Koetshuis Weizigt Duurzaamheidsparel door de eeuwen heen
Koetshuis Weizigt Duurzaamheidsparel door de eeuwen heen Was Koetshuis Weizigt in de 19de eeuw eigendom van een welgestelde familie. Anno nu is Weizigt hét centrum voor duurzaamheid in Dordrecht en de regio. Waar eens paarden stonden, stimuleert Weizigt nu duurzaam denken en handelen met aantrekkelijke recreatie-, communicatie- en educatieprogramma s. Weizigt: Natuurlijk duurzaam! Op allerlei manieren stimuleert Weizigt duurzaam denken en handelen in Dordrecht en de regio. Bijvoorbeeld met de meest duurzame Stadsboerderij van Nederland, Ruim twee hectare uniek natuurterrein met mooie faciliteiten, ontdektochten en het professionele aanbod van educatieve programma s. Volop mogelijkheden voor inwoners en scholen om te ontdekken, leren en recreëren en voor bedrijven en andere organisaties om bijeenkomsten te organiseren, elkaar te ontmoeten en kennis op te doen. Weizigt inspireert tot duurzaam denken en handelen. Geschiedenis Koetshuis Weizigt De eerste steen voor rijksmonument Koetshuis Weizigt werd in opdracht van de familie De Roo gelegd in mei 1886. Het gebouw had een koetsenstalling, een paardenstal, diverse werkruimtes en een dienstwoning. In het voorhuis woonden de koetsier met zijn gezin en de tuinbaas. In de ruimte voor de rijtuigen stonden naast een jachtwagen en een dogkar diverse koetsen, waaronder een Berliner en een Victoria. Ook had de Roo drie arrensleden. Met de dogkar reed hij langs zijn vele boerderijen en landerijen. De koetsier zat dan achter op de kar om in te grijpen als dat nodig was. Als groot paardenliefhebber stak De Roo veel geld in de aankleding van onder meer de paardenstal.
De paardenboxen werden rijkelijk voorzien van geel koper. Bijzondere tegels sierden de muren. De plafonds werden afgewerkt met op Brussels kant lijkende ornamenten. Kopergravures boven de ruiven met klinkende namen als Zephyr, Selena en Cesar doen vermoeden dat de paarden er elk moment terug zullen keren. Restauratie Begin 1990 werd het vervallen Koetshuis Weizigt op de Monumentenlijst geplaatst en rond 1995 duurzaam gerestaureerd. Alle 19de eeuwse elementen werden hergebruikt. Daardoor zijn de prachtig betegelde vloeren en wanden en de rijk versierde plafonds in de Zadelkamer en Koetsruimte bewaard gebleven. Ook het hang- en sluitwerk werd gerestaureerd. De fraaie houtconstructie op de enorme zolder kreeg zijn oorspronkelijke staat terug. Familie De Roo In 1886 gaf landgoedeigenaar De Roo sr. opdracht om op zijn landgoed Weizigt een koetshuis te bouwen. De Roo kwam uit een zeer vermogende familie die diverse villa s bewoonde. Villa Daalhuizen stond in Velp (Gelderland) en de andere villa s op het Eiland van Dordrecht. Het Houten Huis aan de Reeweg zuid was het zomerhuis. Het winterverblijf van de familie De Roo was villa Weizigt (1795) aan de Krispijnseweg. Het bijbehorende landgoed strekte zich uit van de Krispijnseweg tot aan het abattoir aan het eind van het Boonepad. Op het landgoed bezat de familie ook een orangerie en een kas. De Roo was onder meer eigenaar van 83 boerderijen op het Eiland van Dordrecht en in de Hoeksche Waard. De zoon van De Roo was van 1914 tot 1945 burgemeester van Dubbeldam. In 1936, na het overlijden van De Roo sr., vertrok de familie naar Velp. Maar liefst vijftig verhuiswagens waren nodig om de inboedel over te brengen. Architectuur De architectuur van Koetshuis Weizigt is zeer fraai. De stijl is eclectisch. Verschillende stijlen uit voorgaande periodes komen terug: Romaans en Gotisch. Deze stijl kwam in de 19de eeuw veel voor. De buitenkant van het gebouw is betrekkelijk sober. De symmetrische gevels zijn op de hoeken afgesloten met verhoogde hoekpilasters. De achtergevel heeft twee dubbele poortdeuren met boven beide deuren een paardenhoofd in de topgevel. De rondboogfriezen en het reliëf geven de voorgevel een levendig aanzien. Landgoed Weizigt Landgoed Weizigt ontstond aan het einde van de 18de eeuw. De Krispijnseweg was toen nog een smal landweggetje. Het landgoed lag oorspronkelijk aan de rand van de stad, omringd door weilanden met zicht op de wei. De familie De Roo was eigenaar van landerijen aan beide zijden van de Krispijnseweg. Bij de buitenplaats was een koetshuis met stallen en een manege. Verder lagen achter de villa een grote tuin, een tropische plantenkas, een orangerie en een bos. In het bos was een hoenderpark met een vijver. Op de plaats van het huidige Weizigtpark waren de weilanden van het landgoed te vinden. Door de aanleg van de spoorbaan in 1866 en later de Krispijntunnel moest een groot deel van het landgoed worden prijsgegeven. In 1942 kocht de gemeente Dordrecht de gronden en het Koetshuis van de familie De Roo met het oog op toekomstige stadsuitbreiding. Een eerdere poging het landgoed te kopen, in 1921, was mislukt. Na de Eerste Wereldoorlog verdween het landelijke karakter grotendeels. In 1946 werd een groot deel van het landgoed gebruikt voor de aanleg van het Weizigtpark. Dit park werd in 1948 officieel geopend. De villa en het Koetshuis zijn bewaard gebleven. Zij kregen een herbestemming. Woningcorporatie Woonbron werd eigenaar van de villa met omliggende terreinen; in het Koetshuis is Duurzaamheidscentrum Weizigt gevestigd. Ook het erachter liggende terrein van ruim 2 hectare behoort tot het Duurzaamheidscentrum. Op het terrein van Woonbron zijn nog restanten te zien van de orangerie uit 1838, vermoedelijk gebouwd door de bekende tuinarchitect J.D.Zocher. Ook het er tegenaan gebouwde vervallen washuisje (1886) staat er nog.
Stadsboerderij Weizigt Exposities en Newtonhoek Stadsboerderij Weizigt (2010) is uw bezoek meer dan waard. Door het gebruik van innovatieve duurzame materialen en technieken en het bouwen volgens de Cradle to Cradle-filosofie, is dit unieke complex de meest duurzame Stadsboerderij van Nederland. Met onder meer een sedumdak, een thermische schil en zonnepanelen zijn de nieuwste technieken van duurzaam bouwen toegepast. Dankzij leerzame ontdektochten over milieu en duurzaamheid kunnen bezoekers interactief kennis verbreden. Een bezoek aan de dieren op de knuffelweides? Niet alledaagse bewoners als een miniveulen en een minirund, maar ook de overige dieren laten zich daar graag door u verwennen. Voor de dieren in de stal is het dagelijks om 16.00 uur voedertijd. Onder begeleiding van dierverzorgers mag uw kind meehelpen. Een bezoek aan de schitterende speeltuin achter Stadsboerderij Weizigt maken uw dagje uit compleet. Stalde de koetsier er ooit zijn koetsen, nu vindt u in de koetsruimte wisselende doeen ontdekexposities over uiteenlopende maatschappelijke onderwerpen rond duurzaamheid. Bezoek daar ook de Newtonhoek met ruim veertig natuurkundige opstellingen. Vijf kilo omhoog blazen met een rietje of u met de fluisterbuis verstaanbaar maken over een afstand van tien meter? In de Newtonhoek ontdekt u door kijken, draaien en blazen de geheimen van wetten als Newton en Pascal.
Tuinen en Klimaatkas De ruim 2 hectare grote tuinen achter Koetshuis Weizigt bruist van de activiteiten en objecten. Het hele terrein ademt doen en ontdekken uit. U vindt er speelobjecten op zonne-energie, maar ook ontdekzuilen. Hiermee speurt u naar interessante weetjes over duurzaamheid. Bij een bezoek aan de Klimaatkas ziet en ervaart u de gevolgen van klimaatverandering. Verhuur zalen: van antiek tot modern Aquarama en speurtochten Een kijkje onder water in een amfibieënpoel zonder nat te worden? Dat kan bij Weizigt. Wie geluk heeft, staat in het Aquarama oog in oog met onze snoek. Een bezoek aan de daar opgestelde waterexpositie levert spelenderwijs kennis op over waterbeheer. Bent u als organisatie op zoek naar een inspirerende ruimte voor uw presentaties, vergaderingen of recepties? Duurzaamheidscentrum Weizigt heeft voor één of meerdere dagdelen een vijftal zalen te huur. Liever een 19de eeuwse paardenstal of een ruimte à la 21ste eeuw? Onze zalen zijn te huur met de door u gewenste audiovisuele middelen. De Presentatieruimte op de Stadsboerderij en de Paardenstal in het Koetshuis hebben ondermeer een smartboard met beamer. Een diner, buffet of hapjes en drankjes? Onze huiscateraars staan graag voor u klaar. Meer informatie over verhuur: www.weizigtnmc.nl
Deze brochure is gedrukt op FSC-papier Bereikbaarheid Vanaf station Dordrecht CS uitgang Krispijn gaat u rechtsaf. U loopt in circa vijf minuten naar het Weizigt NMC ingang Stadsboerderij. Alle buslijnen stoppen aan de centrumzijde van het station. Lijn 5 stopt ter hoogte van het Weizigt NMC. De parkeerruimte is beperkt. Toegang tot het Duurzaamheidscentrum Weizigt en haar tentoonstellingen is gratis. Openingstijden Stadsboerderij, Tuinen, Klimaatkas en Aquarama Dagelijks geopend van 09.00 17.00 uur Koetshuis Weizigt Geopend maandag tot t/m vrijdag van 13.00 17.00 uur Van maart t/m oktober ook op zondag geopend van 13.00 17.00 uur Gesloten van 25 december t/m 1 januari Duurzaamheidscentrum Weizigt Van Baerleplantsoen 30 3314 BH Dordrecht Tel.: (078) 770 82 00 weizigt-nmc@dordrecht.nl www.weizigtnmc.nl Het hele terrein is gesloten op 1 januari, 30 april en 25 december Deze brochure is een uitgave van Duurzaamheidscentrum Weizigt.