artsen, therapeuten en gespecialiseerd verpleegkundigen 32.000 Vakspecialisten gezondheidszorg (o.a. mbo verpleegkundigen, praktijkassistenten, laboranten) 60.000 Werkenden met opleiding gezondheidszorg en welzijn 81.000 Werklozen (WW) 52.000 Arbeidsongeschikten (WIA/WAO) 89.000 Totaal ca. 230.000 Bron: CBS
Hoe aantrekkelijk is de zorgsector? (1) Werkomstandigheden (scores) autonomie (1-4) werkdruk (1-4) emotioneel zwaar werk (1-4) sociale steun leidinggevende (1-4) sociale steun collega's (1-4) burn-outklachten (1-7) 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 totaal zorg en welzijn Bron: TNO/CBS (NEA 2017)
Hoe aantrekkelijk is de zorgsector? (2) Arbeidsverhoudingen en tevredenheid (%) zelf beslissen hoe u uw werk uitvoert zelf volgorde van werkzaamheden bepalen (regelmatig) zelf uw werktempo regelen zelf oplossingen bedenken zelf bepalen op welke tijden u werkt conflict met werkgever tevredenheid met salaris laatste 2 jaar promotie gemaakt afgelopen jaar over nagedacht ander werk te zoeken afgelopen jaar iets ondernomen om ander werk te vinden werkt u 5 jaar nog bij dit bedrijf als het aan u lag 0 20 40 60 80 Bron: TNO/CBS (NEA 2017) totaal zorg en welzijn
Hoe inzet van zittende personeel vergroten? Beperken ziekteverzuim
Ziekteverzuim is niet het probleem 8 Ziekteverzuim (%) 7 6 5 4 3 2 1 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 A-U Alle economische activiteiten 86 Gezondheidszorg Bron: CBS
Hoe inzet van zittende personeel vergroten? Beperken ziekteverzuim Meer uren werken
Er worden weinig uren gewerkt Uren per werknemer Urenverdeling 1500 % 100 1450 90 1400 80 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1050 1000 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 70 60 50 40 30 20 10 0 0 10 20 30 40 50 60 uren Totaal Gezondheidszorg Totaal Gezondheidszorg Bron: CBS
Toch willen niet veel mensen in de zorg meer werken Meer of minder willen werken (%) > 8 uur meer 5-8 uur meer 1-4 uur meer 1-4 uur minder 5-8 uur minder > 8 uur minder 0 1 2 3 4 5 6 7 totaal gezondheidszorg Bron: CBS
Nauwelijks extra inzet bij vervulling alle wensen 100 Feitelijke en gewenste urenverdeling gezondheidszorg (%) % 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 10 20 30 40 50 60 70 uren Bron: CBS Gewenst Feitelijk
Hoe inzet van zittende personeel vergroten? Beperken ziekteverzuim Meer uren werken Verhoging efficiëntie
Conclusie: wat te doen? Korte termijn: weinig mogelijkheden om (extra) personeel aan te trekken en te behouden Combinatie van meer uren werken en minder werkdruk biedt meeste perspectief Maar willen de medewerkers dat? Lange termijn: met technologie en sociale vernieuwing efficiëntie verhogen en werk aantrekkelijker maken