Inhoud. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 1 van 27



Vergelijkbare documenten
Inhoud. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Vervoer, opslag en communicatie Kwartaalcijfers Pagina 1 van 26

Inhoud. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Horeca, makelaardij en reisbranche Oost Nederland Kwartaalcijfers Pagina 1 van 18

Saldo economisch klimaat. Q (verwacht) -39,8

Bedrijfsleven optimistischer

COEN in het kort. Inhoud rapport. Toelichting. Nederland. Herstel komt in zicht. Conjunctuurenquête Nederland I rapport vierde kwartaal 2014

Derde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Utrecht

Conjunctuurenquête Nederland

Conjunctuurenquête Nederland. Vierde kwartaal 2015

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Bedrijfsleven onveranderd positief

Vierde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Limburg

Derde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Flevoland

Derde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Nederland totaal

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1

Conjunctuurenquête Nederland. Derde kwartaal Vertrouwen bedrijfsleven neemt toe

Derde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Gelderland

Conjunctuurenquête Nederland

COEN, COnjunctuurEnquête Nederland Tiende meting, 2 e kwartaal 2011

Conjunctuurenquête Nederland. Eerste kwartaal 2016

Coen in het kort. Inhoud rapportage. Toelichting. Provincie Limburg. Negatief beeld bij alle indicatoren

Conjunctuurenquête Nederland. Eerste kwartaal Vertrouwen ondernemers verder toegenomen

Eerste kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Limburg

Regionale resultaten voor de Kamer van Koophandel Brabant

Kwartaalmonitor VHG 01

Conjunctuurenquête Nederland. Eerste kwartaal Ondernemersvertrouwen op recordhoogte

Fedecom Economische Barometer. Deelnemers Fedecom Economische Barometer. De sombere voorspellingen komen in het 2 e kwartaal uit!

Productiegroei industrie afgenomen in derde kwartaal

Conjunctuurenquête Nederland. Vierde kwartaal 2017

ONDERNEMERSVERTROUWEN MINDER HOOG. Conjunctuurenquête Nederland Eerste kwartaal 2019

Nieuwsbrief Zeeuwse arbeidsmarktmonitor Nummer 5: december 2015

CONJUNCTUUR MONITOR INTERIEURBOUW EN MEUBELINDUSTRIE. Sterk voor u en onze branche EERSTE HELFT 2016

Fedecom Economische Barometer. Deelnemers Fedecom Economische Barometer. Zowel de realisatie als de verwachtingen stellen teleur.

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014

Conjunctuurenquête Nederland. Derde kwartaal Bedrijfsleven ervaart personeelstekort

Vierde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland

Economische crisis verbreedt en verdiept zich in het (Zuidwest-)Nederlandse bedrijfsleven

Conjunctuurenquête Nederland

Conjunctuurenquête Nederland. Derde kwartaal Oplopend personeelstekort bij bedrijven

Tweede kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland

Productie licht gedaald in vierde kwartaal

Minder sterke groei industrie in tweede kwartaal

KvK-barometer provincie Utrecht

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Ondernemersvertrouwen voor derde kwartaal op rij gestegen

Regionale resultaten voor de Kamer van Koophandel Brabant

Dienstensector houdt vertrouwen

Conjunctuurenquête Nederland. Eerste kwartaal Ondernemersvertrouwen op hoogste niveau sinds crisis

PERSONEELSTEKORT BEDRIJVEN LOOPT VERDER OP. Conjunctuurenquête Nederland Vierde kwartaal 2018

CONJUNCTUUR MONITOR INTERIEURBOUW EN MEUBELINDUSTRIE. Sterk voor u en onze branche TWEEDE HELFT 2016

Conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Record aantal ondernemers verwacht toename personeel

Highlights COEN 4 e kwartaal 2010

Fedecom Economische Barometer. Deelnemers Fedecom Economische Barometer. Export herstelt zich, prijsdruk houdt aan.

Resultaten Conjuntuurenquête jaar 2015

Bouwmaterialenvervoer

Economische outlook Nederlandse regio s 2 e kwartaal 2011

Vierde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zuid-Holland

Het ondernemersvertrouwen herstelt zich in november

Conjunctuurenquête Technologische Industrie Nederland

CONJUNCTUUR MONITOR INTERIEURBOUW EN MEUBELINDUSTRIE. Sterk voor u en onze branche TWEEDE HELFT 2017

Conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België

FME Postbus AD Zoetermeer T E I HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête voorjaar 2016

Tweede kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Nederland totaal

Omzet industrie daalt door lagere prijzen

Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015

Het ondernemersvertrouwen stabiliseert in november

Industriële omzet stijgt opnieuw

Bouwmaterialenvervoer

Conjunctuurenquête Nederland. Vierde kwartaal Positieve stemming ondernemers houdt aan

Conjunctuurenquête Technologische Industrie Nederland

CONJUNCTUUR MONITOR INTERIEURBOUW EN MEUBELINDUSTRIE. Sterk voor u en onze branche EERSTE HELFT

Omzet industrie daalt

61e Ondernemerspanel. MKB-Nederland TNS NIPO

Ontwikkeling positieve minus negatieve antwoorden t.a.v. bedrijvigheid

Lichte verslechtering van het ondernemersvertrouwen in augustus

Conjunctuurbericht, 1 e kwartaal 2017

Ondernemersvertrouwen neemt in november zeer licht toe

Prijsafname zorgt opnieuw voor omzetdaling industrie

Het ondernemersvertrouwen neemt in november verder toe

Resultaten Conjunctuurenquête jaar 2017

Afbrokkeling van het ondernemersvertrouwen in augustus

Conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België

Macro-economische Ontwikkelingen

Thermometer economische crisis

Conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België

Thermometer economische crisis

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2014

HALFJAARLIJKS ONDERZOEK. Conjunctuurenquête najaar 2015

Omzet industrie daalt opnieuw

Omzet daalt voor negende kwartaal op rij

Analyseverslag Conjunctuurenquête Nederland over het 2 e kwartaal van 2012

Crisismonitor. SSC / Onderzoek en Informatie. uitgave juni Wat is in Breda veranderd ten opzichte van crisismonitor van april?

Omzet industrie daalt, productie vrijwel gelijk

Winstniveau daalt drie maal achtereen

Verder in deze editie:

3 e kwartaal 2018 Minder positief

Conjunctuurenquête Nederland. Derde kwartaal Ondernemers aanhoudend positief

Conjunctuurbericht, 2 e kwartaal 2018

Conjunctuur Enquête Nederland (COEN) 2011-Q4

Thermometer economische crisis

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland

Regionale Highlights Kamer van Koophandel Brabant

Transcriptie:

Inhoud Ontwikkeling aantal orders 2 Verwachting aantal orders 3 Verwachting aantal exportorders 4 Verwachting inkopen bij leveranciers 5 Oordeel orderpositie 6 Oordeel orderpositie buitenland 7 Oordeel voorraden producten 8 Ontwikkeling omzet 9 Verwachting omzet 1 Ontwikkeling buitenlandse omzet 11 Verwachting buitenlandse omzet 12 Verkoopprijzen/tarieven 13 Productiebelemmeringen 14 Ontwikkeling personeelssterkte 15 Verwachting personeelssterkte 16 Verwachte investeringen verslagjaar 17 Ontwikkeling concurrentiepositie op de Nederlandse markt 18 Ontwikkeling concurrentiepositie op de exportmarkt binnen de EU 19 Ontwikkeling concurrentiepositie op de exportmarkt buiten de EU 2 Ontwikkeling economisch klimaat 21 Verwachting economisch klimaat 22 Ontwikkeling winstgevendheid 23 Ondernemersvertrouwen (ontwikkeling) 24 Ondernemersvertrouwen (verwachting) 25 Toelichting Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de Conjunctuurenquete Nederland (COEN). Hier wordt steeds het percentage positieve, neutrale en negatieve antwoorden vergeleken. Door de negatieve antwoorden van de positieve af te trekken ontstaat het saldo dat de stemming van ondernemers aangeeft. Een saldo onder nul betekent dat meer ondernemers negatief dan positief zijn. Een saldo boven nul betekent juist meer positieve ondernemers. Het ondernemersvertrouwen op de pagina's 24 en 25 is samengesteld door de saldi van de omzet, export en personeelssterkte bij elkaar op te tellen. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 1 van 27

Ontwikkeling aantal orders Groothandel Oost Nederland 6, 4, 2,, -2, 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III -4, -6, -8, Toegenomen Afgenomen Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Toegenomen 8,3 14,7 19,8 16,5 26,6 42,7 28,3 31,3 37,6 39,7 28,5 Gelijk gebleven 28,3 28,6 33,9 36,1 39,6 24,4 46,5 42,6 39, 39,1 39,3 Afgenomen 63,4 56,7 46,3 47,4 33,8 32,9 25,2 26,1 23,4 21,2 32,2 Saldo groothandel -55,1-42, -26,5-3,9-7,2 9,8 3,1 5,2 14,2 18,5-3,7 Het aantal orders in de groothandel is, net als in de meeste andere sectoren, per saldo gedaald in het derde kwartaal van 211. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 2 van 27

Verwachting aantal orders Groothandel Oost Nederland 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4-5 -6 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Neemt toe Neemt af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Neemt toe 12,2 8,1 27,5 25, 28,1 2,7 34, 23,8 4,4 27,8 33,8 Blijft gelijk 46,5 45,7 4, 47,4 54, 5,5 49,3 63,9 44,9 48,5 5, Neemt af 41,3 46,3 32,5 27,6 17,9 28,8 16,7 12,3 14,7 23,7 16,2 Saldo groothandel -29, -38,2-4,9-2,6 1,2-8,1 17,3 11,5 25,7 4,1 17,6 Ondanks het dalend aantal orders in het derde kwartaal van dit jaar, zijn ondernemers positief over de ontwikkeling van het aantal orders in het vierde kwartaal. Hierin wijken ondernemers in de groothandel positief af van ondernemers uit overige sectoren. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 3 van 27

Verwachting aantal exportorders Groothandel Oost Nederland 4 3 2 1-1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-3 -4-5 Neemt toe Neemt af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Neemt toe 17,9 11,2 16,7 23,7 29,9 18,3 3,7 22,5 29,5 21,4 2,1 Blijft gelijk 43,9 55,8 56,5 47,9 46,2 49,7 51,4 5,5 59,2 57,3 61,9 Neemt af 38,2 33,1 26,9 28,4 23,9 32, 17,9 27, 11,3 21,3 18, Saldo groothandel -2,3-21,9-1,2-4,7 6, -13,7 12,8-4,5 18,2,1 2,1 De verwachtingen voor het aantal exportorders zijn in de groothandel veel minder positief dan voor het aantal binnenlandse orders. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 4 van 27

Verwachting inkopen bij leveranciers Groothandel Oost Nederland 4 3 2 1-1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-3 -4-5 -6 Nemen toe Nemen af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Nemen toe 8, 8,1 27,1 24,1 32,8 12,4 32,2 21,2 33,1 23,8 29,6 Blijven gelijk 41, 52, 4,4 52,1 45,7 59,1 5,9 62,9 49,7 52,2 56,9 Nemen af 51, 39,9 32,5 23,8 21,5 28,5 16,9 15,9 17,2 24, 13,5 Saldo groothandel -43, -31,8-5,5,3 11,3-16,1 15,3 5,3 15,9 -,2 16,1 Ondernemers in de groothandel verwachten voor het laatste kwartaal van dit jaar een stijging in het aantal inkopen bij leveranciers. Dit is opvallend, omdat er over het algemeen juist een daling in het aantal inkopen bij leveranciers wordt verwacht. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 5 van 27

Oordeel orderpositie Groothandel Oost Nederland 2 1-1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-3 -4-5 Groot Klein Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Groot 3,4 3,3 4,9 4,3 4,6 5,2 6,3 11,6 2,5 11,6 9,5 Normaal/bevredigend 65,8 65,1 63, 52,2 58,4 62,7 66, 72,9 8,3 71,8 76,9 Klein 3,9 31,6 32,2 43,5 37, 32,1 27,7 15,5 17,2 16,6 13,6 Saldo groothandel -27,5-28,3-27,3-39,2-32,4-26,9-21,4-3,9-14,7-5, -4,1 Landelijk en in Oost Nederland is het beeld van de orderpositie negatief. Dat is het al vanaf het begin van de COEN-metingen eind 28. Waar het oordeel over de orderpositie gemiddeld negatiever wordt, blijft het in de groothandel op hetzelfde niveau. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 6 van 27

Oordeel orderpositie buitenland Groothandel Oost Nederland 2 1-1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-3 -4-5 -6 Groot Klein Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Groot 1,1,3 1,8 4,4 2,6 8,8 6,4 13,6 5,2 7, 7,6 Normaal/bevredigend 62, 69,4 64,6 54,9 52,4 62,2 68,3 65,7 78,4 65,9 79,8 Klein 36,9 3,3 33,6 4,7 45, 29, 25,3 2,7 16,4 27,1 12,6 Saldo groothandel -35,8-3, -31,8-36,3-42,4-2,2-18,9-7,1-11,2-2,1-5, Het oordeel over de buitenlandse orderpositie daalt nu minder hard dan drie maanden geleden. Hierin ontwikkelt de groothandel zich tegenovergesteld aan het gemiddelde. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 7 van 27

Oordeel voorraden producten Groothandel Oost Nederland 3 25 2 15 1 5-5 -1-15 -2-25 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV (Te) groot (Te) klein Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV (Te) groot 25,2 14,7 17, 6,8 6,1 8,2 13,3 15,3 6,8 7,3 16,9 Normaal 73,2 8,4 75,4 81,1 74,8 79,1 81,4 77,4 86,7 88,6 78,7 (Te) klein 1,6 4,8 7,7 12,1 19,1 12,7 5,3 7,3 6,5 4,1 4,4 Saldo groothandel 23,6 9,9 9,3-5,3-13, -4,5 8, 8,,3 3,2 12,5 De voorraden die bedrijven in huis hebben zijn groter dan nodig en deze groeien. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 8 van 27

Ontwikkeling omzet Groothandel Oost Nederland 6 4 2-2 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III -4-6 -8 Toegenomen Afgenomen Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Toegenomen 1,9 12,1 2,9 2,5 25,3 39,9 29,5 35,6 41,2 48, 33,7 Gelijk gebleven 22,3 39,8 35,4 36,5 4,2 28,5 39,8 41,6 37,2 32,9 33,3 Afgenomen 66,8 48,1 43,7 43, 34,5 31,6 3,7 22,8 21,6 19,1 33, Saldo groothandel -55,9-36, -22,8-22,5-9,2 8,3-1,2 12,8 19,6 28,9,7 De groei van de omzet in de groothandel is gestopt. Hierin volgt de groothandel de trend. Hiermee zijn de verwachtingen van ondernemers in de groothandel uitgekomen. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 9 van 27

Verwachting omzet Groothandel Oost Nederland 6 4 2 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-4 -6 Neemt toe Neemt af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Neemt toe 13, 5,1 29, 27,7 3,7 2,1 34,3 28,7 42,6 24,3 36,1 Blijft gelijk 44,2 47,1 36, 45,5 49,6 51,4 51,1 58,2 41,7 54,5 47,1 Neemt af 42,8 47,8 35, 26,8 19,7 28,5 14,6 13,1 15,7 21,2 16,8 Saldo groothandel -29,8-42,7-6,,9 11, -8,4 19,7 15,6 26,9 3,1 19,3 De verwachtingen voor de omzet in het vierde kwartaal zijn een stuk positiever dan de omzet in het derde kwartaal. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 1 van 27

Ontwikkeling buitenlandse omzet Groothandel Oost Nederland 6 4 2 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III -2-4 -6 Toegenomen Afgenomen Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Toegenomen 5,2 1,2 16,9 13,9 33,3 32,2 33,3 38,3 35,9 36,9 21,9 Gelijk gebleven 4,3 37,2 47,5 54,4 36,4 29,5 42,5 36,7 46,8 37,2 49,6 Afgenomen 54,6 52,6 35,6 31,7 3,3 38,3 24,2 25, 17,3 25,9 28,5 Saldo groothandel -49,4-42,4-18,7-17,8 3, -6,1 9,1 13,3 18,6 11, -6,6 Er is weer een einde gekomen aan de groei van de buitenlandse omzet in de groothandel. Op gebied van buitenlandse omzet scoort de groothandel slechter dan gemiddeld. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 11 van 27

Verwachting buitenlandse omzet Groothandel Oost Nederland 4 3 2 1-1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-3 -4-5 Neemt toe Neemt af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Neemt toe 15, 4,5 17,1 26,8 33,5 24,9 33,8 23,7 28,8 17,4 2,1 Blijft gelijk 52,3 57,4 57,7 49,2 46,4 44,1 55,3 53,5 58,3 54,2 63,1 Neemt af 32,7 38,1 25,2 24, 2,1 31, 1,9 22,8 12,9 28,4 16,8 Saldo groothandel -17,6-33,6-8,1 2,8 13,4-6,1 22,9,9 15,9-11, 3,3 Ondernemers in de groothandel verwachten dat de buitenlandse omzet weer aantrekt in het vierde kwartaal van dit jaar. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 12 van 27

Verkoopprijzen/tarieven Groothandel Oost Nederland 4 3 2 1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -1-2 Nemen toe Nemen af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Nemen toe 9, 7,4 11,4 21,9 15,1 16,9 22,6 37,1 27, 21,5 2,8 Blijven gelijk 76,4 83,9 77, 67,2 71,4 72,6 68,8 57,2 63,4 68,7 73,6 Nemen af 14,6 8,7 11,6 1,9 13,5 1,5 8,6 5,7 9,6 9,8 5,6 Saldo groothandel -5,6-1,3 -,2 11, 1,6 6,4 14, 31,4 17,4 11,7 15,2 De prijzen in de groothandel stijgen weer iets harder dan drie maanden geleden. Voor de andere sectoren vlakt de prijsstijging juist steeds verder af. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 13 van 27

Productiebelemmeringen Groothandel Oost Nederland 6 5 4 3 2 1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Geen belemmeringen Onvoldoende vraag Tekort aan arbeidskrachten Productiemiddelen, materiaal, ruimte Financiële beperkingen Weersomstandigheden Andere oorzaken 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Geen belemmeringen 35, 24,5 36,4 19,4 27,4 26,2 43,7 39,6 54,2 53,2 43,8 Onvoldoende vraag 45,6 56,1 37,5 49,8 48,9 52,1 32,3 25,6 23,8 27,2 29,7 Tekort aan arbeidskrachten 3,3 1,4 2,8 1,7,4 1,5 3,7,2 4,5 4,6 4,7 Productiemiddelen, materiaal, ruimte,2,8,5,,5,7 2,3,4 1, 3,3 2,8 Financiële beperkingen 11,5 13,7 13, 18,3 16,7 14,2 11,5 14,3 1,4 4,6 8,5 Weersomstandigheden,9,5 1,4 7, 3,6 1, 1,9 12,7,5 1, 3,9 Andere oorzaken 3,5 3, 8,4 3,8 2,5 4,3 4,6 7,2 5,6 6,1 6,6 Het aantal ondernemers dat last heeft van onvoldoende vraag blijft stijgen. De rol van financiële beperkingen als productiebelemmering nam af, maar de laatste maanden zijn er weer meer ondernemers in de groothandel die hier last van hebben. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 14 van 27

Ontwikkeling personeelssterkte Groothandel Oost Nederland 5 4 3 2 1-1 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III -2-3 -4-5 Toegenomen Afgenomen Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Toegenomen 8,8 1,9 9,1 3,7 1,9 12,5 13,6 17,3 2,1 38,8 2,5 Gelijk gebleven 62,6 54,4 61,5 55,1 69, 75,5 67,6 65,8 67,6 55,2 68,4 Afgenomen 28,6 43,7 29,4 41,2 2,1 12, 18,8 16,9 12,3 6, 11,1 Saldo groothandel -19,8-41,8-2,3-37,5-9,2,5-5,2,4 7,8 32,8 9,4 De grote stijging van de personeelssterkte waar in het tweede kwartaal van dit jaar sprake van was, is sterk teruggelopen in kwartaal drie. Nog steeds geven meer groothandelsondernemers aan dat de personeelssterkte groeit, maar deze meerderheid is een stuk kleiner geworden. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 15 van 27

Verwachting personeelssterkte Groothandel Oost Nederland 3 2 1-1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-3 -4-5 Neemt toe Neemt af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Neemt toe 1,5 1, 7,3 8,1 8,4 8,7 14,4 17,4 2,2 14,1 1,6 Blijft gelijk 6,6 69, 7,4 82,8 85,7 77,4 73,1 72,1 75, 75,1 8,1 Neemt af 37,9 3, 22,3 9,1 5,9 13,9 12,5 1,5 4,8 1,8 9,3 Saldo groothandel -36,4-29, -15, -1, 2,5-5,2 1,9 6,9 15,4 3,3 1,3 Verwacht wordt dat de groei van de personeelssterkte in het vierde kwartaal nog verder afzwakt. Toch zijn groothandelsondernemers hierover positiever dan gemiddeld. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 16 van 27

Verwachte investeringen verslagjaar Groothandel Oost Nederland 3 2 1-1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-3 -4-5 -6 Nemen toe Nemen af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Nemen toe 7,3 16,5 12,7 14,5 14,8 13,6 22,7 2,3 21,9 22,6 19,5 Blijven gelijk 36,8 34,6 52,6 63,3 59,4 59,7 59, 63,2 59,8 59,6 69,5 Nemen af 55,9 48,9 34,7 22,2 25,8 26,7 18,3 16,5 18,3 17,8 11, Saldo groothandel -48,6-32,4-22, -7,7-11, -13,1 4,4 3,8 3,6 4,8 8,5 De ondernemers in de groothandel verwachten een kleine stijging in de investeringen, net als in de voorgaande kwartalen. Dit terwijl ondernemers in andere sectoren juist een krimp in de investeringen verwachten. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 17 van 27

Ontwikkeling concurrentiepositie op Nederlandse markt Groothandel Oost Nederland 25 2 15 1 5-5 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III -1-15 -2 Verbeterd Verslechterd Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Verbeterd 12,1 11,2 1,6 6,9 1,7 14,6 15,5 21,1 13,5 16,3 16,1 Gelijk gebleven 79, 79,6 79,2 83,8 79,4 72,3 69,5 69,2 76,4 75,8 75,3 Verslechterd 8,9 9,2 1,1 9,3 9,9 13,1 15, 9,7 1,1 7,9 8,6 Saldo groothandel 3,2 2,,5-2,4,8 1,5,5 11,4 3,4 8,4 7,5 Iets minder ondernemers dan drie maanden geleden geven aan dat de concurrentiepositie verbeterd is, maar nog steeds is er een positief saldo. Hierin zijn ondernemers in de groothandel positiever dan hun collega's in andere sectoren. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 18 van 27

Ontwikkeling concurrentiepositie op de exportmarkt binnen de EU Groothandel Oost Nederland 25 2 15 1 5-5 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III -1-15 -2 Verbeterd Verslechterd Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Verbeterd 2,1 1,9 8, 6,4 2,8 17,6 19,1 13,9 17,5 17,1 15, Gelijk gebleven 82,6 89,5 82,2 79,1 67,5 69,4 7,7 85,5 76, 71,1 8,3 Verslechterd 15,2 8,6 9,8 14,5 11,7 13, 1,2,6 6,5 11,8 4,7 Saldo groothandel -13,1-6,8-1,7-8,1 9,1 4,6 8,9 13,3 11, 5,3 1,3 Het optimisme over de concurrentiepositie in Europa is de laatste tijd gestegen. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 19 van 27

Ontwikkeling concurrentiepositie op de exportmarkt buiten de EU Groothandel Oost Nederland 3 25 2 15 1 5-5 -1-15 -2 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Verbeterd Verslechterd Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Verbeterd 6,4 1,3 5,1 4,1 7,6 8,8 12,4 25,4 3,6 8, 18,3 Gelijk gebleven 8,2 95,4 82,4 84,9 77, 78,7 77,9 74,2 96,1 9,5 77,4 Verslechterd 13,4 3,3 12,5 11, 15,4 12,5 9,7,4,3 1,5 4,3 Saldo groothandel -7,1-2,1-7,4-6,9-7,8-3,7 2,7 25, 3,3 6,5 14, Ook de concurrentiepositie buiten Europa verbetert. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 2 van 27

Ontwikkeling economisch klimaat Groothandel Oost Nederland 3 2 1-1 -2-3 -4-5 -6-7 -8 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Verbeterd Verslechterd Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Verbeterd 8,3 5,8 6,8 5,7 18,7 19,4 16,5 15, 14,1 15,8 7,2 Gelijk gebleven 22,8 46,4 48,7 6,2 52,2 5,7 59,4 68,9 67,2 7,7 59,6 Verslechterd 68,9 47,8 44,5 34,1 29,1 29,9 24,1 16,1 18,7 13,5 33,2 Saldo groothandel -6,6-42, -37,7-28,4-1,4-1,5-7,6-1,1-4,6 2,3-26, Ondernemers in de groothandel geven, net als ondernemers in andere sectoren, aan dat het economisch klimaat in het derde kwartaal plotseling veel slechter geworden is. Hier hadden zij niet op gerekend. Deze verslechtering van het economisch klimaat heeft alles te maken met de crisis rond de euro. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 21 van 27

Verwachting economisch klimaat Groothandel Oost Nederland 3 2 1-1 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -2-3 -4-5 -6 Zal verbeteren Zal verslechteren Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Zal verbeteren 7,4 3, 13,5 17,3 23,4 1,4 16,7 22,2 15,9 14, 8,3 Zal gelijk blijven 45,1 61,6 57,7 63,2 62, 65,5 66, 68,6 76,6 74,8 64,3 Zal verslechteren 47,5 35,4 28,8 19,5 14,6 24,1 17,3 9,2 7,5 11,2 27,4 Saldo groothandel -4,1-32,4-15,3-2,2 8,8-13,7 -,6 13, 8,4 2,8-19,1 De verwachtingen voor het economisch klimaat zijn ook voor het vierde kwartaal erg negatief. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 22 van 27

Ontwikkeling winstgevendheid Groothandel Oost Nederland 4 3 2 1-1 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III -2-3 -4-5 -6 Verbeterd Verslechterd Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Verbeterd 7,5 6,3 14,6 13,3 2,2 25,7 19, 21,1 21,4 29,2 12,8 Gelijk gebleven 4,2 46,2 42,4 42,5 44,9 41,8 52,2 57,3 51,4 48,3 57,1 Verslechterd 52,3 47,5 43, 44,2 34,9 32,5 28,8 21,6 27,2 22,5 3,1 Saldo groothandel -44,8-41,2-28,4-3,9-14,7-6,8-9,8 -,5-5,8 6,7-17,3 Het tweede kwartaal van dit jaar was het eerste kwartaal sinds jaren waarin ondernemers in de groothandel positief waren over de winstgevendheid. Door de omslag in het derde kwartaal van dit jaar, is het oordeel over de winstgevendheid weer duidelijk negatief geworden. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 23 van 27

Ondernemersvertrouwen (ontwikkeling) Groothandel Oost Nederland 15 1 5-5 28-III 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III -1-15 -2 Toegenomen Afgenomen Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III Toegenomen 24,9 24,2 46,9 38,1 69,5 84,6 76,4 91,2 97,2 123,7 76,1 Gelijk gebleven 125,2 131,4 144,4 146, 145,6 133,5 149,9 144,1 151,6 125,3 151,3 Afgenomen 15, 144,4 18,7 115,9 84,9 81,9 73,7 64,7 51,2 51, 72,6 Saldo groothandel -125,1-12,2-61,8-77,8-15,4 2,7 2,7 26,5 46, 72,7 3,5 De optelsom van de ontwikkeling van omzet, export en personeelssterkte pakt voor het derde kwartaal van dit jaar veel minder positief uit dan voor kwartaal twee. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 24 van 27

Ondernemersvertrouwen (verwachting) Groothandel Oost Nederland 15 1 5 28-IV 29-I 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV -5-1 -15 Neemt toe Neemt af Saldo groothandel Saldo alle sectoren 29-II 29-III 29-IV 21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV Neemt toe 29,5 1,6 53,4 62,6 72,6 53,7 82,5 69,8 91,6 55,8 66,8 Blijft gelijk 157,1 173,5 164,1 177,5 181,7 172,9 179,5 183,8 175, 183,8 19,3 Neemt af 113,4 115,9 82,5 59,9 45,7 73,4 38, 46,4 33,4 6,4 42,9 Saldo groothandel -83,8-15,3-29,1 2,7 26,9-19,7 44,5 23,4 58,2-4,6 23,9 De verwachtingen voor kwartaal vier zijn weer iets positiever. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 25 van 27

KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 26 van 27

KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 27 van 27